Aanpak van agressie en geweld in internationaal perspectief

schalige regionale of sectorale projecten, maar kan ook de vorm aannemen van een groot-
schaliger ‘beschavingsoffensief’ gericht op normherstel bij alle burgers.
7.4.2 Leerpunten voor werkgevers
De voorsprong van het Nederlandse beleid gericht op het voorkomen en bestrijden van
agressie en geweld leidt ertoe dat de projecten en maatregelen in de andere onderzochte
landen ook weinig unieke leerpunten voor werkgevers bevatten. Veel van de aanbevelingen
en succes- en faalfactoren zijn al benoemd in handreikingen van het programma Veilige
Publieke Taak, sectorale arbocatalogi of studies van de ILO en WHO. Ook relevant is de
studie ‘Tussen agressiebeleid en -praktijk’ waarin aanbevelingen worden gegeven hoe be-
leid is door te vertalen naar concrete handelingen op de werkvloer. 1 Hieronder worden de
belangrijkste leerpunten uit de onderzochte projecten genoemd in de sector onderwijs, ge-
zondheidszorg en openbaar vervoer:
Het is van groot belang dat technische veiligheidssystemen zoals alarmknoppen, camerasystemen
en preventieve maatregelen zoals het afschaffen van contant geld in bussen
eerst goed in de praktijk en op hun effectiviteit worden getest. Het komt namelijk re-
gelmatig voor dat dit soort maatregelen en systemen tot meer onduidelijkheid en irrita-
tie leiden.
Het maken van afspraken met hulpverlenende instanties zoals politie, onderwijs, jeugd-
zorg en maatschappelijk werk over doorverwijzing van (potentiële) daders en samen-
werking bij incidenten is in veel projecten een succesfactor.
Projecten gericht op gedragsverandering bij (potentiële) daders laten in het buitenland
hoopvolle resultaten zien. In Nederland kennen wij bijvoorbeeld ook een vergelijkbare
aanpak in Veiligheidshuizen.
Het is cruciaal dat werkgevers en leidinggevenden hun eindverantwoordelijk nemen voor
het voorkomen van agressie en geweld en intensief betrokken zijn bij het beleid.
In sommige sectoren en beroepen is het eerst nodig een machocultuur of taboe op
agressie en geweld te doorbreken voordat begonnen kan worden met preventie van inci-
denten.
Er worden in sommige projecten goede ervaringen opgedaan met werknemers die optreden
als ambassadeur/voorlichter en informatie over het voorkomen van agressie en ge-
weld verspreiden onder andere werknemers.
Het inzetten van voormalige probleemjongeren als bewaker/veiligheidshosts kan meerwaarde
hebben, zeker omdat deze jongeren zich goed kunnen inleven in de belevings-
wereld van (potentiële) daders.
De overall indruk die de onderzoeksresultaten wekken, is dat werkgevers en werknemers
met een publieke taak in Nederland voldoende instrumentarium hebben om agressie en
geweld aan te pakken. Het lijkt daarom weinig zinvol om op zoek te gaan naar nieuwe
structuren, verantwoordelijkheidsverdelingen, regels of voorschriften. Het is nu zaak om
individuele werkgevers en werknemers te stimuleren het bestaande instrumentarium nog
beter te gebruiken.
1 Kemper, R. en L. de Ruig, Tussen agressiebeleid en praktijk. Aanpak van agressie en geweld in de publieke
sector. Onderzoek in opdracht van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Research voor
Beleid (2009).
103