Meerjarenbegroting 2011-2014 (PDF) - Hart voor Stad

Programmabegroting 2011-2014

Inhoudsopgave
Programmabegroting 2011-2014............................................................................................................ 1
Inhoudsopgave........................................................................................................................................ 2
Samenstelling van het bestuur ................................................................................................................ 3
1 Hoofdthema ..................................................................................................................................... 4
1.1 Wederzijds Aanspreekbaar......................................................................................................... 4
1.2 Het economische en financiële beeld...................................................................................... 10
2 Programma’s .................................................................................................................................. 21
2.1 Programma 1: Economie ..................................................................................................... 21
2.2 Programma 2: Werk, inkomen en integratie........................................................................ 26
2.3 Programma 3: Wonen en ruimtelijke ontwikkeling.............................................................. 32
2.4 Programma 4: Bereikbaarheid en mobiliteit........................................................................ 37
2.5 Programma 5: Milieu............................................................................................................ 42
2.6 Programma 6: Grondzaken en gebiedsontwikkeling........................................................... 46
2.7 Programma 7: Jeugd en onderwijs...................................................................................... 53
2.8 Programma 8: Maatschappelijke ondersteuning en welzijn ................................................ 59
2.9 Programma 9: Sport en recreatie......................................................................................... 67
2.10 Programma 10: Cultuur........................................................................................................ 72
2.11 Programma 11: Wijkgericht werken en beheer ................................................................... 79
2.12 Programma 12: Publieke dienstverlening............................................................................ 85
2.13 Programma 13: Openbare orde en veiligheid..................................................................... 89
2.14 Programma 14: Bestuur en organisatie ............................................................................... 99
2.15 Programma 15: Financiën .................................................................................................. 106
3 Paragrafen .................................................................................................................................... 113
3.1 Bedrijfsvoering........................................................................................................................ 113
3.2 Lokale heffingen ..................................................................................................................... 117
3.3 Treasury .................................................................................................................................. 122
3.4 Weerstandsvermogen en risico’s ........................................................................................... 126
3.5 Onderhoud kapitaalgoederen................................................................................................ 130
3.6 Verbonden partijen ................................................................................................................ 137
3.7 Grondbeleid ........................................................................................................................... 141
4 Financiële positie ......................................................................................................................... 145
4.1 Resultaatmodel....................................................................................................................... 145
4.2 Grondslagen begroting.......................................................................................................... 146
4.3 Financiële positie.................................................................................................................... 148
4.4 Investeringen.......................................................................................................................... 152
5 Bijlagen............................................................................................................................................. 161
5.1 Reserves......................................................................................................................................... 162
5.2 Voorzieningen................................................................................................................................ 163
5.3 Overlopende passiva..................................................................................................................... 164
5.4 Begrotingsmutaties ....................................................................................................................... 165
5.5 Bezuinigingsmaatregelen.............................................................................................................. 169
5.6 Subsidies ....................................................................................................................................... 171
5.8 Investeringsplan openbare ruimte ................................................................................................ 182
5.9 Investerings- en financieringsstaat ................................................................................................ 185
5.10 Verbonden partijen ..................................................................................................................... 187
5.11 Kaderstellende nota’s, regelingen, wetten, etc. ......................................................................... 201
5.12 Afkortingen.................................................................................................................................. 209
5.13 Verklarende woordenlijst............................................................................................................. 215
5.14 Kerngegevens ............................................................................................................................. 224
2

Samenstelling van het bestuur
3

1 Hoofdthema
1.1 Wederzijds Aanspreekbaar
Dit is de eerste meerjarenbegroting waarin het collegeprogramma Wederzijds Aanspreekbaar
concreet wordt uitgewerkt in voorstellen. Voorstellen die gaan over ambities en over bezuinigen
zoals aangekondigd in de kadernota.
Deze begroting is tot stand gekomen in een financieel en beleidsmatig onzekere periode. We weten
dat er vanuit het Rijk fors bezuinigd wordt op de algemene uitkering en op specifieke uitkeringen. Er
zullen bovendien extra taken overgeheveld worden naar de gemeenten, met en mogelijk ook zonder
extra middelen. Om welke taken het gaat en per wanneer, is nog onbekend. Hetzelfde geldt voor de
maatregelen die het nieuwe kabinet neemt in het kader van de brede heroverwegingen van het Rijk.
Zeker is dat de gevolgen van de economische crisis de komende jaren op veel fronten gevoeld gaan
worden. Waar het tot op heden voor veel mensen nog leek mee te vallen en de economie weer iets
lijkt aan te trekken, toont deze begroting aan dat we met een structurele bezuinigingsopgave
oplopend tot 21 miljoen euro in deze collegeperiode, niet (in alles) op de oude voet door kunnen
gaan. Een solide financieel beleid is voor ons een belangrijk uitgangspunt. We nemen de
verantwoordelijkheid nu en leggen geen hypotheek op volgende generaties.
Met Zaans Evenwicht als perspectief aan de horizon en het collegeprogramma als basis voor de
komende vier jaar zijn in deze begroting keuzes gemaakt. We werken door aan een stad waar het
schoon, heel en veilig is, waar mensen meedoen in de samenleving. We zetten in op bereikbaarheid,
op kwaliteit in nieuwe en in bestaande wijken, in duurzaamheid en in voldoende ‘reuring en bekaiks’.
We investeren in de basis en maken ruimte voor ontwikkeling. Dat doen we tegen het licht van de
bezuinigingen liever minder maar goed, dan veel op een matig niveau.
Financieel de wind tegen
De overheidsfinanciën zitten in zwaar weer. Dat geldt ook voor de begroting van de gemeente
Zaanstad. Bij de kadernota werd al rekening gehouden met een stevige financiële opgave. Het
financiële beeld is nog verder verslechterd, in het bijzonder de eerste jaren. Een aantal
rijksmaatregelen treft de Zaanse begroting. Zo wordt het rijksbudget voor de Wet Werk en Bijstand
verminderd, terwijl onze uitgaven nog niet verminderen en wordt een overschrijding op de AWBZ
deels afgewenteld op het macrobudget Wet Maatschappelijke Ondersteuning. De uitgaven voor
schuldhulpverlening nemen toe, terwijl de tijdelijk extra rijksbudgetten stoppen per 2011. Verder
stijgen de lonen, terwijl daar geen compensatie tegenover staat. Daarnaast blijven de onzekerheden
van de gemeentelijke financiën groot omdat we nu nog geen zicht hebben op de gevolgen van een
nieuw regeerakkoord.
Ook onze eigen inkomsten vallen tegen. Er worden minder bouwvergunningen aangevraagd, dus de
opbrengst van bouwleges loopt terug. Het uitgeven van grond vertraagt, waardoor er geen
afdrachten zijn vanuit grondzaken. Er wordt op dit moment nog geen spoedig herstel gezien van de
vastgoedmarkt. Dit betekent dat de lagere inkomsten een structureler karakter krijgen.
Investeringen
Al jaren heeft Zaanstad een oplopend investeringsvolume. Dit heeft enerzijds te maken met ambities,
anderzijds met het gegeven dat Zaanstad veel openbare ruimte en voorzieningen heeft die
onderhouden moeten worden. De druk neemt in deze begroting verder toe omdat we de
onderhoudskosten steeds beter in beeld krijgen. Dit geldt voor bijvoorbeeld de onderhouds- en
vervangingskosten van het primair onderwijs en sportaccommodaties. De kosten die voor deze
investeringen worden gemaakt, zitten voor langere tijd in de begroting en zijn dan niet meer
beïnvloedbaar. Het is daarom zaak de kapitaallasten niet te hoog te laten oplopen. In het verleden
hanteerden we een grens van € 35 mln. Om enerzijds te blijven investeren in de basis en anderzijds
ruimte maken voor de toekomst, limiteren we de kapitaallasten op € 33 mln.
4

Voor onderhoud en vervanging is dan jaarlijks een investeringsbedrag van € 17,5 mln. beschikbaar.
Dit bedrag is niet toereikend om al onze ambities uit te kunnen voeren, vandaar dat ook in de
besteding van dit geld keuzes zijn gemaakt. Voor de uitbreidingsinvesteringen creëren we een
investeringsfonds. Zowel voor onderhoud en vervanging als voor de uitbreidingsinvesteringen geldt
dat het college keuzes moet maken. Het college heeft ervoor gekozen de achterstanden in de
openbare ruimte in te lopen en om de onderwijshuisvesting te vernieuwen, vervangen en
onderhouden. Dit betekent dat vooral de vervanging van sportaccommodaties deels wordt
getemporiseerd.
Voor gebiedsgerichte investeringen wordt een investeringsfonds gevormd met een horizon van tien
jaar. Binnen dit investeringsfonds kunnen deze investeringen tegen elkaar worden afgewogen. Het
college kiest ervoor in eerste instantie die investeringen uit te voeren waarvoor we reeds
verplichtingen zijn aangegaan of wettelijke plichten hebben. De openbare ruimte van Inverdan en de
aanleg van de Zuidelijke Randweg, die al waren gedekt in de begroting, gaan door. Ook heeft de
gemeente de wettelijke plicht voor de bouw van nieuwe schoolgebouwen in Inverdan West en
Noorderwelf. En worden de projecten Vaart in de Zaan en de sport in de Omzoom gerealiseerd.
Projecten uit het ZVVP als fietstunnel Westerwatering, fietsenstalling Vinkenstraat en
spoorwegovergang Assendelft worden gerealiseerd. Het college blijft doorgaan met het concept
voor Brede Scholen.
Circa € 31 mln. uit het investeringsfonds is daarmee nog beschikbaar voor andere projecten. Hier
moet het college nog een definitief besluit over nemen. Omdat nog niet alle informatie van deze
projecten aanwezig is, komt het college met deze besluitvorming terug in februari 2011. Het college
wil niet over grote projecten besluiten als nog niet alle consequenties in beeld zijn.
Investeren in de basis en ruimte voor ontwikkeling
Dit college kiest voor de basis op orde en ruimte voor ontwikkeling. Dat is een realistisch perspectief
ook in economisch zwaar weer. In deze programmabegroting wordt concreet welke inzet de
Zaankanters van ons kunnen verwachten. In de vijftien programma’s worden per beleidsveld de
belangrijkste doelstellingen beschreven en de prestaties die nodig zijn om deze te bereiken. Maar,
zoals gezegd, gaat deze begroting over ambities en over bezuinigen. In zowel het collegeprogramma
als in de kadernota is in de vorm van zoekrichtingen aangegeven waar de bezuinigingen gezocht
moesten worden.
Met de maatregelen die we nu inzetten, voldoen we aan de bezuinigingsopgave tot 2014. Op de
zoekrichting Sport en Organisatie is nu nog sprake van een structureel tekort, vandaar dat hier een
taakstelling voor is opgenomen. Helaas betekent dit niet dat we met deze voorstellen de grootste
klap hebben gehad. De verwachting is juist dat er na 2014 een vergelijkbare bezuinigingsopgave op
ons af komt, waar we in deze bestuursperiode wel degelijk de voorbereidingen voor moeten treffen.
Nu zijn de besparingen vooral gevonden door te bezuinigen op de eigen organisatie, het nemen van
efficiencymaatregelen en in de vrije beleidsruimte. De komende periode denken we na over een
fundamenteel andere manier van werken als lokale overheid en in relatie tot onze partners.
Uitgangspunten voor de bezuinigingsopgave
Zoals bekend heeft Zaanstad in vergelijking tot veel andere gemeenten nauwelijks reserves om op
terug te vallen, noch de mogelijkheid om te kunnen snijden in luxe extra’s. Dat betekent dat we
gedwongen zijn wezenlijke en lastige keuzes te maken, niet in het minst omdat de consequenties van
een aantal maatregelen nu nog niet tot in detail te voorzien zijn. Vanzelfsprekend houden we de
vinger aan de pols en zullen we de gevolgen van de bezuinigingen gaan monitoren.
In eerste instantie is gekeken naar de beleidsvrijheid van de gemeente. Voldoen we binnen de
zoekrichting aan de wettelijke norm of dreigen we daar onder te komen? Dat heeft er toe geleid dat
we op een aantal thema’s zelfs intensiveren, zoals bij schuldhulpverlening en de achterstanden in de
openbare ruimte. Daar waar de gemeente wel zelf de invulling van het beleid bepaalt, is gekeken of
er redelijke alternatieven zijn, of we een groter beroep op de eigen verantwoordelijkheid kunnen
doen en of we meer naar een systeem kunnen gaan waarin ‘de gebruiker betaalt’, in plaats van ‘de
gemeenschap betaalt’.
5

In tweede instantie is gekeken naar wat de gemeentelijke organisatie zelf kan bijdragen aan de
bezuinigingsopgave. Met het oog op het relatief kleine ambtenarenapparaat van Zaanstad, ligt hier
een grote uitdaging. Tot slot is in lijn met het collegeprogramma gekeken of we in de relatie met
onze partners en bewoners naar een andere werkwijze kunnen gaan, gebaseerd op het versterken
van de zelfredzaamheid en het delen van verantwoordelijkheid op basis van vertrouwen.
Hieronder wordt langs de hoofdlijnen van het collegeprogramma beschreven waar onze inzet de
komende periode op gericht is, wat we anders gaan doen en wat we niet meer doen. In de teksten
van de diverse programma’s en paragrafen wordt nader toegelicht wat hieronder kort wordt
aangestipt.
Stad op orde; Schoon, heel, veilig en dienstverlening
Een veel geconstateerd knelpunt in Zaanstad is de kwaliteit van de openbare ruimte. Het college
investeert ieder jaar vier miljoen in het inlopen van de achterstanden. Om de effectiviteit van onze
inspanningen te verhogen selecteren we bovendien 25 markante of betekenisvolle plekken waar we
door diverse ingrepen te combineren een extra impuls geven aan de leefkwaliteit. Tien van deze
plekken ronden we in deze periode af. Vanwege de kwaliteitsimpuls die de komende periode wordt
gegeven aan de openbare ruimte, bouwen we de arbeidsintensieve werkwijze van schouwen en de
inzet van cleanteams in vier jaar tijd af.
De kwaliteit van de binnenstedelijke bedrijventerreinen heeft onze aandacht. Samen met de
bedrijven treffen we maatregelen om de (milieu)overlast te beperken. Op bedrijventerrein Kogerveld-
Zuid starten we de herstructurering en we beoordelen via een pilot de mogelijkheden tot invoering
van parkmanagement in twee gebieden.
Het veiligheidsgevoel vergroten we door de aanpak van verloedering en de inzet van extra
straattoezicht. Bovendien stellen we per wijk een interactieve top 3 op met de belangrijkste
knelpunten die we samen met de bewoners en de partners gaan aanpakken. Samen met de politie
doen we er alles aan om te voorkomen dat de georganiseerde misdaad op enigerlei wijze wordt
gefaciliteerd door de overheid door bijvoorbeeld vergunningen, subsidies of aanbestedingen. (Wet
Bibob)
Goede dienstverlening van de gemeente is wat ons betreft onderdeel van een stad op orde. Om
mee te kunnen gaan met de ontwikkelingen die zich op dit terrein landelijk voordoen en om voor de
gebruiker en de gemeente zelf de kosten te kunnen beheersen, investeren we in de digitalisering van
de dienstverlening. Door klanten te verleiden meer gebruik te maken van het ‘digitale kanaal’
vergroten we de bereikbaarheid én het gebruiksgemak en besparen we op de kosten.
Gebruiksgemak in de vorm van administratieve lastenverlichting, verwachten we bijvoorbeeld door
de invoering van de Wabo en aanpassingen in het werkproces rond Werk & Inkomen. Bovendien
kunnen we op deze terreinen de andere werkwijze goed combineren met het doorvoeren van
efficiency en andere besparingsmaatregelen.
Wat doen we nog meer?
- Met behulp van digitale wijkpanels en internetpolls burgers nog beter betrekken bij de
wijk.
- 190.000 contacten aan de balie, 250.000 telefoontjes en 22.000 e-mails per jaar
klantvriendelijk beantwoorden.
- Samen met horecaondernemers en de politie werken aan gezellig en veilig uitgaan
- Nieuwe plannen toetsen op veiligheidsrisico’s
- Als voorzitter van het jongerennetwerkoverleg houden we de regie op de aanpak van
overlastgevende groepen jongeren
- Invoering van de Wabo
- Meldingen over de openbare ruimte snel en zichtbaar afhandelen en duidelijke
informatie geven over wat de melder van ons mag verwachten
6

Stad vol kansen: Toekomstperspectief voor de jeugd, meedoen op school of op de
arbeidsmarkt, sociaal vangnet
De kans op een goede toekomst begint nog voor de geboorte en wordt door ons ondersteund
onder andere door twee nieuwe Centra Jong in het Guishuis in Zaandijk en op de Vurehout in
Zaandam als voorziening toe te voegen.
We investeren 100 miljoen euro in onderwijshuisvesting voor het primair onderwijs alsook in het
vervolgonderwijs. Inhoudelijk maken we met het onderwijs afspraken over het tegengaan van
schooluitval en hoe we de onderwijsprestaties op een landelijk gemiddelde kunnen brengen. Tot slot
leggen we door de inzet van ruim 18 fte aan combinatiefunctionarissen, de verbinding tussen de
‘Brede School’ en de sport- en cultuurclusters. Deze combinatiefunctionaris heeft ook de taak om de
kinderen die door het afschaffen van zwemonderwijs geen diploma dreigen te halen, een alternatieve
oplossing te bieden. De taakstelling op sport wordt grotendeels bereikt door het nemen van
efficiency maatregelen zowel in het gebruik van accommodaties als in de bedrijfsvoering.
De relatie tussen arbeidsmarkt en onderzoek wordt goed zichtbaar door de ingebruikname van het
House of Food in de Koekfabriek in Zaandam. Op deze locatie komen werken, leren en ondernemen
op typisch Zaanse wijze samen. De regionale aanpak van knelpunten op de arbeidsmarkt vindt plaats
in het Platform Arbeid en Onderwijs. Hierin staat de vraag van de werkgever op het gebied van
arbeidsmarktontwikkeling centraal.
De budgetten voor de Wmo en integratie worden beide getroffen door maatregelen uit Den Haag
naast de maatregelen die wij zelf doorvoeren. Daarom is het extra belangrijk om de doelgroepen en
partners in de vorm van ‘beginspraak’ te betrekken bij het opstellen van het nieuwe beleidsplan voor
de Wmo. De middelen voor integratie die wel beschikbaar zijn, zetten wij nadrukkelijk in voor
taalverwerving, omdat beheersing van de Nederlandse taal randvoorwaardelijk is voor participatie.
Voor wie door persoonlijke omstandigheden niet mee kan doen aan de samenleving is er een sociaal
vangnet. Nu al zien we door de economische crisis dat het beroep op dit vangnet toeneemt. Daarom
intensiveren we bijvoorbeeld de schuldhulpverlening, maar zijn we tegelijkertijd genoodzaakt om
daar wel grenzen aan te stellen. In het kader van armoedebestrijding stellen we blijvend een budget
beschikbaar voor het hulpfonds, de lokale extra inkomensvoorziening. Wel brengen we dit bedrag in
drie stappen terug vanaf 2012 met 150.000 euro in 2014. Deze maatregel wordt genomen in relatie
tot het beroep dat wordt gedaan op de WWB. In de afgelopen maanden is de vraag met maar liefst
10% gestegen en deze extra uitgave krijgen we niet gecompenseerd van het Rijk. Samen met onze
partners monitoren we de gevolgen die het stapelen van maatregelen in de sociale zekerheid heeft.
Omdat de gemeente in 2011 geen compensatie van de Rijksoverheid ontvangt voor de stijging van
de loonkosten, ontvangen de gesubsidieerde instellingen, in het kader van “samen de trap op,
samen de trap af” eveneens geen indexatie voor gestegen lonen en prijzen.
Wat doen we nog meer?
- Het aantal mensen dat een beroep op de WWB moet doen zo laag mogelijk houden
- Jongeren adviseren en ondersteunen waar het gaat om jongereninitiatieven
- 1700 jongeren helpen aan een maatschappelijke stage
- Gezondheidsonderzoek en -beleid op wijkniveau
- Projecten ter voorkoming van alcoholgebruik en overgewicht
- Bieden van vrouwenopvang en maatschappelijke opvang gericht op hulpverlening en
activering
- Stimuleren van vrijwilligerswerk door ondersteuning van vrijwilligers(organisaties) en
promoten van vrijwilligerswerk
Stad in beweging: Vitale woonwerkstad, goed verbonden met de metropoolregio
Zaanstad wordt gezien, niet in het minst dankzij de beeldbepalende panden die het centrum van
Zaandam een heel nieuw aanzien geven. Met Inverdan krijgt het imago van Zaanstad een sterke
impuls, en ook in economisch opzicht is de centrumontwikkeling van belang. Bijvoorbeeld vanwege
het aantal arbeidsplaatsen, de toename van bestedingen en door de verbetering van het
7

voorzieningenniveau in het algemeen. Ook de toevoeging van unieke woonmilieus in combinatie met
de uitstekende bereikbaarheid van Amsterdam, maakt Inverdan tot een programma waarvan de
afronding in zicht, maar nog niet bereikt is. Juist nu moeten we onze rug recht houden en doorgaan
met die projecten die Zaanstad onderscheiden van andere gemeenten. Al blijven we continu alert op
de kosten en passen we het programma op basis van voortschrijdend inzicht aan als dat financieel en
kwalitatief beter is.
Zaanstad heeft nog meer te bieden dan een uniek stadshart waar mensen wonen en werken en waar
bezoekers komen om te winkelen en te flaneren. Saendelft, de gewilde woonwijk voor mensen uit de
hele regio, breiden we uit met Kreekrijk en de Omzoom. En de Zaan met haar industrieel erfgoed
trekt kwaliteitzoekers op het gebied van wonen, werken en recreëren. Het uitgestrekte landschap
blijft een unieke kwaliteit. Om de waarde van dit alles te borgen en te versterken investeren we in de
bereikbaarheid in én om de stad. Zo gaan we door met Vaart in de Zaan en de tweede fase van de
Zuidelijke Randweg.
Ook in de bestaande wijken wordt geïnvesteerd. Daar merken we echter wel dat de corporaties last
hebben van de financiële crisis en zich beraden op hun positie. Om die reden is het uitermate van
belang dat over het vervolg van de wijkvernieuwing goede afspraken met de corporaties worden
gemaakt. Omdat we vinden dat alle Zaankanters kans op een goede toekomst verdienen, houden wij
vast aan het sociale programma. Voor ons staat buiten kijf dat het in eigen wijk mogelijk moet zijn om
stappen op de woonladder te zetten en daarvoor is een gevarieerd woningenbestand een eerste
voorwaarde.
Economische vitaliteit bereiken we door onze belangrijkste sectoren te versterken en nieuwe bronnen
aan te boren. Samen met Bureau Broedplaatsen Amsterdam koersen we op de vestiging van een
creatieve broedplaats in Zaanstad. En in 2011 komen we met een ontwikkelkader voor het
Hembrugterrein. Op dit terrein starten we vast met het wind- en regendicht maken van twee panden.
De voorbereiding van een windmolenpark in het Noordzeekanaalgebied start, en we zetten diverse
stappen op weg naar klimaatneutraal in 2020.
Ruimte maken voor ontwikkeling betekent voor dit college ook nadenken over Zaanstad in 2020 en
verder. Daarom reserveren we gedurende deze periode een half miljoen euro per jaar om aan
planontwikkeling te doen. Met dit bedrag kunnen we studies doen naar bijvoorbeeld de potentie van
een Zaan-IJ ontwikkeling, de HOV-lijn of het Hembrugterrein.
De besparingen die we voorstellen in het ruimtelijk-economisch domein gaan over organisatorische
aanpassingen en over het temperen van het ambitieniveau. Door kennisafdelingen te bundelen,
bevorderen we de integraliteit van ons advies en beleidsontwikkeling. Bovendien bereiken we door
deze aanpassing efficiency bijvoorbeeld in het management en in de ondersteuning.
Investeren in de stad in een tempo dat past bij wat we financieel en praktisch aan kunnen, betekent
ook dat de focus op de projecten die hoog op ons prioriteitenlijstje staan, toeneemt. Aan de andere
kant zijn er projecten die nu niet opgestart kunnen worden of waarvan de uitvoering vertraagd wordt.
Vanzelfsprekend leidt dit tot de inzet van minder ambtelijke capaciteit en inhuur.
Wat doen we nog meer?
- In de Vinkenstraat een grote bewaakte fietsenstalling realiseren om het gebruik naar het
centrum per fiets te stimuleren
- Een dynamisch reizigers informatiesysteem invoeren zodat reizigers up to date
geïnformeerd worden
- Met de bedrijven afspraken maken over het terugdringen van milieubelasting
- 150 containers ondergronds plaatsen en 30 mini inzamelstation voor restmateriaal en
herbruikbare producten
- Verbeteren van de landschappelijke kwaliteit van de buitengebieden en de
toegankelijkheid vergroten
- Afspraken maken met de corporaties over bouwen naar behoefte
- Voorbereiding van de 1 e fase van de Omzoom, het toekomstig sport- en recreatiegebied
aan de Zuid-West kant van Saendelft
8

Stad om te beleven: Voldoende te doen en beleven voor Zaankanters zelf én voor bezoekers
In Zaanstad is veel te beleven voor de Zaankanters zelf en voor bezoekers. Met de Zaanse Schans
trekken we maar liefst 900.000 bezoekers per jaar uit alle windstreken. Door de buitenruimte op te
knappen en toeristische functies toe te voegen verwachten we dat de belangstelling voor dit stukje
Holland nog toeneemt. Zeker wanneer we ervoor kunnen zorgen dat de toeristen ook ons andere
erfgoed aandoen, en overnachten in het Inntel-hotel waarvan de beelden over de hele wereld gaan.
Evenementen als Zingen op de Zaan en natuurlijk de Dam tot Damloop zijn succesvolle evenementen
voor de Zaankanters zelf, voor bezoekers uit de regio en zelfs verder. Dat neemt niet weg dat in het
kader van de bezuinigingen kritisch is gekeken naar welk evenement we nog wel financieel
ondersteunen en welk evenement we wel op een andere manier faciliteren maar waar de subsidie
voor wordt ingetrokken of afgebouwd. Hierbij zijn de kwaliteit, het bereik en de kansen voor externe
financiering zwaarwegende criteria.
De omvang van de taakstelling op cultuur is dusdanig dat pijnlijke keuzes onvermijdelijk zijn. We
vinden de kwaliteit van de culturele infrastructuur belangrijk en houden daarbij vast aan het principe
‘liever minder maar goed, dan veel maar matig’. Binnen de huidige infrastructuur kunnen we met het
beschikbare budget onvoldoende kwaliteit garanderen. Daarom kiezen we ervoor om de subsidie
voor de Kade te beëindigen. Voor twee activiteiten gaan we op zoek naar een andere oplossing, de
popschool en het project dat wordt georganiseerd in samenwerking met VMBO-school Compaen.
Door het intrekken van deze subsidie hoeven we minder in het aanbod van andere instellingen te
snijden en kunnen we bovendien doorgaan met het subsidiëren van een aantal evenementen en
amateurkunst. Wel komen we deze periode, ook met het oog op de bezuinigingsopgave vanaf 2014,
met een nieuw afwegingskader voor het verlenen van subsidies aan amateurkunst.
Wat betreft de culturele voorzieningen en de sportinfrastructuur staan we voor een veranderopgave.
Omdat we deze voorzieningen voor de Zaankanters op een kwalitatief goed niveau willen brengen is
samenwerking tussen de sportinstellingen onderling en in het culturele domein vereist. Dat kan wat
ons betreft ver gaan; van het delen van kleedkamers en clubhuizen wanneer het gaat om sport, tot
het samenvoegen van de backoffices van de culturele instellingen. Het is een verandertraject dat we
met onze partners zijn gestart en waar we de komende jaren verder samen aan werken op zoek naar
mogelijkheden en onorthodoxe en innovatieve maatregelen.
Wat doen we nog meer?
- De verschillende instellingen met elkaar samen laten werken als één cultuurstichting
- Projecten die de samenwerking tussen professionals en amateurkunst bevorderen
- Sportvoorzieningen aanbieden tegen maatschappelijke tarieven
- Talentontwikkeling door een integrale aanpak van sportstimulering, accommodaties en
de inzet van verenigingen.
- Samen met ondernemers en buurgemeenten, de Zaanstreek op de kaart zetten door
middel van streekmarketing
- De sociale samenhang bevorderen met community-art
- Extra aanlegplaatsen creëren voor riviercruiseschepen
Een gemeenschappelijke opgave
Heel bewust is gekozen voor een forse taakstelling op de organisatie. Rond de 35% van de totale
bezuinigingsopgave wordt geleverd door de gemeentelijke organisatie zelf. Bewust, maar niet
vanzelfsprekend. Zaanstad heeft ten opzichte van andere gemeenten een klein ambtenarenapparaat,
en dat terwijl de complexiteit van de opgaven minstens even groot is als die in veel andere grote
steden. Daarom is het zaak om meer focus te brengen in wat we wel doen en daarin duidelijke
prioriteiten te stellen. We zetten in op een standaardisering van werkprocessen en als gevolg van de
bezuinigingen voeren we bepaalde taken niet meer (zelf) uit. Dit alles bij elkaar maakt het mogelijk
om in vier jaar tijd met ongeveer 80 fte, minder gaan doen. Rekening houdende met parttimers, gaat
het over om en nabij de 100 medewerkers. De komende vier jaar verwachten we de personeelskrimp
zoveel mogelijk op te kunnen vangen met natuurlijk verloop, maar dat vereist wel de nodige
flexibiliteit en mobiliteit.
9

Bij de brandweer is naar aanleiding van het eerder genomen besluit om te bezuinigen al een traject
ingezet. De aanpak bestaat uit twee hoofdlijnen. Enerzijds gaat het om efficiencymaatregelen,
bijvoorbeeld door anders om te gaan met de roosters van de vrijwillige inzet en door de
verzakelijking van de relatie met de regio. Anderzijds geldt ook bij brandveiligheid dat het gaat om
een gedeelde verantwoordelijkheid. Onder de noemer “Strategische reis” wordt daarom gekeken
hoe we door meer aandacht te besteden aan preventie, kunnen besparen op repressie. Een aanpak
die zowel beter als goedkoper is.
Andere maatregelen die wij treffen op rekening van de organisatie hebben betrekking op inkoop en
inhuur. Door de inkoop gemeentebreed te centraliseren denken wij een besparing mogelijk te maken
van 1,7 miljoen in 2014. En hoewel het inhuren van externen, in deze onzekere tijd waarin veel
gebeurt, onontkoombaar is, reduceren we ook hier de kosten met structureel 2 miljoen per jaar vanaf
2011. Bezuinigen op onze gemeenschappelijke regelingen is voor een groot deel afhankelijk van de
voornemens van de betrokken partners. Wel nemen we als Zaanstad het initiatief om dit op een
goede manier bespreekbaar te maken.
De komende periode zal niet alleen de gemeente minder geld te besteden hebben, maar zullen
vrijwel alle organisaties in de stad het met minder moeten doen. En dat, terwijl de vraag op
onderdelen mogelijk toeneemt. Dat zijn lastige kwesties waar we met elkaar een weg in moeten
vinden. Door contact te houden, elkaar aan te spreken op wat goed gaat en wat beter kan, en door
goed in de gaten te houden wat de effecten van de maatregelen zijn.
Deze begroting gaat niet alleen over bezuinigingen maar vooral over ambities. We hebben minder te
besteden maar spannen ons in om onze resultaten te halen door andere werkwijzen en verbinding te
leggen met de kracht van bewoners, ondernemers en maatschappelijke partners. Zo geven we
gezamenlijk vorm aan een bruisende en kansrijke stad en zijn we wederzijdse aanspreekbaar op onze
eigen rol en verantwoordelijkheid daarin. De eerste stappen zijn gezet en we gaan het komende jaar
in vertrouwen met elkaar aan de slag.
1.2 Het economische en financiële beeld
Het economisch perspectief
Nederland krabbelt langzaam op uit de gevolgen van de Grote Recessie. Na de enorme krimp vanaf
eind 2008 tot midden 2009, groeit de economie weer.
Tabel 1 Economische groei
Bron: CPB, MEV 2011
Het economisch herstel is nog voorzichtig en vlakt zelfs weer iets af. In 2010 voorziet het Centraal
Planbureau (verder CPB) nog een groei van 1,75 %, maar in 2011 is dat nog 1,5%. Het groeiverlies
wordt daardoor nog niet op korte termijn goed gemaakt. Het economisch herstel wordt grotendeels
10

veroorzaakt door de wereldhandel. Als exporterend land is de Nederlandse economie grotendeels
afhankelijk van de wereldhandel. De economische groei in Azië en de lagere euro hebben geleid tot
deze groei. Ondanks de enorme terugval in de economie, blijft de werkloosheid in Nederland relatief
laag. Zeker als dat wordt vergeleken met andere westerse landen. Veel van het productieverlies is
opgevangen door flexwerkers en zelfstandigen zonder personeel. Ook is het vermoeden dat
werkgevers medewerkers vasthouden omdat de komende jaren een schaarste wordt verwacht op de
arbeidsmarkt. Het CPB verwacht dat de werkloosheid in 2011 zal stabiliseren op 5,5%.
Tabel 2 Ontwikkeling werkloosheid
Bron: CPB, MEV 2011
Het jaar 2009 was de grootste terugval op de woningmarkt ooit. De investeringen namen af met
13,6%. Pas in 2011 wordt een licht herstel verwacht van de woningmarkt. Het CPB verwacht dat in
2010 het dieptepunt wordt bereikt met het aantal bouwvergunningen. Dat betekent dat de
nieuwbouwproductie ook de komende twee jaar nog laag zal zijn. De huizenprijzen liggen landelijk
nu ongeveer 5% lager dan in 2008. De verwachting is dat de huizenprijzen in 2010 zullen stabiliseren.
Het aantal verkooptransacties lag in 2009 35% lager dan in 2008. Ondanks een eerdere opleving,
wordt in 2010 een verdere daling voorzien van 5%. Dit wordt veroorzaakt door onzekerheid over
bezuinigingen in het algemeen en de toekomst van de hypotheekrenteaftrek in het bijzonder.
Tabel 3 prijs bestaande woningbouw
Bron: CPB, MEV 2011
11

Tabel 4 Verkopen nieuwbouw
Bron: CPB, MEV 2011
De eerste klappen van de Grote Recessie zijn opvangen op de rijksbegroting. De belastinginkomsten
namen af, de werkloosheidsuitkeringen namen toe, er is een stimuleringpakket van € 6 miljard
ontwikkeld om de economie weer te laten herstellen en er zijn maatregelen genomen om de banken
te laten functioneren. Dit heeft ertoe geleid dat het EMU tekort fors opliep tot 5,8% in 2010. Het CPB
verwacht in 2011 een EMU tekort van 3,9% onder andere door de bezuinigingsmaatregelen van het
demissionaire kabinet. Dit blijft een groot verschil ten opzichte van de verwachting van voor de Grote
Recessie. Toen werd verwacht dat er in 2011 een begrotingsoverschot was van 1% en de totale
schuld zou zijn gedaald tot 37% van het BBP. Nu wordt rekening gehouden met een tekort van 3,9%
en een schuld van 66% BBP.
Tabel 5 Ontwikkeling overheidstekorten
Bron: CPB, MEV 2011
Doordat de Rijksbegroting de eerste klappen heeft opgevangen, merkt de gemiddelde Nederlandse
inwoner nog relatief weinig van de crisis. De verwachting is dat dit de komende jaren verandert. De
grote tekorten op de Rijksbegroting moeten de komende jaren worden teruggebracht. Het CPB
12

verwacht zowel in 2010 en 2011 daling van de koopkracht. Bij bezuinigingen van een nieuw kabinet is
de verwachting dat de koopkracht nog meer onder druk zal komen te staan.
De Zaanse economie
De Zaanse economie laat hetzelfde patroon zien als de landelijke economie.
Indicatoren voor de Zaanse economische ontwikkeling zijn het aanbod van commerciële ruimten en
het aantal faillissementen van bedrijven.
Tabel 6: Ontwikkeling bedrijfsruimten
aantal
250
200
150
100
50
0
juli 2009
augustus 2009
september 2009
oktober 2009
november 2009
AANBOD AANTALLEN BEDRIJFSRUIMTEN
december 2009
januari 2010
februari 2010
maart 2010
maand
april 2010
mei 2010
juni 2010
juli 2010
augustus 2010
september 2010
kantoor
bedrijf
winkel
Bron: I&O Research
Bewerkt door: Gemeente Zaanstad, Concernstaf, Statistiek & Onderzoek
Het aanbod van bedrijfsruimten is in 2009 gestegen, maar stabiliseert vanaf het tweede kwartaal
2010.
Tabel 7: Aantal faillissementen
aantal
14
12
10
8
6
4
2
0
ZAANSTAD, faillissementen ondernemingen
2008 - 2010
jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec gem.
maand
Bron: I&O Research
Bewerkt door: Gemeente Zaanstad, Concernstaf, Statistiek & Onderzoek
Het aantal faillissementen ligt in 2010 op een lager niveau dan het aantal in 2009.
2008
2009
2010
13

De Zaanse werkgelegenheid ontwikkelt zich als volgt:
Tabel 8: Aantal niet werkende werkzoekenden
6.000
5.000
4.000
3.000
2.000
1.000
0
Gemeente Zaanstad, niet-werkende werkzoekenden
jan. febr. maart april mei juni juli aug. sept. okt. nov. dec. gem.
2008 2009 2010
Bron: UWV Werkbedrijf, afd. Arbeidsmarktinformatie
Bewerkt door: gemeente Zaanstad, Concernstaf, Statistiek & Onderzoek
Ook hier is het landelijke patroon herkenbaar. Het aantal niet-werkende werkzoekenden is in 2009
snel gestegen en stabiliseert vanaf het tweede kwartaal 2010. Voor de ontwikkeling van het aantal
mensen met een WWB uitkering wordt verwezen naar het programma werk, inkomen en integratie.
De Zaanse woningmarkt ontwikkelt zich zoals de landelijke trend. Een herstel van de woningmarkt is
op dit moment nog niet zichtbaar.
Tabel 9: Ontwikkeling van de Zaanse woningmarkt
180
160
140
120
100
80
60
jan. 2008
maart
mei
juli
Gemeente Zaanstad, woningaanbod best.bouw
index: jan.2008 = 100
september
november
jan. 2009
maart
mei
juli
september
aanbod vraagprijs looptijd
november
jan. 2010
maart
mei
juli
gem.
gem.
september
Bron: I&O Research
Bewerkt door: Gemeente Zaanstad, Concernstaf, Statistiek & Onderzoek
14

De Zaanse begroting
In de kadernota is een raming gegeven van het financiële beeld in de periode 2011 – 2018. In de
raming wordt uitgegaan van een financieel beeld dat uitging van de volgende uitgangspunten:
2011 2012 2013 2014 2018
Algemene uitkering 3.000 6.200 11.900 24.000
Specifieke rijksmaatregelen 2.000 2.500 3.000 3.000 3.000
Eigen inkomsten/uitgaven 1.200 2.000 2.000 0 3.000
Herschikken taakstellingen 3.500 4.000 4.000 4.000 4.000
Totaal 6.700 11.500 15.200 18.900 34.000
De verwachting was dat door rijksbezuinigingen het financiële beeld voor Zaanstad zou verslechteren
met € 34 mln. in acht jaren. In vier jaar zou het tekort naar verwachting met circa € 19 mln. oplopen.
Bij de begroting zijn de diverse financiële ontwikkelingen, behoudens de doorwerking naar de
algemene uitkering, duidelijker geworden. Het financiële beeld ziet er bij de begroting als volgt uit:
Autonome ontwikkelingen 2011 2012 2013 2014
Algemene uitkering (AU) -1.849 3.540 8.190 11.777
Autonoom onderhoud 300 300 400 400
Bezuinigingen gerelateerde maatregelen 1.736 1.911 1.395 1.319
Herschikking taakstellingen 2.301 4.136 4.114 4.114
Overig -326 637 -198 -138
Recessiegevoelige eigen inkomsten/uitgaven 1.781 3.074 2.231 1.981
Specifieke rijksmaatregel 6.551 3.891 2.571 1.051
Tussentijdse collegebesluiten 935 740 740 740
Totaal 11.429 18.229 19.443 21.244
Over de gehele periode gezien, verslechtert het financiële beeld, maar het grootste knelpunt doet
zich nu voor op de eerste twee jaren. Met name het aangekondigde lagere budget WWB in
combinatie met het niet dalen van het aantal uitkeringsgerechtigden in Zaanstad weegt zwaar in
2011 en 2012.
Algemene uitkering
1. De normeringssystematiek van de algemene uitkering is voor de jaren 2009 tot en met 2011
buiten werking gesteld. Dat betekent dat de inkomsten vanuit de algemene uitkering vrij
zeker zijn.
2. Bij de kadernota is rekening gehouden met een teruggang van de algemene uitkering van
oplopend € 12 mln. in 2014. Dit met de gedachte dat het rijk fors gaat bezuinigen en dat de
normeringssystematiek weer wordt hersteld vanaf 2012. Dit is en blijft een aanname. Voor
meer duidelijkheid moeten de financiële consequenties van een nieuw regeerakkoord
worden afgewacht. De gevolgen voor de algemene uitkering zijn afhankelijk van de omvang
van de bezuinigingen, het tempo van de bezuinigingen, de aard van de bezuinigingen en
mogelijke specifieke bezuinigingen op de algemene uitkering zelf.
3. Zaanstad heeft vorig jaar een recordaantal woningen opgeleverd. Daarmee neemt de
relatieve groei van Zaanstad toe. Dit leidt tot herverdeeleffecten binnen de algemene
uitkering waarvan Zaanstad profiteert. We verwachten een positief effect van circa € 1 mln.
door deze herverdeling.
4. Via de algemene uitkering ontvangt Zaanstad ook decentralisatie-uitkeringen om bepaalde
taken uit te voeren. Uitgangspunt is dat decentralisatie-uitkeringen vrij besteedbaar zijn.
Praktijk is dat er wettelijke taken voor uitgevoerd moeten worden. Daarom is tegenover de
inkomsten van de decentralisatie-uitkering ook direct een budget gezet met hetzelfde
bedrag.
15

