Transformatie Natuurlijke Taal Object Georiënteerd Analyse ...

4. Modellering van de Nederlandse Taal
4.1 Inleiding
In dit hoofdstuk wordt een beschrijving gegeven van het proces dat is uitgevoerd om tot een model van de Nederlandse
taal te komen. Het is dus een praktijk beschrijving van de Way of Working zoals die beschreven staat
in hoofdstuk 2.3. Aan bod komen zaken als de Tekstuele Beschrijving, de analyse daarvan, het OI-model en de
KISS-modellen. Niet alles zal tot in detail worden besproken. Daarvoor wordt verwezen naar de bijlagenbundel,
waarin de complete analyse en modelleringsfase staat gedocumenteerd. In dit hoofdstuk wordt alleen een
globaal overzicht gegeven om de lezer een indruk te geven wat er gedaan is.
4.2 De Tekstuele Beschrijving
De Tekstuele Beschrijving is een beschrijving van het probleemdomein. In het perfecte geval bevat deze beschrijving
alle informatie die nodig is. Uiteraard komt deze situatie zelden tot nooit voor. In de praktijk wordt
de Tekstuele Beschrijving verkregen door middel van overleg (interviews) met de klant of deskundige op het
probleem gebied en zullen er een aantal iteratie slagen plaats vinden voordat er een bevredigende Tekstuele
Beschrijving op tafel ligt. Meestal liggen er dan ook al een aantal initiële modellen die opgesteld zijn aan de
hand van de reeds aanwezige informatie. Deze modellen vertonen dan gaten waaruit blijkt dat er nog dingen
ontbreken. Op dat moment moet de analist weer gaan praten met de klant om meer informatie te krijgen.
In de situatie van deze scriptie is er geen sprake van een klant of deskundige op het gebied van de Nederlandse
taal (die zijn er wel natuurlijk). Voor het opstellen van de Tekstuele Beschrijving is uitgegaan van een literatuurstudie.
Daarbij is gebruikt gemaakt van een tweetal boeken namelijk [Too 79] en [ANS 84]. Met name het
tweede boek is zeer bruikbaar geweest. Het bevat zeer uitgebreide informatie over woorden, woordgroepen,
zinnen en zinsdelen. Het eerste boek is wat dat betreft slechts een samenvatting maar het gaat daarnaast wel in
op formele structuren van zinnen in de vorm van (wiskundige) bomen. Dit onderwerp kan van pas komen bij
het opstellen van transformatieregels tussen verschillende soorten zinnen. Voor het deel van de mapping tussen
taal en realiteit is gebruik gemaakt van eigen inzicht en kennis omdat over dit onderwerp geen literatuur te
vinden is.
Zoals eerder gezegd, vinden er meestal een aantal iteratie slagen plaats voordat er een bevredigende Tekstuele
Beschrijving ligt. In dit geval is dat niet anders. In eerste instantie is de aandacht gericht op het gedeelte van
zinsontleding omdat de KISS-methode daar sterk gebruik van maakt. Het proces van het ontleden van zinnen is
uitvoerig beschreven en daar is een eerste analyse op uitgevoerd en aan de hand daarvan zijn modellen opgesteld.
Deze modellen waren op zich wel goed maar er ontbrak nog de nodige informatie die de link legde tussen
de verschillende delen zoals woorden en zinsdelen. Daarom is in de volgende iteratie slagen gekeken naar de
link tussen de taal en de realiteit. De KISS-methode zegt bijvoorbeeld dat een bijvoeglijk naamwoord een eigenschap
aanduidt van een object. Het begrip eigenschap heeft niks met taal te maken maar is een begrip uit de
realiteit. Om dus inzicht te krijgen in het gebruik van taal in de KISS-methode moest de link worden gelegd
tussen realiteit en taal. Daartoe zijn begrippen geïntroduceerd als zelfstandigheid, actie, eigenschap etc. en is
gekeken wat woorden nu eigenlijk precies uitdrukken.
In het slotstadium van de modellering is niet meer eerst de nieuwe informatie op papier gezet, vervolgens er
een analyse op uitgevoerd en tenslotte in het model verwerkt maar heeft dit proces zich meer in mijn hoofd
afgespeeld. Dit kon omdat ik zowel analist als “klant” was. Ik moest dus bij mezelf te rade gaan als ik het gevoel
had dat er nog iets ontbrak aan het model. Toen het OI-model er lag is er een samenvatting gemaakt van
de informatie die gebruikt is. Deze samenvatting staat in het vorige hoofdstuk en is te zien als Tekstuele Beschrijving.
4.3 De Analyse
In deze paragraaf zal worden ingegaan op het analyse proces dat zich heeft afgespeeld. Aan de hand van een
stukje Tekstuele Beschrijving zal getoond worden hoe via structuurzinnen tot kandidaat objecten en acties gekomen
kan worden. Hiermee krijgt de lezer hopelijk een idee hoe de KISS-methode werkt.
© KISS b.v. 38