deel 1 - Federaal Wetenschapsbeleid

“Vier jaar na hun lancering
komen de projecten op de markt”
Hoe gaat het met Eureka, twintig jaar na zijn
oprichting?
M.V. – Er zijn verschillende redenen om tevreden te zijn.
In de eerste plaats hebben we een zeer goed jaar gehad,
met meer dan 1,3 miljard euro aan overheids- en privégeld
voor nieuwe projecten sinds het begin van het
Nederlandse voorzitterschap een jaar geleden.
Dat betekent dat onze “klanten” uitstekende projecten
voorstellen en dat de overheden bereid zijn om ze te
financieren. Het is vooral ook het resultaat van een
enorme inspanning die deze herfst werd geleverd in het
bijzonder voor het bekendmaken van de clusters
MEDEA+ en ITEA. Ze hebben de overheden overtuigd
om er geld in te steken.
We zijn ook tevreden omdat de Centraal- en Oost-
Europese landen massaal deelnemen aan deze clusters,
in tegenstelling tot de voorgaande jaren.
Veel kmo’s werken ook mee aan projecten in deze clusters.
Dat is nieuw. De clusters worden aanvankelijk
opgezet door twee of drie grote bedrijven, die beslissen
om aan een project samen te werken. Samen bepalen ze
een gemeenschappelijke strategie en doelstellingen. De
kmo’s waarderen dit initiatief, omdat ze terechtkomen
in een netwerk dat afzet vindt op de wereldmarkt, wat
hen alleen niet lukt. Als kmo kun je niet zomaar een
handel opzetten in China of India. Je moet partners zoeken
die beschikken over een dergelijk netwerk. Dit
wordt hen geboden door Eureka.
Moet de vorm van Eureka worden aangepast?
M.V. – De basisformule is gewoon
geniaal. Het bewijs daarvan is dat er
sinds het begin niet aan is gesleuteld.
Alles steunde steeds op het initiatief
van de bedrijfswereld. Ze moeten
zelf het initiatief nemen om
samen te werken.
Een troef zijn ook de nationale
bureaus. Iedereen spreekt zijn eigen
taal en behoudt zijn eigen cultuur.
Het probleem van taal en cultuur
wordt vaak onderschat.
Gesprek met Michel Vieillefosse,
hoofd van het Eureka-secretariaat
Als een kmo zijn nationale bureau bezoekt, wordt daar
niet in het Engels gesproken met de contactpersoon
voor de oproepen tot voorstellen. De mensen zien meteen
of hun project kans van slagen heeft of niet. Als het
wel zo is, helpt het bureau hen om het project op te zetten.
Er is een dialoog met hen.
Wat zijn de basiscriteria voor een project?
M.V. – In de eerste plaats transnationaliteit: er moeten
minstens twee Europese landen bij betrokken zijn. Dan
moet het een technologisch innoverend project zijn. Er
moet ook een afzetmarkt voor zijn. Bovendien kijken we
of het betreffende team in staat is om het project tot een
goed einde te brengen en of het bedrijf de mogelijkheden
heeft, ook financieel, om het te verwezenlijken.
Is dat niet subjectief?
M.V. – Helemaal niet. Het enige waar men zich in kan
vergissen, is in de markt. Soms denkt men dat er voor een
innoverende technologie een afzetmarkt bestaat. En dan
komt een geheel verschillende en even innoverende technologie
plotseling datzelfde marktsegment bezetten. Dat
overkwam de satelliettelefoon. We dachten dat het een
doorbraaktechnologie was en toen hebben India, China
en andere landen massaal de gsm ingevoerd. Dat heeft de
satelliettelefoon gekelderd, die twee jaar te laat kwam en
veel te duur bleek te zijn. Er is een echte wedloop tussen
de sectoren. Waar de ene zich kan vestigen, wordt een
andere gehinderd in zijn groei. Net als in het echte leven.
Wat zijn de zwakke punten van Eureka?
M.V. – Er is inderdaad nog een zwak punt: de synchronisatie
van de overheidsfinanciering tussen de leden. Elk
land heeft zijn eigen budgettaire
procedures, er wordt niet overal op
hetzelfde moment beslist... Het is
dan moeilijk schipperen met grote
strategische initiatieven met zes of
zeven actoren. Alle landen zouden
op hetzelfde moment moeten beslissen
om een project te financieren.
Maar er is wel enige vooruitgang
geboekt en we bereiken een duidelijker
en efficiënter beslissingsproces.
We proberen met name om de ver-
Science Connection 9 - december 2005 - 15