Specifieke maatregelen rijksoverheid
Bij de kadernota is verondersteld dat specifieke besluiten bij de Rijksoverheid zouden leiden tot een
nadeel van € 2mln. oplopend tot € 3 mln. per jaar voor Zaanstad. Er is een aantal besluiten
genomen dat van invloed is op het Zaanse begrotingsbeeld.
1. Het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport moet bezuinigingen omdat er forse
overschrijdingen zijn bij de AWBZ en zorgverzekeringswet. Een deel van deze bezuiniging is
gevonden bij de Wmo. Vanaf 2011 wordt een bedrag van € 200 mln. gekort op het
macrobudget Wmo. Een bedrag van € 150 mln. betreft een veronderstelde daling van het
aantal PGB’s huishoudelijke zorg. Onder de noemer efficiencykorting wordt € 50 mln. gekort.
Voor Zaanstad betekent dit een afname van het budget Wmo van € 1,2 mln. structureel. De
totale Wmo-uitgaven in 2010 zijn in Zaanstad circa € 30 mln (ca € 16 mln individuele
voorzieningen op indicatie en circa € 14 mln algemene voorzieningen). Los van de
bezuinigingen doet zich een structureel tekort op de Wmo-middelen van de gemeente
Zaanstad voor van ca € 0,8 mln. dat nu nog wordt gedekt uit de Wmo-reserve, maar die
raakt daardoor uitgeput waardoor het structurele tekort vanaf 2015 zichtbaar wordt (de
uitgaven moeten dan nog € 0,8 mln verder dalen bovenop de nu vastgestelde bezuiniging
van € 1 mln) Op dit moment is nog niet concreet in welke omvang er
hervormingen/bezuinigingen vanuit het rijk komen die van invloed zijn op de Wmo (m.n. in
de Awbz) maar dat die er komen is onvermijdelijk; de gemeente moet proberen te
voorkomen dat de doelgroep van twee kanten wordt geconfronteerd met
bezuinigingen/hogere eigen bijdragen
2. In juli heeft de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid de voorlopige budgetten
WWB bekend gemaakt. Het ministerie baseert deze budgetten onder andere op de raming
van het CPB over de ontwikkeling van het aantal uitkeringsgerechtigden. De raming van het
CPB kwam fors lager uit dan de vorige raming. De nieuwe voorlopige budgetten komen
hiermee € 448 mln. lager uit. Ook speelt een discussie tussen VNG en het ministerie over de
interpretatie van het eigen risico van gemeenten bij een neergaande conjunctuur. Het
verschil van mening gaat over een bedrag van € 177 mln. In Zaanstad is nog geen daling van
het aantal uitkeringsgerechtigden te zien. Vooralsnog veronderstellen we dat Zaanstad vanaf
2013 weer met de landelijke trend meeloopt. Consequenties is een groot nadeel in 2010 dat
niet meer kan worden opgevangen door de risicobuffer van de WWB en verwachte tekorten
in 2011 en 2012 van respectievelijk € 3,7 en € 1,1 mln.
3. Over de periode 2009 – 2011 is afgesproken dat de normeringssystematiek van de algemene
uitkering niet van toepassing is. Zo krijgt Zaanstad ook geen compensatie voor loon- en
prijsontwikkeling. Dit leek vorig jaar nog geen probleem omdat de inzet was dat er een 0-lijn
werd gevolgd voor de gehele publieke sector. Uiteindelijk is er voor de
gemeenteambtenaren een CAO afgesproken met een loonstijging. Dit leidt tot een
kostenverhoging van € 1,5 mln. zonder dat daar extra inkomsten tegenover staan. In het
kader van “samen de trap op, samen de trap af” is het voorstel van het college om ook de
subsidies niet te indexeren. Gesubsidieerde instellingen en gemeenschappelijke regelingen
moeten deze prijsstijgingen, net als de gemeente, zelf opvangen in de begroting.
4. Bij het opstellen van deze begroting is nog geen rekening gehouden met nieuwe
rijksmaatregelen die bij Prinsjesdag zijn aangekondigd zoals de korting op het budget
inburgering en het budget voor het uitvoeren van de Wet Sociale Werkvoorziening omdat de
specifieke financiële consequenties voor onze gemeente nog niet bekend zijn.
Eigen inkomsten en uitgaven
Bij de kadernota is als uitgangspunt genomen dat de eigen inkomsten/uitgaven die gerelateerd zijn
aan de economische crisis circa € 2 mln. per jaar zouden afnemen. Belangrijke ontwikkelingen zijn:
1. Er worden minder bouwvergunningen aangevraagd. Daardoor nemen de opbrengsten van
de bouwleges af.
2. Door stagnerende uitgiften van gronden en rentelasten op gronden die we hebben
aangekocht, verslechteren de resultaten van grondexploitaties. Dit leidt ertoe dat een
begrote afdracht van grondzaken aan de begroting van Zaanstad geen doorgang vindt.
3. Het aantal aanvragen voor schuldhulpverlening neemt toe. Zaanstad verwacht een aantal van
1.000 per jaar als ondergrens. Van de rijksoverheid is incidenteel geld beschikbaar gesteld
16

voor de periode 2007-2011, terwijl onze verwachting is dat de stijging ook na deze periode
fors doorzet.
Herschikking taakstellingen
Herschikken van taakstellingen wil zeggen dat nog niet uitgewerkte taakstellingen vanaf 2011 of 2012
opnieuw worden bekeken in het licht van de totale bezuinigingsopgave. Deze oude taakstellingen
worden uit het begrotingskader gehaald en komen als nieuwe bezuinigingsmaatregelen terug.
Tussentijdse collegebesluiten
Tussen het afronden van de begroting in jaar t-1 en het opstellen van een nieuwe begroting in jaar t
worden door het college besluiten genomen dit financiële consequenties hebben. Deze worden, net
als ieder jaar, bij de begroting voorgelegd aan de raad.
Onderhoud
Door uitbreidingsinvesteringen is ook extra onderhoudsbudget noodzakelijk. In de begroting 2010
geldt dit voor de fietsenstalling Vinkenstraat, Inverdan en Poort Clamdijcke.
Overige autonome ontwikkelingen
Betreft een verzameling van autonome mee- en tegenvallers.
Nieuw beleid
Het college stelt de volgende beleidsintensiveringen voor:
Beleidsintensiveringen 2011 2012 2013 2014
Bomenbeleidsplan (Z/09/44259) 35 35 35 35
Uitbreiding formatie Straattoezicht 75 225 225 225
Inkomsten extra formatie Straattoezicht -55 -165 -165 -165
Regionale Uitvoerings Dienst (RUD) 50 0 0 0
Uitvoeren economische structuurvisie 200 200 200 200
Uitvoeren woonvisie 100 100 100 100
Versterking ondersteuning veiligheidsvraagstukken 85 85 85
Wet tijdelijk huisverbod 75 75 75 75
Totaal 565 555 555 470
Het college is zeer terughoudend geweest met een nieuw beleid. Alleen als extra uitgaven
onvermijdelijk waren of een grote bijdrage leverden aan het collegeprogramma, stelt het college
nieuw beleid voor. Een deel van het nieuwe beleid heeft te maken met veiligheid. De gemeente
krijgt nieuwe taken, zonder dat daar een rijksbijdrage tegenover staat. Voor extra coördinerende
taken is formatie nodig en ook de uitvoering van de Wet tijdelijk huisverbod leidt tot extra kosten.
Om ons goed voor te bereiden op een regionale uitvoeringsdienst, doen we mee aan een regionale
pilot. Dit brengt eenmalig kosten met zich mee. Een speerpunt van het college is de basis op orde.
Hierbij hoort een schone, hele en veilige openbare ruimte. Om dit te realiseren wil het college extra
mensen inzetten bij straattoezicht. Meer over de thema’s treft u op het programma openbare orde en
veiligheid.
Zaanstad plaatst borden voor het dynamisch reizigers informatiesysteem (DRIS) met een grote
subsidie van de SRA. Om deze borden goed te onderhouden, is budget nodig.
Het college heeft ambities op het gebied van wonen en economie. Om deze doelen te bereiken is
maakt het college geld vrij. Voor informatie over de doelstellingen wordt verwezen naar het
programma economie en het programma wonen en ruimtelijke ordening.
17

De totale financiële opgave voor Zaanstad is daarmee als volgt:
Financiële opgave 2011 2012 2013 2014
Autonoom beeld 11.429 18.229 19.443 21.244
Beleidsintensiveringen 565 555 555 470
Totaal 11.994 18.784 19.998 21.714
Hoe te komen tot een sluitende begroting?
Bij de kadernota is uitgegaan van een bezuinigingsopgave oplopend naar € 18,9 mln. die moest
geworden gevonden in acht zoekrichtingen:
2011 2012 2013 2014
Uitgangssituatie: 6.700 11.500 15.200 18.900
Zoekrichtingen:
1. Stedelijk Beheer 0 -200 -300 -400
2. Stedelijke Ontwikkeling -350 -950 -1.500 -2.000
3. Maatschappelijke Voorzieningen -700 -2.250 -3.100 -3.600
4. Handhaving en Vergunning -900 -1.600 -2.200 -2.800
5. Dienstverlening -200 -300 -400 -500
6. Politiek en Besturen -550 -850 -1.550 -1.750
7. Organisatie -3.600 -4.100 -4.400 -6.100
8. Opbrengsten -400 -1.250 -1.750 -1.750
0 0 0 0
Bij deze begroting zijn de zoekrichtingen uitgewerkt in concrete maatregelen. Ten opzichte van de
kadernota heeft het college meer bezuinigingsmaatregelen in beeld gebracht dan die op grond van
de kadernota nodig bleken te zijn. Een overzicht van alle maatregelen is opgenomen in bijlage 5.4a
Bezuinigingsmaatregelen.
Zoekrichting 2011 2012 2013 2014
1 Stedelijk Beheer 0 -200 -300 -400
2 Stedelijke Ontwikkeling
-913 -1.535 -1.835 -2.122
3 Maatschappelijke Voorzieningen
-1.309 -3.137 -2.819 -3.473
4 Handhaving en Vergunning -979 -1.681 -2.146 -2.886
5 Dienstverlening -41 -156 -403 -403
6 Politiek en Besturen -791 -1.070 -1.361 -1.663
7 Organisatie -3.718 -4.522 -4.953 -5.240
8 Opbrengsten -377 -1.366 -1.866 -1.866
Totaal -8.128 -13.667 -15.683 -18.053
Een materieel deel van de bezuinigingen heeft betrekking op de gemeentelijke organisatie. Om deze
bezuinigingen te realiseren, worden ook kosten gemaakt. Het betreft enerzijds kosten om een
verandering te realiseren. Hierbij kan met name worden gedacht aan investeringen in ICT en tijdelijke
expertise. Er zullen de komende jaren functies worden geschrapt. Een eerste inschatting is dat dit
oploopt tot 100 medewerkers in 2014. Gelijktijdig is er ook natuurlijk verloop. Het uitgangspunt is om
iedereen weer op een nieuwe functie te plaatsen. Dit brengt opleidings- en begeleidingskosten met
zich mee, waarvan een deel kan worden betaald uit het centrale opleidingsbudget. Uit ervaring blijkt
18

dat, ondanks alle inspanningen, circa 10% van de medewerkers niet opnieuw kan worden geplaatst.
Ook dit zal tot kosten kunnen leiden.
De totale kosten zien er als volgt uit:
Bezuinigingen gerelateerde maatregelen 2011 2012 2013 2014
Frictielasten 270 220 400 590
Overige kosten (waaronder inhuur, advies, ICT) 1.466 1.691 995 729
Totaal 1.736 1.911 1.395 1.319
Oplossingsrichtingen om financieel beeld sluitend te krijgen
Met inzet van de bezuinigingsmaatregelen, sluit de meerjarenbegroting nog niet. Gezien de grote
onzekerheid, is het dilemma hoe hiermee om te gaan. Indien we het maximale risico opnemen in de
begroting, zetten we zekere bezuinigingen in die mogelijk achteraf niet noodzakelijk zouden zijn
geweest. Indien we te weinig met de risico’s rekening houden, moeten we mogelijk nog jaren extra
bezuinigen. Het college heeft geprobeerd hier het evenwicht in te vinden en stelt daarom de
volgende oplossingen voor om tot een sluitende begroting te komen:
Er kan een andere risico inschatting worden gemaakt van de algemene uitkering. Enerzijds
zou Zaanstad anders zekere bezuinigingsmaatregelen inzetten, terwijl de inschatting van de
algemene uitkering nog onzeker is. Anderzijds zullen de eerste bezuinigingsmaatregelen bij
het Rijk niet direct de gemeenten treffen omdat de algemene uitkering vanaf 2009 is
losgekoppeld van de ontwikkeling van de rijksbegroting.
Drie zoekrichtingen worden structureel niet gehaald. Het betreft de zoekrichting organisatie
waar vanaf 2014 nog een tekort resteert van € 0,85 mln. , de zoekrichting maatschappelijke
voorzieningen/sport die nog een tekort heeft van € 92.000 in 2012, € 224.000 in 2013 en €
131.000 in 2014 en de zoekrichting maatschappelijke voorzieningen/onderwijs met een
structureel tekort van € 50.000 vanaf 2013. Het college komt volgend jaar bij de begroting
met voorstellen hoe deze taakstellingen concreet worden ingevuld.
Met bovengenoemde maatregelen is de begroting vanaf 2014 sluitend. Er resteren vervolgens nog
incidentele tekorten die door middel van incidentele middelen gedekt kunnen worden.
Er is een inventarisatie gemaakt van alle reserves die de afgelopen vier jaar niet zijn gebruikt.
Conform de nota reserves en voorzieningen vallen deze reserves vrij. Voorgesteld wordt deze
in te zetten als dekking van de incidentele tekorten. Het betreft vier bestemmingsreserves
met een totaal bedrag van € 1,2 mln.
De reserve stadhuis wordt gevoed met de vrijvallende kapitaallasten van de huidige
gemeentelijke gebouwen. Omdat het stadhuis vertraagt, kan deze reserve langer worden
gevoegd. Een risicoscan wijst uit dat de voeding van de jaren 2010 en 2011 niet nodig is.
Deze reserve wordt deels ingezet om de begroting sluitend te krijgen
Vorig jaar zijn dotaties begroot aan de algemene reserve van in totaal € 6 mln. Gezien het
weerstandsvermogen is deze extra dotatie niet noodzakelijk. Voorgesteld wordt € 3,5 mln. in
te zetten als incidentele dekking voor de begroting en € 2,5 mln. voor het investeringsfonds.
Door vertraging op projecten in 2010, valt in 2011 € 0,5 mln. vrij aan kapitaallasten.
Een groot deel van het tekort in de eerste jaren wordt veroorzaakt door ontwikkelingen in de
WWB. Hier speelt onder andere een discussie over de inschatting van het eigen risico voor
gemeenten dat is afgesproken tussen kabinet en VNG. Zolang er nog geen definitief besluit
is genomen, wordt dit als risico aangemerkt. Dit risico is opgenomen in de paragraaf risico’s
en weerstandsvermogen.
19

Totaal financieel beeld 2011 2012 2013 2014
Autonoom beeld 11.429 18.229 19.443 21.244
Beleidsintensiveringen 565 555 555 470
Bezuinigingen -8.128 -13.680 -15.683 -18.053
Subtotaal 3.866 5.105 4.315 3.661
Aanvullende maatregelen -3.866 -5.105 -4.315 -3.661
Totaal financieel beeld 0 0 0 0
Het totale financiële kader voor de jaren 2011 tot en met 2014 is daarmee sluitend.
20

2 Programma’s
2.1 Programma 1: Economie
Portefeuillehouder: Mevr. B. Visser
Coördinator: Dhr. G. Hoekstra
1 Doel
Het creëren van een goed ondernemers- en vestigingsklimaat en voldoende adequate
werkgelegenheid in Zaanstad nu en in de toekomst binnen de dynamiek van de metropool
Amsterdam. Verder wordt geïnvesteerd in het versterken van het ondernemerschap en
innovatievermogen om zo de balans tussen onderwijs en arbeidsmarkt te herstellen.
2 Wat willen we bereiken?
Algemene doelstelling
Het programma Economie is er vooral op gericht om een toekomstbestendige economische
structuur te creëren waarbinnen de bestaande bedrijvigheid ruimte krijgt om te investeren in
duurzaamheid, innovatie en maatschappelijke verantwoordelijkheid en waarbinnen ook nieuwe
bedrijvigheid kansen krijgt en nieuwe werkgelegenheid schept.
Om de basis op orde te hebben wordt blijvend met ondernemers en partners gewerkt aan de
verbetering van de kwaliteit en bereikbaarheid van de werklocaties en de verbetering van de
gemeentelijke dienstverlening. Om Zaanstad economisch klaar te maken voor de toekomt wordt de
economische structuur van Zaanstad verder versterkt en samen met het bedrijfsleven en onderwijs
worden vraag en aanbod op de arbeidsmarkt beter op elkaar afgestemd.
Effectdoelstelling 1: Een optimaal vestigingsklimaat
Zaanstad wil een aantrekkelijke vestigingsplaats zijn voor zittende bedrijven en voor nieuwe
bedrijven. Bestaande bedrijfslocaties willen we aanpassen aan de eisen van deze tijd. Nieuwe
mogelijkheden willen we zichtbaar in de markt zetten. Naast het Hembrugterrein en Hoogtij is vooral
Inverdan hiervoor een icoon. Een goede gemeentelijke dienstverlening draagt ook bij aan een goed
vestigingsklimaat, daarom besteden we hier expliciet aandacht aan.
Ruimte, kwaliteit en bereikbaarheid zijn de belangrijkste vestigingsplaatsfactoren. Wij zullen die
factoren, samen met inspanningen vanuit andere gemeentelijke programma’s, voor ondernemers,
bewoners en bezoekers verbeteren. Samen werken wij voortdurend aan een leefbaar evenwicht
tussen wonen en werken, hiervoor wordt het Zaans Proeflokaal gecontinueerd. Voor een betere
bereikbaarheid zijn het doortrekken van de A8-A9, het verbreden van de Wilheminasluis, de
Zaanbrug en bereikbaarheid van het centrum van Zaandam van belang. Maar ook een hoogwaardig
openbaar vervoer en verbeteringen in overige verkeerssituaties zijn van belang.
Effectdoelstelling 2: Meer werkgelegenheid en innovatie
Wij streven naar een meer gedifferentieerde productiestructuur. Wij continueren de inzet op de
speerpuntsectoren food, toerisme, de creatieve sector en voegen daar nu, vanwege de kansen op
Hoogtij en het Noordzee-Kanaalgebied in brede zin, logistiek als speerpunt aan toe. Vooral ook de
kruisverbanden tussen deze sectoren hebben hierbij onze aandacht. Ook de wijkeconomie blijft onze
aandacht houden.
Het beschikken over gekwalificeerd personeel is van groot belang voor een florerend bedrijfsleven.
Daarom zetten wij ons in om, samen met bedrijven en onderwijs, leer- en opleidingsfaciliteiten uit te
breiden en nieuwe te creëren. De eerste uitdaging op het gebied van het arbeidsmarktbeleid is
inzicht te krijgen in de factoren die de mismatch tussen vraag en aanbod bepalen.
Effectdoelstelling 3: Een sterk imago
Zaanstad wil zich beter op de kaart zetten. Wij willen ons profileren als gebied waar het goed wonen
en werken is. Zaanstad is buiten de regio nu nog teveel onbekend en onbemind.
Met de Stichting Streekmarketing willen wij het imago van Zaanstad versterken. Naast een beter
imago willen wij de kwaliteiten van Zaanstad als verblijfplaats versterken. Dit krijgt vorm door middel
21

van een het organiseren van evenementen, een kwalitatief goed winkelaanbod en een sterk
toeristisch product. Wij willen in het kernwinkelgebied een goed detailhandelsaanbod realiseren dat
zich uit in een groeiend bezoekersaantal. Er wordt ingezet op vergroten van het aantal toeristische
bezoekers, verlengen van de gemiddelde bezoektijd en het verder stimuleren van het gemiddelde
bestedingsbedrag in Zaanstad.
Tabel 1: Effectdoelstellingen en bijbehorende indicatoren
Nr. Effectdoelstelling Effectindicatoren Realisatie 2009 Begroting
2011
1 Optimaal
vestigingsklimaat
2 Meer werkgelegenheid
en innovatie
Migratiesaldo bedrijven -59 bedrijven
-257 arbeidsplaatsen
stabiel houden
op niveau 2009 *)
Bedrijvendynamiek -49 bedrijven stabiel houden
op niveau
2009**)
Rapportcijfer ondernemers voor
gemeentelijke dienstverlening (zie
programma dienstverlening)
Rapportcijfer ondernemers voor
kwaliteit bedrijfslocaties
Aandeel kansrijke sectoren in totale
werkgelegenheid
6,1 6,5
26,8 28
0-meting
Groei werkgelegenheid in Zaanstad 52.500 52.550
3 Sterker imago Aantal bezoekers centrum 127.700 130.000
Aantal toeristische bezoekers Zaanstad
per jaar ***)
Gemiddelde bezoektijd bezoekers in
uren
Gemiddelde bestedingen van
bezoekers in Zaanstad
*) dalende tendens weer terugbrengen naar een positief saldo
**) ratio starters/opheffingen
***) exclusief Zaanse Schans
3 Wat gaan we doen om de effectdoelstellingen te halen?
400.000 430.000
Nnb nnb
€48,00 €48,00
Prestatiedoelstelling 1: Het verbeteren van het vestigings- en ondernemersklimaat
Ontwikkelen en uitgeven van nieuwe bedrijventerreinen/werklocaties
Revitaliseren/herstructerering van bestaande bedrijventerreinen
Realiseren van een Pilot parkmanagement voor 2 bedrijventerreinen
Opstellen Masterplan en Atlas binnenstedelijke bedrijventerreinen
Realiseren van een Ontwikkelkader Hembrugterrein
Realiseren van bedrijfsruimte voor creatieve bedrijvigheid
Verbeteren van de dienstverlening aan ondernemers
Realiseren van Zaans Proeflokaal
22

Prestatiedoelstelling 2: Het verbeteren van een werkklimaat ten behoeve van meer
werkgelegenheid en innovatie
Acquireren nieuwe bedrijven in nieuwe economische activiteiten ten behoeve van versterking
economische structuur
Opstellen en uitvoering geven aan uitvoeringsprogramma Economische Structuurvisie
Bevorderen innovatie en ondernemerschap in speerpunten economisch beleid
Stimuleren en ondersteunen zelfstandig ondernemerschap
Ontwikkelen kennis- en innovatieclusters en verbetering aansluiting vraag en aanbod op de
arbeidsmarkt door versterking samenwerking tussen onderwijs, overheid en ondernemers
Prestatiedoelstelling 3: Het promoten van Zaanstad en het trekken van meer bezoekers
Uitvoeren geven aan een afgestemd evenementen- en toeristisch beleid (zie programma
cultuur)
Afsluiten Service Level Agreement met Stichting Marketing Zaanstreek,
Vergroten toeristische aantrekkingskracht van de Zaanse Schans en omgeving en versterken
van de knooppunt- en transferfunctie
Uitvoering geven aan de Industriënnale
Het nieuwe stadshart promoten en marketen
Realiseren gevarieerd winkelaanbod in Inverdan en op buurt- en wijkniveau
Realisatie van nieuwe toeristische infrastructuur en verbeteren bereikbaarheid toeristische
voorzieningen
Nr
Prestatie-indicatoren
1 Uitgifte/herontwikkeling bedrijventerrein HoogTij, Saendelft,
Zuiderhout
Herontwikkeld bedrijventerrein (Molletjesveer, Assendelft-
Noord, Houthavenkade, Visserspad, Noordervaartdijk)
Realisatie kleinschalige bedrijfsruimten
Realisatie officiële broedplaats
Uitrol pilot parkmanagement
2 Per economisch speerpunt minimaal één nieuwe onderneming
geacquireerd met 5 arbeidsplaatsen
Realisatie innovatieprojecten in de foodsector
Aantal beschikkingen Stimulering Innovatie Ondernemers
Aantal startende bedrijven begeleid Kleurrijk ondernemen
Realisatie Leer-werk/plaatsen in House of Food
Realisatie huisvesting voor leer-/werkplaatsen
technisch/creatieve beroepen
3 Ontwikkelen Toeristische arrangementen bedrijven
Aanleglocaties scheepvaart
Opstellen SLA Stichting Zaanstreek
Realisatie
2009
Begroting 2011
3 ha
80 ha
750 m 2
1
2
4
1
2
10
Realisatie
Realisatie
10
6
1
23

4 Risico’s en beheersmaatregelen
Nr. Prestatiedoelstelling Risico’s Beheersingsmaatregelen
1 Het realiseren van voldoende,
goede en bijzondere
vestigingsmogelijkheden
1 Zorgen voor een optimale
dienstverlening aan
ondernemers
1 Ontwikkeling en revatilisering
bedrijventerreinen
2 Het stimuleren en ondersteunen
van kansrijke sectoren en het
versterken van de
acquisitiekracht
2 Verbeteren aansluiting
arbeidsmarkt en onderwijs
3 Het promoten van de stad als
vestigingslocatie voor bedrijven
3 Verhogen van de kwantiteit en
kwaliteit van het
voorzieningenniveau
5 Intensiveringen en bezuinigingen
1.Onvoldoende middelen voor
uitvoering/co-financiering
2. Onvoldoende middelen en
mensen voor acquisitie
Onvoldoende interne afstemming
Onvoldoende uitgifte mogelijk van
bedrijventerreinen
Onvoldoende middelen beschikbaar
voor herstructurering/revatilisering
bedrijventerreinen
Marktpartijen eigen
verantwoordelijkheid laten nemen
Herschikking mensen en middelen en
bundeling van activiteiten
Integreren/afstemmen processen van
dienstverlening
Extra inzet in uren, meer publiciteit en
beoordelen criteria en grondprijs
Temporiseren en marktpartijen eigen
verantwoordelijkheid laten nemen
Onvoldoende middelen beschikbaar De marktpartijen eigen
verantwoordelijkheid laten nemen, cofinanciering,
aanvullende
subsidiemogelijkheden aanboren
Onvoldoende middelen beschikbaar Relaties met onderwijs en bedrijven
verbeteren, nieuwe kansen in beeld
brengen en Aanvullende subsidies
aanboren
Ontbreken van voldoende middelen
en mensen door bezuinigingen
Geen ruimte voor investeringen wat
ten koste gaat van de kwaliteit van
de voorzieningen.
Middelen en bundeling van
gerelateerde activiteiten
Voor het komende jaar blijven wij scherp op onze ambities. We houden onze doelen op het gebied
van werkgelegenheid en een aantrekkelijk ondernemingsklimaat overeind, ondanks een bezuiniging.
We gaan niet van alles een beetje doen, maar brengen sterk focus aan. Centraal staan de
speerpunten food, toerisme, creatieve bedrijvigheid en logistiek.
Door sterk in te zetten op acquisitie en onze sterke punten als stad (o.a. nieuwe stadcentrum)
zichtbaar te maken, halen we nieuwe bedrijvigheid en werkgelegenheid binnen, met spin-off voor
andere bedrijven, bewoners en de stad. Om aantrekkelijker te worden werken wij leegstand weg en
revitaliseren bestaande locaties voor bedrijvigheid. Dit doen wij samen met bedrijven en andere
maatschappelijke partners, kortom
1. We gaan slimmer en projectmatiger werken
2. We gaan zelf actiever opzoek naar cofinanciering
3. We ontwerpen een uitgebalanceerde samenwerkingsstrategie
Vermindering accountantmanagement, onderzoek en advies
De bezuiniging worden gerealiseerd met een vermindering op accountmanagement en minder inzet
op extern onderzoek en het verstrekken van subsidies.
Geen
24

Deze maatregel betreft een budget dat nog nader verdeeld moet worden over programma’s en is
daarom vooralsnog terug te vinden op een kostenplaats in programma 15 (2.1 Bundelen van
kennisafdelingen).
Geen nieuwe verplichtingen Regeling innovatieve ondernemers
Voor SIO worden de lopende verplichtingen afgerond en we gaan geen nieuwe verplichtingen meer
aan.
Uitvoeren economische structuurvisie
Voor de realisatie van de effectdoelstellingen die onderdeel vormen van de Economische
Structuurvisie wordt € 200.000 extra uitgetrokken.
Investeringen
Cofinanciering Hembrugterrein
Voor het Hembrugterrein is inmiddels € 6 mln. aan subsidies beschikt door Rijk en provincie.
Voorwaarde is dat de gemeente ook eigen geld beschikbaar gesteld. Vanuit de algemene middelen
is nog een bedrag van € 300.000 noodzakelijk.
6 Begrotingsmutaties financieel
Prog. Wnr Product Omschrijving M Begroting Begroting Begroting Begroting
2011 2012 2013 2014
1 5023 Economische Herschiken taakstelling
V 300 300 300 300
ontwikkeling intensiveringen EZ
5033 Economische Uitvoeren economische
B 200 200 200 200
ontwikkeling structuurvisie
5806 Economische 2.3 Subs. reg. innovatieve
R 0 -50 -50 -50
ontwikkeling ondernemers stopzetten
Totaal 1
(bedragen x 1.000)
500 450 450 450
7 Wat mag het kosten?
Resultaatmodel
Programma & Product
Saldo realisatie
2009
Saldo begroting
na bw 2010
Begroting lasten
primtief 2011
Resultaat voor bestemming
Economische ontwikkeling 2.054 2.560 2.262 -35 2.227 2.025 2.022 2.022
Subtotaal resultaat voor bestemming 2.054 2.560 2.262 -35 2.227 2.025 2.022 2.022
Mutaties reserves
Economische ontwikkeling 52 0 0 -150 -150 0 0 0
Subtotaal mutaties reserves 52 0 0 -150 -150 0 0 0
Totaal resultaat na bestemming 2.106 2.560 2.262 -185 2.077 2.025 2.022 2.022
Begroting baten
primitief 2011
Begroting saldo
primitief 2011
Begroting saldo
primitief 2012
Begroting saldo
primitief 2013
Begroting saldo
primitief 2014
25

2.2 Programma 2: Werk, inkomen en integratie
Portefeuillehouder: Mevr. B. Visser
Coördinator: Mevr. T. van Altena
1 Doel
Werk en Inkomen ( instroom /uitstroom)
De primaire doelstelling is om de uitstroom naar betaald werk te bevorderen conform het
principe ‘werk boven uitkering’.
Re-integratie begint zo vroeg mogelijk en is op maat. De beoordeling is zorgvuldig en
gericht op snelle deelname aan het arbeidsproces. Prioriteit bij besteding van de
reintegratiemiddelen wordt gegeven aan mensen die een kans maken op een succesvolle reintegratie.
Het maximaal rendement van het re-integratietraject is het uitgangspunt.
Iedereen die in aanmerking komt voor werk, wordt ingezet op het leveren van een
maatschappelijke bijdrage, bijvoorbeeld door tijdelijk, met behoud van uitkering, nuttige
arbeid in het publieke domein te verrichten.
Klanten die wel kunnen werken, maar zich aantoonbaar onvoldoende inspannen of zich niet
aan de gemaakte afspraken houden gaan dit merken aan de hoogte van hun uitkering.
Samenwerking in het Platform Arbeidsmarkt en onderwijs Zaanstreek/Waterland wordt
voortgezet en ambtelijk ondersteund.
Minimabeleid en Schuldhulpverlening
Het minimabeleid dient ertoe Zaanse burgers met een minimuminkomen financieel te
ondersteunen. Gemeentelijke minimaregelingen zijn onder meer de bijzondere bijstand, de
langdurigheidstoeslag en het Hulpfonds. De verlaging van de rijksmiddelen binnen de
sociale zekerheid zijn aanleiding om de effectiviteit van het gemeentelijke hulpfonds onder
de loep te nemen.
Schuldhulpverlening is noodzakelijk om mensen te ondersteunen die kampen met
problematische financiële situaties. De focus ligt op effectief en preventief beleid. Zaanse
burgers die om hulp vragen ontvangen een passend aanbod, zodat het hebben van schulden
geen belemmering meer is voor een actieve deelname aan de maatschappij (participatie).
Integratie
Het integratiebeleid is erop gericht dat inwoners ongeacht hun herkomst goed met elkaar
samenleven in de wijken en meedoen in de samenleving. Het beheersen van de Nederlandse
taal is daarbij essentieel.
2 Wat willen we bereiken?
Effectdoelstelling 1: In- en uitstroom van uitkeringsgerechtigden
In het kader van de wet Werk en Bijstand (WWB) is het streven de in – en uitstroom van mensen met
een uitkering te realiseren op het niveau van het landelijk gemiddeld. Hiertoe wordt maximale
inspanning verricht. De reïntegratie van uitkeringsgerechtigen is met name gericht op mensen die
een kans maken op een succesvolle reintegratie. Het accent ligt op activering (arbeidstoetreding en
arbeidstoeleiding) en werk (regulier werk met ondersteuning).
In het kader van de Wet Investeringen in Jongeren (WIJ) worden alle jongeren onder de 27 jaar een
aanbod gedaan gericht op werk en/of scholing. Zaanstad verricht samen met haar partners
inspanningen om te zorgen dat voldoende werk en/of leertrajecten beschikbaar zijn. Mede door inzet
van acties in het programma 7 Jeugd en onderwijs hoopt Zaanstad te voorkomen dat jongeren in
aanmerking hoeven te komen de Wet WIJ.
26

Zaanstad heeft een coördinerende rol in het uitvoeren van het actieplan Jeugdwerkloosheid van de
regio. Hiervoor is voor de regio Zaanstreek-Waterland € 1,2 mln. beschikbaar gesteld voor de
looptijd 2010-2011.
Effectdoelstelling 2: Minimabeleid en schuldhulpverlening
Het voorkomen en bestrijden van armoede onder burgers die optreedt door het langdurig leven op
het bestaansminimum. Gemeente Zaanstad beschikt over een evenwichtig pakket van voorzieningen
en regelingen voor deze burgers. In 2011 zal een specifiekere invulling gegeven worden aan de
tweejaarlijkse armoedemonitor. Het accent ligt op het onderzoeken van het effect van de
armoedeval.
In 2011 zal op basis van het visiedocument Schuldhulpverlening vorm worden gegeven aan
schuldhulpverlening. Uitgangspunt van de visie is dat Zaanse burgers die om hulp vragen een
passend aanbod ontvangen. Echter Zaanstad zal niet iedereen meer een schuldregeling aanbieden.
Burgers die ook problemen op andere gebieden hebben en voor wie een schuldregeling daardoor
vrijwel nooit succesvol is, worden eerst verwezen naar een andere vorm van hulpverlening. Mogelijke
consequenties hiervan voor andere taakvelden worden gelijktijdig met het uitwerken van de visie in
beeld gebracht.
In deze begroting worden extra middelen voor schuldhulpverlening beschikbaar gesteld. Deze
middelen zijn nodig om de huidige budgetten schuldhulpverlening op peil te houden, doordat
tijdelijke middelen na 2011 wegvallen.
Effectdoelstelling 3: Integratie
Beheersing van de Nederlandse taal is essentieel om te kunnen meedoen in de samenleving.
Daarom ligt daar de nadruk op bij de uitvoering van het integratiebeleid. Dit past binnen de doelen
van de in 2009 vastgestelde Integratieagenda:
dat inwoners ongeacht hun herkomst zoveel mogelijk participeren;
dat gemeente en voorzieningen vanuit de filosofie “de klant centraal” ook toegesneden zijn op de
vraag van inwoners van niet-westerse herkomst;
dat inwoners in al hun diversiteit goed met elkaar omgaan.
Inzet voor 2011 is de doorontwikkeling van integratie als facetbeleid. Dat wil zeggen dat ook andere
programmavelden zoals Wonen, Jeugd, Onderwijs, Maatschappelijke Ondersteuning en Welzijn,
Sport en Recreatie en Bestuur en Organisatie bijdragen om de participatiekansen te vergroten en het
goed samenleven tussen verschillende groepen inwoners te bevorderen. Daarnaast zijn ook
inburgeringstrajecten een middel om te komen tot integratie en wordt binnen de afnemende
educatiemiddelen van het Participatiebudget zoveel mogelijk ingezet op taalverwerving.
Met betrekking tot inburgering heeft het demissionair kabinet op Prinsjesdag aangekondigd meer
eigen verantwoordelijkheid te leggen bij de inburgeraar zelf en het inburgeringsdeel van het
participatiebudget in 3 jaar volledig af te bouwen. Dit heeft al gevolgen voor het budget in 2011, zo
wordt 30% van het totale inburgeringsbudget in 2011 gekort. In 2010 heeft Zaanstad zich
ingespannen veel vrijwillige inburgeraars te laten starten met een inburgeringstraject. Veel van die
trajecten lopen door in 2011. Het is de vraag of deze trajecten nog volledig bekostigd kunnen
worden naast de trajecten voor verplichte inburgeraars. Het is nu echter nog te vroeg om de
volledige consequenties van deze rijksmaatregelen te kunnen overzien.
Een ander instrument is het diversiteitsbeleid. De gemeentelijke organisatie wil daarin het goede
voorbeeld gaan geven, en een beroep doen op andere organisaties om dit voorbeeld te volgen.
Effectdoelstellingen en bijbehorende indicatoren
Nr. Effectdoelstelling Effectindicatoren Realisatie
2009
1 Verstrekken van bijstand aan
burgers van Zaanstad
Uitgaven inkomensdeel WWB
blijven binnen het geraamde
bedrag.
Begroting Begroting
2011 2014
€ 32,0 mln € 34,6 mln € 34,6 mln
27

Nr. Effectdoelstelling Effectindicatoren Realisatie Begroting Begroting
2009 2011 2014
2 Samenwerking Platform
Realiseren doelstellingen
N.v.t. 50% 100%
Arbeidsmarkt Onderwijs
Koersdocument regionaal
arbeidsmarktbeleid
3.1 Schuldhulpverlening: Uitwerken
van visiedocument
Vaststellen van
uitvoeringskader
schuldhulpverlening
3.2 Minimabeleid Uitvoeren van onderzoek
armoedeval
4.1 Integratie
Inwoners van Zaanstad beheersen
de Nederlandse taal en zijn in
staat te participeren
4.2. (Netwerken van) Inwoners van
Zaanstad zijn met elkaar
verbonden
Aantal individuele
eindrapportages van
inburgeraars waaruit blijkt dat
het vooraf bepaalde doel is
bereikt.
Het percentage inwoners dat
in de Zaanpeiling aangeeft
dat er tussen autochtone en
allochtone inwoners te weinig
contacten zijn
32%
25%
3 Wat gaan we doen om de effectdoelstellingen te halen?
- Maart 2011
Onderzoek
Prestatiedoelstelling 1 Lagere instroom/ hogere uitstroom WWB
Het uitkeringsbestand beweegt mee met de landelijke gemiddelde toename of daling van
het uitkeringenbestand.
Door:
Inzetten van een effectief reïntegratie-instrumentarium en toepassen van controle op
rechtmatigheid aan de poort (fraudesignalering).
Door een passend reïntegratieaanbod te bieden bij ‘binnenkomst’ wordt de instroom in de
WWB zoveel mogelijk beperkt.
Professionalisering van werkcoaches en samenwerking met onderwijsinstellingen en het
bedrijfsleven. Effect zoveel mogelijk leer en/of werktrajecten en arbeidsplaatsen realiseren.
Prestatiedoelstelling 2 Samenwerking platform Arbeidsmarkt Onderwijs
Doelen koersdocument Platform Arbeidsmarkt Onderwijs nastreven, o.a. ontwikkelen
arbeidsmarktmonitor, bevorderen vraaggerichte en gecoördineerde werkgeversbenadering
(zoals een centraal werkgeversservicepunt) en versterken relaties op het gebied van leren en
werken (zoals inventariseren van wensen en knelpunten en het realiseren van een
leerwerkloket).
Prestatiedoelstelling 3 Minimabeleid en schuldhulpverlening
Minimabeleid uitvoeren ter voorkoming en bestrijding van armoede onder burgers die
langdurig leven onder, op of rondom het bestaansminimum.
Toekennen van voorzieningen (gemeentelijke minimaregelingen) aan mensen die daar recht
op hebben.
Uitwerken doelen nieuwe visie schuldhulpverlening. Preventie is en blijft hierbij een belangrijk
speerpunt.
Voorzetten van het meldpunt voorkoming betalingsachterstanden.
32%
25%
32%
25%
28
--

Prestatiedoelstelling 4 Integratie
Realiseren van de met het Rijk afgesproken inburgeringstrajecten voor inburgeringsplichtige
nieuwkomers en een aantal trajecten voor inburgeringsgerechtigden. Het effect van de
bezuinigingen door het Rijk zal hierbij meegenomen worden.
Voeren van diversiteitsbeleid door zowel de gemeentelijke organisatie als andere
organisaties.
In 2011 organiseren van een conferentie over diversiteit.
Stimuleren van de dialoog en ontmoeting van verschillende (netwerken van) bewoners o.a.
door het vergroten van het aantal deelnemende organisatie aan de Dialoog.
4 Risico’s en beheersmaatregelen
Prestatiedoelstellingen, risico’s en beheersingsmaatregelen
Nr. Prestatiedoelstelling Risico’s Beheersingsmaatregelen
1.1 Lagere instroom/hogere
Conjunctuur is van invloed op in- Opbouwen en inzetten van een
uitstroom enerzijds en lagere en uitstroom werkzoekenden en reserve I-deel WWB om
rijksbijdragen anderzijds
uitkeringsgerechtigden. De schommelingen op te kunnen
voorspellingen vanuit het Rijk vangen. De reserve wordt
vertonen steeds meer een gevormd uit eventuele
grilliger beeld. Hierdoor is het meevallers in het begrotingsjaar
lastig betrouwbare
tot een maximum van 5% van de
voorspellingen te maken. uitgaven WWB.
1.2 Uitkering I-deel volgens objectief
verdeelmodel
1.3 Inzetten van reïntegratie
voorzieningen
Een scenario is denkbaar dat het
Rijk taakstellend bezuinigt op het
macrobudget. De gemeente
moet de taakstelling zelf zien op
te vangen.
Het kabinet moet flink
bezuinigingen op de uitgaven. Er
zijn signalen dat de reintegratiebudgetten
fors zullen
worden gekort. Er wordt gewerkt
met meerjarige contracten en
verplichtingen die over het jaar
heenlopen. Minder budget heeft
ook gevolgen voor het
uitkeringenbestand. Dit zal
oplopen en daarmee de
bijstanduitgaven.
1.4 Inzetten middelen WSW Het Rijk heeft aangekondigd te
zullen bezuinigen op het
landelijke budget WSW. De
gevolgen voor Zaanstad
(Baanstede) zijn nog niet bekend.
3.1 Toekennen van voorzieningen in
het kader van minimabeleid aan
mensen die langdurig onder, op
of rondom het bestaansminimum
leven. Het betreffen openeinde
regelingen
Conjunctuur is van invloed op
het aantal personen dat leeft
onder, op of rondom het
bestaansminimum.
Blijven inzetten op vergroten van
de uitstroom om de uitgaven te
beperken.
Versoberen van gemeentelijke
inkomensondersteunende
maatregelen (hulpfonds)
bovenop de wettelijke
voorzieningen.
Langdurige contracten vermijden
en geen leveringsverplichtingen
opnemen in contracten. Korte
trajecten inzetten voor klanten.
Afstemmen met Baanstede over
de mogelijkheden de uitgaven
WSW te beperken.
Evaluatie, monitoren en
rapportage over het gebruik
van het minimabeleid
29

