Aanpak van agressie en geweld in internationaal perspectief

4 Onderwijs
4.1 Inleiding
Dit hoofdstuk gaat per land in op het beleid en maatregelen rondom agressie en geweld te-
gen werknemers in de onderwijssector. Per land staat kort beschreven welke actoren in de
onderwijssector beleid maken op het gebied van agressie en geweld. Verder is beschreven
in hoeverre er binnen deze sector specifieke aandacht is voor het thema. Vervolgens wordt
een aantal interessante projecten besproken. Volledigheid is hierbij niet mogelijk; vooral
opvallende en voor Nederlands beleid interessante initiatieven komen aan bod.
4.2 Nederland
4.2.1 Sectoraal beleid en aand acht voor ag ressie en geweld
Sectoraal beleid
In de onderwijssector speelt het thema agressie en geweld vooral in het voortgezet en
middelbaar onderwijs. Beleid rondom dit thema wordt dan ook gemaakt door de branche-
organisaties en vakbonden van deze onderwijstypen. Voor het voortgezet onderwijs gaat
het om de VO Raad. Bij de VO Raad zijn 334 schoolbesturen en 600 scholen aangesloten.
Voor het middelbaar onderwijs is de MBO Raad de brancheorganisatie. Bij de MBO Raad zijn
alle zeventig onderwijsinstellingen in de MBO sector aangesloten. De vakbonden voor on-
derwijspersoneel zijn de Algemene onderwijsbond (Aob) en CNV Onderwijs.
De VO Raad en de MBO Raad hebben beiden, in samenspraak met de vakbonden, een arbo-
catalogus ontwikkeld waar veiligheidsnormen in zijn opgesteld. Deze normen gaan over
schoolveiligheidsbeleid, incidentenregistratie, instructie en training, klachtenregeling, na-
zorg, toezicht, voorlichting en informatie aan leerlingen en ouders.
Aandacht voor het thema
Beide branche-organisaties brengen geregeld monitors uit over sociale veiligheid op scho-
len. Hierin is aandacht voor agressie en geweld tegen onderwijspersoneel. De VO Raad con-
cludeerde in de meest recente monitor (2007) 1 dat 36% van het onderwijspersoneel de
laatste 12 maanden te maken heeft gehad met schelden. Daarnaast concluderen de onder-
zoekers dat gewelddadige incidenten op scholen verregaande consequenties hebben voor
het voortbestaan van scholen. De MBO Raad brengt tweejaarlijks de ‘Monitor Sociale Veilig-
heid’ uit 2 . In 2002 gebeurde dit voor het eerst. Deze monitor geeft zowel een inzicht in de
ervaren sociale veiligheid van leerlingen en van personeel. Daarnaast bevat het rapport een
hoofdstuk over beleid. In de meest recente monitor (2008) concludeerde de MBO raad dat
7,2% van de medewerkers in het schooljaar 2007-2008 in één van de semesters slachtoffer
is geweest van pesten, discriminatie, bedreiging, lichamelijk geweld en/of seksuele discri-
minatie. Van deze vormen komt pesten en discriminatie het vaakst voor. In de enquête is
1 Kessel, van, N. (ITS Nijmegen) en Sikkes, R. (Aob). De goede naam van de school, vier jaar later. Tweede
agressie en geweldsenquête onder onderwijspersoneel.
2 Deze is te raadplegen op de site van de MBO Raad.
53