onbekend PDF - Historische Kring In de Gloriosa

'S GRAVELAND
Bij het 30 jarig bestaan
der gemeente-bedriiven
Het was op 1 Juli 1911 dat op eenvoudige
wijze de officieele ingebruikneming van ch
gemeentelijke bedrijven van 's-Gravelanc
plaats vond. De eigenlijke oorzaak van • d(
oprichting van deze bedrijven was een adres
van de Gemeentenaren -gericht tot den Raac
in de maand Augustus van het jaar 1904
waarbij werd verzocht zorg te dragen dal
's-Graveland van goed drinkwater Werc
voorzien.
Na - verschillende rapporten van diverse
instanties, waarbij zoowel de mogelijkheder
van distributie- als eigen bedrijf terdege
werden uiteengezet, bevalen de adviseurs
baron van Ittersum en jhr. Holmberg de
1 Beckfeld in 1907, den raad aan een eigen
prise d'eau te maken en een eigen bedrijf op
te richten. Het ontwerp werd gebaseerd op
de levering van drinkwater aan 3000 inwoners
met verbruik per hoofd van 30 liter per
dag. Tevens werd door deze deskundigen de
mogelijkheid overwogen, sommige motoren
van het op te richten waterleidingbedrijf
ook dienstbaar te maken voor een electriciteitsbedrijf.
Deze plannen vonden instemming en zoo
'werd in de raadsvergadering van 28 December
1907, welke onder voorzitterschap stond
van burgemeester Mr. D. J. A. baron van
Harinxma thoe Slooten, besloten tot oprichting
van een eigen waterleiding-bedrijf en
electriciteits-bedrijf.
Aangesloten waren aan het G. W. B. in
den beginne 342 perceelen. Dit beteekende
dat ongeveer ieder perceel werd uitgerust
met een aansluiting op het waterleidingbedrijf.
Aansluiting op het electriciteitsbedrijf
ging minder vlot. Gerekend werd op 400
lampen á 1000 branduren per jaar. Het aantel
aansluitingen bedroeg in de eerste jaren
nog geen 100. De kwaliteit van de electriciteit
liet veel te wenschen over. Reeds voor
de officieele ingebruikstelling wees het Ingenieursbureau
er ook op, dat er in de eerste
jaren na de oprichting wel gesukkeld zou
worden, doch allengs beter zou worden indien
de installatie bezonken zou zijn.
In 1912 begonnen de moeilijkheden met
het water. In den zomer was het zeer troebel
en veroorzaakte stank, terwijl uit een genomen
watermonster bleek, dat zich in het
water ijzer en mangaanverbindingen bevonden.
In Nederland beteekende dat een novum;
slechts in Hannover en Breslau in Duitschland
was dit ook geconstateerd. Ervaring
ter bestrijding van dit euvel had men dus
niet.
Trouwens verbetering mocht niet veel
kosten; immers een jaar geleden, was een
bedrag van f 60.000 geleend voor de oprichting
van het Bedrijf. Een filter en ontijzering
,installatie in het torenreservoir werden
aangebracht en bleken uitstekend te voldoen,
al meldde de toenmalige adviseur dat dit
slechts een tijdelijken maatregel mocht wezen.
Deze tijdelijke maatregel bestaat echter
thans nog!
Het waterleidingbedrijf groeide in de oorlogsjaren
gestadig. Het verstrekte goed water,
berekende lage tarieven en wierp daarnevens
een behoorlijke winst af.
In 1915 verzocht de gemeente Kortenhoef
aansluiting, aan welk verzoek werd voldaan.
In 1920 werd met de Provincie Noord-Holland
een regeling getroffen tot wederzijdsche
'. Met het electriciteitsbedrijf ging het minder
naar werisch. De oorlogsjaren gaven gebrek
aan de noodige grondstoffen, materialen
werden schaarsch en de machinerieën bleken,
niettegenstaande deze eenige malen vtior
modernere werden vervangen, niet te voldoen.
In 1915 werden dan ook stappen gedaan
het bedrijf om te vormen in een distributiebedrijf
en in 't 'groot stroom In te . koopen
van de Hollandsehe Electriciteits Maatschappij
- te Naarden. Op 1 Maart 1916 werd
stroom betrokken van deze Maatschappij.
Dit beteekende tevens een kentering in de
exploitatie. Het aantal aansluitingen werd
aanmerkelijk verhoogd, de tarieven voor dien
tijd n.1. 40 cent per K.W.H. en de verliezen
werden getransformeerd in winst.
Ging het in de twintiger jaren met het
Electriciteitsbedrijf alles naar wensch; het
waterleiding-bedrijf baarde groote zorgen. In
1923 werd de waterlevering aan de gemeente
Kortenhoef beëindigd; in datzelfde jaar verloor
het G.W.B. eenige abonnementen langs
de Rade in Ankeveen. Ook bereikten het
Gemeentebestuur van velerlei kanten klachten
betreffende de kwaliteit van het water.
Het gemeentebestuur stond wederom voor
de oplossing van een moeilijke vraag. Was
het verstandig om met groote financieele
offers het bedrijf te verbeteren; zou het mogelijk
zijn van het Waterleidingbedrijf, evenals
dit met het electriciteitsbedrijf was gedaan,
een distributiebedrijf te maken, of was
, het misschien beter het Bedrijf te doen
1 overnemen door het Provinciaal Waterleidingbedrijf?
Het Rijksbureau voor Drinkwatervoorziening
werd om advies gevraagd
en dit bureau bracht in 1929 rapport uit.
De totale verbeteringen volgens dit project
moesten bedragen 1 27.000. Het bureau wees
het gemeentebestuur er echter in het bijzonder
op dat het h.i, beter was indien 't bedrijf
werd overgedaan aan het P.W.N. te Haarlem.
Inlichtingen ter overname werden gevraagd
en op 18 Juni 1930 berichtte de directie
van het P.W.N. bereid te zijn het Gemeentelijk
Waterleiding Bedrijf van 's-Graveland
over te nemen voor f 60.000. De gemeente
ging echter op deze aanbieding niet
in, terwijl zij ook de aanbevolen verbeteringen
niet aanbracht.
Dat de klachten betreffende den toestand
van het waterleiding-bedrijf aanhielden, laat
zich gemakkelijk verstaan.
Weder brachten verschillende rapporten
' de feiten van het Waterleidingbedrijf aan het
, licht, doch verbetering van belangrijken aard
werd niet aangebracht. De eene maal werden
de kosten te hoog, een andere maal kon de
vereischte goedkeuring van het Provinciaal
Bestuur niet verkregen worden.
In Maart 1941 werden door het gemeentebestuur
onderhandelingen aangeknoopt met
het Ingenieursbureau de kfabeg te Utrech t
met verzoek om in de onderhavige aangelegenheid
te adviseeren. Eenige maanden
zijn gemoeid geweest met het onderzoek en
thans is een rapport verschenen, dat in de
raadsvergadering van heden juist op den
jubileumsdag van het waterleiding-bedrijf
zal worden behandeld, terwijl door den raad
alsdan de belangrijke beslissing zal moeten
worden genomen het Bedrijf in eigen beheer
te blijven exploiteeren, dan wel wederom
met de Provincie onderhandelingen aan te
luioopen tot overname van het bedrijf.
De feestdag voor de bedrijven zal met het
oog op de bijzondere omstandigheden op geenerlei
wijze worden gevierd, zoo deelde het
gemeentebestuur ons mede.
Benoeming hulpprediker.
Benoemd tot hulpprediker bij de Neder].