Nr. Prestatiedoelstelling Risico’s Beheersingsmaatregelen
3.2 Preventie en adequate
schulpverlening aan burgers die
dat nodig hebben
5 Intensiveringen en bezuinigingen
Toename van het aantal klanten
als gevolg van de conjunctuur.
Stopzetten cofinanciering van
woningbouw verenigingen aan
het Meldpunt.
Monitoren en evaluatie van het
onderhouden van contacten met
de betrokken partijen en
effectieve uitvoering.
Binnen de zoekrichting 'Maatschappelijke Voorzieningen' zijn de volgende bezuinigingen
opgenomen op het gebied van werk & inkomen en integratie.
Integratie
De bezuiniging wordt in overleg met de betrokken instellingen en het Regenboogoverleg
ingevuld. Er wordt kritisch gekeken naar effectiviteit en efficiency.
Inzet is om met de na de bezuiniging resterende middelen vooral voorzieningen aan te
bieden die gericht zijn op taalverwerving en het concreet vergroten van participatiekansen.
Het college heeft oog voor de kwetsbare positie van met name allochtone vrouwen, en zal
onderzoeken of bij taalcursussen voorrang gegeven kan worden aan vrouwen met
opgroeiende kinderen.
Naast de aandacht voor taal en participatie zal er nog een bescheiden budget zijn gericht op
ontmoeting en dialoog.
Bedacht moet worden dat de financiële middelen voor integratie niet het enige of
belangrijkste middel zijn om de doelen van de integratie-agenda te verwezenlijken. Het gaat
vooral ook om goed onderwijs, kans op een baan, gemengde woonbuurten, etc. Inzet voor
de komende jaren is dat het college ook bij andere beleidsterreinen/programmavelden
systematisch aandacht wil besteden aan integratie.
Deze maatregelen betreffen een budget dat nog nader verdeeld moet worden over programma’s en
is daarom vooralsnog terug te vinden in programma 8 (3.4 Maatregelen integratie).
Werk en Inkomen
Onderzoeken mogelijkheden om delen van de uitvoeringswerkzaamheden W&I te
outscourcen.
Minder controles op de rechtmatigheid van de uitvoering WWB en overige regelingen.
Hierbij wordt in eerste instantie gekeken naar het afschaffen / verder beperken van
rechtmatigheidsformulieren en vervangen voor digitaal vriendelijkere oplossingen.
Het hulpfonds is geen wettelijke regeling maar een extra lokale generieke
inkomensvoorziening. Zaanstad is dan ook vrij om de regels aan te passen of het hulpfonds
op te heffen Het hulpfonds bestaat uit twee type uitkeringen voor mensen met een
minimuminkomen: een bijdrage in de kosten van schoolgaande kinderen en een bijdrage in
de kosten van sociale contacten. De hoogte van de vergoeding van de schoolkosten van de
kinderen hangt af van de leeftijd. Bij de verstrekking van het hulpfonds vindt geen controle
plaats of deze wordt besteed aan uitgaven waar het voor is bedoeld. Het college wil deze
inkomensvoorziening specifieker inzetten. Daarvoor zal het college met een voorstel naar de
raad komen. Daarbij worden ook voorzieningen als jeugdsportfonds en jeugdcultuurfonds
betrokken.
Baanstede
Lagere gemeentelijke exploitatiebijdrage door ingevoerde resultaatonafhankelijke bijdrage
Baanstede (€ 390.000). Hierdoor is het mogelijk de gereserveerde middelen voor het
aanvullen van de exploitatietekorten bij Baanstede vrij te laten vallen.
Daarnaast een extra taakstelling op Baanstede (oplopend tot € 250.000 in 2014. Feitelijk
betekent dit voor Baanstede een taakstelling oplopend tot € 500.000 in 2014, aangezien
Zaanstad voor ongeveer 50% bijdraagt in de gemeenschappelijke regeling). Bezuinigingen
op de uitvoeringskosten van Baanstede kunnen door Zaanstad niet eenzijdig worden
30

opgelegd. Zaanstad zal in overeenstemming met Baanstede en de andere gemeenten tot
overeenstemming moeten komen. De in de miljoenennota aangekondigde bezuinigingen op
het macrobudget WSW kunnen op gespannen voet staan met de taakstelling die Zaanstad
voorstelt op Baanstede. De gevolgen hiervan voor Baanstede zijn nog niet bekend.
6 Begrotingsmutaties financieel
Prog. Wnr Product Omschrijving M Begroting Begroting Begroting Begroting
2011 2012 2013 2014
2 1029 Sociale
werkvoorziening
6.7 Maatregelen Baanstede R -415 -440 -515 -640
2002 Minimavoorzieningen Schuldhulpverlening A 300 1.100 1.100 1.100
2007 Inkomensvoorziening Lasten WWB A -2.350 -5.430 -6.540 -8.060
2008 Inkomensvoorziening Baten WWB A 5.530 5.530 5.530 5.530
2009 Inkomensvoorziening Andere inschatting risico WWB A -1.000 -1.000 0 0
2010 Inkomensvoorziening Aanpassing mutatie reserve A 580 1.000 790 790
2021 Inkomensvoorziening Res.WWB terugdraaien besluit
dotatie+onttrekking
A -1.700 1.400 1.710 1.710
311421 Inkomensvoorziening 3.6.1 Outsourcen R 0 -110 -165 -165
311422 Inkomensvoorziening 3.6.2 Minder controles W&I
uitvoeren
R 0 -84 -84 -84
311423 Minimavoorzieningen 3.6.3 Afschaffen Hulpfonds R 0 -50 -100 -150
Totaal 2
(bedragen x 1.000)
945 1.916 1.726 31
7 Wat mag het kosten?
Resultaatmodel
Programma & Product
Saldo realisatie
2009
Saldo begroting
na bw 2010
Begroting lasten
primtief 2011
Resultaat voor bestemming
Participatie 2.119 4.917 13.905 -11.000 2.905 2.761 2.761 2.761
Inkomensvoorziening 3.171 2.846 37.521 -35.603 1.918 2.658 2.651 1.190
Minimavoorzieningen 3.431 5.101 6.919 -250 6.669 6.472 6.422 6.372
Sociale werkvoorziening 421 521 12.716 -12.370 346 321 246 121
Subtotaal resultaat voor bestemming 9.142 13.384 71.060 -59.223 11.837 12.212 12.080 10.443
Mutaties reserves
Participatie 170 0 0 0 0 0 0 0
Inkomensvoorziening -1.390 1.340 0 0 0 0 0 0
Minimavoorzieningen 0 0 0 -400 -400 0 0 0
Subtotaal mutaties reserves -1.220 1.340 0 -400 -400 0 0 0
Totaal resultaat na bestemming 7.922 14.724 71.060 -59.623 11.437 12.212 12.080 10.443
Begroting baten
primitief 2011
Begroting saldo
primitief 2011
Begroting saldo
primitief 2012
Begroting saldo
primitief 2013
Begroting saldo
primitief 2014
31

2.3 Programma 3: Wonen en ruimtelijke ontwikkeling
Portefeuillehouder: Dhr. J. Olthof (wonen),Dhr. D.D. Straat (ruimtelijke ontwikkeling),Dhr. R.J.
Linnekamp (landschap)
Coördinator: Dhr. G. J. B Grandiek
1 Doel
Duurzame verstedelijking van Zaanstad door het scheppen van voorwaarden om te komen tot meer
en betere woningen, gevarieerde bedrijvigheid en het open houden van groene gebieden. De
binnenstedelijke ruimte zal efficiënt en innovatief worden benut ten behoeve van een divers en
aantrekkelijk aanbod van woningen, bedrijvigheid, erfgoed en voorzieningen voor een vitale stad en
leefbare wijken. Door het terugdringen van de milieubelasting wordt Zaanstad een gezonde en
leefbare stad waar wonen en werken goed kunnen samengaan. De verbinding tussen Amsterdam en
Zaanstad wordt fysiek en mentaal versterkt en de verbinding tussen stad en buitengebied is
toegankelijk en aantrekkelijk.
2 Wat willen we bereiken?
Zaanstad wil zich blijven ontwikkelen in de metropoolregio door de drie functies wonen, werken en
recreëren te versterken. De aantrekkelijkheid van het woningaanbod zal vergroot worden door meer
in te zetten op een flexibele, pragmatische strategie, die de kwaliteit in plaats van kwantiteit
versterkt. Op deze manier wil Zaanstad de diversiteit van woonmilieus vergroten die aansluiten bij de
wensen van de verschillende woonconsumenten.
Ter versterking van de economische structuur wordt er in de ruimtelijke ontwikkeling gestuurd op
plaats bieden aan sectoren in de (zakelijke) dienstverlening en creatieve bedrijvigheid, want de
werkgelegenheid neemt af in de industrie. Er wordt doorgegaan met het toegankelijk maken van het
buitengebied voor recreatief gebruik.
Effectdoelstelling 1: Optimale ruimtelijke kwaliteit
Een goede kwaliteit van de openbare ruimte en de gebouwde omgeving is van invloed op het woon-
en vestigingsklimaat in Zaanstad. We zetten in op een flexibele, pragmatische strategie, die de
kwaliteiten van de historische combinatie van wonen en werken op waarde weet te schatten. Dat past
ook bij de historie van de Zaanstreek, want dit is geen klassieke stad die gegroeid is langs
middeleeuwse markten, maar een spontane verstedelijking langs de 24 kilometer lange Zaanoevers.
Door de keuze voor binnenstedelijke verdichting gecombineerd met hoogwaardige woonkwaliteit en
openbare ruimte zonder geweld te doen aan de leefbaarheid, kan het landschap onaangetast blijven.
Effectdoelstelling 2: Toename gebruik van recreatie- en groengebieden
De combinatie van oude lintdorpen, de diversiteit aan waterrijke landschappen en de waardevolle
natuur maken ons onderscheidend binnen de metropoolregio. Dit kostbare groengebied willen we
behouden en goed bereikbaar en toegankelijk maken voor bewoners en bezoekers.
Effectdoelstelling 3: Verbeterde woonaantrekkelijkheid Zaanstad
De woonaantrekkelijkheid maakt het noodzakelijk om de diversiteit aan woonmilieus uit te breiden en
de kwaliteit van de woningvoorraad voorop te stellen. Voor iedereen is er een passende woning die
aansluit bij de (kwalitatieve) vraag: bouwen naar behoefte.
Effectdoelstelling 4: Monumenten en industrieel erfgoed als bijdrage aan het vestigingsklimaat
en imago van Zaanstad.
Zaanstad heeft een rijk bestand aan monumenten en industrieel erfgoed. Deze kwaliteit versterkt het
imago van Zaanstad als betekenisvolle plek en draagt bij aan het vestigingsklimaat. Door
monumenten en industrieel erfgoed (deels) opnieuw in te richten worden verleden en toekomst aan
elkaar verbonden. Een goed onderhouden monumentenbestand zorgt er voor dat dit in stand blijft.
32

Effectdoelstellingen en bijbehorende indicatoren
Nr. Effectdoelstelling Effectindicatoren Realisatie Begroting Begroting
2009 2011 2014
1 Optimale ruimtelijke kwaliteit Waardering woonomgeving in
de Zaanpeiling
7.3 7.3 7.3
2 Toename gebruik van
recreatie- en groengebieden.
3 Verbeterde
woonaantrekkelijkheid
4 Monumenten en industrieel
erfgoed
Verhoogde waardering van
recreatiegebieden in de
Zaanpeiling
Verbetering
woonaantrekkelijkheid – Bron:
Atlas Nederlandse gemeenten
*)
Verhoogde waardering
historisch cultureel
erfgoed/monumentaal karakter
van Zaanstad.
(te ontwikkelen indicator)
30
positie
G50
30
Positie G50
Toename
met 5%
27
Positie G50
*) Randvoorwaarde realisatie effectdoelstelling: de woonaantrekkelijkheidsindex is een samengestelde indicator en geeft de
relatieve positie aan van Zaanstad ten opzichte van de 50 grootste gemeenten in Nederland. Niet alleen het beleidsterrein
wonen heeft effect op deze indicator, maar ook beleidsterreinen als ruimtelijke ordening, cultuur, monumenten en toerisme,
veiligheid en economische zaken dragen bij aan het verbeteren van de positie.
3 Wat gaan we doen om de effectdoelstellingen te halen?
Ruimtelijke ontwikkeling
Prestatiedoelstelling 1.1 Opstellen van de Ruimtelijke Structuurvisie
In 2010 is de RSV in procedure gebracht. Deze leidt naar verwachting tot vaststelling in 2011.
Vastgestelde RSV met een nadrukkelijke relatie tot de ESV en SSV.
Prestatiedoelstelling 1.2 Bevorderen ruimtelijke kwaliteit
Zaanstad stelt een plan van aanpak op om de ruimtelijke kwaliteit te bevorderen. Een
onderdeel hiervan is het onderzoek of een stadsarchitect kan worden aangesteld.
Welstand wordt vereenvoudigd door maatwerk en leidt tot differentiatie.
Regeldruk rondom bouwen wordt verminderd onder andere door de invoering van de
WABO.
Inventarisatie van locaties (i.c. gebouwen en openbare ruimte) leidende tot een top-5 van
knelpunten, waar in de komende 4 jaar een kwaliteitsimpuls kan plaatsvinden. Prioriteit op
haalbaarheid en effect.
Prestatiedoelstelling 1.3 Stimuleren waterfrontontwikkeling langs de Zaan- en IJ-oevers
Op het bestuurlijk overleg Meerjarenprogramma Infrastructuur Ruimte en Transport (MIRT) in
november 2009 is besloten een MIRT-onderzoek voor de Zaan- en IJoevers uit te voeren. Een eerste
inventarisatie van alle lopende projecten wordt uitgevoerd in 2010.
MIRT-onderzoek gereed in 2011 voor bestuurlijk overleg
Voor de Zaan- en IJoevers in Zaanstad is als vervolg op het Zaanoeverproject een ruimtelijk
plan, een milieuplan en een ontwikkelingsstrategie door de Raad vastgesteld
Ontwikkelingsstrategie Zaan- en IJoevers heeft in 2011 geleid tot onder andere:
o Haalbaar plan voor herstructurering Oostkade gelegen aan de Wilhelminasluis
o Stedenbouwkundig plan Houthavenkade (onder trekkerschap van programma
Inverdan) en grondexploitatie
o Start aanpak monumenten Hembrugterrein
o Fietsverbinding Amsterdam is fysiek uitgewerkt
o Bootverbinding Zaandam-Amsterdam
o Ontwikkelstrategie wordt door Amsterdam onderschreven
o In 2011 MIRT onderzoek afgerond en verzoek aan BO MIRT om ZaanIJ tot
sleutelproject te benoemen.
o Onderzoek naar het instellen van een 2e milieuontwikkelingsgebied ten behoeve van
locaties aan het Noordzeekanaal
33

Prestatiedoelstelling 1.4 Actualisatie bestemmingsplannen
In 2011 zijn er minimaal drie ontwerpbestemmingsplannen gereed om in procedure te
worden gebracht. Het aantal bestemmingsplannen is in deze relevant, aangezien in de
plannen is aangegeven hoe de verhoging van ruimtelijke kwaliteit wordt bewerkstelligd
Het vast te stellen bestemmingsplan voor de Achtersluispolder maakt onder andere
planologisch mogelijk dat er in het ruimtelijk kader een betere verbinding met Amsterdam
wordt opgenomen.
Landschap
Prestatiedoelstelling 2.1 Ontsluiten buitengebieden voor recreatiedoeleinden
Het SGP IJ tot Z wordt verder gerealiseerd en ontbrekende recreatieve verbindingen van het
Landinrichtingsplan Westzaan worden uitgevoerd.
Ingebruikname fietspad Rooswijk Middel
Start aanleg voetpad Guisveld
Prestatiedoelstelling 2.2 Behouden kwaliteit buitengebieden
Het behoud richt zich vooral op het bevorderen van een duurzaam beheer en inrichting van recreatie-
en groengebieden. Het unieke buitengebied draagt bij aan een optimaal woon- en werkklimaat.
Start realisatie Uitwerkingsplan Inrichting en beheer Kalverpolder.
Procedure vaststelling beheerplannen Natura 2000.
Actualisatie bestemmingsplannen buitengebied.
Wonen
Prestatiedoelstelling 3.1 Verbeteren kwaliteit bestaande woningvoorraad
Om deze doelstelling te realiseren ligt vanuit het programma wonen daarom de focus op het
behouden van voortgang in de herstructurering van kwetsbare wijken als Poelenburg, de
Rosmolenwijk, Havenbuurt en Wormerveer Noord. We zetten in op een integrale aanpak van
stadsvernieuwing waarbij zowel de sociale als de particuliere woningvoorraad wordt betrokken.
Uitwerking nieuwe (financiële) arrangementen stadsvernieuwing (start 2011)
Afronden aanbiedingsafspraken corporaties
Herziening convenant woonruimteverdeling
Prestatiedoelstelling 3.2 Terugdringen (kwalitatief) woningtekort door realiseren van een
passend aanbod voor verschillende doelgroepen
Het bevorderen van de doorstroming en bouwen naar behoefte vraag meer diversiteit en meer
kwaliteit in het aanbod en voldoende woningen op maat voor diverse doelgroepen (ouderen,
jongeren/starters, zorgvragers en lage inkomensgroepen).
Analyse aanbod en behoefte woningen per wijk via de kansenverkenner
Herijking individuele afspraken corporaties (start 2011)
Randvoorwaarden realisatie prestatiedoelstellingen 3.1 en 3.2
De ambities uit de woonvisie worden mede bereikt door inzet van marktpartijen als corporaties en
ontwikkelaars. De gemeente zal echter vanwege de economische crisis meer dan voorheen de regie
moeten nemen en ondersteuning bieden om deze ambities te realiseren. Hiertoe heeft de gemeente
het volgende instrumentarium:
Flexibele toepassing 30/70 regel
Inzet BKZ (betaalbare koopwoningen Zaanstad)
Prestatieafspraken met corporaties
Inzet kansenverkenner per wijk
34

Monumenten en industrieel erfgoed
Prestatiedoelstelling 4.1 Behoud van erfgoed en monumenten
Meer aangewezen gemeentelijke monumenten
Meer aangewezen gemeentelijke beschermde dorps/stadsgezichten
Meer afgegeven monumentenvergunningen
Meer herbestemmingen van (leegstaande) monumenten en industrieel erfgoed
Prestatiedoelstelling 4.2 Stimuleren van nieuwe investeringen in erfgoed
Het opstellen van een uitvoeringsprogramma Zaans erfgoedbeleid
4 Risico’s en beheersmaatregelen
Nr
Prestatie-indicatoren
Risico’s Beheersmaatregelen
1.2 Stimuleren waterfrontontwikkeling langs de Zaan- en Geen investeerders Stapsgewijs
IJ-oevers
planontwikkeling
1.3 Actualisatie bestemmingsplannen
Legesheffing niet
mogelijk
Tijdige actualisatie
2.1 Ontsluiten buitengebieden voor recreatiedoeleinden Provinciale subsidies
worden minder
Minder planvorming
2.2 Behouden kwaliteit buitengebieden
Gebrek aan middelen Differentiatie in
om de buitengebieden
goed te kunnen
onderhouden.
onderhoud
3.1 Verbeteren kwaliteit bestaande woningvoorraad Vertraging van de Stimuleringsregeling
herstructurering
overheid; prestatieafspraken
met
corporaties
3.2 Terugdringen (kwalitatief) woningtekort door realiseren Afnemende
Stimuleringsregeling
passend aanbod voor verschillende doelgroepen woningbouwproductie overheid; prestatieafspraken
met
corporaties
5 Intensiveringen en bezuinigingen
Bezuinigingen
Bundelen van kennisafdelingen
Bundelen van kennisafdelingen op het gebied ven gebiedsgerichte ontwikkeling en ruimtelijke
omgeving zodat effectiever beleid met minder ambtenaren kan worden opgesteld.
Deze maatregel betreft een budget dat nog nader verdeeld moet worden over programma’s en is
daarom vooralsnog terug te vinden op een kostenplaats in programma 15 (2.1 Bundelen van
kennisafdelingen).
Vermindering uitvoering strategisch groenproject
Het jaarlijkse budget voor strategisch groenproject is € 300.000. De procentuele bezuiniging is dan
in 2011 0%, in 2012 33%, in 2013 en 2014 66%. Deze maatregel heeft gevolgen voor cofinanciering,
indien nieuwe projecten na 2012 worden opgestart.
Intensiveringen
Uitvoeren woonvisie
Op 22 januari 2009 is de woonvisie door de Raad vastgesteld. Daarnaast zijn inmiddels prestatieafspraken
met de individuele corporaties gesloten. Om de gemeentelijke regierol in het woonbeleid
verder uit te bouwen en een stevig uitvoeringsprogramma te realiseren met bijbehorende prestatieafspraken
wordt een jaarlijkse bijdrage van € 100.000 ingezet.
35

Investeringen
Planontwikkeling
De geplande uitbreidingsinvesteringen lopen tot 2018, maar nu wordt al weer gekeken naar
projecten na 2018. Gedacht kan worden aan ZaanIJ ontwikkeling, Hembrugterrein en een
hoogwaardig openbaar vervoersverbinding. Om dit goed voor te bereiden zijn planstudies
noodzakelijk. In het investeringsfonds is hiervoor voor een periode van vier jaar € 2 mln. vrijgemaakt.
6 Begrotingsmutaties financieel
Prog. Wnr Product Omschrijving M Begroting Begroting Begroting Begroting
2011 2012 2013 2014
3 5032 Wonen Uitvoeren woonvisie B 100 100 100 100
5809 Landelijk gebied 2.4 Uitv. strategisch
groenproject verminderen
R 0 -100 -200 -200
31138 Bestemmingsplannen Vrijval inhuur
bestemmingsplannen
(incidenteel)
V -652 0 0 0
Totaal 3
(bedragen x 1.000)
-552 0 -100 -100
7 Wat mag het kosten?
Resultaatmodel
Programma & Product
Saldo realisatie
2009
Saldo begroting
na bw 2010
Begroting lasten
primtief 2011
Resultaat voor bestemming
Vergunningen openbare ruimte 708 743 605 0 605 605 605 605
Woonruimtetoewijzing 407 321 245 0 245 245 245 245
Bestemmingsplannen 1.142 1.736 1.328 0 1.328 1.256 1.048 1.048
Stedenb. en planologie Wijken 867 805 809 -151 658 658 658 658
Wonen 2.077 -1.090 1.640 0 1.640 1.240 1.090 1.090
Landelijk gebied 1.203 989 1.312 -741 571 2.175 191 786
Stedenb. en planologie Stad 390 990 419 0 419 419 419 419
Subtotaal resultaat voor bestemming 6.793 4.495 6.358 -891 5.467 6.599 4.257 4.851
Mutaties reserves
Wonen 891 5.497 0 -700 -700 -165 -150 -150
Landelijk gebied -83 0 741 -326 415 -1.289 595 0
Subtotaal mutaties reserves 808 5.497 741 -1.026 -285 -1.454 445 -150
Totaal resultaat na bestemming 7.601 9.992 7.099 -1.917 5.182 5.145 4.702 4.701
Begroting baten
primitief 2011
Begroting saldo
primitief 2011
Begroting saldo
primitief 2012
Begroting saldo
primitief 2013
Begroting saldo
primitief 2014
36

2.4 Programma 4: Bereikbaarheid en mobiliteit
Portefeuillehouder: Dhr. D.D. Straat
Coördinator: Dhr. G.J.B. Grandiek
1 Doel
Het verbeteren van de bereikbaarheid van Zaanstad in de regio. Binnen Zaanstad is een belangrijk
doel de bereikbaarheid van de bedrijventerreinen. De gemeente Zaanstad ziet bereikbaarheid als
een opgave om alternatieven voor het autovervoer daadwerkelijk aan te bieden, zodat daarmee de
kwaliteit en het functioneren van de stad versterkt kunnen worden. De sleutel ligt in het beïnvloeden
en faciliteren van de individuele keuzes die reizigers maken. De doorstroming voor alle
vervoersstromen is optimaal.
2 Wat willen we bereiken?
Effectdoelstelling 1: Optimale doorstroming voor alle vervoersstromen
De Gemeente Zaanstad wil de verkeersrelatie met de metropoolregio blijvend versterken. De
doorstroming van alle verkeer binnen de gemeente zal geoptimaliseerd worden.
Effectdoelstelling 2: Optimale bereikbaarheid vitale locaties Zaanstad
Het bereikbaar houden voor zowel personen- als vrachtvervoer van locaties die van essentieel
belang zijn voor de economische ontwikkeling en de vitaliteit van Zaanstad.
Effectdoelstelling 3: Meer en betere alternatieven voor het autogebruik
De gemeente Zaanstad kiest ervoor om de rol van de fiets en milieuvriendelijk Openbaar Vervoer,
ook over het water, te versterken. Het gebruiksgemak van het Openbaar Vervoer wordt verder
verhoogd.
Effectdoelstellingen en bijbehorende indicatoren
Nr. Effectdoelstelling Effectindicatoren Realisatie
1 Relatie met de regio
versterken
Doorstroming voor
autoverkeer is
optimaal
Doorstroming voor
Openbaar Vervoer is
optimaal
Doorstroming voor
fietsverkeer is
optimaal
2 Centrum goed
bereikbaar
Bedrijventerreinen
goed bereikbaar
De reistijd op (door
de SRA)
geselecteerde
routes blijft gelijk
Buiten de spits zijn
er geen files voor
de auto
Volgens het
vervoerbedrijf zijn
er geen grote
knelpunten
Hoofdroutes uit de
fietsnota
gerealiseerd
Bezoekers van het
centrum zijn
tevreden
Ondernemers zijn
tevreden
2009
Projecten A8 –
A9 en tweede
Coentunnel
gestart.
Project
Provincialeweg
gestart.
Kleine
aanpassingen
zijn gedaan.
HOV
Zaancorridor is
gestart
Fietsnota
opgesteld.
Snelfietspaden
naar Amsterdam
aangelegd.
Studie
uitgevoerd.
Project ZRW in
uitvoering en
kleinere
projecten
Begroting
2011
A8 – A9 op
de
Rijksagenda
en vervolg
tweede
Coentunnel.
Project
centrum
oostzijde
gestart
Busstations
geopend.
Nieuwe
projecten in
beeld
gebracht.
Fietspaden in
rood asfalt
en fietspaden
aangelegd
Plannen zijn
opgesteld.
ZRW studies
afgerond en
bouw
gestart.
Begroting 2014
Definitief ontwerp
voor A8 – A9
verbinding is gemaakt
en tweede
Coentunnel is
opengesteld.
Parkeerverwijssysteem
volledig
operationeel*.
HOV Zaancorridor
uitgevoerd*.
Planvorming
fietstunnel Guisweg
afgerond.
Plannen uitgevoerd*.
Alle projecten
uitgevoerd.
37

Nr. Effectdoelstelling Effectindicatoren Realisatie Begroting
2009
2011
gepland Diverse
kleine
projecten
gestart
3 Fietsgebruik neemt Met 5% Fietsenstallingen Eerste
toe
in studie
fietsenstalling
geopend
OV-gebruik neemt
toe
Met 5% Plannen
opgesteld voor
DRIS en
halteverbetering.
* onder voorbehoud van het beschikbaar komen van middelen
Uitvoering
plannen
3 Wat gaan we doen om de effectdoelstellingen te halen?
Begroting 2014
Fietsenstallingen bij
de stations Zaandam
en Wormerveer
gereed.
Alle plannen
uitgevoerd
Prestatiedoelstelling 1.1 HOV Zaancorridor aanleggen
Samen met de regio wordt een studie gedaan naar het instellen van een Hoogwaardige Openbaar
Verbinding (HOV) tussen Amsterdam (noord) en Zaanstad.
Studie afgerond in 2011. In 2014 zijn de maatregelen uitgevoerd.
Prestatiedoelstelling 1.2 A8 - A9 verbinding aanleggen
De inpassing in het landschap, de kruising met de Dorpsstraat en de aansluiting op Saendelft zijn
aandachtspunten.
Samen met de Provincie wordt een studie gedaan naar het realiseren van een verbinding
tussen de A8 en de A9 en de financiële haalbaarheid daarvan
Prestatiedoelstelling 1.3 Bootverbinding met Amsterdam realiseren
In 2009 heeft een proef plaatsgevonden met een bootverbinding van Zaandam naar Amsterdam (CS).
In 2011 zal de afronding van de studie plaats vinden in samenwerking met de SRA en de
Gemeente Amsterdam, waarin middels een businesscase de haalbaarheid van een structurele
bootverbinding wordt onderzocht.
Prestatiedoelstelling 1.4 Vaart in de Zaan brengen
Door verbetering van de bevaarbaarheid voor grotere schepen zal de Zaan beter benut kunnen
worden en aldus bijdragen aan een belangrijker verbinding in de economische structuur. Naast
aanpassingen aan de Zaan zal er nader onderzoek gedaan worden naar de gevolgen voor de
kruisende wegen (bruggen).
Sluizen centrum vervangen (plan van aanpak is in 2011 gereed)
Zaanbrug vervangen (onderzoek hiernaar wordt afgerond in 2012)
Baggeren
Instellen regime brugbediening om de negatieve gevolgen voor het wegverkeer als gevolg
van de toegenomen vaarbewegingen te minimaliseren
Prestatiedoelstelling 1.5 Barrière werking spoor opheffen
De spoorlijn Amsterdam – Zaandam – Alkmaar snijdt de gemeente Zaanstad in twee delen. Voor het
goed functioneren van de stad en om de doorstroming te verbeteren is het wenselijk om het aantal
ongelijkvloerse kruisingen met het spoor te vergroten en de bestaande overwegen, te verbeteren.
Kruisingsvrije overgang nabij de huidige Guisweg (ontwikkelingsplan is gereed in 2011)
Verbeteren huidige spoorwegovergang Dorpsstraat, met name voor de veiligheid van fietsers
Realisatie De Buiging: een goede oost-west verbinding voor voetgangers en fietsers bij
station Zaandam, in combinatie met een nieuwe fietsenstalling
Fietsroute Westerwateringtunnel
38

Prestatiedoelstelling 1.6 Optimaliseren parkeren
In 2010 is de parkeernota vastgesteld. Hieruit vloeit een aantal acties voort om het parkeren in de
stad en in het centrum in het bijzonder verder te optimaliseren.
Uitbreiden parkeerareaal
Aangepaste invulling parkeren belanghebbenden
Uitbreiden autodate
Stopverbod bij scholen
Prestatiedoelstelling 1.7 Verbeteren bereikbaarheid goederenvervoer
Om de spits te vermijden willen goederenvervoerders voor het aanleveren en afgeven van goederen
ook voor en na de spitstijden bij bedrijven terecht kunnen. Dit stuit mogelijk op overlast voor
omwonenden. Om de overlast voor omwonenden te beperken, kan het laden en lossen in een aantal
straten in het centrum alleen plaats vinden op bepaalde tijden, de zogeheten venstertijden.
Evaluatie venstertijden (laden en lossen op bepaalde tijden in centrum)
Dagranddistributie invoeren
Implementatie hoofdnet goederenvervoer over de weg
Prestatiedoelstelling 1.8 Uitvoeren diverse projecten ZVVP
In 2009 is het ZVVP vastgesteld. In het ZVVP is een groot aantal projecten benoemd. De meeste van
deze projecten hebben als doel het verbeteren van de fietsmogelijkheden of het openbaar vervoer.
Ook in 2011 wordt voort gegaan met het opstellen van nieuwe projecten dan wel wordt aangesloten
bij in gang gezette projecten.
Prestatiedoelstelling 2.1 Nieuwe bewegwijzering naar Zaanstad en binnen Zaanstad conform
de nota bewegwijzering
In 2009 is besloten een nieuwe bewegwijzering in te voeren voor het autoverkeer.
Eerste fase van het bewegwijzeringsplan is in 2011 uitgevoerd
Introductie van een parkeerverwijssysteem
Borden op de snelweg zijn aangepast in 2011
Prestatiedoelstelling 2.2 Meedoen bij de aanleg van de tweede Coentunnel
De aanleg van de tweede Coentunnel is voor het verkeer in Zaanstad erg belangrijk. De aanleg vindt
niet plaats op Zaans grondgebied. Zaanstad tekende wel mee in de bestuursovereenkomst en
verleent waar mogelijk medewerking aan het oplossen van vraagstukken.
Opening van de tweede Coentunnel is voorzien in 2012
Prestatiedoelstelling 2.3 Aanleg Zuidelijke Randweg
Verbindingsweg van de Zuidelijke Randweg naar de Hoofdtocht
Verdubbeling van de Den Uylbrug
Prestatiedoelstelling 2.4 Verbeteren bereikbaarheid Centrum
Verbetering bereikbaarheid oostzijde van het centrum (studie gereed in 2012)
Prestatiedoelstelling 3.1 Instellen fietsenstalling Vinkenstraat
Grote bewaakte fietsenstalling in de Vinkenstraat (bouw reeds gestart, gereed in 2012)
Prestatiedoelstelling 3.2 Invoeren Dynamisch Reizigers Informatie Systeem (DRIS)
Op 148 haltes in Zaanstad zal een paneel hangen met de bustijden.
Prestatiedoelstelling 3.3 Nieuwe fietsenstalling station Wormerveer
Aanpassingen voorplein station Wormerveer
Bouw gestart in 2011
39

4 Risico’s en beheersmaatregelen
Nr
Prestatie-indicatoren
Risico’s Beheersmaatregelen
1.2 A8-A9 verbinding aanleggen Geen cofinanciering Programma
versoberen/faseren of
stoppen
1.5 Barrière werking spoor opheffen Geen cofinanciering Programma
versoberen/faseren of
stoppen
1.8 Uitvoeren diverse projecten ZVVP Ambitieus programma Faseren en prioriteren
5 Intensiveringen en bezuinigingen
Bezuinigingen/opbrengsten verhogen
Verhogen van parkeerbelastingen
De ombuiging voor parkeren biedt een kans en aanleiding om het gehele parkeerproduct te
verbeteren. Het huidige parkeerproduct is autonoom en vraaggestuurd gegroeid. Het gevolg is dat
het op sommige fronten onduidelijk en complex is zonder dat het veel service biedt. Het voorstel is
om aan de hand van vier uitgangspunten het parkeerproduct te verbeteren, zodat niet alleen de
inkomsten worden verhoogd, maar ook de kwaliteit van het product toeneemt.
De uitgangspunten:
Differentiatie van tarieven (aan de meter): hoe dichter bij het centrum, hoe hoger het tarief
Eenvoud door met één vergunningtarief te werken
Op basis van de uitgangspunten is het voorstel de volgende maatregelen te treffen:
1. Aanpassen van de parkeertarieven;
2. Verhogen gemiddeld tarief vergunningen in combinatie met instellen één tarief voor
vergunningen.
Investeringen
Fietstunnel Westerwatering
Het project Fietstunnel Westerwatering is tweeledig. Het gaat om de aanleg van:
1) een fietspad tussen de Westerwateringtunnel en de Vincent van Goghweg
2) een fietsopgang vanuit de tunnel richting het snelfietspad langs de Provincialeweg
Dit fietspad brengt de oplossing voor een fietsknelpunt op een belangrijke fietsroute in Zaanstad.
Het gaat tevens om een regionale fietsroute. De SRA subsidieert 70% van de totale kosten. De
gemeentelijke bijdrage wordt onttrokken uit het investeringsfonds.
Spoorwegovergang Assendelft
De kruising is de 30e onveiligste kruising van Noord Holland en daarom is het college van mening
dat de vernieuwing van de kruising moet worden afgemaakt. Voor dit project ontvangt Zaanstad
subsidies van het Rijk en de provincie.
Zuidelijke Randweg
Zie de toelichting bij prestatie 2.3
ZVVP en fietsparkeren
Aan het ZVVP is een uitvoeringsprogramma gekoppeld. Dit uitvoeringsprogramma is ontstaan in een
samenwerking tussen de diensten stad en wijken. Voor de periode tot 2014 is een budget van € 2,0
mln. geraamd aan projecten. Het gaat dan om studieprojecten en de uitvoering van kleine werken.
Vaart in de Zaan
Het project bestaat uit een aantal onderdelen: Het gaat om het verbeteren van de Wilhelminasluis,
het baggeren in de Zaan, het realiseren van een nieuwe Zaanbrug tussen Wormerveer en Wormer,
het baggeren van de Zaan en diverse aanpassingen.
40

Met deze maatregelen wordt de Zaan beter bevaarbaar voor grotere schepen. De totale investering
voor dit project bedraagt € 68 mln. Zaanstad doet voor € 17 mln. (inclusief kosten à € 4 mln. voor
het baggeren uit het programma wijkgericht management en beheer) mee.
6 Begrotingsmutaties financieel
Prog. Wnr Product Omschrijving M Begroting Begroting Begroting Begroting
2011 2012 2013 2014
4 1039 Parkeren 8.2 Parkeerbelasting verhogen R -277 -766 -766 -766
5008 Verkeer- en
vervoersbel.Stad
Expl. Fiestenstalling Vinkenstraat A 200 200 200 200
31136 Verkeer- en VerkeersVeiligheidsPlan Zaanstad C 38 38 38 38
vervoersbel.Wijken (Z/10/122113)
Totaal 4
(bedragen x 1.000)
-39 -528 -528 -528
7 Wat mag het kosten?
Resultaatmodel
Programma & Product
Saldo realisatie
2009
Saldo begroting
na bw 2010
Begroting lasten
primtief 2011
Resultaat voor bestemming
Verkeer- en vervoersbel.Wijken 644 804 651 -50 601 600 600 600
Parkeren -761 -994 983 -2.331 -1.348 -1.951 -1.955 -1.957
Verkeer- en vervoersbel.Stad 654 1.277 1.120 0 1.120 939 608 608
Subtotaal resultaat voor bestemming 539 1.087 2.754 -2.381 373 -412 -747 -749
Mutaties reserves
Verkeer- en vervoersbel.Stad 210 0 0 -210 -210 0 0 0
Subtotaal mutaties reserves 210 0 0 -210 -210 0 0 0
Totaal resultaat na bestemming 749 1.087 2.754 -2.591 163 -412 -747 -749
Begroting baten
primitief 2011
Begroting saldo
primitief 2011
Begroting saldo
primitief 2012
Begroting saldo
primitief 2013
Begroting saldo
primitief 2014
41

2.5 Programma 5: Milieu
Portefeuillehouder: Dhr. R.J. Linnekamp
Coördinator: Dhr. P.D. Wekx
1 Doel
Het verbeteren en gezonder maken van het leefklimaat voor de Zaankanters, waarmee ook ruimte
wordt gecreëerd voor de verdere stedelijke ontwikkeling van Zaanstad en waarmee substantiële
stappen worden gezet op weg naar de realisatie van de ambitie van een Klimaatneutraal Zaanstad.
2 Wat willen we bereiken?
Effectdoelstelling 1: Halvering milieubelasting
Qua huidige milieubelasting hoort Zaanstad tot één van de zwaarst belaste gebieden van Nederland.
Bijna alle huizen van de gemeente hebben te maken met één of meerdere milieuthema’s. Dit brengt
de veiligheid, gezondheid en leefbaarheid van de Zaanse burgers in gevaar en het houdt een
optimale sociale- en economische ontwikkeling tegen. Om dit voor de toekomst te voorkomen wordt
er via verschillende actieprogramma’s gewerkt aan een verbetering van de milieukwaliteit. Aangezien
de gemeente niet alles zelf kan doen is samenwerking met anderen essentieel. Voor 2020 willen we
het aantal milieubelaste woningen terugbrengen van de huidige 60.000 naar 30.000. In deze
collegeperiode willen we het terugbrengen naar 50.000.
Effectdoelstelling 2: Klimaatneutraal 2020
Gemeente Zaanstad neemt haar verantwoordelijkheid in het klimaatvraagstuk. Daarnaast zien wij dat
dit actuele thema doelgroepen bij elkaar brengt en tot samenwerking leidt, die we ook kunnen
gebruiken voor de andere opgave van de milieubelasting. Zaanstad streeft er naar in 2020
klimaatneutraal te zijn. Om klimaatneutraal te worden wil de gemeente net zoveel duurzame energie
opwekken als zij verbruikt. Daarvoor zet zij in op het terugdringen van het energieverbruik en het
opwekken van duurzame energie zoals warmte/koude, zon, biomassa en windenergie.
Effectdoelstelling 3: Optimale scheiding van afval
In het afvalbeleid stuurt de gemeente op het voorkomen van afval en het zo goed mogelijk scheiden
van afval, om een zo hoog mogelijk rendement uit afvalstromen te halen.
Effectdoelstellingen en bijbehorende indicatoren
Nr. Effectdoelstelling Effectindicatoren Realisatie
1 Terugdringen
milieubelasting
Aantal milieubelaste
woningen
2 klimaatneutraliteit Percentage
klimaatneutraal,
berekend als het
aandeel duurzame
energie t.o.v. het
totale energieverbruik.
3 Optimale scheiding van
afval
Scheidingspercentages
per fractie
Begroting Begroting
2009 2011 2014
60.000 60.000 50.000
4% 5% 25%
Zie hieronder Zie hieronder Zie hieronder
42

