Untitled - Tento.be

More documents

Recommendations

Info

tonijn. De collectie zeevis kenmerkt zich door de aanwezigheid van zowel ondermaatse vis als rariteiten zoals haaien. Deze vaststellingen passen in een op de markt gerichte vissersgemeenschap die voor zich houdt wat men minder gemakkelijk kwijt kon. r Tijdens de opgravingen. Vereenvoudigd grondplan van de opgegraven I Sdeeeuwse woonzone van Walraversijde met de plattegrond van de gebouwen (rood) en de lokalisatie van twee grote veenwinningspurten (bruin). WALRAVERSI]DE, VOLLE MIDDELEEUWEN, 15DE EEUW 35
Stadsarcheologie Van vel tot leer Brugse leerlooiers tijdens de middeleeuwen door Bieke Hillewaert Niettegenstaande de talrijke literatuur over het artisanaat tijdens de middeleeuwen, is de bijdrage van de archeologie op dit domein meestal gering. Ambachtslieden hebben immers nauwelijks sporen in de bodem achtergelaten. Uitzondering vormen die ambachten die hetzij over een vaste installatie beschikten die in de bodem is bewaard, hetzij grote hoeveelheden herkenbaar afval hebben geproduceerd, of beide. Te Brugge kon naar aanleiding van grootschalige graafwerken langs de Eekhoutstraat en de Garenmarkt heel wat informatie worden ingezameld over het looien van huiden tijdens de late en post-middeleeuwen. Uit de geschreven bronnen is bekend dat een grote groep leerlooiers hun woon- en werkterrein had in de omgeving van de Eekhoutstraat Historisch onderzoek heeft aangetoond dat reeds voor I 300, maar vooral gedurende de 14de en ISde eeuw, het hoofdkwartier van de leerlooiersindustrie hier gevestigd was. Evenals andere milieuhinderende ambachten vestigden de leerlooiers zich in de I 3de eeuw aan de buitenzijde van de toenmalige stadsomwalling. Onmisbaar voor het looien van huiden was de aanwezigheid van stromend water, in dit geval een aantal Reienarmen, zoals de Eekhoutrei en de Houtrei. De archeologische gegevens omvatten in de eerste plaats de materiële uitrusting van de leerlooiers, namelijk de vaste installaties, zoals de houten kuipen, bedoeld als preparatie- en looibaden, en het losse gereedschap. De kuipen die teruggevonden werden, zijn doorgaans ronde houten vaten met bodem. Ze hebben een diameter die varieert tussen ca. 80 cm en meer dan 2 m. De hoogte van de houten kuipen was moeilijk na te gaan vermits de bovenzijde van de kuip hetzij weggerot was, hetzij reeds machinaal afgegraven was, vooraleer enige opmetingen konden worden gedaan. In veel gevallen was de kuip uitgebroken en wellicht als brandstof gerecycleerd, waardoor enkel nog een negatief spoor overbleef De verspreiding van de kuipen over het terrein heeft wellicht te maken met de organisatie van de leerlooiersactiviteiten. Het lijkt logisch te veronderstellen dat de kuipen op een soort binnenplein geplaatst waren, eventueel onder een of andere vorm van afdak, met goede verluchtingsmogelijkheden. Over de woningen en eventueel winkels van de leerlooiers kon geen informatie worden verkregen. 36 In een van de kuipen werden enkele werktuigen gevonden die vermoedelijk thuishoren in het leerlooiingsproces. Een eerste voorwerp is een smeedijzeren haak die aan een stok bevestigd was en waarmee mogelijk de huiden in de kuipen werden bewogen of eruit werden gehaald. Daarnaast werd er een schraapijzer aangetroffen. Dit instrument, een lang gebogen mes met ijzeren lemmer en twee vermoedelijk houten handvatten, dat op een gebogen ondergrond, een looi bok, werd gebruikt, diende om de huiden af te schrapen, ze te zuiveren van vet en vleesrestanten en ze uit te persen. Ook werden een aantal zware stenen teruggevonden, die gebruikt werden als gewichten om de huiden in de kuip onder de vloeistof te houden. Een volgende vondstencategorie die bij het archeologisch onderzoek aan het licht kwam, is het afval van het leerlooiingsbedrijf Bijzonder opvallend zijn de duizenden hoornpitten waarmee een aantal afgedankte leerlooierskuipen, maar ook enkele kuilen, gevuld waren of die her en der