Scan 2, april 2001 - UMC Utrecht

en verrassingen
jarige man die vanwege de verstoorde nierfunc- orgaan is daardoor een tijd lang niet doorbloed
tie wel twintig liter vocht teveel vasthoudt. Dat geweest. Desondanks kan zo’n nier weer gaan
hoopt zich voor een deel op in de longen, waar- functioneren in het lichaam van een ander, maar
door hij in toenemende mate benauwd is.
bij deze man gebeurde dat niet. Hij werd binnen
Anderen maken het uitstekend, zoals de jongen een paar uur voor de tweede keer naar de OK
van drieëntwintig jaar die na een geslaagde nier- gebracht, nu om de nier er weer uit te halen.
transplantatie binnenkort weer naar huis mag. Verslagen ligt hij in bed, alle hoop vervlogen.
Na drie uur voorbespreken, begint de grote visite. Hij wil nooit meer opnieuw zoiets meemaken.
Iedereen om zijn bed begrijpt de teleurstelling.
Bijna-dood-ervaring
Gerry Ligtenberg legt uit waarom het fout is
De eerste nierpatiënt is vrolijk, in tegenstelling gegaan. “Maar hadden jullie dat niet kunnen
tot een paar dagen geleden toen hij bijna dood- voorkomen?” vraagt de vrouw van de man. “En
bloedde. Zijn bloed wordt drie keer per week hoe kunnen we er een volgende keer zeker van
machinaal gezuiverd bij de dialyseafdeling. Hij zijn dat ons niet hetzelfde overkomt? Waarom
heeft nog geen ‘shunt’, een kunstmatige verbin- lukt het bij de een wel en bij de ander niet?”
ding tussen twee bloedvaten waar de bloedzui- Gerry Ligtenberg zegt later op de dag terug te
verende apparatuur op kan worden aangeprikt. komen om uitgebreid in te gaan op alle vragen.
Daarom wordt het bloed voorlopig door middel Want de grote visite moet doorgaan. Er wachten
van een katheter afgevoerd en na zuivering
weer in de bloedbaan gebracht. De bloedvaten
nog meer patiënten.
in zijn borstkas hebben daarvan al veel schade Zwerende voet
ondervonden. Ze zijn nauwelijks nog geschikt Op zaal ligt een man van drieënzestig jaar die
voor een katheter. Dat bleek een week geleden zowel nier- als suikerpatiënt is. Hij heeft een
toen het bloed op de gebruikelijke wijze werd zwerende voet die is behandeld. Het maakt hem
afgevoerd, maar vervolgens gezuiverd en wel los niet zoveel meer uit of hij er netjes bijzit of niet
in de borstkas retour kwam. Met loeiende sirene en hij vertoont tekenen van dementie. Soms is
belandde hij nog net op tijd in het UMC Utrecht. hij agressief naar zijn vrouw die hoogzwanger is
Nu hij het weer beter maakt, heeft hij dokter van hun tweede kindje, en die hem elke dag
Borst verzocht een consult aan te vragen bij de bezoekt. “Hoe gaat het met u”, vraagt Klaas
psycholoog. “Want ik ben tenslotte bijna dood
geweest”, zegt hij. “Zonder het te
Borst. “Mwa”, antwoordt de patiënt gelaten.
merken, een bijna-dood-ervaring.
Dat kan morgen wéér gebeuren.
>> “Mwa”, antwoordt de patiënt gelaten
Iemand moet mij helpen om mijn angst te over- Borst vraagt hem zijn been op te tillen om de
winnen.”
voet te kunnen bekijken. Die is zwart bij de teen
en blijkt niet met gaas verbonden. “Dat moet
Mislukte transplantatie
ook niet”, zegt de man geïrriteerd. “Want dat
Naast hem op de kamer ligt een achtendertig- gaas trek je er met vel en al weer vanaf.” Borst
jarige patiënt die vorige week met spoed werd adviseert de voet toch te verbinden en komt
opgenomen omdat er een nier voor hem beschik- vanmiddag even terug vóórdat meneer weer
baar was. Het was een zogenoemde ‘non heart naar huis terugkeert. “Ik wil uw vrouw nog even
beating’-nier, afkomstig van een donor die een spreken”, zegt hij. “Best”, antwoordt de man.
half uur tevergeefs gereanimeerd werd. Het “Mag ik dan nu gaan roken?” Vriendelijk
adviseert Borst zijn patiënt als het even kan te
stoppen. “Dat is ook beter voor uw voet.”
Thuis op dieet
De volgende patiënt, krijgt slecht nieuws van
dokter Ligtenberg. Het is een Turkse vrouw die
eerst tien kilo moet afvallen voordat ze in aanmerking
komt voor een niertransplantatie. Om
daarmee een goed begin te maken, is ze voor
korte duur opgenomen. De laatste kilo’s moet ze
op eigen kracht thuis afvallen. Maar dat wil ze
niet. “Om elf uur ’s ochtends heb ik hier zwemmen”,
legt ze verontwaardigd en met grote
gebaren uit. “Maar ik kan pas ’s middags om
drie uur terecht voor dialyse. Dan moet ik al die
tussentijd wachten.” “Dat hoeft niet”, zegt
Gerry Ligtenberg. “U kunt ook om een uur
zwemmen in de gemengde groep met mannen.”
Geen sprake van, schudt de vrouw heftig haar
hoofd. Dan wacht ze liever een paar uur.
Maar ze vindt het niet rechtvaardig want haar
was beloofd dat ze wél in het ziekenhuis mocht
afvallen.
Elke plas een verrassing
De laatste patiënt is de jongen die de geslaagde
niertransplantatie heeft ondergaan. Hij ervaart
eindelijk weer de sensatie van gewoon te kunnen
plassen. Borst vraagt hem of hij het goed
kan ophouden, of hij moet persen om te kunnen
plassen en of hij het idee heeft dat er niets in de
blaas achterblijft. Alles blijkt naar wens te gaan.
De jongen zegt dat hem goed is geleerd uit te
plassen en hij houdt alles bij in het Patiënten
Informatie Dossier. Hij noteert hoeveel hij drinkt
en plast, en wanneer. “Kijk”, wijst hij. “Wel twee
liter op een dag. Drie jaar niet geplast en nu
ineens weer wel. Dat is gek hoor. Als ik voel dat
ik moet, is dat elke keer een verrassing.”
nr 2 april 2001 11