deel 1 - Federaal Wetenschapsbeleid

More documents

Recommendations

Info

Philippe Wolfers, Beschaving en Barbarij, 1897-98. Ivoor, zilver en onyx. (Koning Boudewijnstichting, in bruikleen bij de Koninklijke Musea voor Kunst en Geschiedenis) Philippe Wolfers, Het Kongolees Album, 1897-98. Ivoor, zilver, brons, goud, edelstenen, parels, email, pekari. (Koninklijke Musea voor Kunst en Geschiedenis, inv. Sc. 188.1.1.) Het eresalon van de koloniale tentoonstelling van Tervuren in 1897. (Foto Alexandre) (Koninklijke Musea voor Kunst en Geschiedenis, inv. Sc. 188.1.B.) 6 - Science Connection 9 - december 2005 Het absolute prestigestuk van deze schatkamer was de hoofdprijs van het loterijspel In hic signo vinces, een creatie van Charles Van der Stappen. Niet zozeer de esthetische kwaliteit verleidde talrijke journalisten tot uitgebreide recensies, vooral de duizelingwekkende waarde van het werk sprak tot de verbeelding. Niet het ivoor en het zilver maar de edelstenen die erin waren gezet, bepaalden de prijs van 100 000 toenmalige Belgische franken 2 . Naast de juwelen die het zwaard van de figuur tooiden, was vooral de zwarte diamant die in de muil van de draak was gezet als symbool van bezwering en ongeluk, uitzonderlijk. Bijzondere veiligheidsmaatregelen werden dan ook getroffen toen het beeld naar Tervuren werd getransporteerd. De esthetische kwaliteit van een ander werk dat Van der Stappen inzond, de Mysterieuze Sfinx, zorgde ervoor dat de Onafhankelijke Congostaat, ongeacht de zeer hoge vraagprijs, onmiddellijk overging tot aankoop. De wijze waarop de kunstenaar er in dit werk in geslaagd was het zilver met het ivoor te laten vervloeien, werd door kunstcritici als virtuoos beschouwd. Andere hoogtepunten van de chryselefantiene sculptuur waren het Allegretto van Julien Dillens dat al in 1894 in Antwerpen werd geëxposeerd, Naar het Oneindige van Pieter Braecke, de Bruidskoffer van Fernand Dubois en de Zwanenstreling waarin de edelsmid Philippe Wolfers de uitdaging was aangegaan om in het werk een volledige slagtand te integreren. Door de tentoonstelling van Tervuren ging de koloniale industrie gouden tijden tegemoet. Van Eetvelde werd beschouwd als de incarnatie van de voorspoed. Te zijner ere werd door de industriële wereld op 29 september 1897 in het Jubelpark een immens feest met meer dan 700 genodigden georganiseerd. Zij hadden ingetekend voor een chryselefantiene sculptuur, Beschaving en Barbarij, dat als geschenk voor Van Eetvelde bij Wolfers werd besteld. Het werk, waarvan de zilveren zwaan (beschaving) en draak (barbarij), een gevecht voerden voor het bezit van een lelie (zuiverheid), gesneden in een ge<strong>deel</strong>te van een ivoren slagtand vervat in het zilveren omhulsel, omsloot een perkamenten rol met daarin 2 Een Brusselse arbeider verdiende omstreeks 1900 ongeveer 3 Belgische frank per dag. een lofrede op Van Eetvelde gesigneerd door alle intekenaars. Ook Léon de Béthune, die achter de schermen een belangrijke rol had gespeeld in het welslagen van de tentoonstelling, werd bedacht met een cadeau dat bij Wolfers was besteld: Het Kongolees Album. Dit album bevat 22 originele foto’s van de tentoonstelling van Tervuren. Het plat, uitgewerkt als een waar juweel in ivoor, zilver, goud en brons, en belegd met edelstenen en parels symboliseert hetzelfde gedachtegoed als Beschaving en Barbarij: de Belgische kolonisatie die haar beschavingslicht werpt over het duistere, barbaarse Afrika. Hoewel het Belgische initiatief in de internationale pers werd bejubeld, betekende de tentoonstelling van 1897 de zwanenzang van de Belgische chryselefantiene sculptuur. Na 1897 moesten de kunstenaars betalen voor de dure slagtanden. Niet alleen de prijs was een barrière, vooral de specifieke techniek die de ivoorsnijkunst vereist, was een struikelblok. Een beeldhouwer heeft veel verlies aan een slagtand. Voor hem is enkel de punt bruikbaar voor volsculptuur. De rest van de tand, die hol is, kan enkel worden gebruikt voor reliëfs. Omdat vochtig ivoor gemakkelijker
