deel 1 - Federaal Wetenschapsbeleid

Het kasteel in de Karpaten.
Ed. Hetzel, 1892
(illustratie van Léon Benett).
© Bibliothèques d’Amiens
Métropole
24 - Science Connection 9 - december 2005
batterijen en verhoogt hun vermogen en hun levensduur. En
wat schrijft Verne over de motor? “De geproduceerde elektriciteit
beweegt zich naar achteren, waar ze werkt via grote elektromagneten
in een speciaal hefboom- en tandwielsysteem dat de beweging overbrengt
op de schroefboom.” Verne is goed vertrouwd met elektromagneten
en heeft een soort krukasmechanisme in gedachten
waarbij de krukstangen om beurten aangetrokken en afgestoten
worden en waarbij hun slingerbeweging verandert in een
draaibeweging.
De Albatros biedt, net als alle schepen die zwaarder zijn dan
de lucht, in die tijd een dubbele uitdaging: de lichtheid van de
materialen en de gewicht-krachtverhouding van de motor.
Het schip is gemaakt van “papier zonder lijm waarvan de bladeren
doordrenkt zijn met dextrine en zetmeel, en vervolgens samengedrukt
worden met een hydraulische pers.” En wat de schroeven
betreft: “De met gelatine bedekte vezel maakt de substantie tegelijk
krachtig en soepel.” De analogie met de moderne kunststoffen
is wat vergezocht. Verne bedient zich als het ware vrijelijk
van de hydraulische pers en het onderzoek in de textiel- en de
papiersector om vezelhoudende stoffen te doordrenken. De
39 schroeven worden nog altijd voortbewogen door elektriciteit,
maar over de “buitengewoon rendabele” batterijen en de
accumulatoren laat de auteur minder los.
In beide gevallen geeft hij de indruk dat zijn verbeelding hier
slechts een kleine rol speelt. Hij houdt ze in bedwang, hoedt
zich voor nutteloze overdrijvingen en beperkt zich tot extrapolaties.
Daarbij gaat hij uit van de mogelijkheden van een
technisch systeem dat hij weliswaar beheerst, maar waarvan
hij de beperkingen uitvlakt.
Robert Halleux
Meer
Sterrenkijker
Collectie van het
Ministerie van de
Franse Gemeenschap.
© Alain Breyer
De tentoonstelling “Jules Verne: savoir rêver, savoirs rêvés”
loopt nog tot 24 maart 2006 in het Mundaneum in Bergen.
www.mundaneum.be
“Wetenschap en verbeelding”, internationaal colloquium op
12 en 13 januari 2006 in het Mundaneum.
Reis rond de maan. Ed. Hetzel, 1872
(illustratie van Emile Bayard).
© Bibliothèques d’Amiens Métropole