BIBLIOTHEEK KITLV - Acehbooks.org

11
en watermeloenen rijpen bijna op alle plaatsen van den
archipel; de kuststreken zijn bezaaid met kokospalmen'
vele berghellingen en binnenlanden met digte wouden,
waarin de tiek- of djatiboom, welke het eikenhout in
deugdzaamheid overtreft, eene hoofdrol speelt. Die vruchtbaarheid
is voor Java bijna spreekwoordelijk, de verweerende
vulkanische bodem, wordt in dit opzigt door geen
anderen overtroffen ; maar opmerkelijk is het vooral, dat
bijna zonder uitzondering op alle eilanden, zoowel de vlakke
stranden als de hoogere binnenlanden den rijksten plantengroei
dragen. De vulkanische gesteldheid van den grond
is echter mede oorzaak dat het hoofd-eiland Java zeer arm
schijnt aan mineralen, zoodat men er tot nog toe geene
belangrijke sporen van heeft gevonden, al voeren enkele
rivieren, even als op Sumatra, gouddeeltjes met zich, terwijl
in het Z. van Bantam bruinkolen worden gevonden:
doch op vele buitenbezittingen wordt dit vergoed, onder
anderen zijn Bangka en Billiton rijk aan tin, Westelijk Borneo
levert veel goud op, vooral in de Zuidelijke deelen van dat
uitgebreide eiland worden bereids vrij wat steenkolen gewonnen
en veel diamanten komen er met name in het Westen
voor.
Evenmin als van de planten kunnen wij eene volledige
lijst der dieren leveren, het bestek verbiedt zulks; doch
terwijl de geur veel op die van den framboos gelijkt. Deze vrucht
s niet alleen zeer verfrisschend, maar nooit hinderlijk voor de gezondheid
; men zet ze zelfs herstellenden voor, want het vleesch
smelt als 't ware in den mond , nadat de schil zorgvuldig is afgepeld :
dikwijls hoort men zeggen, dat als een zieke deze vrucht niet meer
lust, er geen hoop op herstel is.