te bewerken is, wordt het bij de behandeling bewaard in een klamme doek met een zoutoplossing. Het wordt gesneden met scherpe stalen materialen in de richting van de nerven, dat om barsten te voorkomen, en het wordt met een wollen doek gepolijst. Nog tijdens de tentoonstelling van 1897, stuurde de beeldhouwer Fernand Dubois een uitgebreide nota naar Van Eetvelde waarin hij het probleem van de ivoorbewerking bij de Belgische beeldhouwers aankaartte. Slechts weinigen beheersten de techniek en het meren<strong>deel</strong> was gedoemd om zijn creaties te laten uitvoeren in ivoorateliers in Parijs, omdat dergelijke werkplaatsen in België niet bestonden. Daarom pleitte hij voor de oprichting van een school waar de specifieke techniek zou worden onderwezen. De nota werd verticaal geklasseerd… Werner Adriaenssens Loopbaan - 1997: Licentiaat in de Kunstwetenschappen en Archeologie (Vrije Universiteit Brussel) - 1998 – 2000: Koninklijke Musea voor Kunst en Geschiedenis: projectleider “Belgische decoratieve kunsten uit de eerste helft van de 20ste eeuw” & dienstdoend conservator van de afdeling Wandtapijten en Textiel - Sinds 2000: Koninklijke Musea voor Kunst en Geschiedenis: Conservator van de Afdeling Decoratieve Kunsten, Kunstnijverheden en Grafische kunsten van de 20ste eeuw Charles Van der Stappen, Mysterieuze sfinx, 1897. Ivoor en zilver. (Koninklijke Musea voor Kunst en Geschiedenis, inv. Sc. 73). Pieter Braecke, Naar het oneindige, 1897. Ivoor en brons. (Koninklijke Musea voor Kunst en Geschiedenis, inv. Sc. 59). Science Connection 9 - december 2005 - 7
Page 1 and 2: Science 9 connection Space Connecti
Page 3 and 4: De Europese ruimtevaartorganisatie
Page 5 and 6: Waals Gewest 10,23% Franse Gemeensc
Page 7: Toen in 1885 het Belgische parlemen
Page 11 and 12: Melchior Broederlam en Jacob de Bae
Page 13 and 14: onmogelijk geworden. Het moet nocht
Page 15 and 16: © Belpress Eureka, Europees onderz
Page 17 and 18: “Vier jaar na hun lancering komen
Page 19 and 20: Gigantische aardschokken en een sym
Page 21 and 22: zich echter trage breukbewegingen v
Page 23 and 24: De revolutionaire kracht van techno
Page 25 and 26: tieslag tussen de beste zeilboten (
Page 27 and 28: Na een halve eeuw waait er nog stee
Page 29 and 30: Vooraleer de constructie van het Be
Page 31 and 32: schappers en onderzoekers tot voor
Page 33 and 34: Bedrijven wachten nog even af Bedri
Page 35 and 36: en ver Le Musée d’art Het Kunste
Page 37 and 38: PlantCol, Belgische plantencollecti
Page 39 and 40: Door recente initiatieven en in pub
Page 41 and 42: van het MAMI-project op Afrikaanse
Page 43 and 44: kan dit bijvoorbeeld omdat uit een
Page 45 and 46: vormen van voortplanting in een en
Page 47 and 48: Een bron voor de landschapsgeschied
Page 49 and 50: natuurgebied Zoerselbos (EU-Habitat
Page 51 and 52: Een half millennium Op haar 33ste a
Page 53 and 54: Een overzicht van enkele lopende en
Page 55 and 56: Naast de algemene directies “Onde

deel 1 - Federaal Wetenschapsbeleid

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?