Markeboek van Raalterwoold

Ten 27. Wehr oeck iemantz van den meijers die einighe wahr vercoffte, heell, halff, offte een deel,
ader waerden in onse marcke enich mann, dat sij van torff offte anders, die breecke 7 gulden.
Ten 28. Wanneer die marckenrichteren laten kerckenspraeke doen, dat die erffgenamen te samen
sullen komen, sall ider meijer dat sijnen lantheren laten weten, bij poena, soe die meijer datt
versumede, van een heeren punt. Unde soe die lantheer dan niet en queme, offte sande sinen
gewahrden bade niet, offte sich niet leete excusieren, soe verloere hij voerierst sijne stemme, unde
verbrockede een heeren puntt, unde sulcken brocke salmen van den meijer durch die geswarenen
affpenden, unde die mijer salt sijnen lantheeren ahn sijne gelt offte saetpacht mogen korten.
Ten 29. Soe sall niemant anders mogen schutten, dan die marckenrichters met den geswharenen.
Ten wehr dat twie huisluiden quemen, unde wiseden den geswharenen utheimsch guied dat sie niet
schutten wolden; in den vall mogen die buiren schutten unde die brocke sollen sie halff hebben, unde
daer sollen die geswharenen affpenden.
Ten 30. Die geswaeren een sullen niemant laten scheiden buiten den woltgreven.
Ten einendertichsten. Ten 31. Wie van den marckenrichteren unde erffgenamen tott einen geswharen
gekaeren wort, unde des weigerde, unde sijnen eedt niet doen wolde die des amptes acceptierde, den
salmen drie werff eischen, unde elcken tijtt sall die selvighe verbuiert hebben einen olden schilt, unde
evenwell dat ampt bedienen, unde geswharen wesen unde bliven.
Ten 32. Sollen die marckenrichteren voir alle des voerschreven unde nhafolgende brocken, durch
aere geswaerenen laten penden unde vervolch doen, binnens karspels; Unde offte oick einich brock
hafftighen, als oeck einighe kotters uth desen kerspell ontfoirden, unde aere brocken ader pachten
nicht hadden betaeltt, sollen sie sulckes den marckenrichteren ahnbrengen wie die sinnen, unde
sollen die markenrichters met die geswharenen dat met den rechte vervolgen up den selvigen, upt
erffgenamen kosten.
Ten drieundtdertichsten. Die marckenrichters met aere geswaeren sollen een neerstich upsicht
hebben up alle gebreken der marcken, voir alles wes in desen marckenboecke beschreven is, unde
die genighe die hierinne brockhafftich vallen, die brocken unde penen daerup ideren persoen staende,
scharplick affnemen unde hierinne willen die erffgenamen den marckenrichteren unde geswaernen
met rechte helpen stercken tegen den wedderspennighen.
Item ten 34. Is anno 1560 beraempt dat alle kotteren unde pachteren deser marcke, elck sollen aere
jaerlicxe pachtpenningen, ahn handen der marckenrichteren up tijtt unde voer die holtspraeke betalen,
als die holtspraeke verkundiget is, bij verloss aerer pachtjaren, unde gebruick aeres gepachteden
landes. Welcke upkumpsten unde jaerlicke pachtpenninghen tot behoeff der gemeiner erffgenamen,
tot die onkosten daer van doende, wesen sollen, unde jaerlicx in rekeninge gebracht worden.
Ten 35. Gestemmet dat alle ierst nije incoemende geerffden in deser marcke, hett geschie met
versterff offte ahnervinghe aerer olderen offte anders met ankoepinghe sollen pro introitu unde
inganck geven eins einen guieden ancar Reijnschen wijns in specie up die holt spraeke, soe vaeke
sulcx gebuiert. Welcken nijen ahnkomenden offte schuldigen erffgenhamen die marckenrichteren in
der tijtt up bijkompste sal noemen, unde niemantz daerinne verswigen, offte die marckenrichteren
sollen selffst daervoir respondeeren.
Ten 36. Offte oick imantz van den erffgenamen een zijttvall van einich versterff ahnqueme -niet
tegenstaende ofte hij een erffgenaam in deser marcke wese, unde voir sinen inganck eenen anckar
wijns hadde gegeven- sall die selvighe den erffgenamen in sulchen vall van elcker versterff, darvan
hie in deser marcke eigen wort, noch geven einen goeden anckar Rijnschen wijns in specie.
Ten 37. Wie van den erffgenamen met gemeiner stemme up die holtspraeke tot einen marckenrichter
gecaeren wordt, die salt wesen, unde dat niet weigeren, bij verbuirte eines goeden ancar Rijnsches
wijns, unde sal evenwell sulckes bedienen unde dese brocke salmen mogen ahn deselvigen
onwillighen sijnen meijer ahn des lantheren geltpacht offte saetgewas verhalen, welck meijer sulx sall
verleggen, unde sijnen lantheren mogen corten.