Fractie Scheidingspercentage 2009 Doelstelling 2012
Groentefruit en tuin afval (GFT) 40.5%/58 kg/inw. 50%/ 70 kg /inw
Papier en karton 52.3%/48.6 kg/inw. 71 kg/ inw
Glas 58.2%/17.5 kg/inw. 23 kg/ inw
Textiel 31.6%/4.8 kg/inw 47%/ 5,9 kg/inw
Klein Chemisch afval (KCA) 48.1%/0.7 kg/inw. 69% / 1 kg/ inw
Grof huis- huishoudelijk afval 63% /51 kg/inw. 70% / 58 kg /inw
Totaal grof huishoudelijk afval 37 % 182 kg/inw. 47% / 232 kg /inw
3 Wat gaan we doen om de effectdoelstellingen te halen?
Prestatiedoelstelling 1 Terugdringen Milieubelasting
Bodem
Aanpak humane spoedlocaties. (in 2011 8 nadere onderzoeken, 3
saneringsonderzoeken/plannen en 3 saneringen)
Aanpak spoedlocaties, verspreiding en ecologie. (79 historische onderzoeken, 56
oriënterende onderzoeken, 41 nadere onderzoeken, 15 saneringsonderzoeken/plannen en 8
saneringen)
Aanpak asbest in de bodem. (157 historische onderzoeken, 191 oriënterende onderzoeken,
90 nadere onderzoeken, 1 saneringsonderzoek/plan)
Voortzetten bodemsaneringen Busch en Dam, Land van Middelhoven, Kan Palen en oudgasfabrieksterrein
Wormerveer. Voorbereiding grondwatersanering Scado en oudgasfabrieksterrein
Krommenie, indien mogelijk i.v.m. funderingsproblematiek. Begeleiden en
beoordelen bodemsituatie Hembrugterrein.
Monitoring nazorglocaties.
Opstellen Nota bodembeheer (beleid m.b.t. hergebruik grond en bagger)
Stimuleren bedrijven tot uitvoering van onderzoek naar potentiële spoedlocaties op eigen
terrein, o.a. via de bedrijvenregeling.
Geluid
Gevelisolatie van 70 woningen in Westzaan.
Saneringwoningen railverkeerslawaai en wegverkeer
Afronding plaatsing geluidschermen langs A7/A8
Overleg CROS/BRS/Alderstafel/Progis over luchthaven Schiphol
Actief volgen en beïnvloeden ontwikkelingen Westpoort i.v.m. industrielawaai en actief
vergunningenbeleid.
Uitvoering maatregelen die voorvloeien uit het stappenplan RMV voor thema geluid; o.a.
aanpak geluidveroorzakende bedrijven binnen de gemeente
Luchtkwaliteit
Stimuleren toepassing schonere brandstoffen
Stimuleren uitvoeren emissiescans bij bedrijven
Stimuleren uitvoeren wagenparkscans bij bedrijven
Vervoersmanagement bij bedrijven die vallen onder het Activiteitenbesluit
Aanleg technisch lineair groen
Maatregelen om de doorstroming van verkeer te verbeteren
Ontbrekende fietsverbindingen aanleggen, goede fietsenstallingen en wachttijdvoorspellers
bij verkeerslichten voor fietsers
Geur
Het afspreken en in de vergunning vastleggen van een acceptabel hinderniveau met
bijbehorend maatregelenpakket bij 4 bedrijven.
Convenant sluiten met bedrijven uit het Zaans Proeflokaal
43

Prestatiedoelstelling 2 Klimaatneutraliteit
Voorbereiden windpark HoogTij (samenwerkingovereenkomst, MER)
Voorbereiden 100 kWp Zon-PV
Intensiveren lokaal en regionaal netwerk/ samenwerkingsverband van elektrisch
vervoergebruikers
E-Harbours organiseert tweede internationale bijeenkomst rond de thema’s elektrisch
vervoer en smart grid
De eerste van 15 bedrijven die deelnemen in het Triple-D projecten nemen
duurzaamheidmaatregelen
Bedrijven en organisaties zijn gezamenlijk actief in een leerproces rondom
duurzaamheidthema’s (Energie, Onderwijs, Afval, elektrisch vervoer, duurzaam bouwen)
Onderzoek naar een flexibel en opschaalbaar warmte- & koudenet is afgerond
Duurzaam bouwen wordt verder uitgewerkt in projecten als Poelenburg, Kleurenbuurt,
Hembrugterrein en Kreekrijk, nieuw gemeentehuis
Prestatiedoelstelling 3 Afvalscheiding
Realisatie en opening van de tweede milieustraat en de optimalisatie van de bestaande
milieustraat. Dit zorgt voor extra dienstverlening naar de burger toe en verbetering van de
scheidingsmogelijkheden.
Plaatsing van ten minste 150 ondergrondse containers, dit zorgt voor een verbetering van de
dienstverlening en een hoger milieurendement.
Optimalisatie en uitbreiding van de inzamelvoorzieningen (ca 40 stuks) voor het gescheiden
inzamelen van kunststof verpakkingsafval.
Plaatsing van 30 mini inzamelstations voor het gescheiden inzamelen van restmateriaal en
herbruikbare producten.
De voorbereidingen treffen voor het opstellen van het nieuwe afvalbeleid, waarbij het
uitgangspunt is “afval bestaat niet”.
Dierenwelzijn
In 2011 voeren we onze dierenwelzijnbeleidsplan veder uit. Belangrijkste resultaat is dat we willen
komen tot een permanente oplossing voor de vogelopvang.
4 Risico’s en beheersmaatregelen
De ambities waar Zaanstad voor staat kunnen niet alleen door de gemeente worden
gerealiseerd. Samenwerking met verschillende partners als collega-overheden, bedrijfsleven
en woningcorporaties is noodzakelijk. Dat maakt het succes ook afhankelijk van de inzet van
anderen. Dit risico wordt beheerst door vol in te zetten op externe oriëntatie.
Daarnaast zullen de ambities de nodige investeringen kosten, waarvan op voorhand nog niet
precies duidelijk is hoe groot die zijn en waneer ze plaats moeten vinden. Zaanstad zal dus
voorbereid moeten zijn om investeringen te kunnen doen. Er wordt continu gezocht naar
externe financieringsbronnen. Gemeente Zaanstad heeft zelf het duurzaamheidsfonds
ingericht om duurzame investeringen te kunnen doen, die bijdragen aan de doelstellingen
van milieubelasting en klimaatneutraliteit. Daarnaast heeft de raad besloten dat een deel van
de NUON-gelden tijdelijk ingezet kan worden voor investeringen in duurzame energie. Deze
dienen zichzelf wel terug te verdienen.
5 Intensiveringen en bezuinigingen
Bezuinigingen
Verminderen maatregelen luchtkwaliteit
Diverse budgetten worden teruggebracht tot één werkbudget voor het terugdringen van
milieubelasting conform college akkoord. Dit bedrag kan dan kleiner zijn doordat een efficiëntere
inzet mogelijk is.
44

6 Begrotingsmutaties financieel
Prog. Wnr Product Omschrijving M Begroting Begroting Begroting Begroting
2011 2012 2013 2014
5 5810 Ruimtelijke milieu 2.5 Verminderen maatregelen
luchtkwaliteit
R -180 -180 -180 -180
31101 Milieubeleidscyclus
en commun.
Zorgplicht dierenopvang A 50 50 50 50
31111 Bodembeheer Bodemsanering (DU) A 1.316 1.316 1.316 1.316
Totaal 5 1.186 1.186 1.186 1.186
(bedragen x 1.000)
7 Wat mag het kosten?
Resultaatmodel
Programma & Product
Saldo realisatie
2009
Saldo begroting
na bw 2010
Begroting lasten
primtief 2011
Resultaat voor bestemming
Milieuvergunningen 1.191 1.435 970 0 970 959 959 959
Bodembeheer -151 1.200 1.761 0 1.761 1.760 1.759 1.758
Huishoudelijke afvalstoffen -1.436 -1.398 14.282 -16.080 -1.798 -1.798 -1.798 -1.798
Klimaat & duurzame energie 207 -5.565 719 0 719 643 643 643
Milieubeleidscyclus en commun. 245 230 183 0 183 183 183 183
Ruimtelijke milieu 701 643 1.080 0 1.080 1.080 1.080 1.080
Milieubeleid 642 650 0 0 0 0 0 0
Subtotaal resultaat voor bestemming 1.399 -2.803 18.994 -16.080 2.914 2.826 2.825 2.824
Mutaties reserves
Bodembeheer 901 0 0 0 0 0 0 0
Klimaat & duurzame energie 949 5.868 0 -603 -603 -603 -273 -273
Ruimtelijke milieu 500 650 0 0 0 0 0 0
Milieubeleid -60 -650 0 0 0 0 0 0
Subtotaal mutaties reserves 2.290 5.868 0 -603 -603 -603 -273 -273
Totaal resultaat na bestemming 3.690 3.065 18.994 -16.683 2.311 2.223 2.552 2.551
Begroting baten
primitief 2011
Begroting saldo
primitief 2011
Begroting saldo
primitief 2012
Begroting saldo
primitief 2013
Begroting saldo
primitief 2014
45

2.6 Programma 6: Grondzaken en gebiedsontwikkeling
Portefeuillehouder: Dhr. D.D. Straat, Dhr. R.J. Linnekamp (Inverdan), Dhr. J. Olthof (Noorderwelf),
Mevr. C.M.M. Noom (Zaandam Zuidoost)
Coördinator: Dhr. C. Tip
1 Doel
Grondzaken
Het doel van de paragraaf grondbeleid is inzicht bieden in doelstellingen en realisatie van ruimtelijk
beleid.
In deze paragraaf worden de onderwerpen behandeld zoals voorgeschreven in het Besluit Begroting
en Verantwoording (BBV). De paragraaf grondbeleid bevat:
een visie op het grondbeleid in relatie tot de realisatie van de doelstellingen van de
programma’s die zijn opgenomen in de begroting;
een aanduiding van de wijze waarop de provincie en gemeente het
grondbeleid uitvoeren;
een actuele prognose van de te verwachten resultaten van de totale grondexploitatie;
een onderbouwing van de geraamde winstneming;
de beleidsuitgangspunten over de reserves voor grondzaken in relatie tot de risico’s van
grondzaken.
Transparantie van grondbeleid is voor de raad van de gemeente Zaanstad om twee redenen van
belang. In de eerste plaats om inzicht te geven in de wijze van financiering van plannen, het
gemeentelijke belang daarin en de risico´s. In de tweede plaats vanwege de relatie met de
doelstellingen zoals aangegeven in de programma´s. Grondbeleid is één van de instrumenten om
beleidsvoornemens te realiseren.
Het grondbeleid wordt dan ook ingezet ter ondersteuning van de diverse effectdoelstellingen en
prestatiedoelstellingen van de gemeente Zaanstad, niet alleen op ruimtelijk gebied, maar ook op
maatschappelijk gebied.
Gebiedsontwikkeling
Dit deel van het programma richt zich op het ontwikkelen van kansrijke locaties en het voortzetten
van de stedelijke vernieuwing om van Zaanstad een moderne woonwerkstad te maken, waarbij
binnen vooraf opgestelde (financiële) kaders meer ruimte wordt gegeven aan andere partijen.
De gemeente Zaanstad wil daarvoor een investeringsfonds instellen, waaruit investeringen worden
betaald die de stedelijke ontwikkelingen ondersteunen. Omdat de omvang van dit fonds niet groot
genoeg is om alle investeringen uit te voeren, zal een prioritering moeten worden aangebracht.
Hiervoor wordt verwezen naar hoofdstuk 4.4 Investeringen. Zoals al in het programmakkoord 2010 –
2014 is opgenomen zullen de ontwikkelingen in de gebieden Inverdan en Noorderwelf in ieder geval
worden voortgezet.
Programma Zaandam Zuidoost
Via integrale aanpak zorgen voor een aantrekkelijk en levendig woon-werkgebied samen met
maatschappelijke partners en bewoners en via een goede monitoring de afzonderlijke stedelijke
vernieuwingsprojecten op elkaar afstemmen.
Programma Inverdan
Centrale doelstelling van Inverdan is Zaanstad een nieuw kloppend hart te geven, ‘een eigenzinnig
centrum van de Zaanstreek’. Een stadshart waar wordt gewoond, gewerkt en gerecreëerd, een
stadshart waar de inwoners van alle kernen van Zaanstad trots op zijn en waar zij graag willen
verblijven. Door het hele gebied in onderlinge samenhang te ontwikkelen, wil de gemeente de
verborgen kwaliteiten zichtbaar maken en de potenties beter benutten.
Programma Noorderwelf
Het doel van het programma Noorderwelf is om de gemeente Zaanstad uit te breiden met een
gebied waar de huidige en toekomstige generaties met plezier kunnen wonen, werken en recreëren.
46

Door nieuwe woningen te ontwikkelen, levert de gemeente een bijdrage aan de regionale
woningbouwopgave. Het bouwen van nieuwe woningen in diverse categorieën bevordert de
wooncarrière van de inwoners van Zaanstad. Daarnaast worden sociale, recreatieve en economische
voorzieningen gerealiseerd zoals speelplekken, sportvoorzieningen, scholen, winkels bedrijventerrein
etcetera, die voor heel Zaanstad Noord bereikbaar zijn.
2 Wat willen we bereiken?
Programma Grondzaken en Gebiedsontwikkeling
Het grondbeleid is faciliterend voor de realisatie van effectdoelstellingen in Zaanstad op diverse
gebieden (ruimtelijk, sociaal, economisch). Zaanstad voert een selectief grondbeleid. Actief
grondbeleid wordt alleen toegepast op vooraf bepaalde plekken, terwijl op andere locaties
terughoudendheid past. Daartoe wordt de Nota Gebiedsontwikkeling ontwikkeld.
3 Wat gaan we doen om de effectdoelstellingen te halen?
Over de planning, financiële prognoses en -realisatie van de prestaties die m.b.v.
gebiedsontwikkeling worden uitgevoerd, wordt halfjaarlijks aan het college van b&w en de
gemeenteraad gerapporteerd door middel van het (h)MPG. Tegelijk met de Begroting 2011-2014
wordt MPG 10.2 aan het bestuur aangeboden. In deze begrotingstekst wordt daarom volstaan met
de planning van de grotere gebiedsontwikkelingen (de programma's) en wordt voor een overzicht
van het totaal verwezen naar MPG 10.2.
Programma Zaandam Zuid-Oost
Zaandam Zuidoost - Rosmolenwijk, Zaandam Zuid, Poelenburg, Pelders-/Hoornseveld en
Kogerveldwijk - is een belangrijk gebied voor Zaanstad. Het is de eerste blik op Zaanstad als je vanaf
de snelweg Zaandam binnenrijdt. Hier woont een kwart van alle inwoners van Zaanstad. Het
overgrote deel van de sociale woningvoorraad staat hier. Het grootste groengebied binnen de stad
ligt hier. Er is een groot aantal voorzieningen binnen handbereik, waaronder scholen, winkelcentra,
een ziekenhuis, een zwembad en een sporthal, één van de grootste kinderboerderijen van Nederland
en één van de grootste moskeeën van West-Europa.
In Zaandam Zuidoost gebeurt veel. Samen met partners in het gebied is een ontwikkelingsvisie voor
het gebied opgesteld, waarin staat beschreven hoe de toekomst van Zaandam Zuidoost eruit moet
komen te zien.
Om deze visie te realiseren worden diverse projecten uitgevoerd door de betrokken
woningbouwvereniging of de gemeente.
Zaandam Zuidoost is een herstructureringsgebied met diverse plannen. Binnen het programma
Zaandam Zuidoost zijn er op dit moment één exploitatieovereenkomst (Gibraltar – winkels en
woningen) en twee grondexploitaties in voorbereiding (Gibraltar - school en sportcomplex
VVZ/Oostzijderveld).
Het programma in zijn geheel bevat meer dan alleen de ruimtelijke plannen. De fysieke plannen
worden in samenhang met sociaal-economische programma’s uitgevoerd.
Prestatie
doelstelling
Realisatie
Poelenburg
Prestatie-indicator: Realisatie 2010 Begroting 2011 Jaar
gereed
Ondertekening
Uitvoeringsprogramma SOK ondertekend 2010
samenwerkingsovereenkomst
Nieuw
Poelenburg
vastgesteld
Tweede ontsluiting Uitvoeringsprogramma Besluitvorming tracé en 2014
vastgesteld
dekkingsbesluit
Aanleg geluidschermen Uitvoeringsprogramma Voorbereiding gestart 2011
47

Prestatie
doelstelling
Realisatie
Rosmolenwijk
Realisatie
Kleurenbuurt
Realisatie
Overig ZZO
Programma Inverdan
Prestatie-indicator: Realisatie 2010 Begroting 2011 Jaar
gereed
langs de A8 vastgesteld
Vernieuwing
Uitvoeringsprogramma Start renovatie flatgebouwen 2013
woningvoorraad
vastgesteld
Rochdale
Bestemmingsplan Uitvoeringsprogramma Voorontwerp 2010 /
vastgesteld
2011
Inrichtingsplan openbare Uitvoeringsprogramma Gereed 2011
ruimte
vastgesteld
Voortgang bouw
woningen Luikse Hoven,
Koning Davidstraat en
Bouwmeesterstraat
(totaal 298 woningen)
Bouwvergunning Bouw 298 woningen 2013
Sociaal Plan Inventarisatie benodigde
flankerende maatregelen
Park opgeleverd. Tijdelijke
speelplaats ingericht.
Oplossing Fluxus
Deelprojecten Planvorming gestart Eerste aanzet voor studie
naar resterende
deelprojecten: Belgische
straat, Hovenierstraat en
Roggeplein. Plannen in
voorbereiding gedekt uit
PMZ: Bloemstraat,
Bouwmeesterstraat, Mgr.
Callierstraat.
Herstructurering
Voorbereiding Vaststellen nieuw
Rosmolenwijk
afsprakenkader
Ontwikkelingsplan
Kleurenbuurt, incl.
ruimtelijke kaders en
beeldkwaliteitsplan
Samenwerkingsafspraken
met ZVH
Visie vastgesteld Financiële doorrekening
plan (m.n. blok gezond
leven) en GO/NO GO
afmaken
2012
2018
2011
2012
(GO/NO
GO)
Voorbereiding Vastgesteld 2011
Plan Gibraltar Bouwplan-ontwikkeling Woningbouw en nieuwbouw
basisschool
Revitalisering
Plan van Aanpak is
bedrijventerrein
Kogerveld
vastgesteld
Met Inverdan werkt Zaanstad aan een nieuw stedelijk centrum. Er verrijst een nieuw stadshart in
Zaandam, een knooppunt in de sociale en economische ontwikkeling van het gebied. Het integrale
programma bestrijkt in totaal ruim 100 hectare stedelijk gebied. Het betreft het centrumgebied, het
gebied aan weerszijden van het station met aan de westkant de Belt, aan de oostkant de Gedempte
Gracht en het gebied bij de Zaan. Ook wordt de openbare ruimte grondig aangepakt.
Inverdan belooft een gevarieerd en aantrekkelijk stadshart te worden. Er komen nieuwe winkels en
bestaande winkels worden opgeknapt. De Gedempte Gracht krijgt zijn water terug, wat het
openbare gebied gezelliger en verrassender maakt, met leuke doorkijkjes, bruggetjes en terrasjes. Er
ontstaat een gebied met detailhandel, woningen voor verschillende doelgroepen, sociaalmaatschappelijke
voorzieningen, kantoorvoorzieningen, een nieuw stadhuis, een nieuw
gemeentearchief, een prachtig gelegen fitnesscentrum en een centrale bibliotheek. De
bereikbaarheid van het gebied is geregeld met de aantrekkelijke looproute vanaf het station, een
centraal busstation onder het stadhuis, een ondergrondse parkeergarage (900 plaatsen), en
voldoende fietsparkeerplaatsen.
Er worden circa 2500 woningen gerealiseerd, zoals studentenwoningen, zorgwoningen, starterswoningen,
ruime eengezinswoningen met tuin en penthouses met een prachtig uitzicht. De komst
2013
48

van nieuwe bewoners maakt de realisatie van nieuwe sociaal-maatschappelijke voorzieningen nodig,
zoals onderwijsinstellingen, een jeugdcentrum en zorgsteunpunten.
Ook een belangrijke doelstelling van Inverdan is de versterking van de Zaanse economie. Het nieuwe
centrum voorziet ook in nieuwe kantoorruimte, met name bedoeld voor sectoren die nog niet sterk
aanwezig zijn in Zaanstad. Denk bijvoorbeeld aan dienstverlenende bedrijven, zoals reclame- en
ontwerpbureaus. Ook innovatieve ondernemingen die direct of indirect een link hebben met de
foodsector worden hiertoe gerekend. Dit soort bedrijvigheid zal de Zaanse economie veelzijdiger en
sterker maken.
Inverdan biedt een integrale oplossing, waar de gehele gemeente van profiteert. Met Inverdan
worden drie vliegen in één klap geslagen:
Het centrum wordt een eenheid en tegelijk een levendig, aantrekkelijk en sociaal veilig
woon-, verblijf- en winkelgebied;
Inverdan versterkt de sociale en economische structuur met nieuwe kantoren, diverse
voorzieningen, onderwijsinstellingen en woningen;
Hierdoor, en door de bouw van een nieuw stadhuis, krijgt de gemeente eindelijk het
stadshart wat zij verdient.
Prestatie
doelstelli
ng
Realisatie
De Knoop
Realisatie
West
Realisatie
Overtuinen
Realisatie
Centrum
Prestatie-indicator: Realisatie 2010 Begroting
2011
Jaar
gereed
Buiging + inrichting openbare ruimte Uitvoering Uitvoering 2012
Stadhuis, archief en busstation Uitvoering Gereed 2011
Overbouwing spoor Voorbereiding Uitvoering 2013
Vergaderruimte en bibliotheek Voorbereiding Uitvoering 2013
Overbouwing Provincialeweg Gereed 2010
Winkels Provincialeweg Voorbereiding 2013
Rustenburg Gereed 2010
Hotel Inntel Gereed 2010
Poort van Rustenburg Uitvoering Uitvoering 2012
Kop Noordschebos Voorbereiding Voorbereiding 2011
Voorbouw Saentoren Uitvoering Gereed 2011
Figaro Voorbereiding Voorbereiding 2013
Noordschebos SPvE VO 2015
Korte Rozengracht inclusief brug Voorbereiding 2013
Murano Uitvoering Gereed 2011
Langzaam verkeer route Slinger PvE VO/DO 2012
Stationsplein (inclusief ZZ-top) Voorbereiding Voorbereiding 2016
Blok 16.2 Voorbereiding Voorbereiding 2016
Spoorstrip A VO/DO Voorbereiding 2013
Spoorstrip B Voorbereiding VO/DO 2014
Vrodest en Uni Invest Voorbereiding VO 2016
Eilanden Voorbereiding VO/DO 2015
Blok 19.3 Voorbereiding Voorbereiding 2015
Kennisboulevard Uitvoering 1e fase 2012
Torens 3 en 4 Voorbereiding Voorbereiding 2015
Blok 17.2 Voorbereiding Voorbereiding 2016
Cypressehout 100 Voorbereiding Voorbereiding 2016
Deelgebied A fietspad Voorbereiding Uitvoering 2011
Deelgebied A Voorbereiding VO 2015
Deelgebied B Voorbereiding Voorbereiding 2016
Deelgebied C1 Voorbereiding VO/DO 2014
Deelgebied C3 Uitvoering Gereed
Deelgebied D1 Voorbereiding VO/DO 2014
Gracht Voorbereiding Uitvoering 2012
Kiosken Gracht Voorbereiding Voorbereiding 2012
Herinrichting Rozengracht Ontwerpfase Voorbereiding 2013
Fietsenstalling Vinkenstraat Uitvoering Gereed 2011
49

N.B. Gehanteerde planningsvolgorde: (S)PvE, VO/DO, voorbereiding, uitvoering, gereed.
Programma Noorderwelf
Door uitvoering te geven aan het programma Noorderwelf, wordt ingezet op woningbouw en
recreatie in Zaanstad-Noord. Dit geeft een belangrijke impuls aan de ontwikkeling van Zaanstad als
toekomstgerichte, leefbare en complete stad. Een impuls, die bestaat uit woningbouw, winkels,
zorginstellingen, recreatie, werkgelegenheid, bedrijvigheid, onderwijs, sport, infrastructuur, openbaar
vervoer en compensatie van natuur en waterberging.
Het programma Noorderwelf is gestart met de ontwikkeling van de VINEX-locatie Saendelft.
Vervolgens werd het deelprogramma Poort Clam Dycke aan het programma toegevoegd en is de
ontwikkeling van Kreekrijk en De Omzoom gestart. Vanuit het Pakket van Maatregelen is een
ontwikkeling op de Overhoeken voorgesteld. Het programma is vanuit Saendelft langzaam
uitgegroeid naar de huidige omvang. Daarom is voor de aansturing, de coördinatie en diverse
algemene werkzaamheden (Noorderwelf algemeen) budget beschikbaar gekomen uit het
voorbereidingsbudget PMZ. Het deelprogramma Poort Clam Dycke is inmiddels afgesloten.
Doordat Noorderwelf in de komende jaren richting afronding gaat is er minder budget nodig voor
Programmamanagement. Dit geldt tot en met 2012. Met het vrijgekomen budget kan het
voorbereidingsbudget van De Omzoom worden gedekt.
Prestatie
doelstelling
Realisatie
Saendelft
Prestatie-indicator: Realisatie 2010 Begroting Jaar
2011
gereed
Deelplan B1/B2 Middengebied Ontwerpfase Ontwerpfase 2013
Bedrijventerrein Uitvoering Uitvoering 2013
Realisatie Kreekrijk Ontwerpfase Ontwerpfase 2017
Kreekrijk Onderhandelfase Financiële 2010 /
doorrekening en
go / no go
afmaken
2011
Realisatie De De Omzoom Bestemmingsplanfa Voorbereiding
Omzoom
se
1e 2012
deel
NB Bij de Overhoeken en Kreekrijk geldt dat er in 2011 op basis van ontwerpen een Go/No go
besluit moet worden genomen, alvorens kan worden doorgegaan met de ontwerpfase en de
bestemmingsplanfase.
4 Risico’s en beheersmaatregelen
Programma Inverdan
Prestatiedoelstellin
g
Risico’s (op willekeurige volgorde) Beheersingsmaatregelen
Realisatie Knoop Niet alle kosten voorfinanciering
Bij de onderhandeling op het hoogst
(deel)overbouwing Provincialeweg kunnen
worden terugverdiend, beleidsprestatie
(deel)overbouwing onder winkeltjes
Provincialeweg komt onder druk te staan.
haalbare inzetten
Realisatie Knoop NS Poort Ontwikkeling wil spooroverbouwing Afdwingen contract of aansprakelijk
niet realiseren onder de gegeven
stellen voor kosten
omstandigheden, waardoor de beleidsprestatie
mogelijk niet binnen de beleidskaders kan
worden gerealiseerd.
Betichten van wanprestatie
Realisatie Knoop Tijdelijke voorzieningen om Stadhuis bereikbaar
te maken komen mogelijk voor rekening van
gemeente.
Onderhandelen
Realisatie Knoop Moeizame onderhandelingen
Onderzoeken optimalisaties
(spooroverbouwing) door belangen-
Relatiemanagement en lobbyen
50

Prestatiedoelstellin
g
tegenstelling.
Realisatie Knoop Door bodemgesteldheid locatie Saentoren
worden stortingskosten vrijkomende grond
Saentoren hoger dan voorzien.
Realisatie Knoop Realisatie openbare ruimte niet beschikbaar bij
ingebruikname onderdelen van de Knoop.
Realisatie Knoop / C&A en Etos worden niet actief ontwikkeld.
Centrum
Uitstraling op programma.
Realisatie Knoop Ontwikkelaar voorbouw Saentoren kan niet
meer voldoen aan haar financieringslasten
Programma Noorderwelf
Risico’s (op willekeurige volgorde) Beheersingsmaatregelen
Juridische procedure tegen gemeente
goed (laten) voorbereiden
Monitoren uitvoeringsplanning met
onderlinge afstemming.
Goed communiceren en
onderhandelen
Zekerstellen aanvullende financiële
entiteiten door ontwikkelaar.
Prestatiedoelstellin
g
Risico’s (op willekeurige volgorde) Beheersingsmaatregelen
Realisatie Kreekrijk Anterieure overeenkomst wordt nog
uitonderhandeld
Scherp onderhandelen.
Programma Zuidoost
Prestatiedoelstelli
ng
Realisatie Nieuw
Poelenburg
Realisatie
Kleurenbuurt
Risico’s (op willekeurige volgorde) Beheersingsmaatregelen
Samenwerkingsovereenkomst wordt nog
uitonderhandeld
Businesscase van beleidsprestaties moet nog
worden opgesteld
5 Intensiveringen en bezuinigingen
Investeringen
Scherp onderhandelen
Ruimte en kaders optimaal benutten
Fietsenstalling Inverdan
In het kader van het verbeteren van de bereikbaarheid van het centrum met de alternatieven voor de
auto is besloten een gratis bewaakte inpandige fietsenstalling te realiseren. Door het beter kunnen
stallen van de fiets wordt het aantrekkelijker de fiets als vervoermiddel naar het centrum te kiezen.
Tevens voorziet de stalling in een vraag die er nu al is. De SRA betaalt een deel van de investering.
Kiosken
De gemeente neemt de ontwikkeling van de vier nieuwe kiosken in het centrum (Inverdan) zelf ter
hand. Gekozen is voor ontwerpen die de Zaanse bouwtraditie benadrukken en die gebaseerd zijn op
bouwwerken zoals ze werkelijk te vinden waren en zijn in de Zaanstreek.
6 Begrotingsmutaties financieel
Prog. Wnr Product Omschrijving M Begroting Begroting Begroting Begroting
2011 2012 2013 2014
6 5001 Erfpacht Lagere vrijval voorziening erfpacht A 130 130 130 130
5005 Grondzaken Bijstellen afdracht Alg. reserve
Grondzaken
A 0 693 0 0
5007 Noorderwelf Inrichting De Omzoom A 0 140 100 0
5009 Inverdan Algemeen Progr. Managementkst. Inverdan V 0 0 -450 -450
5010 PMZ/IBO/etc Budgetcorrectie kapitaallasten V -700 -700 -700 -700
Totaal 6
(bedragen x 1.000)
-570 263 -920 -1.020
51

7 Wat mag het kosten?
Resultaatmodel
Programma & Product
Saldo realisatie
2009
Saldo begroting
na bw 2010
Begroting lasten
primtief 2011
Resultaat voor bestemming
Grondzaken -1.513 -3.784 28 -28 0 0 0 0
Gebiedsontwikkeling Midden -1.783 -1.950 4.984 -6.308 -1.324 19 20 20
Erfpacht -5.719 509 4.148 -3.517 631 631 631 631
Grondbeleid 926 945 976 -129 847 713 713 713
Vastgoed 2.314 1.721 4.079 -4.014 65 203 203 202
PMZ/IBO/etc 7.664 9.959 9.260 0 9.260 8.960 8.092 8.096
Inverdan projecten 11 0 70 0 70 102 102 102
Inverdan Overtuinen 0 0 119 -119 0 0 0 0
Inverdan West 0 0 4.300 -4.300 0 0 0 0
Inverdan Knoop 0 0 4.767 -4.767 0 0 0 0
Inverdan Centrum 0 0 0 0 0 0 0 0
Inverdan Algemeen 10.348 348 12.104 -12.016 88 88 87 87
Noorderwelf 974 -145 503 -670 -167 78 143 43
Gebiedsontwikkeling Noord 0 -21 2.313 -2.358 -45 -1.239 -458 -468
Gebiedsontwikkeling Zuidoost 76 1.377 3.372 -3.548 -176 11 7 8
Subtotaal resultaat voor bestemming 13.299 8.960 51.023 -41.772 9.251 9.566 9.541 9.435
Mutaties reserves
Grondzaken 11.156 2.761 0 0 0 0 0 0
Gebiedsontwikkeling Midden 157 1.035 1.344 0 1.344 2 0 0
Vastgoed -19 -10 0 -10 -10 -10 -10 -10
PMZ/IBO/etc 656 -934 0 -682 -682 -606 -603 -603
Inverdan projecten -7.430 0 0 0 0 0 0 0
Noorderwelf -574 248 210 0 210 105 0 0
Gebiedsontwikkeling Noord 0 35 60 0 60 1.255 476 486
Gebiedsontwikkeling Zuidoost -76 -1.370 187 -4 183 -4 0 0
Subtotaal mutaties reserves 3.869 1.765 1.801 -696 1.105 740 -137 -127
Totaal resultaat na bestemming 17.168 10.725 52.824 -42.468 10.356 10.306 9.403 9.307
Begroting baten
primitief 2011
Begroting saldo
primitief 2011
Begroting saldo
primitief 2012
Begroting saldo
primitief 2013
Begroting saldo
primitief 2014
52

2.7 Programma 7: Jeugd en onderwijs
Portefeuillehouder: Mevr. C.M.M. Noom
Coördinator: Mevr. C. A. M. Laan
1 Doel
Zaanstad wil dat jongeren veilig en gezond opgroeien, wil jongeren kansen bieden om hun talenten
te ontwikkelen, een goed opleidingsniveau te behalen en perspectief te hebben op een baan en een
eigen inkomen. Ook willen we jongeren binden aan de stad, door samen met hen een goede woon-,
leef-, leer- en werkomgeving te creëren en hen uit te dagen een actieve bijdrage te leveren aan een
positieve toekomst van de stad. Hierbij hoort een afgestemd voorzieningenniveau en de daarbij
passende accommodaties.
2 Wat willen we bereiken?
Effectdoelstelling 1: De jeugd (0-23 jaar) kan gezond en veilig opgroeien
De gemeente is verantwoordelijk voor de preventieve zorg voor de jeugd van -9 maanden tot 23
jaar. Centrum Jong, voor Jeugd en Gezin, biedt deze ondersteuning en zorgt voor een sluitende
aanpak in de keten. Ouders, kinderen of het gehele gezin krijgen in Centrum Jong advies en
ondersteuning bij het opvoeden en opgroeien. Het preventieve aanbod wordt zodanig versterkt dat
het beroep op de geïndiceerde hulpverlening zal afnemen.
Verder is er specifieke aandacht voor Multiprobleemgezinnen (MPG) en voor kindermishandeling.
Zaanstad is trekker van beide beleidsterreinen voor de hele regio Zaanstreek Waterland.
Zaanstad neemt deel aan een pilot waarin gekeken wordt of delen van de taken van Bureau
Jeugdzorg overgedragen kunnen worden naar Centrum Jong en andere aanbieders van
jeugdhulpverlening in onze regio, om zo de drempel naar jeugdzorg te verlagen en de bureaucratie
te verminderen..
Effectdoelstelling 2: Optimaliseren van kansen en talentontwikkeling van de jeugd
De gemeente en partners gaan verder met de ontwikkeling van de Brede School omdat het kinderen
extra kansen biedt om zich op meerdere terreinen verder te ontwikkelen. Door de inzet van
combinatiefunctionarissen wordt per wijk de vraag naar activiteiten omgezet naar uitvoering in de
wijk waardoor meer kinderen kunnen deelnemen aan activiteiten.
Door te participeren kunnen jongeren hun talenten ontwikkelen en hun stem laten horen (adviezen
aan de gemeente). De intermediair jongerenparticipatie is aangesteld om jongeren hierin te
ondersteunen. Een andere vorm van jongerenparticipatie is de maatschappelijke stage.
Effectdoelstelling 3: Meer jongeren halen een startkwalificatie
De belangrijkste basis voor het halen van een startkwalificatie is goede taalbeheersing. Voor kinderen
die de Nederlandse taal niet goed machtig zijn, wordt een taalontwikkelingsprogramma, de Voor- en
Vroegschoolse Educatie (VVE), aangeboden. Naast kinderen van ouders met een laag opleidingsniveau
wordt VVE aangeboden aan kinderen van wie de ouders anderstalig zijn en kinderen in de
kinderopvang.
Een diploma (minimaal een startkwalificatie) is de beste garantie voor een goede toekomst en een
baan. De gemeente en het onderwijs richten daarom hun energie op het terugdringen van
schoolverzuim en schooluitval. Bij schoolverzuim wordt in 2011 vooral ingezet op absoluut verzuim
(leerplichtigen die niet op een school staan ingeschreven), andere thuiszitters en het voorkomen van
nieuwe voortijdig schoolverlaters (VSV-ers). Jongeren vallen minder uit als zij een goede
beroepskeuze hebben gemaakt. Met het project Startbaan wordt ingezet op loopbaanoriëntatie,
flitsstages en het vroegtijdig informeren van ouders over de beroepsmogelijkheden.
Onder jongeren zonder startkwalificatie is de werkloosheid hoger. In het actieplan
Jeugdwerkloosheid zijn specifieke trajecten ingezet voor deze doelgroep.
Een belangrijke basisvoorwaarde voor het geven van onderwijs is dat de gemeente zorg draagt voor
goede huisvesting van het onderwijs.
53

Effectdoelstelling 4: Instroom en behaalde diploma’s Havo/Vwo naar het landelijk gemiddelde
Het college vindt het belangrijk dat kinderen en jongeren hun kansen zo goed mogelijk benutten en
een opleidingsniveau behalen dat bij hen past. Dit streven is ook vastgelegd in het Zaans Evenwicht.
Uit de gegevens van het CBS blijkt dat het gemiddelde IQ van kinderen in Zaanstad bijna gelijk is aan
het landelijk gemiddelde. Opmerkelijk is dat vanuit de eerste gegevens van de onderwijsmonitor
Zaanstad kan worden afgeleid dat de instroom naar Havo/Vwo in Zaanstad onder het landelijk
gemiddelde is en ook het behalen van het Havo diploma in Zaanstad onder het landelijk gemiddelde
blijft. Het Voortgezet Onderwijs doet zelf ook onderzoek naar de resultaten. Wij gaan met de
schoolbesturen in gesprek om deze gegevens te analyseren en te bespreken of en zo ja welke
kwaliteitsimpuls nodig is om de instroom, het aantal behaalde diploma’s en de afstroom naar het
landelijk gemiddelde te laten groeien.
Het opleidingsniveau is ook belangrijk in relatie tot de arbeidsmarkt. Als meer jongeren uitstromen
met een hoger opleidingsniveau en kiezen voor beroepsopleidingen in sectoren waar vraag bestaat
naar personeel komt dat de arbeidsmarkt ten goede. De arbeidsmarkt heeft behoefte ook aan hoger
personeel en vraagt om aansluiting bij het onderwijs. Een meer evenwichtige opbouw van de
beroepsbevolking veronderstelt een bijdrage van bedrijven en het beroepsonderwijs vanuit hun
maatschappelijke verantwoordelijkheid.
Effectdoelstellingen en bijbehorende indicatoren
Nr. Effectdoelstelling Effectindicatoren Realisatie
2009
1 De jeugd (0-23 jaar) kan
gezond en veilig
opgroeien
2 Optimaliseren van kansen
en talentontwikkeling van
de jeugd
3 Meer jongeren halen
startkwalificatie
4 Instroom en behaalde
diploma’s Havo/Vwo naar
het landelijk gemiddelde*
aantal meldingen /
doorverwijzingen naar geïndiceerde
vormen van jeugdhulpverlening
neemt af door verbetering
preventief aanbod
- aantal fysieke brede scholen (Multi
Functionele Accommodatie)
- aantal activiteiten/adviezen dat
door jongeren wordt
georganiseerd/gegeven
- aantal vacatures voor -
maatschappelijke stages die m.i.v.
2011-2012 voor elke VO-scholier
verplicht is.
- Percentage nieuwe VSV-ers
- Herplaatsing VSV-ers in trajecten
gericht op behalen startkwalificatie
- Aantal leerlingen dat instroomt in
Havo/Vwo
- aantal leerlingen met Havo /Vwo
diploma
1
nvt
n.v.t.
1100
4,5%
40%
Begroting Begroting
2011 2014
450 425
1
16
1450
4,0%
50%
4
24
1700
3,5%
60%
*landelijk gemiddelde instroom: 49%, landelijk gemiddelde behaalde diploma’s: 43% 2007-2008
bron CBS
42%
33%
3 Wat gaan we doen om de effectdoelstellingen te halen?
Prestatiedoelstelling 1 Er is een adequaat preventief aanbod opvoedingsondersteuning
Twee nieuwe locaties Centrum Jong (Guishuis en Vurehout);
Uitbreiding van preventief aanbod opvoedingsondersteuning (inclusief digitale vormen van
informatievoorziening), met extra aandacht voor 12+;
Klanttevredenheidsonderzoek Jeugdgezondheidszorg (inclusief Centrum Jong);
Onder aansturing van de procesmanager MPG voor elk gezin één gezinsplan en één
gezinsmanager.
Prestatiedoelstelling 2 In elke Brede School kunnen activiteiten worden uitgevoerd ten
behoeve van de ontwikkeling van het kind
Doorlopend en aaneengesloten aanbod van 7:00 uur tot 19:00 uur;
Uitwisseling van kennis en van personeel en afstemming van pedagogisch beleid.
43%
35%
45%
37%
54

