Markeboek van Raalterwoold

Esken unde Derrick toe Vechterloe tuijgen beide van Luttenberger bepalinge tusschen die
voerschreven buirschappen anders niet te weten, als dattet eene gemene marcke is, ende gemeen
gebruckt is worden.
Ten 4. Ofte niet die Tijunderaeër Linderte ende Boeteler altit met haer peerden ende biesten het
Schanebroeck gebruicket hebben, ende ofte well die van Luttenbarch ondertits enige biesten ofte
peerden muchten geschuttet hebben, ofte zie die niet costloes hebt laeten gaen?
Up desen 4 artickell secht getuige Tonnis ten Tijhuis, dat het Schanebroeck altit alsoe geweidet ende
gebruickt is worden, ende het geschuttede guid costloes hebt laten gaen.
Esken upten Tij secht dijt alsoe waer te sijn ende dat niet sie die bieste ende peerde allene hebt
costloes laten gaen, maer ock die ganse wederom hebt moeten geven.
Esken tho Vechterloe ende Derrick affirmeren dat het Schanebroeck int gemeen is gebruickt als
wesende eine marcke, ende dat geschuttede guid costloes hebt weder relaxiert. Unde seggende dat
die geschuttet hebben voer 15 ofte 16 iaeren verleden, die welcke Luttenberger sijner cotters beeste
geschuttet hebben voer 15 ofte 16 iaeren verleden. Item ofte niet torff wech van die Vechterloe
neffens het venne aerer hoechnisse, altit bij die voerschreven buirschappen ende darperen rustelick
ende vredelick sonder bespier van die Luttenbarger gevaren unde gebruickt is. Hiervan, ende van
alles wes haer gefraget ofte ongefraget benemst is, die rechte waerheit te seggen ende niet tho
verswigen.
Tonnis ten Tijhuis secht sijnen ofte die Boeteler wech daer niet hen te gaen, ende alsoe hem den
wech onbecant toe sin. Esken upten Tij secht dat die wech achter d'Vechterloe hen gaende bijlanx het
fenne nu well dertich ofte 40 iaeren herwerts gevaren is ruistelick ende vredelick van die burschappen
ende darperen onbespiert van imant.
Esken ende Derrick Vechterloe seggen desen wech altit ruistelick ende vredelick gebruickt te sin, dan
nu corts ahngevangen hebben enige uthheimschen te schutten ende die selven te brocken, ock enige
Linderter geschuttet, maer hebben costeloes, up naerder bescheit, wederom gaen laeten.
Dit hebben getuigen beëdet nha vlitige examinatie als recht was. Actum coram richter D. van der
Meeren, cornoten Pieter Livese, Pieter Smekens den edt prestiert.
Interrogatoria daer up Johan Luixen, Marten Wolters ende Arent int Rielder geëxaminert sult worden.
In den iersten een ider sijn olderdoem? Ten anderen waer zij woenachtich ende gebaren zin? Ten
derden haer wetenschap te seggen, waer die Lenter marckte scheiden van der Heijnsche? Ten
vierden hoe vaer die Heijnschen haer marckte strecket baven Duivelshuis? Ten viften ofte zie well
gehoert hebben dat die vander Heino baven Duivelshuiser venne, nha die Wolthaer ahn torve
gegraven, ofte schuttinge van schapen ofte peerden gedaen hebben, voer dese turbulente tiden,
hiervan die rechte waerheit t'seggen, bij die poena van 25 olde schilden unde aer zielen salicheit, ter
instantien van de marckenrechters ende erffgenamen van Lenthe, als nemptlick die edele eruntfeste
Rolof Sloot ende Casper Berentsen, Cazimir van Isselt, Cornelis van Dongen ende Hans Alberts van
wegen die ander mede erffgenamen.
Johan Luicksen tuiget sin olderdoem to zin ongevierlick acht und t'sestich iaeren. Marten Wolters
ongevierlick ock acht und t'sestich iaer. Arent int Reelder 67 iaer, die selve tuiget upt anderen artickell
dat hij int Reelder gebaeren ende altit gewoent heft. Opden derden secht hij dat hij van die vander
Heine noeit geschuttet is, ofte bespiert van heide te meijen, ofte torff te steken baven Duivelshuis, dan
dat baven Duivelshuiser maet achter den Swarten Plas, die van Lente hem den sicht wall genhamen
hebben, ende sin peerden uth den wagen gespannet, ende meer afgeschuttet als meijen weert was,
ende van die vander Heijne niet bespiert is, weet ock niet, heft ock niet gehoert, dat die vander Heijne
enige rechticheit baven Duivelshuis ahn die marcke hebben.
Marten Wolters tuiget upten anderen int Rielder gebaeren tho zin. Upten 3 (het derde punt) tuiget
getuige, dat up ghensijt Duivelshuis die vander Heijne haer niet geschuttet hebben, alsoe sie sich altit