BIBLIOTHEEK KITLV - Acehbooks.org

82
koffij, suiker, indigo, peper, maïs en tarwe zeer aanzienlijk,
terwijl er djatihout in overvloed is en aan de zuidkust
vogelnestjes worden verzameld. — De hoofdplaats van
de Eesidentie en het Koningrijk is het groote, regelmatig
gebouwde, doch in drie wijken verdeelde Mataram, thans
algemeen Djokjokarta genoemd. De kraton bevat even als
te Soerakarta duizende bewoners en strekt tot duurzaam
verblijf van den voormaals magtigen vorstenstam, die thans
nog slechts eene schaduw van vroegere oppermagt bezit;
niettegenstaande die schijnbaar talrijke bevolking is de oppervlakte
der koninglijke tuinen zoo groot, dat men er zich
verlaten en eenzaam waant; het merkwaardigst gebouw
is het op een eilandje gelegen in Italiaanschen stijl gebouwde
Waterkasteel, thans in verval. Er zijn hier, even
als te Soerakarta vele Europeesche inrigtingen, ter beschaving
en tot genoegen, en het aantal Europeanen is vrij
aanzienlijk; de bevolking wordt op ruim 50 000 inwoners
geschat, waaronder een aantal rijksgrooten en leenmannen
met, vooral vroeger, aanzienlijke bezittingen. Het fort bestrijkt
de geheele stad, en is van een sterk garnizoen voorzien.
De ligging van Djokjokarta is overigens verrukkelijk
schoon te noemen, op eene liefelijke vlakte te midden van
trotsche, boschrijke bergen. De bevolking van dit Vorstenland
is volgens sommigen vrij ongunstig bekend, wegens
bijgeloovigheid, domheid en weinig lust tot arbeid; hetgeen,
gepaard aan hunne mindere gedweeheid, voor een
groot gedeelte wordt toegeschreven aan de onderdrukking
en knevelarij, waaraan zij langen tijd waren blootgesteld;
anderen daarentegen trekken partij voor deze bevolking en
roemen haar als vrij beschaafd, gastvrij en werkzaam, doch
voegen er bij, dat vooral op Java, en dus ook hier, het