Prestatiedoelstelling 3 Jongeren participeren
Intermediair jongerenparticipatie faciliteert advisering door jongeren en
stimuleert/ondersteunt initiatieven van jongeren.
Jongerenwinkel en werkruimte jongeren vier dagen per week open;
Vanaf 2011 lopen 1.700 VO scholieren een maatschappelijke stage;
De Vrijwilligerscentrale stemt de vraag naar maatschappelijke stages van het voortgezet
onderwijs en het aanbod van stagebieders op elkaar af.
Prestatiedoelstelling 4 Verbeteren van de taalvaardigheid
Starten met aanbod VVE in de kinderopvang;
Meer ambulante inzet, zodat er meer doelgroepkinderen bereikt worden in de gewone
peuterspeelzaal;
Aanbieden van VVE aan kinderen die niet tot onze doelgroep behoren maar wel een
taalachterstand hebben.
Prestatiedoelstelling 5 Terugdringen schooluitval
Aanpak absoluut verzuim. Ouders/verzorgers van kinderen die niet staan ingeschreven bij
een school worden benaderd, zonodig met een huisbezoek;
Leerplicht vier dagdelen met spreekuren aanwezig op Regio College en deelname aan alle
zorgadviesteams in VO;
Jongeren met een VMBO diploma stimuleren zich in te schrijven voor een vervolgopleiding
(zomeractie 2011);
Huisbezoek aan onbereikbare VSV-ers (zij die niet reageren op een oproep);
Jongeren in staat stellen realistische beroepskeuzes te maken o.a. door flitsstages en
loopbaanoriëntatie zodat zij hun keuze beter kunnen maken.
Prestatiedoelstelling 6 Verbetering huisvesting primair onderwijs.
Door uitvoering van het Integraal Huisvestingsplan Primair Onderwijs verbetert de huisvesting van
basisscholen in Zaanstad.
Vernieuwing, renovatie en aanpassing van schoolgebouwen
Nr
Prestatie-indicatoren
1 - Aantal locaties Centrum Jong,
- Aantal vragen en deelname cursus
opvoedondersteuning
- Klanttevredenheidsonderzoek Centrum Jong
- Percentage 12-15 jarigen dat alcohol drinkt
- Aantal gezinnen in de MPG-aanpak (Zaanstreek
Waterland)
3 - Aantal geleverde adviezen door jongeren
- Percentage bereikte jongeren door intermediair
- Aantal organisaties dat MaS vacatures aanbiedt
Realisatie
2009
2
n.v.t.
n.v.t.
35%
50
n.v.t.
n.v.t.
50
Begroting
2011
4
450
gerealiseerd
32%
75
6
3%
75
Begroting 2014
4
500
gerealiseerd
30%
125
4 - Aantal VVE plaatsen 480 490 Nog onbekend
i.v.m. de nieuwe
gewichtenregeling
5 - Aantal bereikte verzuimers op het Regio College
- Aantal absoluut verzuim van leerlingen neemt af
- Aantal jongeren bereikt via Jongerenloket
- Begeleiding VSV-ers door RMC
- Bereik niet ingeschreven VMBO gediplomeerden;
6 - Renovatie, nieuwbouw, vernieuwbouw van
Schoolgebouwen
90
500
1.000
n.v.t.
70%
104
250
1.100
210
80%
12
3%
100
135
0
1.400
250
95%
n.v.t. 3 11
55

4 Risico’s en beheersmaatregelen
Er is een toename van 8% in de aanvragen voor leerlingenvervoer. Deze groei van leerlingen
die in aanmerking komen voor deze regeling is een autonome ontwikkeling waar we geen
invloed op hebben. Er kan kostenreductie ontstaan als de ruimere norm van de verordening
Zaanstad aangepast wordt naar de landelijke VNG norm.
Twee speciaal onderwijs instellingen (REC 2 en REC 4) willen hun nevenvestiging uit Zaanstad
terugtrekken vanwege een te kleine en daardoor niet rendabele omvang. Hierdoor zijn er
minder mogelijkheden voor “ thuis en nabij onderwijs” en er is een toename van de kosten
voor leerlingenvervoer. Samen met de schoolbesturen worden mogelijkheden onderzocht of
en onder welke condities deze nevenvestigingen kunnen blijven bestaan.
De Wet op de Jeugdzorg gaat wijzigen. Dat leidt naar verwachting tot decentralisatie van de
Jeugdzorg richting gemeenten. In welke vorm dit zal gebeuren is op dit moment nog
onduidelijk. Dit geldt tevens voor de rol van Bureau Jeugdzorg en de verdeling van de
middelen.
Binnen het kader van de WMO (preventief jeugdbeleid), neemt de vraag naar preventieve
zorg nog steeds toe. We kunnen hier vanuit de brede doeluitkering Jeugd en Gezin
gedeeltelijk aan voldoen. Voor de lange termijn hangt inzet van middelen mede samen met
de wijze waarop de decentralisatie van de jeugdzorg en het daarbij behorende budget vorm
gegeven wordt.
In de circulaire van augustus 2010 maakte het Rijk bekend dat een nieuwe gewichtenregeling
gehanteerd gaat worden in 2011 voor VVE (voor- en vroegschoolse educatie). Voor Zaanstad
betekent dit dat de aantallen zullen worden aangepast en naar beneden bijgesteld. Ook de
verdeling van het budget wordt daarop aangepast en zal met circa 1 miljoen afnemen
(ongeveer 1/3 van het huidige budget). De gevolgen van dit financieel tekort worden nu
uitgewerkt en wordt beoordeeld welke maatregelen er genomen moeten worden om de
voortgang van de VVE ontwikkeling niet te belemmeren. De gevolgen worden opgenomen
in de kadernota 2012.
5 Intensiveringen en bezuinigingen
Bezuinigingen
Verlagen budget onderwijshuisvesting
Verlaging uitgaven onderwijsaccommodaties: budget kan omlaag omdat de komende jaren
geïnvesteerd wordt in nieuwe gebouwen.
Stoppen met schoolzwemmen
Door het stoppen met schoolzwemmen (zie programma sport), kan er ook worden bezuinigd op de
kosten voor het vervoer schoolzwemmen.
Verlagen budget schoolbegeleidingsdienst
Schoolbegeleiding is geen wettelijke taak van de gemeente. De gemeente wil wel blijven investeren
in het preventief jeugdbeleid en daarom de inbreng en advies van de schoolbegeleidingsdienst in de
Zorg Advies Teams in standhouden. Er is sprake van een afbouwregeling van een gedeelte van de
subsidie.
Maatregel taakstelling onderwijs
Met de voorgestelde bezuinigingsmaatregelen wordt de zoekrichting voor het onderwijs van €
300.000 niet gehaald.
Vanaf 2013 geldt nog een taakstelling voor € 50.000. Het college komt volgend jaar met voorstellen
over de invulling van deze taakstelling.
56

Investeringen
Areaaluitbreiding onderwijs
Met de bouw van een nieuwe woonwijk, is ook de bouw van nieuwe onderwijsgebouwen
noodzakelijk. De komende jaren gaat het om schoolgebouwen in de uitbreidingswijken Inverdan
Nieuw West, Kreekrijk en Saendelft. Deze kosten worden gedekt uit het investeringsfonds. De
verwachting is wel dat een klein deel van deze investeringen over de termijn van 2020 zal gaan
lopen, zodat hiervoor 10% na 2020 gefinancierd moet worden. Het bedrag dat dus aangevraagd
wordt voor het investeringsfonds is dan ook € 29 mln. tot en met 2020 en bijna € 3 mln. na 2020.
Brede scholen
De kosten worden gemaakt om initieel een nieuw of te renoveren schoolgebouw uit te breiden met
ruimten voor de ‘verbreding’ van de school/scholen naar een multifunctionele accommodatie (MFA).
Concrete projecten in de komende jaren zijn Inverdan West, nieuwbouw MFA Gibraltar en
vervanging Et Buut/Baken Westerkim op Overtuinen D1.
6 Begrotingsmutaties financieel
Prog. Wnr Product Omschrijving M Begroting Begroting Begroting Begroting
2011 2012 2013 2014
7 31109 Lokaal
onderwijsbeleid
VSV (DU) A 256 256 256 256
31110 Kinderopvang Peuterspeelzaalwerk (DU) A 247 247 247 247
31125 Onderwijshuisvesting Herschikken taakstelling
intensivering Onderwijs
V 100 100 100 100
31134 Lokaal
onderwijsbeleid
Leerlingenvervoer A 125 300 300 300
31170 Lokaal
3.5.2 Stoppen cofin.
R 0 -82 -145 -145
onderwijsbeleid Schoolbegeleidingsdienst
31171 Lokaal
onderwijsbeleid
3.5.3 Stoppen zwemvervoer R 0 -50 -50 -50
31172 Lokaal
3.5.4 Algemene taakstelling R 0 0 -50 -50
onderwijsbeleid Onderwijs
Onderwijshuisvesting 3.5.4 Verlag. budget
onderwijshuisvesting
R 0 -150 -100 -100
Totaal 7
(bedragen x 1.000)
728 621 558 558
57

7 Wat mag het kosten?
Resultaatmodel
Programma & Product
Saldo realisatie
2009
Saldo begroting
na bw 2010
Begroting lasten
primtief 2011
Resultaat voor bestemming
Jeugdbeleid -679 276 240 0 240 240 240 240
Jeugdgezondheidszorg 190 241 1.830 -1.589 241 241 241 241
Kinderopvang -7 358 351 0 351 351 351 351
Lokaal onderwijsbeleid 3.297 8.732 4.953 -439 4.514 3.761 3.515 3.405
Onderwijshuisvesting 16.783 15.439 17.145 -331 16.814 17.207 18.626 20.019
Volwasseneducatie/ROC 87 45 34 0 34 18 18 18
Subtotaal resultaat voor bestemming 19.671 25.090 24.552 -2.359 22.193 21.817 22.990 24.273
Mutaties reserves
Jeugdbeleid 1.056 0 0 0 0 0 0 0
Kinderopvang 66 0 0 0 0 0 0 0
Lokaal onderwijsbeleid 537 0 0 0 0 0 0 0
Onderwijshuisvesting -45 0 0 0 0 0 0 0
Subtotaal mutaties reserves 1.614 0 0 0 0 0 0 0
Totaal resultaat na bestemming 21.285 25.090 24.552 -2.359 22.193 21.817 22.990 24.273
Begroting baten
primitief 2011
Begroting saldo
primitief 2011
Begroting saldo
primitief 2012
Begroting saldo
primitief 2013
Begroting saldo
primitief 2014
58

2.8 Programma 8: Maatschappelijke ondersteuning en welzijn
Portefeuillehouder: Mevr. C.M.M. Noom
Coördinator: Mevr. L. Adolf
1 Doel
Het bevorderen op een effectieve en efficiënte wijze van zelfstandigheid en zelfredzaamheid van
mensen in kwetsbare posities en met beperkingen, zodat ze zo goed mogelijk mee kunnen doen in
de maatschappij.
2 Wat willen we bereiken?
Effectdoelstelling 1: Meedoen in de samenleving
Dit is de kern van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo). Zoals in het coalitieakkoord
"Wederzijds Aanspreekbaar" is aangegeven zijn zelfstandigheid en zelfredzaamheid belangrijk voor
mensen; ook mensen met een beperking willen meedoen in de maatschappij. In hoeverre dat lukt
kan niet rechtstreeks worden gemeten, en is ook voor een deel afhankelijk van de mensen zelf en hun
omgeving. De gemeente kan wel de voorwaarden scheppen, zowel stedelijk als wijkgericht, o.a. door
mantelzorgers en vrijwilligers te ondersteunen, en indien nodig te zorgen voor professionele hulp.
Het Wmo-loket Zorgzaan geeft informatie en advies en vormt de 'toegangspoort' tot de
voorzieningen. Voor zeer kwetsbare gevallen is er een vangnet, zoals het Team Bemoeizorg.
Effectdoelstelling 2: Gezond leven
Gezondheid is een belangrijke randvoorwaarde om mee te kunnen doen in de samenleving. De
gezondheid van mensen wordt bepaald door een veelheid aan factoren. Sommige daarvan zijn niet
of nauwelijks te beïnvloeden. Een factor die meespeelt en voor een deel wel te beïnvloeden is, is de
leefstijl. Dit is in eerste instantie een verantwoordelijkheid van de mensen zelf, en bij jeugd met name
ook van de ouders. De gemeente heeft op grond van de Wet publieke gezondheid echter wel de
verantwoordelijkheid om bij te dragen aan programma's op het gebied van preventie en
gezondheidsbevordering. Ook moet zij eens per vier jaar een nota lokaal volksgezondheid opstellen
waarin o.a. staat hoe zij invulling geeft aan de door het Rijk vastgestelde prioriteiten (voor de periode
2008-2011 zijn dat roken, schadelijk alcoholgebruik, overgewicht, diabetes en depressie). De
doelstelling in dit programmaveld heeft betrekking op volwassenen; de doelstelling voor jeugd is
opgenomen bij programmaveld Jeugd&Onderwijs. Bewegen is ook een belangrijke factor bij
gezondheid: daarover is een doelstelling opgenomen in het programmaveld Sport.
Effectdoelstelling 3: Sociale samenhang in de wijken
Sociale samenhang in een wijk is van groot belang. De gemeente heeft hierin ook een taak op grond
van de Wet maatschappelijke ondersteuning. Het doel van het gemeentelijke Wmo-beleid is dat
mensen (zo lang mogelijk) kunnen (blijven) functioneren en zichzelf kunnen redden. Waar nodig
ondersteund door hun omgeving en netwerk. Om dit te bereiken is sociale samenhang in de wijk
essentieel. Daarnaast is het van belang dat de juiste en voldoende voorzieningen in de wijk aanwezig
zijn. Op deze wijze worden mensen gefaciliteerd in hun (zelfstandig) functioneren. In wijken waar dit
niet vanzelfsprekend is of waar grote ontwikkelingen plaatsvinden is het soms nodig om met behulp
van extra programma’s de sociale samenhang en het niveau van de voorzieningen te stimuleren.
59

Effectdoelstellingen en bijbehorende indicatoren
Nr. Effectdoelstelling Effectindicatoren Realisatie
2009
1 Meedoen in de
samenleving
2 Gezond leven.
a. Het percentage mensen dat
aangeeft te participeren op ten
minste twee van de
aangegeven terreinen (*)
(bron: Zaanpeiling)
b. Het percentage gebruikers
van individuele Wmovoorzieningen
dat aangeeft dat
de toegekende voorziening
bijdraagt aan de
zelfredzaamheid.
(bron: klanttevredenheidsonderzoek
Wmo)
c. De bekendheid van het
Wmo-loket Zorgzaan
(bron: Zaanpeiling)
d. Het percentage inwoners dat
aangeeft actief te zijn als
vrijwilliger.
(bron: Zaanpeiling)
e. Het percentage
mantelzorgers dat aangeeft
zwaar belast te zijn.
(bron: Zaanpeiling)
f. Het percentage mensen dat
matig/ernstig eenzaam is.
(bron: GGD-onderzoek, 1 keer
in de 4 jaar)
g. De omvang van de groep
kwetsbaren (dak/thuislozen,
chronisch verslaafden)
a. Het percentage mensen dat
de eigen gezondheid een
voldoende geeft
(bron: Zaanpeiling).
b. Het percentage volwassenen
met overgewicht en obesitas
c. Het percentage mensen dat
zwaar alcohol drinkt (minstens 1
keer per week 6 glazen of meer
op 1 dag).
(bron b en c: GGD-onderzoek, 1
keer per 4 jaar uitgevoerd)
nulmeting
gepland 2e
helft 2010
78%
12% (2008)
30% (2008)
19% (2008)
36%
---
85% (2008)
49%
13%
Begroting
2011
bepalen
n.a.v.
nulmeting
78%
12%
30%
19%
36%
nog bepalen
in Wmobeleidsplan
85%
49%
13%
Begroting
2014
bepalen
n.a.v.
nulmeting
78%
12%
30%
19%
36%
nog bepalen
in Wmobeleidsplan
85%
49%
13%
60

Nr. Effectdoelstelling Effectindicatoren Realisatie
2009
3 Sociale samenhang in De rapportcijfers uit de
de wijken
Zaanpeiling voor de sociale
samenhang op wijkniveau, in
het bijzonder voor de zes wijken
die in 2007 onder het Zaans
gemiddelde scoorden:
Poelenburg
Pb: 5,1
Pelder/Hoornseveld
P/H: 5,4
Rosmolenwijk
Rsm: 5,8
Kogerveldwijk
Kgv: 5,1
Zaandam NieuwWest
ZNwW: 6,0
Assendelft-Noord
ANrd: 6,2
Begroting
2011
Pb: 5,2
P/H: 5,5
Rsm: 5,9
Kgv: 5,2
ZNwW: 6,1
ANrd: 6,3
Begroting
2014
Pb: 5,3
P/H: 5,6
Rsm: 6.0
Kgv: 5,3
ZNwW: 6,2
ANrd: 6,4
* in de Visie op participatie worden de volgende terreinen genoemd: werken, een opleiding volgen,een inburgeringscursus
doen, een bijdrage leveren aan de wijk of buurt, meehelpen op de school van de kinderen, hulp aan buren, meedoen aan
culturele activiteiten, vrijwilligerswerk, mantelzorg, samen sporten.
Toelichting op de effectdoelstellingen
De ambitie van het college is om de mate van meedoen, gezond leven en sociale samenhang op peil
te houden. Dit vormt een behoorlijke uitdaging, gezien het feit dat het beroep op de voorzieningen
vermoedelijk zal stijgen (door vergrijzing, gevolgen van economische situatie etc) en de
voorzieningen onder druk kunnen komen te staan door landelijke maatregelen en de gemeentelijke
bezuinigingsopgave.
3 Wat gaan we doen om de effectdoelstellingen te halen?
Prestatiedoelstelling 1.1 Zorgdragen voor een aanbod van (Wmo-)voorzieningen dat mensen in
staat stelt mee te doen en zoveel mogelijk aansluit bij hun behoefte
Opstellen en uitvoeren van Wmo-beleidsplan 2011-2014, met daarin o.a. een aanbod van
algemene voorzieningen dat gericht is op het behouden en vergroten van de
zelfredzaamheid en dat zoveel mogelijk tegemoet komt aan de behoeften zoals
geïnventariseerd in het behoefteonderzoek 2010
Transitie naar het principe van 'de klant centraal', o.a. via het introduceren van de werkwijze
"De kanteling" (bredere en meer vraaggerichte intake, gericht op vinden van een oplossing
die aansluit bij de behoeften en eigen mogelijkheden van de klant) en het mede daardoor tot
stand brengen van een verschuiving van individuele naar algemene/collectieve voorzieningen
Het vragen van een eigen bijdrage waar dat mogelijk is (gelet op draagkracht doelgroep en
kosten van inning), zowel bij individuele als bij algemene Wmo-voorzieningen
Doorontwikkeling woonservicewijken (6 in 2015) samen met partners
Bieden van vrouwenopvang (incl. aanpak huiselijk geweld) en maatschappelijke opvang
gericht op hulpverlening en waar mogelijk activering, en realiseren van
nieuwbouw/uitbreiding van Sociaal Pension
Prestatiedoelstelling 1.2 Vergroten van de bekendheid van het Wmo-loket Zorgzaan
Vergroten bekendheid door gerichte PR
Vergroten bekendheid door wijkgericht werken en samenwerking met buurthulpcentrale en
andere partners
Prestatiedoelstelling 1.3 Handhaven van het aantal inwoners dat actief is als vrijwilliger
Uitvoeren van de aanbevelingen uit het eind 2010 te verrichten onderzoek naar de
effectiviteit van de vrijwilligersondersteuning (werven en makelen van vraag & aanbod
vrijwilligers, ondersteunen van vrijwilligers(organisaties))
Promotie van vrijwilligerswerk, inspelen op "de nieuwe vrijwilliger"
Subsidiëren van de Buurthulpcentrale (incl. evaluatie in 2011 van werkwijze en resultaten)
61

Prestatiedoelstelling 1.4 Niet laten toenemen van het aantal mantelzorgers dat aangeeft zwaar
belast te zijn
Centrum Mantelzorg opdracht geven inzichtelijk te maken hoe het bereik vergroot gaat
worden
Zorgdragen van ondersteuning voor mantelzorgers (informatie/advies/voorlichting,
emotionele steun en begeleiding, organiseren van praktische steun en aanvullende zorg via
vrijwilligers)
Prestatiedoelstelling 1.5 Het vergroten van de effectiviteit en efficiency van zorg- en
welzijnsvoorzieningen
Het verbeteren van de doorlooptijden van aanvragen voor individuele voorzieningen, en
minimaal gelijk houden van de klanttevredenheid over de individuele voorzieningen
Systematisch afspraken maken met instellingen over het meten van de klanttevredenheid, en
het voeren van gericht beleid op de verbetering van die tevredenheid waar nodig
Het waar nodig verhogen van de bezettingsgraad van welzijns- en zorgaccommodaties
Afspraken maken met instellingen over hun onderlinge samenwerking en de beoogde
resultaten daarvan, zowel inhoudelijk als m.b.t. bedrijfsvoering en huisvesting
Prestatiedoelstelling 2.1 Volksgezondheid bewaken en bevorderen
Uitvoering (via GGD) taken volgens de wet Publieke Gezondheid, en gerichte
acties/projecten inzetten op met name de beleidsspeerpunten alcoholgebruik en
overgewicht/obesitas
Wijkgericht werken: gezondheidsonderzoek per wijk om specifiek en effectief
gezondheidsbeleid te kunnen uitvoeren, coördinatie experiment 'gezonde wijk' in
Poelenburg
Het voorkomen van verslaving en terugdringen van de persoonlijke en maatschappelijke
effecten bij desondanks ontstane chronische verslaving; en het bieden van voorzieningen in
het kader van de Openbare geestelijke gezondheid (Oggz)
Prestatiedoelstelling 3.1 Het uitvoeren van de Sociale Structuurvisie
Het opstellen en realiseren van een uitvoeringsprogramma, in samenhang met de ruimtelijke
en economische structuurvisie, dat gericht is op:
Sociale kwaliteit van de stad handhaven en waar nodig verbeteren (sociale samenhang,
ontmoeting en leefbaarheid), door het stimuleren van ontmoeting, betrokkenheid
(burgerschap) en initiatieven in buurten en wijken.
Aantrekkelijk woon en leefklimaat bevorderen door kwalitatief goede vrije tijds- en
maatschappelijke voorzieningen en een sociale infrastructuur, met een goede spreiding van
welzijn- en zorgvoorzieningen die van belang zijn voor het meedoen van alle burgers in hun
woonomgeving en stad
Een vitale stad creëren door investeren in individuele stijging en zelfredzaamheid: het
stimuleren van talentontwikkeling van jongeren en ouderen
Het vaststellen van een accommodatiebeleidsplan in 2011 en starten met uitvoering daarvan
Prestatiedoelstelling 3.2 Sturen op de realisatie van sociale programma’s in gebieden waar
sociale samenhang onder druk staat
in 2011 betreft het in ieder geval sociale programma's voor Zaandam Zuid-Oost (in het
bijzonder Poelenburg, Rosmolenwijk en Kogerveldwijk), Assendelft-Noord, Zaandam Nieuw-
West
4 Risico’s en beheersmaatregelen
Voor alle prestatiedoelstellingen geldt: sturing in het sociale domein is complex. Het gaat vaak om
beïnvloeding van het gedrag van mensen, waarvoor de gemeente slechts een beperkt
instrumentarium heeft en waar ook veel andere factoren en partners een rol spelen. De twee grootste
risico's bij dit programmaveld zijn:
de autonome ontwikkelingen in de omvang van de doelgroep en de ernst van de problemen
waarin mensen komen te verkeren (voorbeelden: het tempo van de vergrijzing en de mate waarin
62

ouderen beperkingen gaan ondervinden, en het aantal mensen dat ten gevolge van de
economische crisis in een kwetsbare positie komt te verkeren);
de te verwachten ingrepen door het rijk in de Awbz (Algemene wet bijzondere ziektekosten), met
als mogelijk gevolg een stijgend beroep op (met name de individuele) Wmo-voorzieningen en
een cumulatie van eigen bijdragen. Omdat de verstrekking van individuele voorzieningen een
open-einde regeling is houdt dit zowel een inhoudelijk als een financieel risico voor de gemeente
in; als het aantal aanvragen teveel gaat stijgen zal het voorzieningenniveau moeten worden
verminderd om de uitgaven beheersbaar te houden.
Beheersmaatregelen tegen deze risico's zijn door de gemeente lastig te nemen. Het is vooral zaak
om de ontwikkelingen op de voet te volgen en tijdig het beleid daarop aan te passen. Het college zal
met de instellingen een vroegtijdig signaleringssysteem afspreken, zodat instellingen regelmatig aan
de gemeente doorgeven of zij een toename zien van het aantal klanten en/of de ernst van de
hulpvragen. Zonodig kan dan snel worden bijgestuurd. Het signaleringssysteem kan ook dienen om
het eventuele effect van maatregelen vanuit programmaveld Werk en inkomen (reintegratiebudget,
schuldhulpverlening e.d.) tijdig te kunnen signaleren en opvangen.
5 Intensiveringen en bezuinigingen
Bezuinigingen
Het vergroten van de effectiviteit en efficiency van de GGD
In het Algemeen Bestuur van de GGD, bestaande uit portefeuillehouders van de negen
regiogemeenten, is afgesproken dat de GGD met voorstellen komt om de uitgaven te verminderen.
Het college van Zaanstad zal in overleg met de GGD en de regiogemeenten een aantal voorstellen
aandragen die vooral betrekking hebben op het vergroten van de effectiviteit en efficiency van de
GGD, opdat de essentiële gezondheidsvoorzieningen zoveel mogelijk behouden blijven.
De bemiddeling door de stadsloods afschaffen
De inzet bij deze maatregel is om de match tussen vraag naar en aanbod van accommodaties over te
laten aan de markt en de maatschappelijke partners onderling. Dat de partners steeds wijkgerichter
gaan werken en elkaar daardoor beter kennen en weten te vinden, zal dat zeker bevorderen.
Bezuinigingsopgave Wmo:
De bezuinigingsopgave voor de Wmo is taakstellend opgenomen in de Kadernota 2011. De
begroting 2011 bevat nog geen uitwerking op maatregelniveau, omdat de maatregelen nog niet in
2011 hoeven in te gaan en via beginspraak zullen worden uitgewerkt bij het opstellen van het Wmobeleidsplan
2011-2014. Het pakket maatregelen wordt april 2011 in het Wmo-beleidsplan 2011-2014
aan de raad voorgelegd, en zal ook worden opgenomen in de Kadernota 2012. Ter toelichting
hierover het volgende:
Inzet Wmo-beleid komende jaren
Transitie inzetten naar een andere manier van werken:"de klant centraal". Vanaf het eerste
contact met een klant (bij gemeente en/of instelling) staat diens hele situatie centraal; wat is de
behoefte of het probleem, speelt er nog meer, wat kan de klant zelf en/of welk beroep kan hij/zij
op de eigen omgeving doen. Eerst brede intake, dan pas als het nodig is een aanvraag voor een
voorziening indienen. Nagaan of de klant ook beroep doet op andere voorzieningen (bijv zowel
Wmo-voorzieningen via gemeente of instellingen als WWB, schuldhulpverlening etc), en deze
goed op elkaar afstemmen, zonodig via casemanager met doorzettingsmacht. Zoveel mogelijk
wijkgerichte benadering ('de wijkzuster').
Preventie voorkomt zorg: van generiek naar specifiek, focus op informatie/advies, ontmoeting,
activering, aanboren eigen kracht van mensen en hun omgeving ("Welzijn Nieuwe Stijl")
Wmo-voorzieningen op langere termijn betaalbaar houden (ondanks stijgende vraag t.g.v.
vergrijzing, veranderingen in Awbz en druk op Participatiebudget) door o.a. eigen bijdragen te
vragen waar dat mogelijk (draagkracht) en zinvol (kosten/batenafweging) is
Samen met partners in sociaal domein doelen van Sociale Structuurvisie realiseren: sturen op
voorzieningen ook voor midden- en hogere inkomensgroepen
63

Beginspraak / relatie tot nieuw Wmo-beleidsplan 2011-2014 / volgorde voor zoeken van maatregelen
Zoekrichtingen genoemd in kadernota worden via 'beginspraak' uitgewerkt naar maatregelniveau
Wmo-bezuinigingsopgave voor 2011 nog niet van toepassing, gaat gefaseerd in vanaf 2012;
daarom helderheid op maatregelniveau in kadernota 2012, tegelijk met aanbieding Wmobeleidsplan
2011-2014
Voor Wmo wordt nieuw vierjarig Wmo-beleidsplan 2011-2014 opgesteld, via interactief proces
met doelgroepen en instellingen in periode september-december 2010 gevolgd door formele
inspraak op ontwerp-plan februari 2011 (daarmee wordt invulling gegeven aan de 'beginspraak')
Bij het interactieve proces rondom het Wmo-beleidsplan wordt aan alle betrokkenen duidelijk
aangegeven dat voorstellen kunnen worden aangedragen voor de invulling/maatregelen, maar
dat de omvang van de bezuiniging niet ter discussie staat; oftewel, ongeacht hoeveel
maatregelen er uit de beginspraak komen, het college zorgt voor een dekkend pakket
maatregelen voor de raad in april 2011
Het college geeft als uitgangspunt voor het interactieve proces mee dat de volgorde waarin
maatregelen worden gezocht is:
a. efficiency en effectiviteit vergroten
b. eigen bijdrage invoeren/verhogen
c. voorzieningen verminderen
Zoekrichting 1: Efficiency en effectiviteit vergroten
Efficiency: het bereiken van het gewenste resultaat tegen zo laag mogelijke kosten
Effectiviteit: de mate waarin de voorzieningen leiden tot het beoogde resultaat en terecht komen
bij de mensen voor wie zij bestemd zijn
Binnen Wmo zoveel mogelijk inzetten op algemene voorzieningen (d.w.z. niet op indicatie,
bijvoorbeeld jongerenregisseurs, ontmoetingsactiviteiten voor ouderen), vanuit de gedachte dat
die preventief zijn en per saldo ook goedkoper dan individuele voorzieningen (d.w.z. op
indicatie, bijvoorbeeld hulp bij het huishouden)
Binnen algemene voorzieningen aansluiten bij het streven 'van generiek naar specifiek': zorgen
dat de algemene voorzieningen zoveel mogelijk ten goede komen aan de specifieke groep
mensen die ze nodig hebben (en dus niet 'aan iedereen')
Zoekrichting 2: Eigen bijdrage invoeren/verhogen
Huidige situatie: voor sommige Wmo-voorzieningen wordt nu een eigen bijdrage gevraagd,
voor andere niet
Voor alle voorzieningen, zowel individuele als algemene voorzieningen, nagaan of een eigen
bijdrage kan worden ingevoerd of verhoogd
Consequenties daarvan in kaart brengen: zowel voor de doelgroep (bijvoorbeeld: wat is de
draagkracht, is te verwachten dat mensen een alternatieve oplossing weten te vinden in
eigen kring, is te verwachten dat mensen in de knel komen etc) als voor de
uitvoeringsorganisatie (bijvoorbeeld: wegen de baten op tegen de kosten, wat is het
verwachte beroep op de bijzondere bijstand etc)
Goed letten op eventuele stapeling met eigen bijdragen voor bijvoorbeeld Awbz en
ziektekostenverzekering, op moment dat voorstellen vanuit rijk bekend worden
Zoekrichting 3: Voorzieningen verminderen
Het college wil zoveel mogelijk inzetten op maatregelen zoals genoemd onder 1 en 2, maar
bij een omvang van € 1 miljoen bezuinigingen is het verminderen van het
voorzieningenniveau naar verwachting onvermijdelijk. Het college kiest in dat geval voor een
afgeslankt maar kwalitatief goed stelsel van voorzieningen.
Intensiveringen
Klant centraal
Het doorvoeren van het principe 'de klant centraal' vergt een ingrijpende transitie bij zowel
gemeente als instellingen, in een periode waarin het reguliere werk ook gewoon door moet gaan.
Het gaat dan bijvoorbeeld om onderzoek naar klantbestanden (welke klanten maken gebruik van
64

meerdere voorzieningen en zijn die effectief en efficiënt op elkaar en op de behoefte/situatie van de
klant afgestemd), het trainen van loketmedewerkers die de integrale situatie van klanten moeten
leren overzien, het aanpassen van werkprocessen en werkinstructies (wat gebeurt er na de intake:
met welke instelling(en) neemt de loketmedewerker contact op om voorzieningen voor de klant te
organiseren, en hoe houdt de casemanager in de gaten of de klant daarmee daadwerkelijk geholpen
is) etc. Dit vergt zowel een tijdelijke uitbreiding in personele capaciteit (bijv. via tijdelijke contracten
of inhuur) als een budget voor de overige kosten (aanpassen digitale systemen,
opleidingen/trainingen etc).
Veiligheidshuis
Het college heeft op 12 november 2009 besloten dat Zaanstad deelneemt aan het regionale
veiligheidshuis. In het veiligheidshuis werken professionals uit de zorg- en veiligheidshuis samen,
gericht op jeugdige en volwassen delictplegers. Het doel is uiteindelijk minder recidive en een daling
van de criminaliteit en (jeugd)overlast.
Wet tijdelijk huisverbod
De uitvoering van de Wet Tijdelijk Huisverbod vloeit voort uit het Implementatieplan Tijdelijk
Huisverbod. Daarbij is voor de uitvoering van de Wet Tijdelijk Huisverbod in de regio
Zaanstreek/Waterland de keuze gemaakt om de crisisinterventie en de coördinatie van de
hulpverlening gedurende de hele periode van het huisverbod te beleggen bij de GGD-ZW. De GGD
opereert als hoofdaannemer maar schakelt voor de uitvoering van de hulp organisaties als SMD,
Bureau Jeugdzorg en Reclassering in. Ook adviseert de GGD de burgemeester van de betreffende
gemeente over het al dan niet verlengen of het intrekken van een huisverbod. Omdat de gemeenten
geen extra geld krijgt voor deze extra taak, is een bedrag uit de algemene middelen noodzakelijk.
6 Begrotingsmutaties financieel
Prog. Wnr Product Omschrijving M Begroting Begroting Begroting Begroting
2011 2012 2013 2014
8 1030 Openbare
6.5 Efficiency en effectiviteit GGD R 0 0 -200 -200
gezondheidszorg verhogen
5804 Maatschappelijke 2.2 Bemiddeling stadsloods R -68 -68 -72 -72
participatie afschaffen
31108 Maatschhulp en
dienstverlen
Alle troeven in handen A 46 0 0 0
31113 Maatschappelijke
participatie
Veiligheidshuis C 45 0 0 0
31120 Maatschappelijke
participatie
Onderhoud gebouw De Kaaik A 50 50 50 50
31121 Maatschappelijke
participatie
Huurinkomsten gebouw De Kaaik A -120 -120 -120 -120
31123 Maatschhulp en
dienstverlen
Wet tijdelijk huisverbod B 75 75 75 75
31128 Maatschappelijke
participatie
3.1 Maatregelen WMO R 0 -400 -700 -1.000
31133 Maatschappelijke
participatie
3.4 Maatregelen integratie R -50 -200 -200 -200
31139 Maatschhulp en
dienstverlen
Vrouwenopvang A 1.202 0 0 0
31140 Maatschappopvang
Wijken
Maatschappelijke Opvang A 130 0 0 0
31173 Openbare
gezondheidszorg
Lagere exploitatielasten GGD V -125 0 0 0
Totaal 8
(bedragen x 1.000)
1.185 -663 -1.167 -1.467
65

7 Wat mag het kosten?
Resultaatmodel
Programma & Product
Saldo realisatie
2009
Saldo begroting
na bw 2010
Begroting lasten
primtief 2011
Resultaat voor bestemming
Maatsch. opvang Publiek 0 2.455 2.422 0 2.422 2.422 2.422 2.422
Maatsch.hulp en dienstverlen. 12.118 12.404 14.134 -1.178 12.956 11.097 11.087 11.087
Maatschapp.opvang Wijken 357 2.596 2.815 -100 2.715 2.533 2.533 2.533
Maatschappelijke participatie 14.669 16.254 19.316 -1.268 18.048 17.045 16.825 16.523
Openbare gezondheidszorg 2.446 2.787 2.636 0 2.636 2.761 2.561 2.561
Subtotaal resultaat voor bestemming 29.591 36.496 41.323 -2.546 38.777 35.858 35.427 35.125
Mutaties reserves
Maatsch.hulp en dienstverlen. 340 0 0 0 0 0 0 0
Maatschapp.opvang Wijken 247 0 0 0 0 0 0 0
Maatschappelijke participatie 425 77 0 -4.039 -4.039 -2.764 -2.764 -2.764
Subtotaal mutaties reserves 1.012 77 0 -4.039 -4.039 -2.764 -2.764 -2.764
Totaal resultaat na bestemming 30.602 36.573 41.323 -6.585 34.738 33.094 32.663 32.361
Begroting baten
primitief 2011
Begroting saldo
primitief 2011
Begroting saldo
primitief 2012
Begroting saldo
primitief 2013
Begroting saldo
primitief 2014
66

2.9 Programma 9: Sport en recreatie
Portefeuillehouder: dhr. J. Olthof
Coördinator: dhr. M. van den Ende
1 Doel
De ingezette vernieuwing van de sportinfrastructuur voortzetten ter bevordering van (sport)
participatie, de sociale cohesie en de gezondheid van de Zaankanters.
2 Wat willen we bereiken?
Effectdoelstelling 1: Verhogen sportparticipatiegraad in de breedte en mensen op een
gezonde manier activeren
De gemeente heeft als doelstelling om meer mensen aan het sporten te krijgen. Iedereen in
Zaanstad moet de kans hebben om te sporten en te bewegen. Daarnaast ziet de gemeente sport ook
als middel om de samenleving te verbinden en om wijkgericht te werken. Om meer mensen aan het
sporten en bewegen te krijgen, maakt de gemeente gebruik van sportstimuleringsprojecten. Hierbij
wordt op wijkniveau ingespeeld op de behoefte aan sportactiviteiten.
Effectdoelstelling 2: Meer ruimte voor topsport en talentontwikkeling
Naast het versterken van de breedtesport, is ook het faciliteren van topsport een doelstelling. De
breedtesport is een toeleverancier voor de topsport en een broedplaats voor nieuwe sporttalenten.
Topsport heeft een voorbeeldwerking en is een inspiratiebron voor de jeugd en aankomende
talenten. Op het gebied van accommodaties betekent dit, dat er een uitdaging ligt om een goede
balans te vinden tussen het niveau van de voorzieningen en de gebruiksmogelijkheden. Door samen
te werken met andere partijen, ervoor te zorgen dat onze accommodaties voldoen aan de eisen van
NOC*NSF en de sportbonden, maar ook door over de gemeentegrenzen heen te kijken, liggen er
kansen om als gemeente prestatiesport te faciliteren.
Effectdoelstelling 3: Sportvoorzieningen zijn multifunctioneel inzetbaar en worden optimaal
gebruikt
Uit een groot deel van de sportaccommodaties wordt geen optimaal maatschappelijk en/of financieel
rendement behaald. Bij nieuwbouw en vervanging van accommodaties wordt eerst gekeken of de
sportvoorziening (elders) gecombineerd kan worden met onderwijs, cultuur, zorg en/of recreatie.
Vervolgens wordt onderzocht of een accommodatie past in een clustering van sportfuncties. Door
samenwerking met andere partijen te stimuleren en sportaccommodaties breder in te zetten in
combinatie met onder andere onderwijs, cultuur en gezondheidszorg wordt het gebruik
geoptimaliseerd.
Effectdoelstelling 4: Een kwaliteitsslag maken in de sportvoorzieningen
Om onze ambities te kunnen realiseren, namelijk het verhogen van de sportparticipatiegraad en het
versterken van de prestatiesport, zijn goede basisvoorzieningen noodzakelijk. Bij (vervangende)
nieuwbouw en grootschalige renovatie wordt de haalbaarheid onderzocht om de accommodaties te
laten voldoen aan de eisen van de NOC*NSF en de sportbonden.
Effectdoelstelling 5: Versterken sportverenigingen met het oog op hun maatschappelijke
functie
We willen bereiken dat verenigingen aantrekkelijk zijn voor grote groepen sporters en vrijwilligers en
hun maatschappelijke taken goed kunnen uitoefenen. In het kader van de Impuls Brede Scholen,
Sport en Cultuur wordt geïnvesteerd in combinatiefuncties waarvan sportverenigingen een belangrijk
onderdeel vormen.
Effectdoelstelling 6: Optimaal beheer van sportaccommodaties
Het beheer van met name de binnensportaccommodaties is niet eenduidig georganiseerd.
Afstemming en intensivering danwel samensmelting van beheersorganisaties levert niet alleen kansen
voor het beter sturen op ambities en doelstellingen, maar ook een doelmatiger inzet van capaciteiten
67

voor beheer.
Effectdoelstelling 7: Handhaven van de waardering van de recreatiegebieden
We willen bereiken dat de recreatieschappen waarin Zaanstad participeert aantrekkelijk blijven voor
de burger die in de directe omgeving van de stad wil recreëren. Dit doen we door bij te dragen aan
de uitvoering van de ontwikkelvisies die voor de recreatieschappen Twiske en Alkmaarder- en
Uitgeestermeer zijn opgesteld en in uitvoering zijn.
Effectdoelstellingen en bijbehorende indicatoren
Nr. Effectdoelstelling Effectindicatoren Realisatie
2009
1 Verhogen
sportparticipatiegraad in
de breedte en mensen
op een gezonde manier
activeren.
2
3
4
Verbeteren kwaliteit van
sportvoorzieningen, meer
ruimte voor topsport en
optimaal gebruik van
sportvoorzieningen.
5 Versterken
sportverenigingen
6 Handhaven van de
waardering van de
recreatieschappen
Percentage van de ouderen
tussen 65 en 74 jaar die
minimaal twaalf keer per jaar
aan sport doet.
(Bron: Zaanpeiling)
Percentage van de jongeren
12 en 24 jaar die minimaal
twaalf keer per jaar aan sport
doet.
(Bron: jongerenpeiling)
Percentage jeugd en jongeren
die voldoen aan de landelijke
beweegnorm:
- 6-11 jaar
- 12-15 jaar
- 16-19 jaar
(Bron: Regeling
combinatiefuncties)
Percentage jongeren tussen
de 12 en 24 jaar die tevreden
is over de sportvoorzieningen
in de wijk.
(Bron: Jongerenpeiling)
Percentage volwassenen vanaf
18 jaar die tevreden is over
sportvoorzieningen in de wijk.
(Bron: Zaanpeiling)
Percentage volwassenen vanaf
18 jaar die tevreden is over
sportvoorzieningen in de stad.
(Bron: Zaanpeiling)
Totale overcapacitiet van de
buitensportvelden
Aantal lidmaatschappen bij
sportverenigingen onder
volwassenen vanaf 18 jaar.
(Bron: Zaanpeiling)
Percentage sportende
jongeren tussen 12 en 24 jaar
die lid is van een
sportvereniging.
(Bron: Jongerenpeiling)
Percentage jongeren tussen
12 en 24 jaar die als vrijwilliger
in de sport actief is.
(Bron: Jongerenpeiling)
Rapportcijfer dat tijdens de
kwalitatieve monitoring wordt
gegeven door recreanten:
- waardering Twiske
- waardering Almaarder- en
38,2%
(gemeten in
2008)
Begroting Begroting
2011 2014
40% 42%
81% 82% 85%
18%
62%
50%
19%
62%
50%
22%
64%
52%
46% 47% 50%
56% 57% 59%
75%
12
76%
12
78%
- 42% 42%
65% 65% 65%
48% 48% 48%
8
7,9
8
8
8
8
8
68

