Seksualiteit bij mensen met ernstige verstandelijke ... - Platform EMG

3.2.2Wat wordt verstaan onder intimiteit?
Intimiteit is een woord dat veelal in een adem met seksualiteit wordt genoemd. Sporken zegt
hierover: “Wat intimiteit en tederheid betreft is vooral het relationele gedrag van belang. Het
gebied van tederheid,liefkozing, warmte en geborgenheid . Daarbij speelt de seksualiteit in de
vorm van het man of vrouw zijn minder expliciet maar onmiskenbaar mee. Denk hierbij aan
de omgang tussen vader en dochter, moeder en zoon en de tederheid in diverse soorten
relaties.” Sporken is ervan overtuigd dat dit het meest belangrijke gebied is van de menselijke
seksualiteit. ( Sporken,1998,p.323). Deze vertrouwensrelatie ,ontstaan door intiem contact,
staat in mijn werk voorop. Cliënten die op een instelling wonen krijgen in hun leven continu
te maken met andere mensen die hen begeleiden en verzorgen. Steeds moeten zij opnieuw
wennen aan nieuwe medewerkers en hen leren vertrouwen. Het opbouwen van een relatie met
mensen met een (ernstige) verstandelijke beperking vergt geduld en zoals Bosch beschrijft:
“Wanneer een cliënt ernstige verstandelijke en meervoudige beperkingen heeft ,verloopt
contact en intimiteit op een zeer basale manier. Door hen veel aan te raken, op een
voorspelbare, herkenbare wijze ontstaat een vertrouwensrelatie tussen hulpverlener en cliënt.
Dit zorgt voor een gevoel van veiligheid wanneer er regelmatig terugkerende ontmoetingen
plaatsvinden. Dit geeft een gevoel van er te mogen zijn en er toe doen”.( Bosch 1995).
Daarnaast gaat het ook om contacten tussen cliënten onderling.Het gaat dan niet om contact
met als doel een seksuele relatie maar wel om intimiteit en nabijheid, kijken naar elkaar of
elkaar aanraken op een speelse of explorerende manier ,dit is relationeel gedrag. (Soeter en
van den Boogaard 1991) .
Casus Tim en Jan.
Tim en Jan zitten beiden in een rolstoel.Vaak staan zij naast elkaar met ongeveer een meter
ruimte er tussen. Op een dag worden ze even heel dicht naast elkaar gezet omdat Sanne er
met haar rolstoel door moet om te gaan werken. Wanneer begeleiders de woonkamer
binnenkomen zijn Tim en Jan bezig elkaar aan te raken. Tim steekt zijn hand uit en
wappert ermee voor de ogen van Jan.Jan op zijn beurt geeft een klein duwtje op de handen
van Tim, ze lijken er erg veel plezier in te hebben en een oprechte interesse voor elkaar. Nu
worden ze vaker naast elkaar gezet ,zowel Tim als Jan hebben er plezier in, soms lachen en
schateren ze en kunnen het wel een half uur volhouden.Daarna valt Jan vaak in slaap. Tim
zoekt Jan met zijn ogen wanneer hij de woonkamer in wordt gereden ,het lijkt alsof ze
maatjes zijn.
3.2.3 Onderscheid tussen seksualiteit en intimiteit.
Zoals eerder aangegeven wordt het woord seksualiteit vaak in een adem genoemd met
intimiteit. In hoeverre zijn het twee verschillende zaken?.Ik heb bij het schrijven van dit
hoofdstuk getwijfeld welk term ik zou gebruiken . Intimiteit is er dagelijks in mijn werk met
mensen met evmb , zij zijn immers ( in de meeste gevallen) geheel afhankelijk van mij als
begeleider. Het lichamelijke is de belangrijkste ingang tot het maken van contact bij mensen
met evmb. Het geven van een zoen of een aai, het vastpakken van iemands hand wanneer je
tegen iemand praat. Je komt als begeleider continu in de intieme ruimte van de cliënten waar
je zorg voor draagt en meestal is dit ook een van de weinige manieren om tot iemand door te
dringen, laten weten dat je met hen communiceert of iets van ze verwacht of laten zien wat er
komen gaat.Daarnaast is er dagelijks terugkerend lichamelijk contact tussen de cliënt en zijn
begeleiders ,omdat zij hulp nodig hebben bij bijna alle dagelijkse levensverrichtingen zoals