BIBLIOTHEEK KITLV - Acehbooks.org

(\r,
den Ads. Eesident en ligt 40 paal ten N. van Poerworedjo
op 2540 voet hoogte; er is een fort met kleine bezetting,
de hoogst gelegen sterkte van geheel Java.
Residentie Banjoemâs.
Aan de zuidkust met een uitgestrekt binnenland, dat
vrij moeijelijk te genaken is; deze rijst, klapper-olie, koffij,
indigo, suiker, kaneel, thee en tabak produceerende Residentie
is iets grooter dan Gelderland en naar verhouding
even digt bevolkt; het daartoe behoorend Noesa-Kambangan,
welk eiland tegenwoordig weder bewoond is, sedert
de door ons bestuur te Bant>ng-mati en Karang Bolong
geplaatste bezettingen de zeeroovers, die dit eiland verbazend
teisterden, met geschut verjoegen. Het is het vaderland
van de reusachtige woekerplant, rafflesia patma, die
zonder wortels, stengels of bladen eene bloem van 6 palm
doorsnede ontwikkelt, bestaande uit een karmozijnrood hart,
door eenige ook zeer levendig gekleurde, lYs palm dikke
bloemschalen omringd.
De bodem van Banjoemâs is zoo vruchtbaar, dat sommige
bunders land 800 N. ponden tabak van uitnemende kwaliteit
opleveren; ook de peper is vermaard. Bij Telega-Leri,
bijna 6000 voet hoog, borrelt een wit vocht op, dat juist
het aanzien van rijstwater heeft en eene temperatuur van
134—178° Fahr, bezit. — De hoofdstad Banjoemâs ligt
aan de Kali Serajoe en een zijtak van den zuidelijken
grooten weg en telt ongeveer 10 000 inwoners, doch de
Europeesche bevolking is zeer zwak vertegenwoordigd; de
stad is goed gebouwd en voorzien van een blokhuis en
flink Residentiehuis. — Tjilatjap, met sterke defensiewer-