Nr. Effectdoelstelling Effectindicatoren
Uitgeestermeer
Realisatie
2009
3 Wat gaan we doen om de effectdoelstellingen te halen?
Begroting
2011
Begroting
2014
Prestatiedoelstelling 1 Talentontwikkeling door een integrale aanpak met behulp van
sportstimulering, accommodaties en inzet van verenigingen.
Subsidiëren van stimuleringsprojecten mede door het cofinancieren van impulsregelingen voor
jongeren, ouderen en speciale doelgroepen
Prestatiedoelstelling 2 Blijven aanbieden van sportvoorzieningen tegen maatschappelijke
tarieven
Subsidiëren exploitanten van de sporthallen;
Subsidiëren exploitant van de zwembaden.
Prestatiedoelstelling 3 Realiseren van vastgestelde projecten en uitwerken gemaakte
afspraken
Opstellen en vaststellen van nota binnensport 2012-2016;
Uitwerken voorstel voor een evenwichtige, doelmatige spreiding van sportverenigingen en
sportvoorzieningen;
Investeren in een nieuw sportpark in De Omzoom;
Voor een aantal locaties onderzoeken wij de mogelijkheden om te investeren in nieuwe
accommodaties, wellicht op topsportniveau.
Uitvoeren en evalueren beleidsregels ‘Meedoen in Sport’;
Implementeren sportbesluit.
Prestatiedoelstelling 4 Vergroten van het aantal schoolgerichte sportverenigingen en stevig
inzetten op de uitvoering van het programma Brede School coalities
Aansluiten van sportverenigingen bij de Brede School Coalities;
Subsidiëren van de Jeugdsportpas.
Prestatiedoelstelling 5 Vergroten attractiviteit recreatiegebieden Twiske en Alkmaarder- en
Uitgeestermeer (RAUM)
Subsidiëren van de recreatieschappen
Het recreatiegebied in De Omzoom wordt in fasen aangelegd (zie programma grondzaken
en gebiedsontwikkeling)
Nr
Prestatie-indicatoren
1 - Aantal deelnemers aan sportbuurtwerk
- Aantal deelnemers aan nieuw project GALM
- Percentage deelnemers Jeugdsportpas die
doorstroomt naar een vereniging
3 - Aantal nieuwe of gerenoveerde accommodaties
die voldoen aan de normen van NOC*NSF
3 - Aantal uren benutting van de sporthallen
overdag door het onderwijs
3 - Sportpark Provily
- Sportpark de Omzoom
- Sporthal in Zaanstad Midden
- Zwembad in Zaanstad Noord
- Blok Gezond Leven (de Vang en de Slag)
- Vernieuwde kleedkamers
4 - Aantal sportverenigingen per Brede School
Coalitie
- Aantal verenigingen die meedoen met de
Realisatie
2009
5.148tiefuncties
-
Begroting
2011
5.200cties
200
10%
12%
15%
0 1 2
812
voorbereiding
haalbaarheid
-
-
-
0
0
19
850
opgeleverd
voorbereiding
haalbaarheid
haalbaarheid
haalbaarheid
5
1 per coalitie
22
Begroting 2014
Is afhankelijk van
combinatiefuncties
250
900
-
opgeleverd
-
-
-
12
3 per coalitie
25
69

Jeugdsportpas
5 a. aantal bezoekers Twiske
b. aantal bezoekers RAUM
4 Risico’s en beheersmaatregelen
1.117.000
450.000
1.120.000
452.000
1.122.000
455.000
De voortgang van de aanleg van de Omzoom is afhankelijk van de aankoopprocedure van de
benodigde grond. De grondaankoop stond gepland voor 2010. Het risico bestaat dat de
procedure langer duurt dan in de planning is opgenomen. Hierdoor wordt de realisatie van het
nieuwe sportpark vertraagd. Dit heeft geen financiële consequenties voor de Omzoom, maar wel
voor het onderhoud aan de bestaande voorzieningen die naar de Omzoom verhuizen. Het risico
van extra kosten voor het onderhouden van de bestaande voorzieningen komt voor rekening van
de reserve sport.
Voor verenigingen is het in deze periode lastiger om externe financiering te regelen, om in de
kleedkamers te investeren. Het risico bestaat dat dit de aanvraag voor kleedkamersubsidies
vertraagt, waardoor de kwaliteitsverbetering van de kleedkameraccommodaties achterblijft.
5 Intensiveringen en bezuinigingen
Bezuinigingen
Stoppen met schoolzwemmen
Het aanbieden van schoolzwemmen is geen wettelijke taak. Het college vindt het wel van belang dat
het onderwijs voldoende mogelijkheden heeft om bewegingsonderwijs te volgen. Uit de praktijk
blijkt ook dat 95% van de kinderen al een zwemdiploma heeft voor groep 5. De gemeente zal een
vangnetregeling bieden voor kinderen die dan geen diploma hebben.
Verminderen budget sportbeleid
Uit dit budget worden de benodigde (haalbaarheids)onderzoeken en de externe deskundigheid op
het gebied van sportaccommodaties gefinancierd. In de toekomst zullen onderzoeken meer in eigen
beheer worden uitgevoerd; voor projecten zal de dekking voor onderzoeken binnen het
projectbudget gevonden moeten worden.
Besparen op incidentele subsidies sportbeleid
Vanuit sport zal er minder subsidie beschikbaar zijn voor sportorganisaties die extra activiteiten willen
organiseren. Voor het subsidiëren van wijkse sportactiviteiten zal sport meer moeten samenwerken
met het wijkmanagement.
Heffing en belastingen sportaccomodaties
Er is budgettaire ruimte bij het product ‘heffingen en belastingen’
Aanvullende taakstelling sport
De zoekrichting sport vanuit de kadernota wordt niet geheel ingevuld. Daarom is een deel van de
bezuiniging taakstellend. Het college verwacht deze taakstelling in te vullen door het
accommodatiebeleid op een andere manier in te vullen.
Investeringen
Omzoom
Om de sportparken Provily en Slibkuil te kunnen ontwikkelen tot woonlocatie moeten
sportvoorzieningen verplaatst en aangepast worden. De kosten hiervan zijn geraamd op € 14
miljoen. Deze kosten worden voor de helft gedekt uit de opbrengsten van de locatie Provily Slibkuil
en voor de helft uit het investeringsfonds.
70

6 Begrotingsmutaties financieel
Prog. Wnr Product Omschrijving M Begroting Begroting Begroting Begroting
2011 2012 2013 2014
9 31126 Sportaccomodaties Herschikken taakstelling
intensiveringen Sport
V 100 100 100 100
31161 Sportaccomodaties 3.3.1 Verminderen budget
sportbeleid
R -60 -100 -100 -100
31162 Sportaccomodaties 3.3.2 Bezuiniging op
schoolzwemmen
R 0 -68 -136 -229
31163 Sportbeleid 3.3.3 Besp. incidentele subsidies
sportbeleid
R -30 -30 -30 -30
31164 Sportaccomodaties 3.3.4 Heffingen en belastingen
sportaccommodaties
R -10 -10 -10 -10
31174 Sportaccomodaties 3.3.9 Aanvullende taakstelling
sport
R 0 -92 -224 -131
Totaal 9 0 -200 -400 -400
(bedragen x 1.000)
7 Wat mag het kosten?
Resultaatmodel
Programma & Product
Saldo realisatie
2009
Saldo begroting
na bw 2010
Begroting lasten
primtief 2011
Resultaat voor bestemming
Sportaccomodaties 4.487 5.307 5.101 -166 4.935 4.828 4.673 4.797
Sportbeleid 415 1.122 1.098 -300 798 940 940 940
Recreatiebeleid 1.174 1.286 1.113 0 1.113 1.113 1.113 1.113
Subtotaal resultaat voor bestemming 6.076 7.716 7.312 -466 6.846 6.881 6.726 6.850
Mutaties reserves
Sportaccomodaties 2.380 1.104 0 -277 -277 -277 -276 -314
Sportbeleid 542 0 0 -151 -151 0 0 0
Subtotaal mutaties reserves 2.922 1.104 0 -428 -428 -277 -276 -314
Totaal resultaat na bestemming 8.997 8.820 7.312 -894 6.418 6.604 6.450 6.536
Begroting baten
primitief 2011
Begroting saldo
primitief 2011
Begroting saldo
primitief 2012
Begroting saldo
primitief 2013
Begroting saldo
primitief 2014
71

2.10 Programma 10: Cultuur
Portefeuillehouder: L. Vissers-Koopman
Coördinator: Dhr. C. Tip
1 Doel
Cultuur brengt de stad tot leven en bevordert “reuring en bekaiks”, zowel voor de eigen bewoners
als voor de bezoekers, onder meer door het verbinden van de recreatieve mogelijkheden en de
cultuur historische bezienswaardigheden.
2 Wat willen we bereiken?
Effectdoelstelling 1: Versterken van het vestigingsklimaat van Zaanstad
Cultuur is een vestigingsfactor voor burgers en bedrijven (de Atlas voor Gemeenten 2007). Hiermee
heeft cultuur ook een economische betekenis. Vooral mensen met een hogere opleiding willen graag
wonen in een stad met een gevarieerd cultureel aanbod. Er is vooral een sterk verband met de
aanwezigheid van podia. Bij de bezuinigingen is gekozen voor een sterke culturele infrastructuur met
een goede programmering en een gezonde bedrijfsvoering. De ‘woonaantrekkelijkheid’ van
Zaanstad heeft ook een relatie met een het erfgoed en de industriële panden aan de Zaan.
Effectdoelstelling 2: Bevorderen ontplooiingskansen van (met name) jongeren
Elke inwoner van Zaanstad, met jongeren als specifieke doelgroep, moet zo mogelijk in aanraking
kunnen komen met een cultuurdiscipline (podiumkunsten, film, media en letteren, cultureel erfgoed,
beeldende kunst en amateurkunst). Leerlingen van het basis- en voortgezet onderwijs kunnen via
onderwijsprojecten kennismaken met verschillende vormen van cultuur, maar willen daarnaast ook
zélf cultuur op hun eigen manier beleven.
Effectdoelstelling 3: Bevorderen van de sociale samenhang in de wijken
Cultuur en beeldende kunst bieden de mogelijkheid om op een speciale en vaak indringende manier
uiting te geven aan de identiteit van een groep, plek of buurt. Ook heeft een aantal aansprekende
community-art projecten, waaraan tal van bewoners en verenigingen meededen, laten zien dat er
eensgezindheid of een band kan ontstaan door samen te ‘werken’ aan een gemeenschappelijk
thema. Amateurkunst heeft naast intrinsieke waarde voor de ontplooiing van individuele deelnemers,
ook grote betekenis voor de sociale cohesie in de wijken.
Effectdoelstelling 4: Versterken van de externe aantrekkingskracht van Zaanstad
Vooral podia, musea, cultureel erfgoed en evenementen zijn belangrijke culturele voorzieningen als
het gaat om de externe aantrekkingskracht en naamsbekendheid van Zaanstad. Daarnaast betalen
bezoekers van een theater, museum of festival doorgaans niet alleen hun entreekaartje, maar maken
ook gebruik van andere voorzieningen in de stad, zoals horeca. Erfgoedparels als het
Hembrugterrein, de Zaanse Schans, de molens en de industriële panden langs de Zaan zijn
belangrijke ‘museale’ blikvangers. Zaanstad profileert zich op drie pijlers: First in Food, toerisme en
creatieve bedrijvigheid. De gekozen evenementen sluiten hierop aan en zijn gericht op de bewoners
van Zaanstad zelf, maar hebben vooral ook tot doel de economische spin-off te vergroten en
Zaanstad op de kaart te zetten.
Effectdoelstellingen en bijbehorende indicatoren
Nr. Effectdoelstelling Effectindicatoren Realisatie
2009
1 Versterken van het
vestigingsklimaat van
- Aantal mensen met
bovenmodaal
Begroting Begroting
2011 2014
Saldo 01 100 200
1 Dit is het laatst bekende CBS cijfer uit 2006. Het CBS spreekt niet van “bovenmodaal”, maar van
“hoog”. Overigens was het aantal vertrekkende huishoudens met een hoog inkomen even groot als
het aantal vestigers, waardoor het saldo “0” is.
72

Nr. Effectdoelstelling Effectindicatoren Realisatie
2009
Zaanstad inkomen dat zich in
Zaanstad vestigt
2 Bevorderen ontplooiing -Percentage
34%
jongeren
jongeren dat actief is
in een
cultuurdiscipline (JP)
-Bekendheid van
jongeren met FluXus.
60%
3 Bevorderen van de sociale Indicator wordt in de
samenhang in de wijken Zaanpeiling 2009
opgenomen:
- gemiddeld
waarderingscijfer van
culturele activiteiten
door bezoekers
6,7
4 Versterken van de externe -Deelname aan 29%
aantrekkingskracht van evenementen door
Zaanstad
mensen van buiten
Zaanstad
(Evenementenmonito
r vanaf 2009)
- Bekendheid van de
Zaanstreek bij
mensen buiten de
streek en Amsterdam
2
87%
3 Wat gaan we doen om de effectdoelstellingen te halen?
Begroting
2011
40%
65%
7
Begroting
2014
Prestatiedoelstelling 1.1 Instandhouding culturele basisinfrastructuur
Het College heeft gekozen voor behoud van kwaliteit, een gevarieerd aanbod en een solide
infrastructuur. Daarom is niet gekozen voor de kaasschaafmethode bij het doorvoeren van de
bezuinigingstaakstelling, maar voor gerichte keuzes. Met als gevolg dat het Zaantheater open blijft
en de subsidie aan De Kade wordt stop gezet. De educatieve activiteiten van De Kade (de Popschool
en het Compaenproject) worden ondergebracht bij FluXus en het Zaantheater. De Bieb(functie)
wordt in stand gehouden. Dat kan bijvoorbeeld door het combineren van de vestigingen
Wormerveer en Wormerland in Wormer bij voorkeur in de nabijheid van de Zaanbrug. Dit is ook
conform vastgesteld beleid.
De voortdurend wisselende trends en een publiek, dat hoge kwaliteitseisen stelt en steeds
veranderende behoeften heeft, vraagt ook om versterking van de instellingen tot één cultuurstichting
om zodoende een grotere efficiency te bereiken en daarmee een nog betere kwaliteit van het
aanbod, dat aansluit op de vraag. Beeldende kunst en vormgeving leveren ook een belangrijke
bijdrage aan de uitstraling van de stad.
Prestatiedoelstelling 2.1 Uitvoeren stimuleringsprogramma cultuurbereik/-participatie, vooral
gericht op jeugd en jongeren (relatie met 3.2)
In 2009 is gestart met de uitvoering van het programma Cultuurparticipatie. Van het fonds
Cultuurparticipatie (FCP) heeft Zaanstad extra middelen ontvangen, namelijk € 111.681
(matchingsgeld), om op 3 thema’s te intensiveren: amateurkunst, cultuureducatie en volkscultuur.
Volkscultuur is overigens een nieuw thema binnen het landelijke stimuleringsbeleid. Doel van het
programma is om elke inwoner van Zaanstad, met jongeren als specifieke doelgroep, actief in
aanraking te brengen met een cultuurdiscipline. Voor de amateurkunst honoreren we bijvoorbeeld
projecten die tot doel hebben professionals met amateurs te verbinden. Bij cultuureducatie ligt een
belangrijk accent op het bevorderen van buitenschoolse cultuurdeelname. Bij volkscultuur bieden we
leerlingen van het voortgezet onderwijs (VO) de gelegenheid om een persoonlijk dossier aan te
2
Het percentage van 29 is een gemiddelde van bezoekers/deelnemers van buiten Zaanstad aan de
evenementen Dam tot Damloop, Moisefestival, Zingen op de Zaan en Smaakexplosies.
30%
88%
50%
80%
8
30%
90%
73

leggen in het Gemeentearchief over de eigen herkomst en achtergrond. In het programma
Cultuurparticipatie zijn maatregelen ter verbetering opgenomen, die ten volle worden benut, een
kennis- en adviescentrum en financiële ondersteuning van vernieuwende projecten
Prestatiedoelstelling 3.1 Uitvoeren van manifestaties en kunst- en cultuurprojecten in de wijken
De lijn die is uitgezet met community-art en cultuur in de wijken wordt voortgezet en uitgebouwd. Er
komt een duidelijk accent te liggen op de ‘prachtwijk’ Poelenburg, maar ook in andere wijken zijn
initiatieven mogelijk.
Prestatiedoelstelling 3.2 Stimuleren van amateurkunst
Met de aanvullende middelen van het Rijk in het kader van cultuurparticipatie ligt het accent op het
stimuleren van vernieuwende activiteiten en projecten in het Programma Cultuurparticipatie: kansen
bieden voor samenspel, ontmoeting tussen amateurs en professionals, samenwerking tussen
verschillende organisaties en deelnemen aan improvisaties. Het ontdekken van de eigen talenten
staat voorop. Het amateurkunstbeleid wordt in de loop van 2011 herijkt en dan zal de
subsidieregeling hierop worden toegesneden.
Prestatiedoelstelling 4.1 Stimuleren van imagoversterkende beeldende kunst & vormgeving
De middelen van de Geldstroom Beeldende Kunst en vormgeving worden ingezet om meer
projecten op het gebied van beeldende kunst of vormgeving te kunnen initiëren, stimuleren,
subsidiëren en realiseren. Zij moeten het culturele imago van Zaanstad versterken. Een deel van de
gelden wordt ingezet om door middel van subsidie lokale en regionale initiatieven te ondersteunen.
Ook worden de middelen van de geldstroom ingezet voor aansprekende projecten, zoals een project
waarbij het Zaanse bedrijfsleven en culturele ondernemers worden gekoppeld en het project de
Zaanse Kleurenwaaier.
Prestatiedoelstelling 4.2 Uitvoering geven aan de evenementenaanpak van Zaanse
Smaakmakers
Aan de hand van de pijlers van het evenementenbeleid: Zaanstad op de kaart, economische spin-off
en sociale cohesie, is gekeken naar de evenementen in Zaanstad om te kijken op welke wijze een
bijdrage geleverd kan worden aan de bezuinigingen. Uitgangspunt van de nota is om evenementen
met subsidie op te bouwen om vervolgens op eigen benen te kunnen staan. Dit betekent dat enkele
evenementen in één keer afvallen of worden afgebouwd.
Tabel 2: Prestatiedoelstellingen en de daarbij behorende indicatoren
Nr. Prestatie-
Prestatie-indicator
Realisatie
doelstelling
2009
1.1 Instandhouding - Waardering van bewoners
6.7
culturele
over het culturele aanbod
basisinfrastructuur - Bezoekersaantallen culturele
voorzieningen
basisinfrastructuur (exclusief
de bezoekers aan de Zaanse
Schans)
959.167
2.1 Uitvoeren
stimuleringsprogra
mma
cultuurbereik/deelp
rogramma
cultuureducatie *
3.1 Uitvoeren van
manifestaties en
kunst- en
cultuurprojecten in
- Aantal projecten
- Aantal nieuw gestarte
community art-projecten
Begroting
2011
7
960.000
Begroting
2014
8
960.000
3 4 Niet zeker in
welke vorm
het project
doorloopt.
1 1
2
74

Nr. Prestatiedoelstelling
de wijken
3.2 Stimuleren van
amateurkunst
4.1 Versterking van
beeldende kunst &
vormgeving
4.2 Uitvoering geven
aan
evenementenbeleid
uit Zaanse
Smaakmakers
* Project is gestart in 2009
Prestatie-indicator
- aantal gesubsidieerde
amateurkunstprojecten
- Aantal nieuw gestarte
projecten beeldende kunst of
vormgeving
- Aantal bovenregionale
evenementen
4 Risico’s en beheersmaatregelen
Realisatie
2009
Begroting
2011
Begroting
2014
5 6 Niet zeker in
welke vorm
het project
doorloopt.
n.v.t. 2 2
2 2 2
De Zaanse Schans heeft een EFRO – subsidie ontvangen met investeringsverplichtingen, die vóór 1
juli 2012 moeten zijn uitgevoerd. Om dat te realiseren is het noodzakelijk dat de ruimtelijke
procedures tijdig worden doorlopen, zodat de tijdsplanning niet in gevaar komt.
5 Intensiveringen en bezuinigingen
Bezuinigingen
Eén cultuurbedrijf
De culturele instellingen hebben begin 2010 stil gestaan bij wat ze op langere termijn zouden willen
bereiken op het gebied van samenwerking. Ervaringen van anderen hebben duidelijk gemaakt dat
het beter is praktisch te beginnen met zaken waarin alle culturele instellingen een toegevoegde
waarde zien. In het tweede kwartaal 2010 is door de instellingen een onderzoek gestart naar
gemeenschappelijke activiteiten, zoals financiële en personele administratie, ICT. Vanuit een
hechtere samenwerking en ondersteuning kunnen de instellingen verder toewerken naar één
Stichting Cultuur. Er ontstaat dan een bedrijf van zo’n 125 fte en een omzet van een kleine € 15 mln.
In de overhead levert dit besparingen op: minder directeuren, minder stafpersoneel,
professionalisering van de bedrijfsvoering, enz. Dit betekent voor de gemeente dat er geen 5
subsidierelaties zijn, maar nog slechts één.
Het gaat hier om:
FluXus,
De Bieb
Zaantheater
De Fabriek
De Bieb
Bij de vaststelling van de kadernota is een motie aangenomen van ZOG, VVD, Groen Links, PvdA en
Christen Unie (nr. 26, 1 juli 2010). Daarin heeft het college de opdracht gekregen mogelijke
alternatieven ter invulling van locaties in Inverdan te zoeken en hierbij een kosten/baten analyse te
voegen. Dit onderzoek zal ingaan op de problemen en kansen voor de overbrugging en de
ontwikkeling van een bibliotheek op de buiging. In tussentijd wijkt het college niet af van het
vigerend beleid. In de begroting zijn hiervoor voldoende middelen beschikbaar. In 2011 en 2012
vallen gereserveerde budgetten voor de verplaatsing van de bibliotheek vrij aangezien de verhuizing
nog niet is geëffectueerd. De sluiting van het biebfiliaal Wormerveer gebeurt op basis van
vastgesteld beleid. In goed overleg met het gemeentebestuur Wormerland behoort een gedeeld
75

filiaal tot de mogelijkheden bij de Zaanbrug in Wormerland. Op termijn zal het gebruik van e-books
toenemen, waardoor minder m2 nodig zijn.
Zaanse Schans, Zaans Museum en Vereniging De Zaansche Molen
Met de Stichting Zaans Museum wordt in overleg gegaan over de bijdrage die zij kan leveren in een
sluitende exploitatie opzet voor toeristische voorzieningen die de Stichting de Zaanse Schans
realiseert met EFRO-middelen. Zo kan worden bereikt dat de Stichting de Zaanse Schans niet langer
subsidie hoeft te ontvangen. Dit kan verder mogelijk worden gemaakt door eigen inkomsten uit
vastgoed en parkeren. De gemeente gaat met de Stichting de Zaanse Schans in overleg over extra
middelen voor het onderhoud van de openbare ruimte die nodig zijn voor een kwalitatief goed
niveau.
De vereniging Zaanse Molen heeft de wens geuit om het molenmuseum naar de Zaanse Schans te
verplaatsen. Deze wens wordt nader bekeken.
De Kade
De gemeente vindt de kwaliteit van de culturele infrastructuur belangrijk en houdt daarbij vast aan
het principe ‘liever minder goed doen, dan veel half doen’. Binnen de huidige infrastructuur kan met
het beschikbare budget onvoldoende kwaliteit worden gegarandeerd. Daarom wordt ervoor gekozen
om de subsidie voor De Kade te beëindigen. Voor twee activiteiten wordt gezocht naar een andere
oplossing, De Popschool en het project dat wordt georganiseerd in samenwerking met VMBO school
Compaen. Door intrekking van de subsidie aan De Kade, raken de betaalde krachten hun baan kwijt.
De Stichting heeft zelf geen middelen om een sociaal plan te financieren. De gemeente is daartoe
juridisch weliswaar niet verplicht, maar aangezien het ontslag een directe relatie heeft met het staken
van de subsidie door de gemeente, neemt de gemeente de kosten van een sociaal plan voor haar
rekening.
La Breche
Door een kleine groep amateurverenigingen wordt gebruik gemaakt van La Breche. Uit een
onderzoek vorig jaar is gebleken dat de subsidie in feite niet naar de verenigingen gaat (ze betalen
dezelfde huur als andere organisaties), maar wordt gebruikt om de inkomstenderving in vergelijking
met andere evenementen teniet te doen. Dit is een uitzonderlijke regeling die in vergelijkbare
gevallen niet getroffen is en daarom vervalt.
Fluxus
Delen van de huisvesting van FluXus aan het Hof van Zaenden worden afgestoten, waardoor
intensiever gebruik van de lokalen Klaas Katerstraat en Westzijde het gevolg is. Gevolg minder
kosten beheer en overhead, ook door toepassing deeltijdontslag. Alle cursusactiviteiten worden
kostendekkend gemaakt (prijs- en lesdifferentiatie). De niet lesgebonden uren van de docenten
worden teruggebracht. Verhoging van de productiviteit.
De prijselasticiteit voor de volwassenen wordt onderzocht, waarbij wordt getracht maximaal door te
berekenen.
Subsidie evenementen afbouwen
Voorstel is om enkele evenementen te schrappen of een aantal jaren op te schorten. De gedachte
hierbij is dat als het financiële tij weer gunstiger is de evenementen weer opgepakt kunnen worden.
Het uitgangspunt van de nota Zaanse Smaakmakers is om nieuwe evenementen bij de start te
ondersteunen en na verloop de financiële ondersteuning weer af te bouwen, zodat nieuwe
evenementen de kans krijgen zich te ontwikkelen. Het betreft hier vooral de grote evenementen die
gericht zijn op de landelijke aandacht. In het coalitieakkoord (hoofdstuk 18) staat dat opnieuw de
focus moet worden aangebracht op de keuze van de evenementen. MidzomerZaan heeft een
belangrijke Zaanse Sponsor, daarom is dit evenement buiten de bezuiniging gehouden. De
gemeente draagt minder bij in financiële zin aan de Dam tot Dam, maar draagt uitgebreid bij in
materiële zin.
Evenementen 2011 2012 2013 2014
1 Dam tot Dam 10.000 20.000 30.000 30.000
76

2 Sportgala* 11.000 11.000 11.000 11.000
3 Atelierroute* 9.000 9.000 9.000 9.000
4 Smaakexplosies* - 35.000 35.000
5 Zingen op de Zaan - 12.000 12.000
6 Moisefestival - 12.000 12.000
7
35.000
12.000
12.000
Evenementen
Binnenstad 20.000 20.000 20.000 20.000
8 Wielerrronde NH* - 45.000 45.000 45.000
* Bij deze evenementen gaat het om het totale subsidiebudget
Investeringen
Bibliotheek
Uitgangspunt in de begroting is een bibliotheek in Inverdan van 4.000 m². In verband met de
vertraging van de bibliotheek is een herberekening gemaakt. Daaruit blijkt dat er een voordeel
ontstaat in de jaren 2011 en 2011 door de vertraging en dat de structurele onderhoudskosten circa €
200.000 hoger uitkomen. De kapitaallasten die uit deze investering voortkomen, worden gedekt door
huurinkomsten.
6 Begrotingsmutaties financieel
Prog. Wnr Product Omschrijving M Begroting Begroting Begroting Begroting
2011 2012 2013 2014
10 1036 Kunst en cultuur 6.15 Subsidie evenementen
stoppen
R -50 -165 -175 -175
5003 Bibliotheek Zaanradio A 37 83 83 83
3114101 Kunst en cultuur 3.2.1 Eén cultuurbedrijf
(Maatregelen cultuur)
R 0 -100 -200 -200
3114102 Kunst en cultuur 3.2.2 Fluxus (Maatregel cultuur) R 0 0 -50 -100
3114103 Kunst en cultuur 3.2.3 De Bieb (Maatregel cultuur) R -980 -886 263 9
3114104 Kunst en cultuur 3.2.4 Zaanse Schans (Maatregel
cultuur)
R 0 -354 -354 -354
3114109 Kunst en cultuur 3.2.09 De Kade (Maatregel
cultuur)
R -167 -347 -347 -347
3114110 Kunst en cultuur 3.2.10 La Breche (Maatregel
cultuur)
R -12 -24 -37 -37
Totaal 10
(bedragen x 1.000)
-1.172 -1.793 -817 -1.121
77

7 Wat mag het kosten?
Resultaatmodel
Programma & Product
Saldo realisatie
2009
Saldo begroting
na bw 2010
Begroting lasten
primtief 2011
Resultaat voor bestemming
Bibliotheek 3.828 4.149 3.627 -3 3.624 4.274 4.598 4.344
Kunst en cultuur 4.542 4.949 4.595 -79 4.516 4.127 3.658 3.658
Kunsteducatie 1.939 1.938 2.075 -142 1.933 1.933 1.883 1.833
Monumenten en archeologie 685 4.818 740 0 740 740 740 740
Musea 1.982 1.480 1.471 0 1.471 1.117 1.117 1.117
Subtotaal resultaat voor bestemming 12.976 17.335 12.507 -224 12.283 12.190 11.996 11.692
Mutaties reserves
Bibliotheek 495 0 0 0 0 -825 0 0
Kunst en cultuur 113 5 0 -75 -75 -75 0 0
Monumenten en archeologie 204 0 0 0 0 0 0 0
Subtotaal mutaties reserves 812 5 0 -75 -75 -900 0 0
Totaal resultaat na bestemming 13.788 17.340 12.507 -299 12.208 11.290 11.996 11.692
Begroting baten
primitief 2011
Begroting saldo
primitief 2011
Begroting saldo
primitief 2012
Begroting saldo
primitief 2013
Begroting saldo
primitief 2014
78

2.11 Programma 11: Wijkgericht werken en beheer
Portefeuillehouder: Mevr. L. Vissers-Koopman
Coördinator: Dhr. R. Schmidt
1 Doel
Het verbeteren van de kwaliteit van de openbare ruimte door extra te investeren in de inrichting en
het beheer ervan, als een belangrijke voorwaarde voor een stad die schoon, heel en veilig is en het
verder verbeteren van het wijkgericht werken door meer focus aan te brengen, de sturing te
verbeteren en de participatie te verbreden.
2 Wat willen we bereiken?
Effectdoelstelling 1: Maatwerk per wijk
In een stad als Zaanstad met negentien verschillende wijken en meer dan vijftig unieke buurtjes pakt
algemeen beleid niet voor elke wijk even goed uit. Maatwerk leveren is daarom het uitgangspunt.
Dat wordt gedaan door goed te weten wat er leeft en speelt binnen een wijk op basis van
wijkgerichte informatie en door bewoners, ondernemers en maatschappelijke organisaties te
betrekken bij de uitvoering én het opstellen van beleid. Een sterke wijkmanager is daarbij een
belangrijke speler in het veld. Hij bewaakt het verloop van het WUP en stuurt bij wanneer de
doelstellingen niet lijken te worden gehaald, zowel richting partners als naar de sectorale afdelingen
binnen de gemeente.
Effectdoelstelling 2: Versterken bewonersparticipatie
De mate en de kwaliteit van burgerparticipatie gaan wij versterken. Door enerzijds nog beter te
achterhalen wat er speelt en leeft in de wijk, anderzijds door bewoners en ondernemers te betrekken
bij projecten en onderwerpen die er in de wijk toe doen. Op deze wijze is burgerparticipatie een
goede en noodzakelijke aanvulling op de huidige werking van wijkoverleggen. Daarnaast blijven wij
zo in contact met bewoners van wijken waar nu geen wijkoverleg is.
Effectdoelstelling 3: De openbare ruimte is schoon, heel en veilig.
De komende jaren zal voor een bedrag van € 4 miljoen extra beschikbaar zijn voor het uitvoeren van
vervangingen in de openbare ruimte om zo de onderhoudsachterstanden van € 53 miljoen in te
lopen en het kwaliteitsniveau ‘basis’ te realiseren. Deze extra gelden zijn beschikbaar gekomen door
de verkoop van NUON-aandelen. Bij het opstellen van het meerjareninvesteringsplan is rekening
gehouden met de wijken die kwaliteitsverbetering het meest nodig hebben, de zogenaamde
“aandachtswijken”. Daarnaast zal een deel van het budget ingezet worden op verbetering van
bedrijfsterreinen en wordt gekeken waar verbetering van de openbare ruimte bijdraagt aan
doelstellingen van milieu (stil asfalt), maatschappelijke ontwikkeling (woonservicewijken) en sociale
cohesie in de woonwijken.
In 2009 een quick-scan uitgevoerd naar de kwaliteit van het gemeentelijke rioolstelsel.
Geconstateerd wordt dat de afgelopen jaren onderhoudsachterstanden in het rioolstelsel zijn
ontstaan en dat dit € 60 en € 70 miljoen bedraagt. Om deze onderhoudsachterstanden in te lopen
zal het investeringsniveau voor de riolering tot en met 2020 moeten worden verhoogd met € 67
miljoen. Dat betekent een hoger investeringsniveau structureel van bijna € 7 miljoen per jaar. Wel zal
waar mogelijk programmatischer gewerkt worden, zodat na riool waar mogelijk direct wordt herstraat
of heringericht, waardoor overlast van uitvoering verminderd zal worden.
Effectdoelstelling 4: Tevredenheid bij de burger bij de afhandeling van meldingen openbare
ruimte.
Er zit een grote discrepantie te zitten tussen de objectieve kwaliteit van de afhandeling van
meldingen openbare ruimte en de waardering van de burger. Tussen de 85 en 90% van de
meldingen worden binnen de gestelde afhandelingtermijn afgedaan. De burger waardeert dat voor
49% als positief. Om hier komend jaar verbetering in aan te brengen spannen we ons in om het
proces rond de afhandeling van meldingen efficiënter te organiseren en de communicatie richting de
melder te verbeteren.
79

De uitvoering van het onderhoud van de openbare ruimte is noodzakelijk voor een goede
leefomgeving. Om de bestuurlijke ambitie Zaanstad, schoon, heel en veilig te maken is ervoor
gekozen om meer medewerkers in te zetten, die afkomstig zijn uit de sociale werkvoorziening en
instromen via de Wet Werk en Bijstand (WWB). Deze aanpak helpt mensen aan een baan door een
tijdelijke werkplek te creëren. Met de extra arbeidsplaatsen kan het wijkgericht werken worden
versterkt. Meer medewerkers in de wijken leidt tot een betere openbare ruimte en de gemeente is
zichtbaar en herkenbaar aanwezig en daarmee aanspreekbaar in de wijken voor haar inwoners.
Effectdoelstelling 5: Vergroten van de aantrekkelijkheid van de openbare ruimte.
Naast het inlopen van de onderhoudsachterstand speelt het kwaliteitsaspect en het gebruik van de
openbare ruimte een belangrijke rol. Inverdan is een belangrijk voorbeeld, maar ook de linten en de
dorpskernen. Door de tijd heen worden aan de openbare ruimte en het beheer ervan steeds meer
eisen gesteld. Dit hangt samen met meerdere ontwikkelingen, zoals de binnenstedelijke verdichting,
de milieuopgave, maar ook recreatieve wensen en het gebruik van groen en het spelen in de stad.
Het inlopen van de onderhoudsachterstand moet resulteren in een goede en nette uitstraling, maar
ook bijdragen aan andere doelstellingen in de wijk, zoals het bevorderen van ontmoetingen,
leeftijdsbestendigheid van de wijk en bevorderen van de sociale cohesie. Verder zal gekeken
worden, waar lokale kwaliteitsimpulsen een positief effect hebben op de uitstraling van de stad en
waar mogelijkheden liggen om door middel van het adopteren van groen, wijkbewoners te
betrekken bij het beheer van de openbare ruimte.
Effectdoelstellingen en bijbehorende indicatoren
Tabel 1: Effectdoelstellingen en bijbehorende indicatoren
Nr. Effectdoelstelling Effectindicatoren Realisatie Begroting Begroting
2009 2011 2014
1 Maatwerk per wijk Voor elke wijk zijn
de prioriteiten
vastgesteld voor de
periode 2011-2014
n.v.t 18 18
2 Versterken
Wijken waar met 0 4 18
bewonersparticipatie nieuwe vormen van
bewonersparticipatie
wordt gewerkt
3 De openbare ruimte is De waardering voor 5,9 5,9 6,2
schoon, heel en veilig het onderhoud
openbare ruimte
door de burger.
(Zaanpeiling)
4 Tevredenheid van de burger Burger is tevreden 49% 55% 75%
bij afhandeling meldingen over afhandeling
melding
(Zaanpeiling)
5 Vergroten aantrekkelijkheid Tevredenheid over 51% 52% 55%
en gebruikswaarde van de openbare ruimte in
openbare ruimte
de buurt
(Zaanpeiling)
3 Wat gaan we doen om de effectdoelstellingen te halen?
Om de effectdoelstellingen te behalen worden de volgende prestaties gerealiseerd:
Prestatiedoelstelling 1: Maatwerk per wijk
Opstellen en uitvoering geven aan meerjarige wijkuitvoeringsprogramma’s
afstemmen tussen- en met partners over lange- en korte termijn doelstellingen
Regievoering besteding leefbaarheidbudgetten
Herijking van de effecten van subsidierelaties op wijkniveau
Regierol aanpak jongerenoverlast door voorzitterschap jongerennetwerkoverleg
80

Prestatiedoelstelling 2: Vergroten van burgerparticipatie
Inzetten van ICT instrumenten om inzicht te vergroten wat wijkbewoners vinden van
uitvoeringstrajecten beleidsveranderingen en bouwinitiatieven.
Meer in gesprek met meer bewoners in de wijken
Vaststellen van 18 wijkuitvoering programma’s in gezamenlijkheid met bewoners door andere
methodieken als internetpolls, geografische analyses en digitale wijkpanels
Prestatiedoelstelling 3: De openbare ruimte is schoon, heel en veilig
Het realiseren van een openbare ruimte die schoon, heel en veilig is door:
Het dagelijks onderhoud uit te voeren op basisniveau.
Het realiseren van de voorgenomen investeringen, inclusief extra vervangingsbudgetten voor het
inlopen van de onderhoudsachterstanden in de riolering en de openbare ruimte.
Zwerfvuilproblematiek in de wijken aan te pakken waarbij door onder meer het maken van
afspraken met verschillende partijen in de wijk zoals winkeliers, bedrijven, scholen en
woningbouwcorporaties.
Opstellen van een nieuw gemeentelijk rioleringsplan waarbij inzicht wordt verkregen in de
resterende opgave voor de ‘basisinspanning’ en noodzakelijke vervangingsinvesteringen in de
riolering.
Het opstellen van een beleidsnota voor de gladheidbestrijding.
Prestatiedoelstelling 4: Het verbeteren van de afhandeling van telefonische meldingen
Herzien van de afhandelingstermijnen voor de verschillende meldingen in de openbare
ruimte.
Communicatie over afhandelingstermijnen richting de burger.
Het aanpassen het registratiesysteem zodat betere sturingsinformatie wordt verkregen door
registratie van meldingen
Verbeteren van de aansturing op afhandeling telefonische meldingen.
Prestatiedoelstelling 5: Het realiseren van kwaliteitsimpulsen in de openbare ruimte
Verwerven subsidies van derden om doelstellingen van gemeente en andere overheden te
realiseren voor het verbeteren van de verkeersveiligheid en de mobiliteit per fiets en
openbaar vervoer.
Integrale aanpak van vervangingsinvesteringen zodat beleidsdoelstellingen van andere
programma’s worden gerealiseerd zoals geluidssanering, woonservicewijken etc.).
Het uitvoeren van een knooppuntanalyse om te komen tot een aantal locaties in de stad waar
een kwaliteitsimpuls aan wordt gegeven.
Het realiseren van doelstellingen vanuit het convenant Vaart in de Zaan waarbij het gebruik
van de Zaan als hoofdvaarweg wordt bevorderd.
Het opstellen van een groenstructuurplan.
Het realiseren van fysieke aanpassing in de wegenstructuur van Wormerveer en Assendelft
die de verkeersdoorstroming bevorderen.
Het uitvoering geven aan beleidsplan Dynamische Openbare Verlichting.
Nr Prestatie-indicatoren
Realisatie Begroting Begroting
2009 2011 2014
1 Elke wijk heeft een eigen Wijkuitvoeringsprogramma 90% 100% 100%
2 Criteria voor de leefbaarheidbudgetten Nee Ja Ja
2 De wijkmanager is voorzitter van het
jongerennetwerkoverleg
100% 100% 100%
3 Het opzetten van digitale wijkpanels. 0 2 8
4 Percentage goede beoordelingen bij schouw
beeldbestekken
88% 89% 91%
4 Realiseren van voorgenomen investeringen 100% 100% 100%
4 Kwaliteitscijfer zwerfvuil openbare ruimte volgens aanpak
bureau CREM
6,8 7,0 7,5
5 Meldingen openbare ruimte worden binnen de
afhandelingstermijn afgedaan
90% 85% 90%
81

