Markeboek van Raalterwoold

den sicht wall genhamen hefft in die Heijnsche marckte up die westersche sijt van den paell, dan niet
up die oestersche zijt. Secht oick dat zaliger Derck up die Haer sijn peerde geschuttet bint in den
Strenck van zaliger Hendrick tho Eckerenkotte unde Johan Hermsen als geswaren hierden van
Dalmsholt, ende hebben die peerde gebracht in den Knubben, ende hebben einen vesten weer
daervoer moeten geven.
Geerd Beerentsen tuiget dat die Cruiskuile upden Stappenbelt een scheitpaell is, respondierende
upden steen achter Derck up die Haars camp, unde dat die van der Heijno tusschen Wolthaer unde
Duivelshuis geen marckte een hebben, dan die van Raelte unde Dalmsholt.
Geerd Emptinck tuiget sijn olderdoem tusschen 80 und 90 jaren unde is upt Sant ter Heijno gebaeren,
ende is lange geswaren gewest bij tijden van zaliger Henrick Mulart, unde Derrick van Mouwdijck
marckenrichters, unde secht dat die Cruiskuile een scheitpaell is, scheidende die Raelter, Dalfser
unde Leemeler marckte, streckende westwart upden steen achter Derck die Haers camp, unde dat die
van Dalmsholte haer well geschuttet hebben in den Strenck, unde die Raelter haer wedder in aere
marckte, unde hebben voer paelbuiren geholden Duivelshuis ende Veltcamp in Lenthe tegens
Vechterloe ende die Sennept. Dan die ven der Heijno een hebben aer noeit geschuttet, unde hebben
in voertijden sich die marckte oick niet ahngematiget, als nu in dese verloopen tijt, een jaer acht offte
tijne herwarts, besluitende hiermeede aer getuichnisse. Dieselve zie nha vlitige examinatie met
lijflicken eede bevestiget hebben, als nha rechte behoerde. Actum coram Richter substituiert Hendrick
Claessen, cornoten Johan Alberts unde Willck Wernincks.
Anno 1616 den 21 October heft Unico van Twickelloe als schults unde marckenrichter van Raelter
Woelt den edelen hoepman Henrick van Ittersum duirch zinen onderschulten Johan Everts in bijwesen
Johan ten Monnickhuis gerichtelick laten ahnseggen, van wegen die gemene erffgenamen van
Raelter Woelt, dat hij karckpat, dien hij begoest hadde af te graven, niet wijder solde affgraven, ofte hij
solde den olden carckpat ende dijck funders averleggen, dat den alle luiden gebruicken conden.
Hierup die hoepman geantwort, nha bericht des onderschults, hie solde hem achter laeten, ende
sechte voerder hij hadde met desen gerichte niet te doene, wilde die schulz hem wat, spreke hem
voer den drosten.
Eodem heft die schultz durch zinen onderschulten ex officio, als baven, gerichtelicke verbaden bij die
pena van 25 olde schilden een ider, dat zie het graven ahn soldenn laten staen, als nemptlick Johan
Roetgers, Luicken Jansen, ende hebben met Derck Drosten het graven selfs derde continuiert.
Anno 1616 den 6 Novembris, is dese vorschreven acta ende questie soe de hoepman ende schults
tegen malcanderen hadden, durch den heere drosten van Zallant Henrick Bentinck, Gerrit Martensen,
Beesten unde Adam van Heerdt, soe verdragen, dat het sall berusten ter irster bicompste ende
kentenisse der erffgenamen, bij de pena van een halven aem wins, die sich met ahngraven tusschen
hem beiden entgenge.
Copia einer missiven der erffgenamen van Tijunderaede, Lynderthe unde Bootele in Raelter carspell.
Edele ereuntfeste, wijse, voersichtige onsere besonders guide vrunden,
Wij zin in ervaringe gecoemen, ende is in der daet daer, dat die edele Wolter van Echten, hoepman
Ittersum, unde Robert de Backe, haer onderstaen enige landen, in onse marcke ende buirschappen
van Tijunderaen, uth te stecken ende aff te graven, wie zie bereets gedaen hebben, sonder consent
ende onsere voerwetten t'haeren proffite, ende der marcken ende gementen lesie ende marcken
nhadeel. Des wij in generlei maniere gestendigen noch gedencken tho t'laeten, over sulx wij niet
konnen onderlaeten U edelen als marckenrichteren t'selve te advertieren, is daer mit bij desen onse
ernstlick versuick, dat U edelen met die ahnwesend gedeputierden unde geswaren, sampt der
vorschreven buirschappen ingesetenen huisluiden, soedane affgravinge datelick willen intreden ende
slechten. Ende soe enige anderen mer muchten wesen unde befunden worden, die haer propria
authoritate in desen in onse gemeente ende marckte ontgaen, dat daer ock up gelettet, ende gelijcke
perturbatie gedaen, ende dat bij die geswaeren die pena soe anno 1614 up ene gemene holtsprake
geresolviert, den meijeren affgehaelt, ende daer voer geëxecutiert worden.