Seksualiteit bij mensen met ernstige verstandelijke ... - Platform EMG

3.4 De seksuele ontwikkeling.
3.4.1 Theorieën over het ontstaan van seksueel gedrag .
Binnen de theorie van Erikson( in Bosch en Suykerbuyk 2000) (psychoanalyticus) staat de
drift centraal. Volgens de opvattingen van psychoanalytici zijn mensen driftmatige wezens en
zijn continu uit op bevrediging van die driften, op het wegwerken van het gevoel van
onevenwichtigheid.Wanneer het “ik “ zich ontwikkelt, de wil , zal deze dan ook de rest van
ons leven bezig blijven met het schipperen tussen enerzijds allerlei opkomende driften en
anderzijds het geweten. Het geweten openbaart zich zo rond het 4 e en 5 e levensjaar.Het
“ik”laveert zoals hieronder weergegeven continu tussen spontaniteit en behoedzaamheid en
tussen drift en geweten.
Drift (spontaniteit) ik geweten.( behoedzaamheid).
Toch is het maar de vraag of het geweten je innerlijke stem bereikt.Stel je ziet een mooie
vrouw,grijp je haar dan?.Je drift geeft dit misschien in en je fantaseert over de meest prachtig
enerverende momenten met die vrouw. Maar je “ik”,je wil wordt geremd door je
geweten.Wanneer je werkt met mensen met een verstandelijke beperking is het belangrijk een
goede inschatting te maken van het spanningsveld tussen drift en geweten dit vergroot het
begrip voor iemands emotionele beleving, voor iemands draagkracht.Dit leidt tot een
adequatere hulpvraag beantwoording op het gebied van seksualiteit .(E.Bosch,E suykerbuyk
2000)
Freud ( in Bosch en Suykerbuyk 2000) heeft het leven van de mens onderverdeeld in 8
verschillende fasen. Omdat mensen met een verstandelijke beperking slechts enkele van deze
fasen zullen doormaken beperk ik me tot de fasen die seksueel geladen zijn namelijk de
orale,anale en oedipale fase, welke worden beschreven en beredeneert vanuit 3 op
eenvolgende erogene zones namelijk de mond,de anus en de genitaliën.
Orale fase 0 tot 1 jaar.
De drift staat in deze fase centraal. Een baby komt ter wereld als een bundel driften,
schreeuwend om bevrediging. Door te schreeuwen laat de zien als hij gekoesterd wil worden
en geknuffeld en gewiegd. Een baby krijst als hij honger heeft of wordt driftig. Oraal verwijst
naar de mond, voor een baby is de wereld in eerste instantie niet veel groter dan datgene wat
zich rondom de mond afspeelt. Behoeftes kunnen niet worden uitgesteld.De wereld wordt
door de mond afgetast en lustbevrediging vind plaats via de mond. Centraal staat in deze fase
dus lustbevrediging via de mond maar ook het opdoen van een gevoel van basisveiligheid
speelt een grote rol. Op een warme affectie manier benaderd worden en op een herkenbare en
voorspelbare manier met het kind omgaan geeft vertrouwen. Wanneer er sprake is van
handelen op een onvoorspelbare manier of zelfs verwaarlozing ontstaat wantrouwen. De baby
heeft een symbiotische relatie met zijn verzorger,met de omgeving. In feite drijft de baby op
de attitude van de omgeving. Een baby is gulzig ,op zijn omgeving gericht. Mensen met een
verstandelijke beperking die zich in dit ontwikkelingsstadium bevinden zijn even gulzig, en
zullen bevrediging van hun behoeften evenmin uit kunnen stellen.