4 Risico’s en beheersmaatregelen
Tabel 7: Prestatiedoelstellingen, risico’s en beheersingsmaatregelen
Nr. Prestatiedoelstelling Risico’s Beheersingsmaatregelen
3 Digitale wijkpanels en
Onduidelijk is nog hoe dit wordt Beginnen met een pilot en dit
internetpolls
ontvangen bij de bewoners van evalueren o.b.v. Eventueel de
zaanstad.
doelstelling aanpassen
3 Digitale wijkpanels en
Representativiteit van de
In overleg met O&S van de
internetpolls
uitkomst
Gemeente Zaanstad een goede
steekproef van de wijk maken op
basis van GBA-gegevens.
4 Dagelijks onderhoud op
Kwaliteit en aansturing HVC bij Evaluatie samenwerking.
basisniveau
afvalinzameling.
Handhaving Urgentie afwegen in
Handhavingsplan.
4 Realiseren van voorgenomen Slechte riolering waardoor Intensiveren rioolinvesteringen
investeringen
inrichting openbare ruimte niet
mogelijk is
Funderingsproblematiek
Vroegtijdig uitvoeren protocol
gebouwen bij civieltechnische voor in beeld brengen
projecten.
uitvoeringsrisico’s bij het
civieltechnische projecten nabij
gebouwen.
5 Meldingen openbare ruimte Klantgerichtheid wordt niet Verwachtingen managen bij de
worden serieus genomen ervaren door de burger
burger door goed te informeren
en transparant zijn ten aanzien
van klachtenafhandeling.
6 Het realiseren doelstellingen Samenwerking met andere Bestuurlijk overleg
vaart in de Zaan
partijen
5 Intensiveringen en bezuinigingen
Bezuinigingen
Beheer openbare ruimte (cleanteams)
De budgetten voor de cleanteams zullen worden afgebouwd met structureel €400.000,- vanaf 2014.
Doordat er jaarlijks € 4 miljoen bij openbare ruimte als investeringsbudget bijkomt, resulteert dit in
een verbeterde technische openbare ruimte in Zaanstad. Knelpunten in de wijken die naar voren
komen vanuit cleanteamacties zullen door de onderhoudsprogramma’s op voorhand voorkomen
worden. Andere knelpunten zoals zwerfvuil en afval worden vanuit de contracten in de
beeldbestekken opgelost en mogen geen extra financiële belasting vormen. Hier zijn reeds
verbetertrajecten op ingezet zoals extra inzet op het verwijderen van zwerfvuil op locaties die in de
wijk snel vervuilen, het maken van afspraken met partijen in de wijk (winkeliers bedrijven). Door beter
te sturen op de afhandeling van meldingen openbare ruimte en gebruik te maken van goede
informatiesystemen kan de burger beter bereikt worden waardoor de noodzaak van de wijkschouw is
afgenomen.
Grondwaterkosten in rioolheffing
Kosten die worden gemaakt voor het beheersen van het grondwater worden doorberekend in het
lozingsrecht.
Intensiveringen
Nieuwe instrumenten participatie
Voor de periode 2011-2014 wordt extra geïnvesteerd in burgerparticipatie. Met gebruikmaking van
nieuwe instrumenten wordt invulling gegeven aan het afwegingskader interactieve beleidsvorming.
Focus hierbij is de burgerparticipatie vormen, adviseren, meebeslissen, coproductie en faciliteren.
82

Financiering hiervan gebeurt door het anders inzetten van leefbaarheidgelden. Structureel tot 2014
betreft het een bedrag van € 110.000,- .
Areaaluitbreiding
Areaaluitbreiding openbare ruimte voor Poort Clamdijcke en Inverdan. Als gevolg van de
ontwikkeling van Poort Clamdijcke en Inverdan komt er meer openbare ruimte bij de gemeente in
beheer en onderhoud. Hierdoor nemen de kosten toe met € 100.000,- in 2011 en 2012 en €
200.000,- structureel vanaf 2013.
Protocol risico’s bij het uitvoeren van civieltechnische projecten in de openbare ruimte
Naar aanleiding van de problemen in de Wilhelminastraat te Wormerveer is besloten dat de
gemeente een werkwijze wil hanteren (protocol) dat risico’s bij het uitvoeren van civieltechnische
projecten in de openbare ruimte bij gebouwen, worden beperkt. Voor 2011 bedragen de kosten
voor uitvoering van het protocol € 500.000,- en daarna betreft het een structureel bedrag van €
300.000,-. Aangezien globaal de helft van de risicoanalyse wordt uitgevoerd voor rioleringsprojecten,
wordt 50% van de kosten gedekt uit het breed rioolrecht.
Rioolinspectie
De Europese normen zijn aangescherpt voor het uitvoeren van rioolinspecties en het reinigen van
riolering. Om aan de norm te kunnen voldoen is op jaarbasis € 135.000,- nodig. Dat kan worden
gedekt uit het verbreedrioolrecht. De consequentie is dat het tarief met € 2,25 zal stijgen.
Zorgplicht grondwaterbeheer
Op basis van de Wet Gemeentelijke Watertaken hebben gemeenten de zorgplicht toebedeeld
gekregen voor het grondwaterbeheer in Nederland. Jaarlijks is er € 60.000,- nodig voor onderzoek
naar deelgebieden met grondwaterproblemen in Zaanstad. Dit bedrag wordt gedekt voor verhoging
van het breed rioolrecht met € 1,- per heffingseenheid.
Kosten begraafplaatsen
In 2004 vonden nog 415 begravingen plaatsvonden op de gemeentelijke begraafplaatsen. Dit is de
afgelopen jaren gedaald (329 in 2009). De inkomsten dalen sterker dan de kostenbesparing als
gevolg van minder begravingen. Voor de begroting 2010 is er een tekort van € 190.000,- op de
exploitatie van de begraafplaatsen. Dit wordt voor een deel gecompenseerd binnen de exploitatie (€
120.000,-). Het overig tekort in 2010 van € 70.000,- wordt gedekt door tariefsverhoging.
Inlopen achterstallig onderhoud openbare ruimte
De komende jaren zullen rioolinvesteringen worden geïntensiveerd. Door de oplopende
onderhoudsachterstanden en de toename van herstratingen (als gevolg van € 4 miljoen aan Nuongelden),
waarbij het noodzakelijk is dat de onderliggende riolering wordt vervangen. Dit betekent in
de periode 2011-2014 een extra impuls van € 25 miljoen.
Inspectie bomenbeleidsplan
Eind 2009 is het Bomenbeleidsplan vastgesteld en is de kapvergunningsplicht voor particuliere
bomen komen te vervallen. Voor het behoud van het waardevolle en monumentale bomenbestand
in Zaanstad zal de gemeente jaarlijks een VTA inspectie moeten uitvoeren en zullen
onderhoudsmaatregelen uitgevoerd moeten worden voor een bedrag van € 35.000,-
Dynamisch Reizigers Informatie Systeem
Door een grote subsidie van de SRA kan Zaanstad investeren in een Dynamisch Reizigers Informatie
Systeem (DRIS) . De bijdrage aan het beheer en onderhoud van de panelen voor de komende 10 jaar
bedraagt € 50.000 per jaar
83

6 Begrotingsmutaties financieel
Prog. Wnr Product Omschrijving M Begroting Begroting Begroting Begroting
2011 2012 2013 2014
11 31102 Wegen en verkeer Areaaluitbreiding van Poort
Clamdijcke
A 100 100 100 100
31103 Integronderhoud Hogere onderhoudslasten voor A 0 0 100 100
openbruimte Inverdan
31105 Riolen Uitvoeren van rioolinspecties A 135 135 135 135
31106 Riolen Uitvoeren van rioolinspecties A -135 -135 -135 -135
31114 Riolen Grondwaterbeleidsplan C 60 60 60 60
31115 Riolen Grondwaterbeleidsplan C -60 -60 -60 -60
31116 Integronderhoud Protocol risico analyse
C 500 300 300 300
openbruimte civieltechnische projecten
31117 Riolen Protocol risico analyse
civieltechnische projecten
C -250 -150 -150 -150
31127 Wijkmanagement Bewonersinitiatieven G31 A 248 0 0 0
31132 Riolen 8.1 Meer grondwaterkosten in
rioolheffing
R -100 -100 -100 -100
31135 Wegen en verkeer DRIS panelen (Z/10/122254) C 53 53 53 53
31137 Groen en
speelplaatsen
Bomenbeleidsplan (Z/09/44259) B 35 35 35 35
31143 Wijkmanagement 1.1 Cleanteams afbouwen R 0 -200 -300 -400
Totaal 11
(bedragen x 1.000)
586 38 38 -62
7 Wat mag het kosten?
Resultaatmodel
Programma & Product
Saldo realisatie
2009
Saldo begroting
na bw 2010
Begroting lasten
primtief 2011
Resultaat voor bestemming
Integr.onderhoud openb.ruimte 19.972 24.660 24.823 -1.189 23.634 24.114 24.236 24.229
Riolen -285 -348 16.373 -17.527 -1.154 -1.154 -1.154 -1.154
Wegen en verkeer 5.554 6.050 6.470 -137 6.333 6.535 7.148 7.644
Waterhuishouding 1.787 666 667 0 667 667 666 666
Civiele kunstwerken 3.367 2.949 3.213 -69 3.144 3.226 3.306 3.368
Groen en speelplaatsen 2.830 2.667 2.492 0 2.492 2.664 2.654 2.643
Begraafplaatsen -51 -63 658 -969 -311 -311 -311 -311
Markten en kermissen -129 -83 399 -520 -121 -121 -121 -121
Wijkmanagement 4.618 6.312 5.111 0 5.111 4.513 4.413 4.313
Subtotaal resultaat voor bestemming 37.663 42.810 60.204 -20.411 39.793 40.131 40.836 41.275
Mutaties reserves
Wegen en verkeer 195 0 0 0 0 0 0 0
Groen en speelplaatsen 241 0 0 0 0 0 0 0
Wijkmanagement 849 1.544 0 -150 -150 -150 0 0
Subtotaal mutaties reserves 1.284 1.544 0 -150 -150 -150 0 0
Totaal resultaat na bestemming 38.948 44.354 60.204 -20.561 39.643 39.981 40.836 41.275
Begroting baten
primitief 2011
Begroting saldo
primitief 2011
Begroting saldo
primitief 2012
Begroting saldo
primitief 2013
Begroting saldo
primitief 2014
84

2.12 Programma 12: Publieke dienstverlening
Portefeuillehouder: Mevr. L. Vissers-Koopman
Coördinator: Dhr. M. van Zon
1 Doel
Vanuit de landelijke visie op dienstverlening Antwoord© werkt de gemeente Zaanstad aan het
slimmer organiseren van de dienstverlening aan haar burgers, bedrijven en instellingen. We dragen
daarbij uit dat mensen centraal staan. Het ondersteunen van de zelfredzaamheid van de burgers van
Zaanstad, vanuit wederzijds vertrouwen tussen overheid en burgers, bedrijven en instellingen, staat
daarbij voorop. De doelstelling van het programma Antwoord© hebben wij vertaald in onze eigen
doelstellingen:
1. De vraag van onze burgers staat centraal in ons handelen. Wij nemen de ruimte om
oplossingsgericht te werken, waarbij de persoonlijke benadering voorop staat.
2. Wij blijven overbodige regels schrappen.
3. Wij zorgen ervoor dat burgers, bedrijven en instellingen hun zaken snel en zeker kunnen
regelen.
4. Wij gebruiken servicenormen en dragen deze uit.
5. Wij zijn transparant en aanspreekbaar op onze kwaliteit.
6. Wij streven naar tevreden klanten, maar realiseren ons dat wij vanuit onze overheidstaak niet
iedereen tevreden kunnen stemmen.
Enkele kengetallen (prognosecijfers)
Dienst Realisatie 2009 Prognose 2011
Klantcontacten aan de balies 191.471 192.000
Binnenkomende telefoontjes 243.000 250.000
Binnenkomende e-mail 19.473 22.000
Internet bezoeken producten dienstverlening 173.000 180.000
2 Wat willen we bereiken?
Effectdoelstelling 1: Verbetering van dienstverlening.
Servicenormen.
In het coalitieakkoord staat beschreven dat de gemeente Zaanstad haar resultaten transparant aan de
burger wil communiceren. Wij willen aan de hand van een top 10 van servicenormen voor de burger
inzichtelijk maken waaraan de klantcontacten moeten voldoen. Het gaat hierbij om servicenormen
voor de levering van gemeentelijke producten.
In tijden van bezuinigingen houden wij de basis op orde.
Het leveren van goede dienstverlening tegen de beste kosten blijft ook in tijden van bezuinigingen
hoog in het vaandel staan. De gemeente is landelijk gezien op het gebied van de dienstverlening
een middenmoter. Om deze positie te blijven behouden voert de gemeente het landelijke
programma Antwoord© (één loketfunctie voor de gehele overheid) uit en investeert de gemeente de
komende jaren in slimme ICT oplossingen.
Het gebruik van Internet stimuleren
Het digitale loket van de gemeente wordt verder uitgebreid, zodat steeds meer mensen buiten de
gestelde openingstijden gebruik kunnen gaan maken van de dienstverlening van de gemeente.
Administratieve lastenvermindering
In het coalitieakkoord wordt aangegeven, dat we het belangrijk vinden om de administratieve
lastendruk omlaag te brengen voor burgers, bedrijven en instellingen. ‘De regeldruk willen wij
85

verminderen door gebruik te maken van de mogelijkheden om met minder, of met meer generiek te
volstaan.’ De gemeente Zaanstad gaat intensief samenwerken met de Kamer van Koophandel en het
Zaanse Ondernemers Netwerk (ZON) om de administratieve lastendruk te verminderen.
Contactpunt Noord
Onderzoeken of een contactpunt in het noordelijke deel van de gemeente voorziet in de behoefte
van de burgers. Dit in verband met de langgerektheid van de gemeente en de centralisatie van de
dienstverlening. Daarnaast wordt de financiële haalbaarheid in dit onderzoek meegenomen. In het
onderzoek naar een contactpunt in Noord wordt ook de samenwerking met externe partners
onderzocht.
Effectdoelstelling 2: Invoering van de Wabo.
Vergunningverlening
De Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo) is per 1 oktober 2010 ingevoerd. Het gevolg
van deze wet is dat vergunningstermijnen drastisch moeten worden teruggebracht. De gemeente zal
in 2010 en 2011 verschillende aanpassingen moeten doen, zowel in de organisatie, als in de
processen om de nieuwe wettelijke termijn te halen.
3 Wat gaan we doen om de effectdoelstellingen te halen
Prestatiedoelstelling 1 Verbetering van dienstverlening.
Servicenormen
Vaststellen top 10 servicenormen
Implementeren van de kritische procesindicatoren in de diverse processen.
Uitdragen van de servicenormen aan burgers, bedrijven en instellingen.
In tijden van bezuiniging houden wij de basis op orde.
Stabiele bereikbaarheid voor de burgers
Zaanstad blijft een middenmoter in de diverse benchmarks
Acceptabele wachttijden aan de balie
Investeren in slimme ICT oplossingen om processen te verkorten
Meer producten kunnen digitaal aangevraagd worden
Ontwikkelen van de één loketfunctie
Gebruikersvriendelijkheid van de website vergroten
Extern haalbaarheidsonderzoek laten doen voor de dependance Noord
Het stimuleren van Internet.
Prijsdifferentiatie waar mogelijk.
Verbeteren en uitbreiden digitaal loket.
Gerichte promotie en stimulering van het gebruik van Internet.
Internetzuilen in de publiekshal
Administratieve lastenvermindering
Intensieve samenwerking tussen Zaanstad, de Kamer van Koophandel en het Zaans
Ondernemers Netwerk (ZON).
Afschaffen van vergunningen, waar dat mogelijk en maatschappelijk verantwoord is en
vervangen door beleidsrichtlijnen.
Digitaal aanvragen meer mogelijk maken voor ondernemers.
Behalen bewijs van goede dienst.
86

Prestatiedoelstelling 2 Verbetering van de procesgang vergunningverlening.
Vergunningverlening
80% van de Wabo-vergunningen wordt binnen de nieuwe wettelijke termijn geleverd.
Diverse processen in de Wabo keten worden heringericht.
Met diverse ketenpartners (provincie, waterschappen, enz) worden werkafspraken vastgelegd
4 Risico’s en beheersmaatregelen
Bij het op orde houden van de basis van dienstverlening is het randvoorwaardelijk dat het
zaaksysteem wordt geïmplementeerd. Mocht de invoering van het zaaksysteem vertragen, dan
vertraagt ook de digitalisering van de producten voor burgers en ondernemers.
Het niet halen van de wettelijke doorlooptijden bij de Wabo kan leiden tot het mislopen van
leges.
5 Intensiveringen en bezuinigingen
Bezuinigingen
Kanaalsturing
Door meer digitale producten en diensten te leveren benut de gemeente het goedkoopste kanaal
van dienstverlening (kanaalsturing) en kunnen burgers tevens 24 uur per dag producten aanvragen.
Dus goede dienstverlening tegen de beste kosten. Om dit te realiseren dienen meer producten
digitaal te worden aangeboden. Een Zaaksysteem is nodig om dit te realiseren. Tevens kan door het
Zaaksysteem de eerstelijns afhandeling verhoogd worden, waardoor de backoffices minder belast
worden. Door de invoering van het Zaaksysteem worden besparingen gerealiseerd in de
werkprocessen van de volgende taakvelden: Belastingen, Burgerzaken, Bouwen / vergunningen,
Backoffice Werk & Inkomen, subsidieproces, registratie leerlingenvervoer en ICT.
Deze maatregel betreft een budget dat nog nader verdeeld moet worden over programma’s en is
daarom vooralsnog terug te vinden op een kostenplaats in programma 15 (5.1 Kanaalsturing).
Alleen welstandstoets in speerpuntgebieden
Door niet alle gebieden van Zaanstad meer volledig te laten toetsen aan de redelijke eisen van
welstand, maar alleen in speerpunt gebieden, kan de gemeente bezuinigen. Hierdoor wordt
ambtelijke capaciteit bespaard op meerdere plaatsen in de vergunningsketen en is het gelijk
mogelijk de regeldruk richting de burger te verminderen.
Efficiency verhogen in WABO-keten
In de planologische keten zal het huidige toetsingskader zoveel mogelijk worden omgezet naar
integrale richtlijnen. Daarnaast wordt het proces gedigitaliseerd. Deze twee veranderingen zorgen
ervoor dat er minder ambtelijke capaciteit hoeft te worden ingezet in de vergunningsketen en de
regeldruk afneemt.
In rekening brengen leges bij funderingsherstel
Op dit moment worden geen leges geheven bij bouwvergunningen voor funderingsherstel.
Het college stelt voor deze vrijstelling vanaf 2011 niet meer te hanteren.
Bouwbeleidsplantoets bij funderingsherstel en interne verbouwingen
Door geen bouwbeleidsplantoets uit te voeren bij funderingsherstel of andere interne verbouwingen
waarbij het wederrechtelijke gebruik ongewijzigd blijft, wordt zowel de regeldruk voor de burger
verminderd en levert dit een besparing op.. Ook dit is een uitwerking van het verminderen van de
regeldruk voor de burger.
87

Intensiveringen
Pilot Regionale Uitvoeringsdienst (RUD)
Zaanstad neemt deel aan de Kopgroep NZKG+ (Noordzee Kanaal gebied plus), met als doel een
haalbaarheid onderzoek uit te voeren naar een Regionale Uitvoeringsdienst (RUD). De reden van dit
onderzoek is dat de commissie Mans het Nederlandse handhavingsbeleid tegen het licht heeft
gehouden. De eventuele invoering van de RUD verbetert de kwaliteit en organisatie van het
omgevingsrecht in het Noordzeekanaalgebied. De uitkomst van dit onderzoek vormt de basis waarop
het bestuur van Zaanstad kan besluiten al dan niet mee te doen met deze regionale ontwikkeling.
6 Begrotingsmutaties financieel
Prog. Wnr Product Omschrijving M Begroting Begroting Begroting Begroting
2011 2012 2013 2014
12 2004 Bouwvergunningen Wegvallen werkzaamheden grenen
palen
A 114 114 114 114
2005 Bouwvergunningen Lagere opbrengst bouwleges A 1.481 1.281 1.131 881
2011 Burgerzaken Afname leges rijbewijzen A 190 190 190 190
2012 Burgerzaken Verlagen maximum tarief
rijbewijzen
A 35 70 70 70
2013 Burgerzaken Lagere leges opbrengst zonder
afdracht
A 110 110 110 110
2014 Burgerzaken Lagere afdracht rijbewijzen A -50 -50 -50 -50
2015 Bouwvergunningen Herschikken verlagen tarieven
welstandscommissie
V 50 50 50 50
2016 Vergunningen Herschikken efficiency KCC door V 60 60 60 60
APV/bijzwetten APV
2017 Bouwvergunningen Regionale Uitvoerings Dienst
(RUD)
B 50 0 0 0
20241 Bouwvergunningen 4.1.1 Alleen welstandstoets in
speerpuntgebieden
R -50 -81 -119 -119
20242 Bouwvergunningen 4.1.2 Efficiency verhogen in
WABO-keten
R -79 -269 -428 -428
20243 Bouwvergunningen 4.1.3 Funderingsherstel R -129 -129 -131 -131
20244 Bouwvergunningen 4.1.4 Bouwbeleidsplan R -116 -116 -124 -124
Totaal 12
(bedragen x 1.000)
1.666 1.230 873 623
7 Wat mag het kosten?
Resultaatmodel
Programma & Product
Saldo realisatie
2009
Saldo begroting
na bw 2010
Begroting lasten
primtief 2011
Resultaat voor bestemming
Bouwvergunningen 595 700 4.297 -5.098 -801 -1.079 -1.229 -1.479
Burgerzaken 2.109 2.034 3.376 -2.356 1.020 1.078 1.101 1.094
Gemeentearchief 953 1.015 823 -35 788 788 788 788
Vergunningen APV/bijz.wetten 176 174 118 0 118 118 118 118
Programma basisregistraties 226 644 325 0 325 325 325 275
Programma digitalisering 518 375 547 0 547 740 623 590
Havens en vaarwegen 799 956 1.912 -1.204 708 708 708 708
Vastgoedregistratie 885 759 857 -91 766 770 804 766
Subtotaal resultaat voor bestemming 6.262 6.657 12.255 -8.783 3.472 3.449 3.239 2.862
Mutaties reserves
Programma digitalisering 425 0 0 -172 -172 -365 -248 -215
Subtotaal mutaties reserves 425 0 0 -172 -172 -365 -248 -215
Totaal resultaat na bestemming 6.687 6.657 12.255 -8.955 3.300 3.084 2.991 2.647
Begroting baten
primitief 2011
Begroting saldo
primitief 2011
Begroting saldo
primitief 2012
Begroting saldo
primitief 2013
Begroting saldo
primitief 2014
88

2.13 Programma 13: Openbare orde en veiligheid
Portefeuillehouder: Mevr. G.H. Faber
Coördinator: Dhr. W.J. Bosman
1 Doel
Het doel van de Gemeente Zaanstad is de veiligheidsituatie, zowel objectief als subjectief minimaal
op het huidige niveau te handhaven, veiligheidsrisico’s zoveel mogelijk uit te sluiten en in rampen-,
crisis- en andere gevaarsituaties adequaat te kunnen optreden. De maatregelen die de gemeente
daarin moet nemen zijn complementair aan de eigen verantwoordelijkheid van burger, bedrijven en
instellingen op dat terrein.
2 Wat willen we bereiken?
Effectdoelstelling 1: Het voor de burger veiliger maken op straat en in de eigen
woonomgeving
Door een sluitende ketenaanpak zorgen dat de burger zich op straat veiliger voelt en dat het
veiligheidsgevoel op lange termijn minimaal gelijk blijft aan het huidige niveau. Ook burgers
bedrijven en instellingen zullen erop worden gewezen, hoe zij in het kader in het kader van hun eigen
verantwoordelijkheid daaraan een bijdrage kunnen leveren.
Effectdoelstelling 2: De uitgaansgebieden in Zaanstad veiliger maken
Door afspraken met horeca en politie en regelmatig overleg met partijen zorgen voor een veiliger
uitgaansklimaat.
Effectdoelstelling 3: Vermindering van jeugdoverlast in de woonomgeving
Door een gezamenlijke (keten)aanpak – gemeente, politie, welzijnsinstellingen - maatregelen nemen
waardoor de jeugd voor minder overlast in de woonwijken zorgt.
Effectdoelstelling 4: Nieuwe plannen worden als veilig beschouwd
Door in vooroverleg goede advisering over veiligheid mee te laten wegen, komen tot een
veiligheidsparagraaf bij ruimtelijke ontwikkelingen. Bij de verdere uitwerking van de plannen zal deze
paragraaf als een van de toetsingsfactoren worden gehanteerd.
Effectdoelstelling 5: Bestrijding georganiseerde criminaliteit
Voorkomen dat georganiseerde criminaliteit zowel lokaal als regionaal op enigerlei wijze door de
overheid wordt gefaciliteerd door vergunningen, subsidies, aanbestedingen etc.
Effectdoelstelling 6: De openbare ruimte is schoon en veilig
De openbare ruimte moet schoon en veilig zijn. Er wordt zoveel mogelijk wijkgericht gewerkt en
maatwerk geleverd voor de afhandeling van klachten/ meldingen over de openbare ruimte. Deze
klachten worden op basis van informatiesturing aangepakt.
Speerpunten waarop wordt ingezet zijn: aanpak parkeeroverlast en de afvaldumpingen, aanpak
illegale bouwwerken, gebruik in strijd met het bestemmingsplan, (brand/constructie)veilig gebruik
van woningen en milieucontroles bij (horeca)bedrijven.
Effectdoelstelling 7: Verminderen van parkeeroverlast
De parkeerdruk in de oude wijken zorgt door fout parkeren voor overlast. Ook wordt deze overlast
rond scholen ervaren. Tevens wordt er veelvuldig fout geparkeerd door bewoners met buitenlandse
kentekens in gebieden waar belanghebbende parkeren is ingevoerd.
Handhaving gaat door met controles op fout parkeren met als doel om de parkeeroverlast terug te
dringen en daarmee de verkeersveiligheid te verbeteren.
Effectdoelstelling 8: Verminderen van het aantal illegale bouwwerken
In Zaanstad is twee jaar geleden gestart met een inhaalslag toezicht/ handhaving illegale
bouwwerken en strijdig gebruik van bestemmingsplannen. Doel is er voor te zorgen dat bouwwerken
aan de regels voldoen die zijn opgenomen in het Bouwbesluit (o.a. veiligheid) en dat ze voldoen aan
89

de ruimtelijke kwaliteit van onze leefomgeving (toetst aan beleidsregels). Voor elk op te richten
bouwwerk dat vergunningplichtig is, dient een bouwvergunning te worden aangevraagd. Alvorens er
tot handhaving wordt overgegaan zal de burger in ruime mate in de gelegenheid worden gesteld om
zijn bouwwerk te “legaliseren‘. Handhavingcommunicatie zal hierbij een rol gaan spelen.
Effectdoelstelling 9: Verbeteren van de gemeentelijke dienstverlening met betrekking
afhandeling van meldingen
Jaarlijks komen er meldingen en klachten binnen van bewoners die betrekking hebben op de
kwaliteit van de openbare ruimte. Deze klachten en meldingen kunnen sneller worden afgehandeld.
Een snelle afhandeling en terugkoppeling naar de melder/ klager over het verloop van de klacht
zullen leiden tot een toenemende tevredenheid van de burger. De telefonische terugkoppeling (via
het KCC, forward and Tracksysteem) door handhaving is goed.
De tevredenheid over de afhandeling van de klachten zal gemeten worden door middel van een
enquête.
Effectdoelstelling 10: Vergroten van het verantwoordelijkheidsgevoel van de burger waar het
gaat om de brandveiligheid van hun woon-, werk- en leefomgeving
De Brandweer is niet als eerste verantwoordelijk voor ieders brandveiligheid. Gemiddeld wordt een
brand na 15 minuten ontdekt. De brandweer heeft als taak om 30 minuten na het ontstaan van brand
met de daadwerkelijke brandbestrijding te beginnen. De brandweer heeft geen rechtstreekse invloed
op de ontdekkingstijd. Daarom moeten burgers, bedrijven en instellingen ervan doordrongen zijn,
dat ze het voorkomen van brand in eigen hand hebben en dat zij zelf in eerste instantie voor tijdige
ontdekking en eventueel noodzakelijk redding moeten zorgen. Voorlichting op het gebied van
brandveiligheid en het installeren van rookmelders kan bijdragen aan het vergroten van het
verantwoordelijkheidsgevoel van burgers, bedrijven en instellingen.
Effectdoelstelling 11: Uitvoering geven aan de wet op de Veiligheidsregio’s
(basisbrandweerzorg)
Op 1 oktober 2010 is de wet op de Veiligheidsregio’s in werking getreden. Deze wet vervangt onder
meer de Brandweerwet 1985. In twee bijbehorende besluiten worden de kerntaken van de
brandweer omschreven.
Het besluit Veiligheidsregio’s legt een wettelijk te realiseren opkomsttijd vast. Dit is gebaseerd op vijf
categorieën van objecten voor de eerste tankautospuit. Deze norm is niet gebaseerd op een
prognose, maar op een te realiseren opkomsttijd. Door middel van een verplichte registratie achteraf
moet blijken of deze gehaald is. Het bestuur van de Veiligheidsregio kan op objectniveau
gemotiveerd van de normen afwijken. Verwachting is dat in de loop van 2011, wanneer het regionaal
dekkingsplan gereed is, definitieve vaststelling van normen plaats kan vinden. Tot die tijd zullen de
huidige normen volgens de leidraad Repressieve Brandweerzorg gehandhaafd blijven.
Het Besluit personeel Veiligheidsregio’s stelt kwaliteitseisen aan de vakbekwaamheid van een
brandweerman/-vrouw en de borging daarvan. Gedurende zijn hele loopbaan moet deze blijven
werken aan zijn eigen kwaliteit door opleidingen, oefenen en bijscholen.
Een voorwaarde voor het behalen van de doelstellingen is de beschikking over materieel en
personeel. Deze moeten beide aan de daarvoor geldende richtlijnen voldoen en er moet een
adequate bluswatervoorziening zijn.
Effectdoelstellingen en bijbehorende indicatoren
Nr. Effectdoelstelling Effectindicatoren Realisatie
2009
1 De eigen woonomgeving
is en voelt veilig
2 Uitgaansgebieden in
Zaanstad zijn en voelen
veilig
% burgers dat zich wel
eens onveilig voelt
Rapportcijfer inwoners
(ervaren ) veiligheid in
uitgaansgebieden
overdag
‘s avonds
Begroting Begroting
2011 2014
31% 30% 27%
7.0
5,3
7.0
6.0
7.5
6.5
90

Nr. Effectdoelstelling Effectindicatoren Realisatie Begroting Begroting
2009 2011 2014
3 Vermindering van
Aantal incidenten
1844 1800 1750
jeugdoverlast in de eigen jeugdoverlast
woonomgeving
(politiemonitor)
4 Nieuwe ruimtelijke
plannen worden als veilig
beschouwd
5 Voorkomen faciliteren
georganiseerde
criminaliteit door overheid
6 De openbare ruimte is
schoon, heel en veilig
7 Verminderen van de
parkeeroverlast in
Zaanstad
8 Verminderen van illegale
bouwwerken in Zaanstad
(incl. strijdig gebruik
bestemmingsplannen)
9 Verbeteren van de
gemeentelijke
dienstverlening van de
gemeente
10 Het vergroten van de
mate waarin burgers,
bedrijven en instellingen
zich ervan bewust zijn zelf
de eerst verantwoordelijke
te zijn voor de
brandveiligheid van hun
woon-, werk- en
leefomgeving
11 Het vergroten van de
(objectieve)
brandveiligheid
Vanuit proactiebeleid alle
ruimtelijke
ontwikkelingsplannen
voorzien van externe
veiligheidsparagraaf
Coördinatie toepassing
Wet Bibob
BIBOB-toets
vergunningaanvragen
horecasector
Percentage van bedrijven
dat de Wet Milieubeheer
naleeft
Door het verminderen van
het aantal klachten/
meldingen in ARIS
betreffende overlast (afval,
parkeren, geur en
geluidoverlast)
Door terugdringen van het
aantal meldingen
parkeeroverlast (incl.
parkeeroverlast rond
scholen.
Het aantal afgesloten
dossiers met beëindiging
overtreding
% tevredenheid van de
afhandeling van
meldingen/ klachten en
verzoeken tot handhaving.
Percentage van inwoners
dat zijn woning voldoende
brandveilig vindt
Percentage in woningen
aanwezige en
functionerende
rookmelders
Uitvoering van de twee
besluiten gebaseerd op de
wet op de
Veiligheidsregio’s
(basisbrandweerzorg)
Geen
80%
100% 100%
voldoende
100%
goed
100%
75% 85% 90%
3.635 3.000 2.500
385
meldingen
300 250
120 120 120
- Nulmeting
(via enquête)
85%
53,2% 55% 60%
54% 60% 80%
91

3 Wat gaan we doen om de effectdoelstellingen te halen?
Prestatiedoelstelling 1
In een Integraal Veiligheidsplan wordt - in een meerjarig perspectief - op de verschillende
abstractieniveaus de doelstellingen en kaders vastgelegd. Hieruit kan worden afgeleid, hoe de
verantwoordelijkheden tot de verschillende opgaven over de actoren in het veiligheidsveld zijn
verdeeld m.b.t. met strategie, regie, coördinatie en uitvoering.
Vooruitlopend hierop participeert de gemeente in de thematische integrale aanpak van de politie,
die gericht is op de onderwerpen overvallen, woninginbraken, autodiefstallen en fietsendiefstal.
Activiteiten die de gemeente in samenwerking met de partners ontwikkeld zijn:
Stimuleren innovatieve opsporingsmethode (DNA-spray)
Bestuurlijke rapportages
Mobiele camera
Aanpak hotspots
Handhavingscheck Politie i.s.m. sector Handhaving
In dit verband is de toekomstige richting van het politiebestel van belang en voornamelijk de mate
van schaalvergroting en wat de invloed daarvan is op de regionale en lokale politiezorg en de politie
als partner.
Prestatiedoelstelling 2
Afsluiten horecaconvenant tussen gemeente, horeca, Openbaar Ministerie en politie. In het
convenant is opgenomen dat er maandelijks een ambtelijk overleg is (OOV, Handhaving en
politie) en 4 maal per jaar overleg met de horeca.
Prestatiedoelstelling 3
Opzetten wijkmonitoren in wijken met jongerenoverlast problematiek. Daarna opstellen van
gemeenschappelijk plan van aanpak met de betrokken partijen in de wijk. Door
wijkmonitoring kunnen de problemen in beeld gebracht worden zodat een effectieve aanpak
kan worden opgezet om overlast terug te dringen.
Doorontwikkelen van het regionale veiligheidshuis. In het veiligheidshuis wordt door
intensieve samenwerking tussen justitiële en zorgpartners de persoonsgerichte ketenaanpak
verbeterd met als doel de recidive en bijbehorende overlast terug te dringen.
Prestatiedoelstelling 4
Alle ruimtelijke ontwikkelingsplannen worden voorzien van een veiligheidsparagraaf. Bij de
uitwerking wordt dit een van de toetsingsonderdelen. Bij advisering in het voortraject van RO
plannen door Brandweer en gemeentelijke diensten is structureel aandacht voor (externe)
veiligheidsaspecten conform de notitie proactiebeleid en Wabo.
Prestatiedoelstelling 5
Intensivering en structurering van de toepassing van de wet Bibob in de aangewezen
beleidgebieden.
Meeliften met regionale initiatieven om de toepassingsgebieden Bibob uit te breiden.
Aanbestedingen, milieu- en bouwvergunningen en subsidies zijn hierbij de opties.
Uitvoering van het in 2010 afgesloten hennepconvenant. De opsporing en bestrijding van
hennepteelt krijgt hierdoor een meer gestructureerd karakter zowel in samenwerking tussen
de partners als in logistiek.
Invoering van de bestuurlijke aanpak (aanschrijving) bij ruiming hennepkwekerijen naast de
strafrechtelijke aanpak. Hierdoor is verhaal van de ruimingkosten op overtreder mogelijk.
Prestatiedoelstelling 6
Het realiseren van een openbare ruimte die schoon en veilig is door:
het vergroten van het aantal rekeningen met kostenverhaal voor weghalen van
afvaldumpingen van 280 in 2009 naar 400 in 2011.
het realiseren van de toezicht- en handhavingactiviteiten in het vastgestelde
handhavingprogramma waarbij brand- en bouwkundige veiligheid, gezondheid en ernstige
hinder de pijlers zijn.
92

een effectievere samenwerking van brandweer, handhaving, en vergunningverlening,
waardoor meer bedrijven kunnen worden gecontroleerd; dit wordt verder uitgewerkt in het
Handhavingprogramma 2011-2012.
Prestatiedoelstelling 7
Het verminderen van parkeeroverlast door:
het vergroten van het aantal bonnen op fout parkeren (Wet Mulder) van 5800 in 2009 naar
6200 in 2012.
in 2010 is de handhaving van verkeersoverlast bij scholen geïntensiveerd naar aanleiding van
klachten. Het huidige niveau van handhaving wordt gecontinueerd.
het wegslepen van buitenlandse kentekens zonder vergunning of het verhogen van het
aantal boetes voor buitenlandse kentekens in het gebied van belanghebbende parkeren
(2011 is nulmeting).
Prestatiedoelstelling 8
Verminderen van het aantal illegale bouwwerken door:
het continueren van de handhavingactiviteiten op het gebied van illegale bouwwerken en
strijdig gebruik van bestemmingsplannen zoals vastgesteld in het handhavingprogramma.
het inventariseren vooraf van een nieuw bestemmingsplan voor het buitengebied op illegale
situaties.
het vooraf informeren van burgers over regelgeving ten aanzien van illegale bouwwerken
door folders, bewonersbrieven, wijkkrant, wijkoverleg of persbericht (zgn.
handhavingcommunicatie).
Prestatiedoelstelling 9
Het verbeteren van de gemeentelijke dienstverlening met betrekking tot de afhandeling van
meldingen openbare ruimte door:
het vergroten van de snelheid van afhandeling verzoeken tot handhaving en
meldingen/klachten van 75% binnen de wettelijke termijn in 2009 tot 85% in 2011.
terugkoppeling door de toezichthouder over de afhandeling van de klacht/ melding aan de
klager/ melder.
Prestatiedoelstelling 10
Goede voorlichting m.b.t. brandveiligheid om in een toenemend aantal gevallen het
ontstaan van brand voorkomen. Met voorstellen om het veiligheidsbewustzijn, de
zelfredzaamheid en de eigen verantwoordelijkheid van burgers, bedrijven en instellingen te
vergroten, wordt invulling gegeven aan de “Strategische Reis”. Deze is op landelijk niveau
ingezet en wordt doorvertaald naar de regionale en gemeentelijke korpsen.
Op wijkniveau zal inhoud worden gegeven aan “community safety” door het, in
samenwerking met dienst Wijken, leggen van de nadruk op zelfredzaamheid van burgers,
bedrijven en instellingen.
Stimuleren van de installatie van rookmelders om de ontdekkingstijd van brand te verkorten.
Prestatiedoelstelling 11
Door PwC is onderzoek uitgevoerd naar de mogelijkheden om in de toekomst ook interregionale
samenwerkingsverbanden te realiseren met Amsterdam-Amstelland en Kennemerland.
Risicobeheersing, adequate calamiteitenbestrijding en reductie van kosten per inwoner zijn de
belangrijkste motieven om deze verkenning uit te voeren. De conclusie uit het rapport is dat een
fusie van de drie regio’s nu niet haalbaar is. Een samengaan van de regio Zaanstreek-Waterland met
Amsterdam-Amstelland is een meer kansrijke optie. Op basis van de aanbevelingen van PwC hebben
de besturen van de drie regio’s besloten een onderzoek in te stellen naar de mogelijkheden voor een
Interregionaal Veiligheidscentrum (IVC), en een interregionale voorziening voor kennis en expertise.
Ook is er bestuurlijk overeenstemming over versterkte samenwerking bij grensoverschrijdende
scenario’s bijvoorbeeld m.b.t. Schiphol en NZK-gebied. In deze context speelt ook de discussie over
het politiebestel in relatie tot eventueel noodzakelijke congruentie van regio’s een rol.
93