over het terrein verspreid lagen. Het is bekend dat aan de huiden die de leerlooiers toekregen nog de hoorns en een deel van het schedeldak van het geslachte dier vastzaten. Misschien dienden de hoorns als garantiemerk of om een indruk te geven van het geslacht en de ouderdom van het dier. De hoorns en de staart en vermoedelijk ook de poten werden vrijwel zeker voor het looiproces verwijderd. Merkwaardig is dat er in de oudste contexten, te dateren in het midden van de I 3de eeuw, runderén geitenhoornpitten te vinden zijn, terwijl vanaf de 14de-15de eeuw nog enkel runderhoornpitten voorkomen.Technisch gezien was het mogelijk om ook schapen- en geitenhuiden te looien met echter een mindere kwaliteit leder als resultaat. Het is mogelijk dat de reglementering van het ambacht tijdens de 13de eeuw nog minder streng was en dat zowel runder-, als schapen- en geitenhuiden werden gelooid. De aanwezigheid van verschillende paardenschedels doet trouwens veronderstellen dat er ook paardenhuiden werden gelooid. Een volgend afvalproduct is de kalk. In enkele kuipen werd een witachtige slecht riekende substantie aangetroffen waarin duidelijk brokken kalk voorkwamen. In andere kuipen bevond zich op de bodem, onder ander afval, een aangekoekte kalklaag. Een mengsel van kalk en water diende om het haar en de opperhuid van de huiden te verwijderen. In de omgeving van de Eekhoutstraat en de Garenmarkt werd ook run of gemalen eikenschors aangetroffen. Ten gevolge van de chemische inwerking van de run verandert de huid in leer. De gemalen eikenschors werd in de kuipen tussen de te looien huiden gelegd en daarna werd er water aan toegevoegd. De restanten - een soort donkerbruine pulp - zijn overal te vinden: in de kuipen, rond de kuipen - sommige waren er zelfs in ingegraven - en als opvulling van grachten of depressies. Een afgedankte leerlooierskuip, gevuld met runderhoornpitten. Met een schraapijzer werden de huiden afgeschraapt en uitgeperst.
Page 2 and 3: Doorsnede van een tonwa terput ui
Page 4 and 5: achterstand heeft opgelopen, zeker
Page 6 and 7: Dit decreet kan slechts een eerste
Page 8 and 9: Leuven als aan de Vrije Universitei
Page 10 and 11: van graslandsoorten. Bovendien kan
Page 12 and 13: De kartering van al deze informatie
Page 14 and 15: Maldegem-Vliegplein. Meerdere cirke
Page 16 and 17: De ijzertijd Had Kontich een bijzon
Page 18 and 19: de meesten onder hen zich van bij h
Page 20 and 21: Het Romeinse kamp van Maldegem-Vake
Page 22 and 23: De Galie-Romeinse bewoning in zandi
Page 24 and 25: De pottenbakkersoven van Pontrave n
Page 26 and 27: Het museum dat centraal tussen beid
Page 28 and 29: In Ename bleef een belangrijk en ge
Page 30 and 31: van de kerk in haar primitieve vorm
Page 32 and 33: I ( g- 9 I ' ' ' ' . . . . . ' ' '
Page 36 and 37: Te n slotte werden tussen de eikens
Page 38: Het oorspronkelijke klooster geloka
Page 41 and 42: 42 Daartussen bevonden zich ook ge
Page 44 and 45: • • • • • • • • •
Page 46 and 47: I De vrouw die zichzelf de wereld w
Page 48 and 49: Het ensemble op de Grote Markt( van
Page 50 and 51: Archeologie I I Recent werden door
Page 52 and 53: Horta -uitstap "Het Laddertje & Co"
Page 54 and 55: I Provinciale centen voor monumente
Page 56 and 57: Tentoonstellingsnieuws Het object a
Page 58 and 59: Tentoonstellingsnieuws Een venster
Page 60 and 61: Tentoonstellingsnieuws een sculptuu
Page 62 and 63: Te ntoonstellingsnieuws Gent Murano
Page 64 and 65: Te ntoonstellingsnieuws Lokeren - A
Page 66 and 67: Te ntoonstellingsnieuws Nocturne Si
Page 68 and 69: Tentoonstellingsnieuws Vooral de vr
Page 70 and 71: Tentoonstellingsagenda Koninklijk M
Page 72 and 73: Tentoonstellingsagenda Museum Dokte
Page 74 and 75: Tentoonstellingsagenda • 26 okt.-
Page 76 and 77: 36 **** PARKHOTEL FAMILIE GGENAU VE
Page 78 and 79: Publicaties I Jaarboek Architectuur
Page 80: van Openbaar l(unstbezit in Vlaande

Untitled - Tento.be

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?