Nummer 178 - februarie 2002 - Nederlandse Vereniging van ...

Fred Geurts
MIJN EERSTE KEER
Bij de titel van dit stukje zal een ieder wel zo
z’n eigen gedachten hebben. Natuurlijk, je
hebt nog geen idee waar het over gaat,
maar toch komen diverse herinneringen
langzaam bovendrijven. Herinneringen,
voor ons allemaal verschillend en langzaam
vastere vormen aannemend. Zo zullen sommigen
wellicht denken aan hun eerste dag
alleen naar school; steppend op de autoped,
buiten adem om niet te laat te komen.
Anderen denken weer aan die eerste kater,
een verschrikkelijke ervaring, die, zoals later
blijkt, beslist voor herhaling vatbaar is. Weer
anderen denken aan hun eerste sigaret, zo
vreselijk, dat we moeite moeten doen om
ervan af te blijven. De eerste solo autorit,
het rijbewijs nog ongekreukeld in de binnenzak
en jij zenuwachtig zoekend naar de
achteruit. Je denkt misschien aan de eerste
zoen, kus of anderszins met je geliefde en je
neemt je voor wat vaker een bloemetje mee
naar huis te nemen. Maar, denk je wel eens
aan je eerste zeiltocht?
Joy rowing
Mijn vaarervaring ging niet verder dan een
paar slagen in een geleende roeiboot. Je
kent dat wel, zo’n zomerse namiddag, snikheet
en met je vriendjes slenterend langs
het water van de traag stromende rivier. En
opeens ligt daar die boot, niet aan een ketting,
gewoon aan een stukje touw. In de
verre omtrek geen mens te zien, het koele
water en avontuur lonken. Roeien bleek lastiger
dan we dachten, zeker toen we er achter
kwamen dat vooruit gaan én achteruit
kijken in een roeiboot samen gaan. Maar de
jeugd leert snel en zigzaggend maakten we
wat voortgang richting de bebouwing. Toch
wel een beetje bang voor de consequenties
van ons ‘joy-rowing’ spetterden we terug
naar de plek waar de boot gemeerd had
gelegen. Gelukkig, er stond niemand om
ons op te wachten.
Zeildoop
Dat was de vaarervaring waarmee ik voor
het eerst in een zeilboot stapte. Inmiddels
meer dan 25 jaar geleden, maar het staat
nog helder voor de geest. De ‘Polpo’, een
Waarschip 600 zoals mij later bleek, zou het
voorwerp zijn waarmee ik de zeildoop zou
moeten ondergaan. Plaats van handeling,
de Westeinderplas, in de buurt van het
Starteiland. Stralend weer, met windje vier,
20
het kon niet beter. Zeilen, zo was mij verteld,
kon je niet meteen. Nee het was meer een
kunst die je maar langzaam onder de knie
kon krijgen. Alleen al de benaming van al
die schoten, vallen, stagen en andere onderdelen,
maakte het zo ingewikkeld. Laat
staan die zaken zoals, loef, lij, afvallen, gijpen,
overstag gaan en bovenal die gevaarlijke
giek. Een stuk hout, na de mast het
belangrijkste aan boord, dat uitsluitend
bedoeld leek om eerbiedig voor te buigen,
op straffe van een nat pak. Nee, zeilen
moest je leren, net als autorijden. Zonder
zeilschool of instructie lukt het niet en maak
je grote kans op brokken.
De mast was nodig om de zeilen te kunnen
hijsen, dat was nogal duidelijk. Dat je met
het roer de boot kon sturen, dat snapte ik
ook nog wel. Dat de zeilen het profiel van
een vliegtuigvleugel hadden, dat was toch
gewoon te zien. Met een beetje fantasie
was de mast met zeilen net een vliegtuigvleugel
op z’n kant. De romp was de romp
en het roer fungeerde als het hoogteroer
van het vliegtuig. Kortom een zeilboot leek
voor wat betreft besturing nogal op een
vliegtuig; invalshoek, dwarskracht, roeruitslag,
voor een beginnend student vliegtuigbouw
allemaal geen onbekende zaken.
De kick
En zo, na een uurtje, kijken, vragen en luisteren,
zeilde ik het Waarschip aan de wind
over de Westeinder. De invalshoek tijdens
een vlaag verkleinend, met daardoor minder
lift en een kleinere dwarskracht en minder
roeruitslag. De controle over de boot,
doormiddel van roer, overloop en schoot,
gaf een geweldig gevoel. De acceleratie tijdens
vlagen, nu eens een keer uit het niets,
zonder intrappen van een gaspedaal, was
een ongekende en sensationele ervaring. En
dan het geluid van het water dat langs de
romp ruiste, klotsend tegen de gangen van
de huid. Af en toe wat water over dek,
opbouw en gangboord. De lichte trilling van
het want, als ware het de snaren van een
viool, versterkte de ervaring van het samenspel
van wind, tuig en water. Met ruime
wind moest de spinnaker worden gezet.
Geweldig, hoe er aan de schoten werd
getrokken en hoe de boot als het ware achter
het bolle zeil aan werd gesleurd. Loeven
met de spi bleek een tikkeltje riskant maar
demonstreerde snel waartoe boot en stuur-