Scan 2, april 2001 - UMC Utrecht

More documents

Recommendations

Info

tekst > Pieter Lomans Gemanipuleerde foto’s > Chris Timmers nr 2 april 2001 6
einboodschappers Schizofrenie is een hersenaandoening. Bob Oranje manipuleerde de activiteit van twee stofjes in de hersenen van gezonde vrijwilligers om te kijken of daardoor bepaalde schizofrene kenmerken werden opgeroepen. Vier experimenten voor een beter begrip van een complexe ziekte. Beïnvloeding van signaalstoffen in de hersenen geeft meer inzicht in schizofrenie In een kamertje dat grenst aan de afdeling psychiatrie test psychofysioloog Bob Oranje gezonde vrijwilligers. Ze hebben een koptelefoon op en horen in het linker- of rechteroor hoge of lage tonen. Ze worden opgeschrikt door een hard geluid na een zacht geluid. Of ze zien op een computerscherm een stipje heen en weer vliegen, dat ze met hun ogen moeten volgen zonder het hoofd te bewegen. Het zijn allemaal experimenten die meer inzicht moeten geven in de hersenfuncties van schizofrene patiënten. Schizofrenie is een chronische, invaliderende hersenstoornis. Een op de honderd mensen krijgt ermee te maken. Iemand met schizofrenie heeft moeite met het onderscheid tussen fantasie en werkelijkheid. Dat probleem uit zich via allerlei stoornissen in het gevoel, het gedrag en de cognitie. Hallucinaties, emotionele vervlakking, een starre of apathische houding, aandacht- en geheugenstoornissen en problemen met het uitvoeren van taken zijn kenmerkende onderdelen van het complexe ziektebeeld. Boodschappers in het brein Oranje: “Hoewel we de exacte oorzaak van schizofrenie nog steeds niet kennen, is het inmiddels wel duidelijk dat het gaat om een hersenaandoening. In de hersenen spelen onder andere neurotransmitters, dat zijn stoffen die boodschappen tussen zenuwcellen overbrengen, een belangrijke rol. Een tijdlang werd bij schizofrenie een centrale rol toegekend aan de neurotransmitter dopamine. De eerste medicijnen tegen schizofrenie waren dan ook gericht op het afremmen van de dopamine-activiteit in de hersenen.” Deze medicijnen verminderden echter maar een deel van de symptomen, werkten slechts bij een deel van de patiënten en hadden bovendien veel bijwerkingen. Daarna kwamen nog enkele andere neurotransmitters in beeld die een rol zouden spelen bij schizofrenie, waaronder noradrenaline en glutamaat. Zintuiglijke selectie “In de experimenten die ik heb uitgevoerd voor mijn promotieonderzoek”, zegt Oranje, “kijk ik vooral naar de rol van de neurotransmitters dopamine en glutamaat. De hypothese luidt, dat bij patiënten met schizofrenie de dopamine-activiteit is verhoogd en de glutamaatactiviteit is verlaagd. Om dat te onderzoeken heb ik gezonde vrijwilligers enkele tests laten doen. Daarna heb ik ze een middel gegeven dat de dopamineactiviteit opjaagt en een middel dat de glutamaatactiviteit remt. Daarna hebben ze dezelfde tests uitgevoerd. Zo kon ik zien of ze op zo’n moment bepaalde kenmerken vertonen die we ook aantreffen bij patiënten met schizofrenie. Zo krijg ik een goede indruk van de rol die dopamine en glutamaat in het ziektebeeld spelen.” Uitgedoofde hersengolf Twee van de tests die de gezonde vrijwilligers kregen voorgeschoteld, hadden te maken met ‘sensory gating’. De term staat voor zintuiglijke selectie aan de poort van het menselijk brein. Wanneer alle zintuiglijke prikkels worden doorgestuurd naar de hogere hersendelen slaan die op tilt door de lawine aan informatie. Daarom filteren lagere hersendelen al heel vroeg uit wat wel en niet belangrijk is. De prikkels waarover de hogere cognitieve functies hun oordeel moeten vellen laten ze door. De overige prikkels worden verwerkt door autonome, lagere eenheden of genegeerd. Dat proces is bijvoorbeeld in kaart te brengen met een EEG dat hersengolven zichtbaar maakt. Oranje: “Laat iemand een piepje horen, dan zie je dat geluid vijftig milliseconden later terug op het EEG in de vorm van een zogenaamde P50golf. Laat het piepje een halve seconde later nog een keer horen, dan is dat golfje veel kleiner. Dat komt, omdat het eerste piepje nieuw is en aandacht trekt. Bij het tweede piepje denken de hersenen, oh, dat kennen we al, daar reageren we niet meer op. Die uitdoving van bekende en nr 2 april 2001 7
Page 1 and 2: PSYCHIATRIE MICROBIOLOGIE CARDIOLOG
Page 3 and 4: mix kort nieuws Chatten met lotgeno
Page 5: tegen de muur geschrokken. Staat di
Page 9 and 10: Het beste ziekenhuis ter wereld Elk
Page 11 and 12: en verrassingen jarige man die vanw
Page 13 and 14: door eiwit kleurreactie wordt bepaa
Page 15 and 16: Beer levert smeerolie voor Patiënt
Page 17 and 18: hartdood in zwembad en wieg Kopje o
Page 19 and 20: foto > Chris Het snot kleeft Het sn
Page 21 and 22: Steeds ‘hippere’ insulines hoev
Page 23 and 24: maxi-verpleegkundige patiënt. Wij

Scan 2, april 2001 - UMC Utrecht

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?