Untitled - Tento.be

Een overzicht van de
opgravingen vanuit de
viering van de kerk.
Stadsarcheologie in Gent
door Marie-Christine Laleman
In Gent hebben de opgravingen in de oostelijke
buitentuin van de Sint-Pietersabdij geleid tot het
ontstaan van een dienst voor stadsarcheologie die op
I juni 1975 officieel werd opgericht. Net zoals in
andere historische steden van Noordwest-Europa, waar
stadsarcheologisch onderzoek wordt verricht, wordt
ook in Gent totaliteitsonderzoek beoogd: de
reconstructie van het Gentse verleden, vanaf de oudste
pre-stedelijke occupaties op het grondgebied van
Groot Gent tot aan de vorming van de moderne
industriële grootstad.
De materiële sporen die in het bodemarchief of
in het bestaande gebouwenpatrimonium kunnen
worden geregistreerd, vormen steeds het uitgangspunt.
De terreininterventies worden beïnvloed door de
aantasting van het archeologisch erfgoed door
infrastructuurwerken, nieuwbouw, restauraties of
renovaties. Meestal worden de materiële sporen in
samenhang met natuurwetenschappelijke inlichtingen en
geschreven bronnen verder uitgewerkt en worden zo
nieuwe hoofdstukken stadsgeschiedenis ge(re)construeerd.
Rondom verscheidene projecten worden onderzoeksprogramma's
opgezet, die tot doel hebben bepaalde
thema's in een ruimer perspectief verder uit te werken.
Dit leidt tot nieuwe vraagstellingen die de richting
aangeven voor toekomstig terreinonderzoek.
Tot de onderwerpen die al nader konden
worden uitgewerkt, behoren het ontstaan en de
vroegste ontwikkeling van de middeleeuwse stad, het
ontstaan en de uitbouw van zowel de Sint-Pietersabdij
als de Sint-Baafsabdij, de middeleeuwse stenen stadshuizen,
de perceelsantwikkeling in de middeleeuwse stad, de
verdediging van de stad van de 9de tot de late 17de
eeuw, en zo veel meer. In het licht van die thematische
onderzoeken kan men zich bijvoorbeeld ook afvragen
wat de bijdrage was van de stadsarcheologie voor de
kennis van de ziekenzorg in Gent. Verschillende
projecten, gespreid over zo'n twintig jaar, hebben
gegevens in dit verband aangereikt.
Een gezicht op de
opgravingen in de oostelijke
buitentuin van de Sint­
Pietersabdij, 1975
(Archiefopname).
In deze sector van de voormalige
benedictijnerabdij werden onder
meer de restanten van drie
opeenvolgende abdijinfirmerieën
en van de pitantie-priorij
opgegraven. De oudere bodemsporen
verschaffen inlichtingen
over Gent in de Romeinse tijd en
de vroege middeleeuwen tot de
heroprichting van de abdij na de
Noormannentijd.
De opgravingen in de oostelijke buitentuin van
de Sint-Pietersabdij brachten de restanten aan het licht
van drie opeenvolgende abdij-infirmerieën. De oudste
was opgebouwd met Doornikse kalksteen en moet van
de 12de-13de eeuw dateren. Een tweede, kleiner
infirmeriegebouw uit de ISde eeuw was opgetrokken
in baksteen. Een derde ziekengebouw werd in de
tweede helft van de ISde eeuw op dezelfde plaats
gebouwd en kende verschillende aanpassingen in de
16de en 17de eeuw.Toen de infirmerie in 1761-1781
gesloopt werd en er op die plaats een imposante
terrastuin werd aangelegd, werden heel wat gebruiksvoorwerpen
ter plaatste achtergelaten. Het merendeel
van het opgegraven materiaal lijkt gewoon gebruiksgoed.
41