Markeboek van Raalterwoold

Anno 1602 den 6 Julij stadtholder des gerichtes Hendrick Claesen, cornoten Willem Johansen ende
Albert Hendricksen, bint erschenen in den gerichte Tonis Geertzen met behoerlicke besaete ahn den
gerichte gebracht sijnde, unde Derrick Dercksen woenachtich int Broeck ofte Silvelt, omme een
kontschap der godtlicker waerheit t'seggen ad perpetuam rei memoriam, ende sulx ter instantien van
den ehruntfesten Unico van Twickelloe schultz tho Raelte, Esken up den Tij, Derrick tho Vechterloe,
Tonnis tho Nijenhuis uth Tijnde unde Rade ende Linderthe. Voert uth Luttenbarch Johan tho
Reijmerdinck ende Geerd tho Hilberdinck. Up interrogartoria hun voergeholden als te weeten: In den
iersten aer olderdoem, ten anderen, wes haer kundich ende wittich sij van die limiten offte bepalinge,
die welche die markten van die buirschappen Tij unde Raede, Linderthe, Luttenbarch unde Boetele,
met het karckdarp tho Raelte, van die Lemeler unde Dalfser marckte scheiden ende separieren. Item
offte niet haer kundich ware ende hoe veer, die selve marckte strecken. Hiervan die rechte waerheit
t'seggen bij die poena van 25 olde schilden, ende haer zielen zalicheit: Stonden dese mans
voerschreven, vrijeden sich den poenen, ende sachten nha vlitige examinatie aver God ende sijnen
hilligen evangelio swerende in den iersten Derck Dercksen sijn olderdoem aver die tsoventich jaren.
Item dat hij van kindesbeene ahn altijt ierst torff affgedragen hefft ahn des zijt des breden wech, ende
daernha den torff daer selffs gegraven, onbespijrt van jemant. Unde tuiget vorder dat hij entlick wall
weet dat die marckten der voerschreven buirschappen van Raelte, Dalfsen unde Leemele scheiden
up die Cruiskuile, die hie, den producenten, linie recht daerup gaende, gewesen hefft, sonder soecken
die selve vindende, welcke Cruiskuile respondeert directelick upten Luttenbarger unde Raer
marcksteen, ende vort streckende up die Schulenbarger windemolle. Tuiget oick noch wider, dat hij
zaliger Tonnis tho Mersinck tho Linderte, omtrent dieselve Creuiskuile oick torff gegraven hefft, alwaer
die van Leemele gecamen, unde gefraecht, offte hij daer wall graven muste, waerup getuige
geantwoert Jae, ende is alsoe uth het venne gegaen ende is met haer up die Cruiskuile gegaen, ende
haer bewesen dat hij niet uth die Raelter marckte haer tho nae gegraven hadde, anders, soe hij baven
die Cruiskuile gegraven hadde, wolden sij hem becuirt hebben.
Dit selve hefft Tonnis Geertsen woenende tho Haerle up die Hecket, olt sijnde ongeveerlick t'sestich
jaren oick getuiget, als nemptlick dat die Leemeler unde Raelter marckte die Cruiskuile scheidet,
eendrachtelick bijde daer tho tuigende, dat sie getuigen daer bij, ahn unde aver gewest bint, dat die
droste van Zallandt, Eggerich Ripperda einen gevangen hefft laten brengen van Olst offte Buxbergen,
den welcken die van Olst gelevert hebben up die limiten van Raelter kerspell tegen die Grote Weele,
alwaer die van Raelte den ontfangen ende gebrocht hebben den van Ommen tho gemoete. Dan alsoe
die van Ommen bijcants ahn die Wolthaer upden Belt stonden, omme den gevangen aldaer tho
acceptieren, sijn die van Raelte die van Ommen verbij getaegen up die selve Cruiskuile, ende aldaer
hun den gevangen avergelevert. Alsoe dat die van Ommen met aeren schultes soe wijt wedder
thorugge musten trecken, bess daer aer marckte scheiden.
Noch sachten beijde getuigen dat ongeveerlick well twie offte drie unde daertich jaren verleden, einer
genoempt Albert Willemsen up dess zijt die voerschreven Cruiskuile een huis getimmert hadde,
daervan die plaetze noch tho ersiene, t'welck getimmer die van Leemele sich niet hebben
ahngemaetet, als soude het haer tho nae staen, dan die lantheren van die Wolthaer ende Vechteloe
hebben dat selve, aldaer niet soe nae up aeren tuijn ende in Raelter marckte willen lijden, dan dat aff
laten breecken. Besluitende hiermeede aere depositie, die zie, nha vlitige examinatie, ende een ider
befunden, nha luidt der nijer Reformation beëdet hebben, als nha lantrechte behoerende. Actum anno
et die ut supra.
Copia.
Anno 1606 den 5 Junij is met besaete ahn den gerichte gebracht Wolter Johansen ter instantien des
edelen Robert die Bake marckenrichter van Raelter Wolt, omme een tuichnisse der waerheit t'seggen,
bij die poena van 25 olden schilden ende sijn zieler zalicheit up interrogatiria hem voergeholden.
Stondt Wolter Johansen voerschreven, vrijede sich der poenen, unde sachte aver God unde sijn
hilligen evangelio swerende dat die marckenrichters unde geswaren van der Heijne hem vergangenen
jaer vercofft hebben een cloet torffs van vijff offte sess roeden, als solden die in haer marckte
gegraven wesen. Hefft daerup getuige een voeder torffs daer hen tho huis gehaelt thobehoerende
desen producent Baeke, die welcke den torff verdediget, unde die rest tho sijnen huis hefft laten
fuiren. Unde hefft hij getuige voer dat ein voeder, dat hij gehaelt hadde, van den voerschreven Baeke
als marckenrichter moetenn scheiden voer drie mudde haveren. Hefft getuige nu binnen 14 dagen ahn
den marckenrichter van der Heijne Jasper van Holte gegaen ende versocht dat sie hem desfals
schadeloos solden holden. Ten Holte met hem ahn den schulten gaende, hebben hem wall gesecht,