Voor 1 juli 2011 wordt na een zienswijze van de raad, door het Veiligheidsbestuur een
gemotiveerd besluit genomen over het afwijken van de opkomsttijden uit de wet op de
Veiligheidsregio’s.
Door een sluitende registratie wordt inzichtelijk of de (bestuurlijk vastgestelde) afwijkende
opkomsttijden voor de basisbrandweerzorg worden gehaald, waarmee een bestuurlijk
inzichtelijke en controleerbare norm wordt geïmplementeerd.
De consequenties van het besluit personeel Veiligheidsregio’s voor de brandweer zijn in het
meerjaren oefenbeleidsplan verder uitgewerkt. Afhankelijk van de beleidsontwikkeling op
regionaal en gemeentelijk niveau, zullen in 2011 de competenties en kwaliteitseisen per
functie worden vastgesteld en in de daaropvolgende jaren worden getoetst. Op deze manier
zal de vakbekwaamheid van een brandweerman/-vrouw blijvend worden geborgd.
De brandweer treedt op als adviseur en toezichthouder ten aanzien van
brandveiligheidsaspecten die gesteld worden in bouw, -milieu- en gebruiksvergunningen.
Nr Prestatie-indicatoren
Realisatie Begroting 2011 Begroting
2009
2014
1 Meerjarenplan integraal veiligheidsbeleid 1 1
1 Aanpak hotspots 2 4
1 Bestuurlijke rapportages 4 8
2 Door partijen ondertekend horecaconvenant 1 1
3 Opzetten wijkmonitoren 2 3
4 Veiligheidsadviezen in voortraject bij elke
ruimtelijke ontwikkeling
100% 100%
5 Aantal Bibob onderzoeken 4 8
5 Uitbreiding categorieën Bibob onderzoek 1 3
5 Deelname rooidagen hennepteelt 4 4
5 Bestuurlijke aanpak hennepteelt 5 5
6 Het vergroten van het aantal rekeningen met
kostenverhaal voor weghalen van afvaldumpingen
280 400 600
6 Het aantal gecontroleerde bedrijven 382 475 475
6 Het aantal opgelegde handhavingbeschikkingen
voor milieu/ bouw/ RO/ Gebruiksbesluit
78 80 80
7 Realiseren van de opgaven uit het
Handhavingprogramma 2011- 2012
90-100% 90-100% 90-100%
7 Vergroten van het aantal bonnen op fout parkeren
(Wet Mulder)
5.800 6.200 6.500
7 Vergroten van het aantal handhavingbeschikkingen
voor motorvoertuigen met buitenlandse kentekens.
- 100 120
8 Inventarisatie illegaliteit nieuw bestemmingsplan
buitengebied
1 1 1
9 Vergroten van de snelheid van afhandeling
verzoeken tot handhaving en meldingen/klachten <
6 wkn./ wettelijke termijn.
75% 85% 90%
10 Het intensiveren en vernieuwen van de algemene
voorlichting aan burgers, bedrijven en instellingen
met als doel de brandveiligheid te verbeteren
1 1
11 Percentage van spoedeisende gevallen waar in de
brandweer voor de basisbrandweerzorg binnen de
80% 80%
100%
voor de Veiligheidsregio Zaanstreek-Waterland
bestuurlijk vastgestelde opkomsttijden ter plaatse
komt
Na 1 juli 100%
11 Het vaststellen van beleid, waarin zowel
kwalitatieve als kwantitieve normen worden gesteld
op het gebied van vakbekwaamheid
11 Volledige uitvoer binnen de daarvoor gestelde
termijnen van verzoeken m.b.t.
brandveiligheidsadvies- en controlewerkzaamheden
(bouw-, milieu- en gebruiksvergunningen)
99%
Afhankelijk van
beleidsontwikkeling
en realisatie op
regionaal en
gemeentelijk niveau
100% 100%
94

4 Risico’s en beheersmaatregelen
Nr Prestatiedoelstellingen Risico’s Beheersingsmaatregelen
1 Veiligheid burger op straat
en eigen woonomgeving
10 Vergroten gevoel
verantwoordelijkheid
burger, bedrijven en
instellingen
11. Wet op de
Veiligheidsregio’s /
Basisbrandweerzorg
5 Intensiveringen en bezuinigingen
Bezuinigingen
imagoschade bij calamiteiten regie op communicatie naar
de media en pro actief
communiceren
Juridische aansprakelijkheid bij
incidenten en calamiteiten
Extra capaciteitinzet ten koste van
andere prioriteiten.
Samenwerken met ketenpartners is
afhankelijk van de medewerking en inzet.
Nationale politie en/of regionale
opschaling kan ten koste gaan van de
lokale politiezorg.
gewenst gedrag uit voorlichting wordt
niet overgenomen door de doelgroep.
de kaders die de arbeidstijdenwet oplegt
kunnen conflicteren met de
noodzakelijke oefeningen die jaarlijks
nodig zijn om de kwaliteit van het
brandweerpersoneel te kunnen
waarborgen.
De nieuwe richtlijnen voor
drinkwaterleidingen schrijven leidingen
voor met een kleinere diameter,
waardoor minder bluswater beschikbaar
zal zijn uit brandkranen.
uitoefenen van de wettelijke
toezichttaak, capaciteit
reserveren en bestuurlijk
vastleggen in het
Handhavingprogramma.
bijstellen en herprioriteren
werkzaamheden / projecten
handhavingprogramma door
bestuurlijke besluitvorming.
Maken van harde afspraken
over inzet en planning
Wijzigen voorlichtingsstrategie
Beleid ontwikkelen om de
blijvende vakbekwaamheid van
het personeel te beoordelen
en het nemen van
maatregelen op individueel
niveau die alsnog leiden tot
het voldoen aan de normen.
In samenwerking met dienst
Wijken en dienst Stad zal de
brandweer bestuurlijk advies
uitbrengen hoe de
bluswatervoorziening in de
toekomst geborgd kan blijven.
Veiligheid
Meer aandacht zal worden besteed aan de integrale veiligheid, hoe de verschillende
veiligheidsopgaven met elkaar samenhangen en op welke wijze de partijen die daarin een rol
hebben, elkaar kunnen versterken. Een meerjarig integraal veiligheidsplan moet daarvoor de basis
bieden als opmaat voor de versterking van de regierol van de gemeente in het kader van het
kernbeleid Veiligheid. Sturen op prioriteiten, op samenwerking en op nakomen van afspraken zijn
daarbij de kernbegrippen.
Ook wordt extra inzet gepleegd in het kader van de bestuurlijke aanpak georganiseerde misdaad.
Voorkomen moet worden dat criminele verbanden door overheidshandelen worden gefaciliteerd. In
de aangewezen beleidcategorieën zal de wet BIBOB gecoördineerd en structureel worden
toegepast. Op termijn zullen daaraan meer beleidsvelden aanworden toegevoegd. (onroerend goed,
aanbestedingen). Voor deze intensiveringen zal de capaciteit van de afdeling Openbare Orde en
Veiligheid worden uitgebreid.
Uitbreiding formatie straattoezicht
Het college zit in op de basis op orde. Daarbij hoort een schone, hele en veilige wijk. Een middel om
dat te bereiken is straattoezicht. De huidige formatie is te klein om dat op een goede manier te
doen. Daarom zet het college in op de uitbreiding van de capaciteit. Het college streeft ernaar drie
tot vier extra toezichthouders in te zetten in de wijken.
95

Harmonisatie uitgangspunten organisatie brandweer
Onderliggend aan het raadsbesluit van 22 april 2008 betreffende de inrichting van de
brandweerorganisatie "Vrijwillig wat kan, beroeps wat moet" lag het uitgangspunt dat er buiten de
dagdienst 4 tankautospuiten volgens het consignatieprofiel worden ingevuld. In de begroting m.b.t.
de VNG vergoedingen is echter abusievelijk uitgegaan van een situatie van 2 geconsigneerde
tankautospuiten. Hierdoor sluit de begroting niet aan op het raadsbesluit en is een correctie
noodzakelijk om de begroting op orde te brengen. Bij de bezuinigingen worden ook
bezuinigingsvoorstellen gedaan die deze correctie weer compenseren.
Brandweer
Op 3 november 2009 heeft B&W opdracht gegeven tot verdere optimalisering van de
brandweerorganisatie met een tweetal voorwaarden. In de bestuursopdracht is gevraagd meerdere
varianten door te berekenen en tegelijkertijd voorstellen te doen voor een bezuiniging van tenminste
€ 2 miljoen (€ 14 per inwoner), waarvan € 1,5 miljoen op de brandweerorganisatie en € 0,5 miljoen
op de regio(bijdrage).
De brandweer heeft het organisatiemodel “Vrijwillig wat kan, beroeps wat moet”, waartoe door de
Raad op 22 april 2008 is besloten, vergeleken met andere modellen. Het huidige model is o.a.
afgezet tegen een model met twee voltijds bezette kazernes. Geconcludeerd kan worden dat het
huidige model van april 2008 het beste ombuigingspotentieel biedt. De berekeningen zijn extern
gevalideerd.
Het model is aan een nadere screening onderworpen. Door logistieke optimalisatie van het model,
waarbij beschikbaarheid van mensen en middelen tot het minimaal noodzakelijke wordt
gereduceerd, kunnen besparingen gerealiseerd worden op vrijwilligersvergoedingen, materiaal en
materieel, de beroepsorganisatie en de bedrijfsvoering.
Tevens wordt gewerkt aan een verzakelijking van de financiële relatie met de regio, zowel met die
met de Veiligheidsregio zelf als met de daarin deelnemende gemeenten. Verwacht wordt dat er een
efficiencyvoordeel geboekt kan worden wanneer tot regionalisering wordt overgegaan. Hiervoor is in
het jaar 2014 een bezuinigingspost van € 250.000 opgenomen.
Er is een globale berekening gemaakt van het bedrag dat de regio zou kunnen besparen als de
gemeenschappelijke meldkamer zou samenwerken met andere regio’s. Het aandeel in deze
besparing op de regiobijdrage wordt voor de gemeente Zaanstad geschat op ca. € 315.000. Dit is in
tegenstelling tot de eerdere inschatting van € 0,5 miljoen.
In onderstaande tabel worden de voorgestelde maatregelen samengevat:
Taakstelling brandweer 2011 2012 2013 2014
VNG vergoedingen aan vrijwilligers 502- 908- 1.041- 1.141-
Materieel en materiaal 142 142 142 142
Verzakelijking relatie met regio 191- 191- 191- 441-
Bedrijfsvoering 46 46 46 46
Personeel efficiency 100- 175- 300- 375-
Taakstelling oefencentrum (MJB 2009-2012,
reed ingevuld
97- 97- 97- 97-
Totaal brandweer 702- 1.183- 1.441- 1.866-
Ombuigingsopgave 375- 750- 1.125- 1.500-
Taakstelling OOV
Meldkamer regio - - - 315-
Totaal OOV - - - 315-
Ombuigingsopgave - - - 315-
Tabel 1 bedragen x € 1000
Om de kosten per inwoner niet verder te laten stijgen, worden de autonome ontwikkelingen (totaal €
316.000) gecompenseerd vanuit de voorgestelde maatregelen. Hiermee komt de structurele
besparing op de brandweer uit op ca. € 1,5 miljoen.
96

Investeringen
Aankoop grond kazerne Noord
In het Meerjaren Investeringsplan (MIP) is een post opgenomen voor de aankoop van de grond
inclusief opstallen van kazerne Noord aan de Industrieweg te Wormerveer. Om de
toekomstbestendigheid van de brandweer te kunnen (blijven) garanderen is deze aankoop van
strategisch belang. De mogelijkheden om het huidige fijnmazige model van acht kazernes in stand te
houden berust op toekomstbestendigheid van vrijwilligersinzet. Als kazernes wegvallen, door gebrek
aan voldoende beschikbare (gekwalificeerde) vrijwilligers, kan er vrij snel en steeds vaker een situatie
ontstaan, die om een omschakeling vraagt. Dan zal moeten worden overgegaan op voltijds
gekazerneerde inzet in een mengvorm van beroeps en vrijwilligers vanuit de strategisch gelegen
kazernes aan de Industrieweg en het Prins Bernhardplein.
De kapitaallasten die voortkomen uit de investering kunnen worden gedekt vanuit de vrijval van de
huurkosten (saldoneutraal).
6 Begrotingsmutaties financieel
Prog. Wnr Product Omschrijving M Begroting Begroting Begroting Begroting
2011 2012 2013 2014
13 1061 Openbare orde en Versterking ondersteuning B 175 175 175 0
veiligheid
veiligheidsvraagstukken
1062 Openbare orde en
veiligheid
BTW teruggave VRZW V -150 -150 -150 0
1063 Openbare orde en
veiligheid
Aanvulling veiligheidsbudget B 60 60 60 0
6001 Brandpreventie en
bestrijding
Structureel tekort onderhoud A 167 167 167 167
6002 Brandpreventie en
bestrijding
Harmonisatie LOGA akkoord VNG A -303 -303 -303 -303
6003 Brandpreventie en Harmonisatie uitgangspunten C 324 324 324 324
bestrijding besluit 22 april 2008
6006 Brandpreventie en Herschikken taakstelling Doorrek. V 100 100 100 100
bestrijding Specialismen
6007 Brandpreventie en Herschikken taakstelling Voordelen V 0 250 250 250
bestrijding regionalisatie
6008 Brandpreventie en Minder inkomsten bouw- en A 128 128 128 128
bestrijding gebruiksvergunningen
6009 Brandpreventie en Verhoging detacheringkosten en A 102 102 102 102
bestrijding reiskosten
6012 Brandpreventie en 4.2.1 Aanpassen VNG-
R -502 -908 -1.041 -1.141
bestrijding vergoedingen aan vrijwilligers
6013 Brandpreventie en 4.2.2 Budget materieel en R 142 142 142 142
bestrijding materiaal
6014 Brandpreventie en 4.2.3 Verzakelijking relatie met R -191 -191 -191 -441
bestrijding regio
6015 Brandpreventie en
bestrijding
4.2.5 Efficiency brandweer R -100 -175 -300 -375
6016 Brandpreventie en
bestrijding
4.2.4 Bedrijfsvoering brandweer R 46 46 46 46
6017 Brandpreventie en Herschikken taakstelling Algemeen V 100 100 100 100
bestrijding (laagh.fruit)
Openbare orde en
veiligheid
4.2.6 Regionalisering meldkamer R 0 0 0 -315
6018 Brandpreventie en Herschikken taakstelling
V 216 951 904 904
bestrijding Herz.leidraad oefenen
6019 Brandpreventie en Herschikken taakstelling
V 50 75 100 100
bestrijding Verzakelijking VrZW
31118 Straattoezicht Uitbreiding formatie Straattoezicht B 75 225 225 225
31119 Straattoezicht Inkomsten extra formatie
Straattoezicht
V -55 -165 -165 -165
Totaal 13
(bedragen x 1.000)
384 953 673 -152
97

7 Wat mag het kosten?
Resultaatmodel
Programma & Product
Saldo realisatie
2009
Saldo begroting
na bw 2010
Begroting lasten
primtief 2011
Resultaat voor bestemming
Openbare orde en veiligheid 795 782 4.019 -32 3.987 4.180 4.001 2.856
Rampenbestrijding 2.139 2.604 0 0 0 0 0 0
Milieutoezicht 1.192 1.308 1.096 -117 979 978 977 976
Straattoezicht 467 512 676 -478 198 351 347 346
Woningtoezicht 882 1.201 898 0 898 898 898 898
Brandpreventie en bestrijding 9.400 10.682 13.026 -2.288 10.738 10.474 10.149 9.680
Subtotaal resultaat voor bestemming 14.875 17.088 19.716 -2.916 16.800 16.880 16.371 14.755
Mutaties reserves
Brandpreventie en bestrijding -35 -35 0 -35 -35 -35 -35 -35
Subtotaal mutaties reserves -35 -35 0 -35 -35 -35 -35 -35
Totaal resultaat na bestemming 14.840 17.053 19.716 -2.951 16.765 16.845 16.336 14.720
Begroting baten
primitief 2011
Begroting saldo
primitief 2011
Begroting saldo
primitief 2012
Begroting saldo
primitief 2013
Begroting saldo
primitief 2014
98

2.14 Programma 14: Bestuur en organisatie
Portefeuillehouder: Mevr. G.H. Faber (Bestuur),Mevr. B. Visser (organisatie)
Coördinator: Dhr. M.Jonker
1 Doel
Het samen met burgers en partners realiseren van de ambities van ’Wederzijds aanspreekbaar’,
binnen de context van bezuinigingen, een snel veranderende en complexe samenleving en op basis
van wederzijdse aanspreekbaarheid.
2 Wat willen we bereiken?
Effectdoelstelling 1: de relatie tussen burger en bestuur verbetert
Het werken aan een goede relatie tussen burger en bestuur was en blijft een voortdurend
aandachtspunt. Cruciaal voor het verkleinen van de kloof tussen de burger en het bestuur is het op
orde hebben van de basisprestaties die we leveren. Dat geldt voor de dienstverlening, maar ook voor
de mate waarin we transparant zijn; zowel qua toegankelijkheid van onze informatie als qua wijze
waarop wij de burgers betrekken bij het formuleren van beleid en de uitvoering daarvan.
Effectdoelstelling 2: de organisatie kan de maatschappelijke opgaven aan
Maatschappelijke ontwikkelingen gaan snel en leggen druk op de relatie tussen burger en bestuur.
Daarnaast wijzigen de bestuurlijke verhoudingen tussen Rijk en gemeenten, waarbij ook onze relaties
met partners en andere overheden wijzigen. Dit en de noodzakelijke bezuinigingen versterken de
noodzaak tot heroriëntatie op de rol van de gemeente op de inrichting van onze organisatie en
bijbehorende sturingsprincipes.
Effectdoelstelling 3: Zaanstad realiseert zijn ambities samen met zijn partners
Zaanstad kan veel, maar is lang niet altijd in staat de ambities op eigen kracht te realiseren. Daarvoor
is samenwerking met partners noodzakelijk. Daartoe dragen we onze ambities consequent uit en
laten we zien dat we een betrouwbare partner zijn, die zijn afspraken nakomt en die meerwaarde
biedt. We overwegen onze rol in de diverse fora en zetten in op die samenwerkingsrelaties waarin
het belang van Zaanstad het grootst is. We leggen onze eigen ambities naast die van anderen om
gezamenlijk onze doelstellingen te realiseren. Zie verder ook bij effectdoelstelling 3 programma 15
financiën.
Effectdoelstelling 4: Innovatie in dienstverlening door de Ondersteunende diensten
Meer digitale dienstverlening vraagt ook om innovatie op het gebied van informatiebeheer en de
technische infrastructuur. Ook dwingen de ombuigingen ons om de ondersteunende diensten
slimmer of anders te organiseren, zodat we met dezelfde of misschien wel minder middelen optimaal
kunnen blijven ondersteunen bij de realisatie van het collegeprogramma. Uitgangspunten hiervoor
worden in het collegeprogramma genoemd, zoals: efficiënter organiseren van financiële en
administratieve processen, meer samenwerken in ondersteunende functies, scherper inkopen enz.
Ook hier geldt dat wederzijds vertrouwen een basis kan zijn van vereenvoudiging van administratieve
processen. Steekproefsgewijze controle i.p.v. het stapelen van controlemomenten. Maar ook zorgen
dat afspraken die kunnen leiden tot besparingen, ook worden nageleefd. Om dit te kunnen realiseren
is het noodzakelijk dat de ondersteunende diensten ervoor zorgen dat de bedrijfsvoering dusdanig
wordt aangepast, zodat er optimaal gebruik kan worden gemaakt van de mogelijkheden op het
gebied van informatiebeheer en techniek.
99

Effectdoelstellingen en bijbehorende indicatoren
Nr. Effectdoelstelling Effectindicatoren Realisatie
2009
1 Verbetering relatie
burger - bestuur
2 De organisatie kan de
maatschappelijke
opgaven aan
3 Zaanstad is een
volwaardige
samenwerkingspartner
4.1 Innovatie in
dienstverlening door de
ondersteunende
diensten
Waardering tevredenheid
over bestuur via Zaanpeiling
Waarderingcijfer voor
dienstverlening
Ziekteverzuim % (bron
ziekteverzuimrapportage)
Medewerkertevredenheid
(mogelijk vanaf 2012)
- Opname ambities en
prioriteiten in
documenten partners en
andere overheden
- Waardering door partners
ICT-infrastructuur ondersteunt
maximaal het programma
publieke dienstverlening
4.2 Optimaal gebruik maken van
de toepassingen op het
gebied van informatie,
beheer en techniek.
Wisselend
beeld bij de
burgers t.a.v.
presteren van
gemeente
Zie
programma
12
dienstverlenin
g
Begroting
2011
Tevredenheid
hoger dan in
2010
6,1% Lager dan 5,7
%
Zaans
Evenwicht is
vastgesteld
Ambities
herkenbaar in
documenten
partners en
andere
overheden
Toename
bestuurlijke en
ambtelijke
uitnodigingen
voor externe
overleggen en
houden van
presentaties
Zaans
Evenwicht is
herkenbaar in
MIP.
n.v.t. Ontwikkelen
tussen 2011-
2012
n.v.t. Inrichten
managementinf
ormatie voor
digitale
dienstverlening.
Begroting
2014
Lager dan
5,5 %
6,5 vanaf
2012
Implementer
en en
realiseren
tussen 2013
– 2014
M.b.v.
metingen
over digitale
dienstverlening
is
kanaalsturing
mogelijk.
100

3 Wat gaan we doen om de effectdoelstellingen te halen?
Prestatiedoelstelling 1 Hanteren open bestuurstijl
Het afwegingskader interactief beleid is herkenbaar benoemd in de besluitvorming.
College is zichtbaar en aanspreekbaar op basis van het te actualiseren communicatiebeleid.
Burgers zijn geïnformeerd over ontwikkelingen op stad -, wijk - en/of projectniveau op basis van
het uitgeefplan en het geactualiseerde communicatiebeleid.
Medewerkers handelen omgevingsbewust volgens vastgestelde gedragscode.
Naast bovenstaande prestaties hoort bij een open bestuurstijl ook het verbeteren we onze
dienstverlening. Over dit laatste meer in het programma Dienstverlening.
Prestatiedoelstelling 2 De organisatie levert op korte en lange termijn de gevraagde prestaties
Ontwikkelen en implementeren van een organisatievisie
Sturing op de daarbij horende competenties
Uitvoering strategisch personeelsmanagement (Zie hiervoor ook de bedrijfsvoeringparagraaf) .
Prestatiedoelstelling 3 Zaanstad is een volwaardige samenwerkingspartner
Inzicht hebben in relevante externe ontwikkelingen
Sterkte - zwakte analyse van onze huidige ambtelijke en bestuurlijke deelname in netwerken
Uitwerken van een effectieve samenwerking- en beïnvloedingsstrategie
Prestatiedoelstelling 4 Innovatie in dienstverlening
Actieve communicatie naar buiten toe van Zaans Evenwicht Ondersteunen zaakgericht werken
d.m.v. midoffice
Realisatie het ‘nieuwe werken’ door nieuwe ICT-infrastructuur, geschikt voor flexwerken.
Duidelijke afspraken over ‘slim en efficiënt’ inkopen door gebruik te maken van E-auction.
Opstellen strategisch inkoopkader.
4 Risico’s en beheersmaatregelen
Prestatiedoelstelling Risico’s Beheersingsmaatregelen
Zaanstad is een volwaardige
samenwerkingspartner
De organisatie levert op korte en
lange termijn de gevraagde prestaties
Realisatie ‘het nieuwe werken’.
de uitvoering van de ambities
raakt uit het zicht door de
actualiteit van de
bezuinigingen
Toename ziekteverzuim als
gevolg van bezuinigingen
Problemen bij
aanbestedingsprocedure.
Uitstel oplevering nieuw
Stadhuis.
E-auction Productspecificaties dienen
waterdicht te zijn; het
meewegen van criteria anders
dan prijs, is nog in
ontwikkeling.
Uitwerken uitvoeringsplan
Zaans Evenwicht
In overleg met de arbodienst
Maetis werken aan een zo laag
mogelijk ziekteverzuimcijfer
Extern inkoopbureau PSI
ingeschakeld.
Qua computerfaciliteiten
uitwijken naar bestaande
computerruimten.
Starten met productgroepen
waarvan de specificaties
transparant zijn; gebruik
maken van expertise van
partijen die hier eerder mee
hebben gewerkt.
101

5 Intensiveringen en bezuinigingen
Bezuinigingen
Frictiekosten
De organisatie krimpt de komende vier jaar met ongeveer 100 medewerkers. Dit tegen de
achtergrond van een relatief toch al kleine organisatie en een besparing op inhuur. Deze
personeelsreductie kan grotendeels worden gerealiseerd door natuurlijk verloop.
Het zittende personeel zal niet in alle gevallen in staat zijn om de lege plekken in te vullen of de
vrijvallende taken uit te voeren. Daardoor is de grootste uitdaging voor de Zaanse organisatie vooral
kwalitatief van aard. Deze kwalitatieve mismatch, de voorgenomen bezuinigingen op onder meer
afname van overhead, minder beleidsontwikkeling, optimalisering van processen en tenslotte de
steeds complexere vraag uit de samenleving, zal een groter beroep doen op de zittende
medewerkers. Dit vergt op de korte termijn investeringen in de kennis en vaardigheden en mobiliteit
van het personeel om ze in staat te stellen de maatschappelijke opgave met goed resultaat uit te
blijven voeren. Om dit te faciliteren is in de jaren 2011 tot en met 2014 in totaal een frictiebudget
nodig van ca. € 2,2 miljoen.
Het frictiebudget zal worden ingezet op 3 speerpunten.
1. Employability. Medewerkers gemeentebreed en proactief stimuleren zich te ontwikkelen naar
mogelijke andere functies of rollen. Inzetten van gericht loopbaanmanagement.
2. Flexibiliteit van de organisatie vergroten door flexibiliteit te creëren in de bezetting, ruimte
en tijd creëren om medewerkers geschikt te maken voor vacatures.
3. Boventalligheid. Er moet rekening mee worden gehouden dat circa 10% van de medewerkers
wellicht niet zelfstandig ander werk binnen de gemeente vindt.`
Deze kosten worden nog nader verdeeld over de programma’s en zijn daarom vooralsnog terug te
vinden op een kostenplaats in programma 15.
Besparing op inhuur
Besparing op inhuur wordt gerealiseerd door volumeafname (op exploitatie) in 2011 naar aanleiding
van bezuinigingen en aflopende projecten; verdere intensivering en continuering van raamcontracten
( sturing op tarieven contracturen en afspraken); en vervangen van ingehuurd personeel door vast
personeel. Een verdere teruggang van inhuur is afhankelijk van de organisatievisie en –ontwikkeling,
waarvan de visie op vast versus flexibel personeel wordt afgeleid.
Deze maatregel betreft een budget dat nog nader verdeeld moet worden over programma’s en is
daarom vooralsnog terug te vinden op een kostenplaats in programma 15 (7.1 Besparing op inhuur).
Effectiever en efficiënter inkopen
Besparing wordt onder meer gerealiseerd door afsluiten meerjarige raamovereenkomsten
(bijvoorbeeld voor groen en bouwkundig onderhoud, drukwerk, opleidingen en onderhoud wegen)
en door een andere werkwijze door interne procesverbetering. Een professionele centrale
inkooporganisatie is een randvoorwaarde om dit mogelijk te maken.
Deze maatregel betreft een budget dat nog nader verdeeld moet worden over programma’s en is
daarom vooralsnog terug te vinden op een kostenplaats in programma 15 (7.2 Effectiever en
efficiënter inkopen).
Ombuiging staf en ondersteuning
De omvang van staf en ondersteuning is nu al lager dan gemiddeld in Nederland. De bezuiniging is
alleen te halen als taken worden geschrapt of herschikt. Dit kan alleen als lijn en staf gezamenlijk
overgaan naar een andere werkwijze en een effectievere manier van ondersteunen. Hiermee is de
uitwerking van deze bezuiniging gekoppeld aan ontwikkelen van de organisatie in zijn geheel. De
beoogde reductie in formatie omvang gaat de komende vier jaar terug van 28,1 % naar 25% in totaal
37 fte.
102

Deze maatregel betreft een budget dat nog nader verdeeld moet worden over programma’s en is
daarom vooralsnog terug te vinden op een kostenplaats in programma 15 (7.3 Ombuiging staf en
ondersteuning).
Taakstelling organisatie
De taakstelling op de organisatie vanaf 2014 van € 850.000 wordt niet gehaald. Bij de kadernota
2012 zullen maatregelen worden geformuleerd om de taakstelling alsnog te halen.
Deze maatregel betreft een budget dat nog nader verdeeld moet worden over programma’s en is
daarom vooralsnog terug te vinden op een kostenplaats in programma 15 (Taakstelling organisatie).
Uitbesteden team O&S
Er zal onderzoek worden gedaan naar de mogelijkheden om (een deel van) de werkzaamheden van
de afdeling Onderzoek en Statistiek uit te besteden. Tegelijkertijd wordt gekeken naar de
mogelijkheden om meer samen te werken in regionaal verband. Deze verkenning hangt ook samen
met de ontwikkeling van de organisatie; welke taken doen we wel en welke niet.
Capaciteit Communicatie terugbrengen
De bezuiniging wordt gerealiseerd door een deel van het werk uit te besteden, door meer te
prioriteren in aantal en omvang van communicatieprojecten per dienst en het burgerjaarverslag niet
meer uit te geven. Informatie wordt zoveel mogelijk gebundeld via de website, het Zaanstad Journaal
en de wijkkranten (extern), en via intranet, Link, de managementletter en een bedrijfsblad (intern).
Daarnaast wordt in 2011 de nieuwe huisstijl ingevoerd waarbij sprake is van meer standaardisatie.
Voor het informatiecentrum Inverdan wordt gezocht naar een vorm waarbij geen personele
bemensing van de afdeling Communicatie nodig is van mei 2011, het moment dat het
informatiecentrum weg moet van de huidige locatie in verband met de aanleg van de gracht.
Deze maatregel betreft een budget dat nog nader verdeeld moet worden over programma’s en is
daarom vooralsnog terug te vinden op een kostenplaats in programma 15 (6.13 Capaciteit
communicatie terugbrengen)).
Marketing Zaanstreek
De marketing van de Zaanstreek heeft als doel de streek onderscheidend te positioneren in de
metropool Amsterdam en het imago van de stad en streek te verbeteren bij doelgroepen die hier
(willen) investeren. Een duidelijk en positief imago is randvoorwaardelijk voor de effectiviteit van het
werk van meerdere taakvelden zoals economische zaken, cultuur en toerisme. Het vertrouwen bij de
strategische partners is er wat onder andere blijkt uit hun financiële investering in de stichting die per
1 juli jl. is opgericht. Met de partners is een investeringsperiode van drie jaar afgesproken. Eind 2012
vindt opnieuw een imago-onderzoek plaats om te kijken of de eerste effecten waarneembaar zijn.
Mede op basis van dit onderzoek evalueert het bestuur van de stichting Marketing Zaanstreek zijn
inspannen zodat bezien kan worden in hoeverre en op welke wijze de marketing van de Zaanstreek
wordt voorgezet. Dat is ook het moment waarop de gemeente kan bezien in welke mate een nieuwe
impuls noodzakelijk is. Op dit moment wordt voorgesteld de gemeentelijke bijdrage te verminderen
m.i.v. 2014. Bij de kadernota in 2013 geeft het college duidelijkheid over de definitieve hoogte van
de bijdrage aan de stichting Marketing Zaanstreek.
Deze maatregel betreft een budget dat nog nader verdeeld moet worden over programma’s en is
daarom vooralsnog terug te vinden op een kostenplaats in programma 15 (6.10 Streekmarketing
stopzetten).
Stoppen met Zaanstad Vitaal
De al eerder doorgevoerde bezuiniging van € 50.000 wordt gecontinueerd. Er resteert voor
Zaanstad Vitaal een bedrag van € 50.000.
Deze maatregel betreft een budget dat nog nader verdeeld moet worden over programma’s en is
daarom vooralsnog terug te vinden op een kostenplaats in programma 15 (7.5 Stoppen met
Zaanstad Vitaal).
103

Digitaliseren post aan medewerkers
Alle interne algemene post, zoals algemene brieven, nieuwsbrieven en OC en OR berichten, wordt
alleen nog maal digitaal verspreid door gebruikmaking van e mail en intranet. Voor interne
persoonlijke post wordt de digitalisering doorontwikkeld door invoering van bijvoorbeeld YouPP en
e-portal.
Deze maatregel betreft een budget dat nog nader verdeeld moet worden over programma’s en is
daarom vooralsnog terug te vinden op een kostenplaats in programma 15 (7.6 Digitaliseren post aan
medewerkers).
Opleidingsbudget verlagen
Zaanstad heeft een centraal opleidingsbudget van € 571.000. Hierop wordt € 50.000 gekort.
Deze maatregel betreft een budget dat nog nader verdeeld moet worden over programma’s en is
daarom vooralsnog terug te vinden op een kostenplaats in programma 15 (7.7 Opleidingsbudget
verlagen).
Zaanpeiling 1x per twee jaar uitvoeren
Gemeenten hebben geen verplichting tot een jaarlijkse peiling. Wel heeft Zaanstad heeft enkele
wettelijke informatieverplichtingen, waaronder op het gebied van veiligheid. Om daar aan te voldoen
wordt de frequentie van de zaanpeiling teruggebracht naar 1 keer per twee jaar.
Representatiebudget B&W verminderen
Het representatiebudget van B&W wordt met € 25.000 teruggebracht tot € 80.000. Er zal nog
scherper worden afgewogen en gemonitord. Onder het budget vallen verschillende soorten kosten
zoals catering, boeketten en cadeaus.
Internationaal beleid & betrekkingen
Het oorspronkelijke budget van € 68.000 wordt teruggebracht tot € 20.000. Dit bedrag wordt
gereserveerd voor het bijdragen aan het halen van de millenniumdoelstellingen.
Proces ondersteuning besluitvorming optimaliseren
Onderzocht wordt of met behulp van digitalisering de ondersteuning van de besluitvorming van
college en directies efficiënter kan worden georganiseerd.
Deze maatregel betreft een budget dat nog nader verdeeld moet worden over programma’s en is
daarom vooralsnog terug te vinden op een kostenplaats in programma 15 (6.12 Bestuurlijke
besluitvorming optimaliseren en automatiseren).
Intensiveringen
Hogere reiskosten personeel
De reiskosten van het personeel (woon-werkverkeer) zullen hoger worden na verhuizing naar het
nieuwe stadhuis, doordat naar verwachting meer mensen een beroep zullen doen op de vergoeding
van openbaar vervoer. Na verhuizing naar het nieuwe stadhuis zal voor werknemers die geen beroep
meer kunnen doen op een reiskostenvergoeding in 2011 een overgangsregeling gelden.
Vervoersmanagement dienstreizen door ambtenaren
Het college heeft besloten over te gaan tot de aanschaf van milieuvriendelijk vervoer voor het maken
van dienstreizen.
104

6 Begrotingsmutaties financieel
Prog. Wnr Product Omschrijving M Begroting Begroting Begroting Begroting
2011 2012 2013 2014
14 1006 Regionale
samenwerking
Hogere contributie SRA en VNG A 70 70 70 70
1016 Statistiek en
onderzoek
7.4 Uitbesteden team O&S R 0 -50 -50 -100
1020 Statistiek en 6.14 Zaanpeiling 1x per twee jaar R 0 -20 0 -20
onderzoek uitvoeren
1021 Burgemeester en 6.16 Representatiebudget B&W R -25 -25 -25 -25
wethouders verminderen
1022 Burgemeester en 6.17 Internationaal beleid & R -48 -48 -48 -48
wethouders betrekkingen
1050 Gemeenteraad en Vergoedingen Raadsleden + A 100 100 100 100
commissies Steunfractieleden
2003 Verkiezingen Verkiezingen A 0 -150 -150 200
Totaal 14
(bedragen x 1.000)
97 -123 -103 177
7 Wat mag het kosten?
Resultaatmodel
Programma & Product
Saldo realisatie
2009
Saldo begroting
na bw 2010
Begroting lasten
primtief 2011
Resultaat voor bestemming
Gemeenteraad en commissies 1.432 1.427 1.352 0 1.352 1.352 1.352 1.352
Raadsgriffie 766 689 564 0 564 564 564 564
Burgemeester en wethouders 5.126 2.573 3.570 0 3.570 3.762 3.584 2.840
Bestuur- en man.ondersteuning 1.410 1.206 1.783 0 1.783 1.905 1.746 933
Regionale samenwerking 394 355 0 0 0 0 0 0
Statistiek en onderzoek 561 531 0 0 0 0 0 0
Verkiezingen 229 436 235 0 235 0 0 350
Communicatie 2.410 2.108 1.696 0 1.696 1.630 1.623 1.463
P & O 3.676 4.421 3.365 -47 3.318 3.225 3.445 3.680
Subtotaal resultaat voor bestemming 16.004 13.746 12.565 -47 12.518 12.438 12.313 11.182
Mutaties reserves
Begroting baten
primitief 2011
Begroting saldo
primitief 2011
0 0 0 0 0 0 0 0
Subtotaal mutaties reserves 0 0 0 0 0 0 0 0
Totaal resultaat na bestemming 16.004 13.746 12.565 -47 12.518 12.438 12.313 11.182
Begroting saldo
primitief 2012
Begroting saldo
primitief 2013
Begroting saldo
primitief 2014
105

2.15 Programma 15: Financiën
Portefeuillehouder: Dhr J. Olthof
Coördinator: Dhr E. Westphal
1 Doel
Het voeren van een stabiel financieel beleid dat het mogelijk maakt onze ambities zo goed mogelijk
te realiseren en tegelijkertijd te anticiperen op een terugloop in de inkomsten en het risicoprofiel
beheersbaar te houden.
Op transparante wijze informeren over de bedrijfsvoering die het college en de ambtelijke
organisatie ondersteunt bij de realisatie van het collegeprogramma Wederzijds aanspreekbaar, op
basis van vertrouwen.
2 Wat willen we bereiken?
Effectdoelstelling 1 Een solide financieel beleid
Het college streeft ernaar de financiële basis op orde te houden, zodat rekeningen niet worden
doorgeschoven naar toekomstige bestuurders en tegenvallers opgevangen kunnen worden. Tot een
financieel solide beleid hoort dat jaarlijkse noodzakelijke uitgaven uit de exploitatie kunnen worden
betaald, kapitaallasten beheersbaar blijven, het dekken van structurele lasten met structurele baten,
een actieve sturing op risico’s en dat er voldoende buffer aanwezig is om tegenvallers op te vangen.
Tot een solide financieel beleid behoort ook het inlopen van onderhoudsachterstanden.
Effectdoelstelling 2 Integrale financiële afweging
Het college van B en W bestuurt collegiaal. Dat wil zeggen dat vraagstukken vanuit de gehele
gemeente zo veel als mogelijk tegen elkaar worden afgewogen. Het financiële instrumentarium moet
dat ondersteunen. Daar hoort bij dat financiële beslissingen worden genomen op vaste momenten
zoals bij de burap of de begroting. Ondersteuning bestaat er ook uit dat er niet veel kleine
bestemmingsreserves worden aangehouden.
Effectdoelstelling 3 In samenwerking met externe partners het verdienvermogen vergroten
Op eigen kracht gaat Zaanstad haar doelstellingen niet halen. Samenwerking met partners in de stad
en andere overheden is noodzakelijk. De gemeente zal moeten nadenken over nieuwe manieren van
samenwerking en interactie met de omgeving en strategischer opereren ten aanzien van subsidies
mede gelet op landelijke ontwikkelingen zoals afnemende subsidiestromen, verschuiving van taken,
nieuwe werkwijzen, bezuinigingsdruk. Daarnaast zal Zaanstad extra inkomsten uit eigen bezittingen
moeten realiseren. Zie verder ook effectdoelstelling 3 bij programma 14 bestuur en organisatie.
Effectdoelstellingen en bijbehorende indicatoren
Nr. Effectdoelstelling Effectindicatoren Realisatie
2009
1.1 Solide financieel
beleid
Oordeel van de
toezichthouder over
financiële positie
Begroting 2011 Begroting
2014
Matig Matig Voldoende
3 Wat gaan we doen om de effectdoelstellingen te halen?
Prestatiedoelstelling 1 Solide financieel beleid
1.1 Inzetten op versneld afschrijven
Zaanstad streeft ernaar om op langere termijn al het onderhoud in de openbare ruimte en het
vastgoed te betalen uit de exploitatie. Nu wordt nog een deel opgenomen in het investeringsplan,
waardoor de last wordt verlegd naar de toekomst in de vorm van kapitaallasten.
106

Een positief rekeningresultaat wordt ingezet om versneld af te schrijven. Dan ontstaat er
ruimte om het exploitatiebudget onderhoud te verhogen en het investeringsplan te
ontlasten.
Het rekeningresultaat wordt niet gebruikt voor versneld afschrijven als het
weerstandsvermogen onvoldoende is.
1.2 Instellen van plafonds op investeringsplan
Alleen onderhoud en vervanging worden vanaf 2013 nog opgenomen in het investeringsplan. De
daaruit voortkomende kapitaallasten worden gedekt in de exploitatie en mogen niet meer bedragen
dan € 33 mln.
Instellen van een plafond voor het investeringsvolume van € 17,5 mln. bij de begroting 2011
Opstellen van uitvoeringsregels in 2011
1.3 Actief sturen op risico’s
De essentie van risicomanagement is dat risico’s worden herkend en dat er maatregelen worden
genomen om te voorkomen dat de risico’s zich voordoen of de schade te beperken.
Risicomanagement is daarmee een normaal onderdeel van het dagelijks werkproces.
Bij zowel begroting als jaarstukken rapporteren over de belangrijkste risico’s
Voor een nadere toelichting wordt verwezen naar de paragraaf weerstandsvermogen.
1.4 Beheersing van leningen en rentelasten
Verplichtingen moeten ook op de lange termijn betaalbaar blijven. Een grote verplichting voor de
lange termijn is het aflossen van leningen en het kunnen betalen van de rente. Zaanstad is een
gemeente die moet lenen om investeringen mogelijk te maken. Daarom is de leningenportefeuille
relatief groot ten opzichte van andere gemeenten.
Periodiek herzien van de liquiditeitsplanning
Handhaven van de renterisiconorm
Voor een nadere toelichting wordt verwezen naar de paragraaf treasury.
Prestatiedoelstelling 2 Integrale financiële afweging.
2.1 Integrale afweging van investeringen en ruimtelijke plannen
Zaanstad heeft veel ambities om projecten en ruimtelijke plannen te realiseren. Maar zowel de
financiële middelen als de ambtelijke capaciteit zijn schaars. Daarom wordt gezocht naar integrale
afwegingsmechanismen. Om tot een afweging te komen voor investeringen, waar Zaanstad zelf de
investering (deels) betaalt, wordt een investeringsfond gevormd. Binnen het fonds kunnen zowel
investeringen als planstudies tegen elkaar worden afgewogen. Bij ruimtelijke plannen nemen andere
partijen een groot deel van de kosten op zich, maar levert Zaanstad capaciteit. Deze plannen worden
tegen elkaar afgewogen in het programma ruimtelijke investeringen (PRI).
Instellen van een investeringsfonds bij de begroting 2011
Bij begroting en jaarstukken rapporteren over de stand van het investeringsfonds
Opstellen van uitvoeringsregels in 2011.
Voor de werking van het investeringsfonds wordt verwezen naar de paragraaf investeringen.
2.2 Beperken van aantal bestemmingsreserves
In de nota reserves&voorzieningen zijn spelregels geformuleerd over het instellen van een reserve en
de ondergrens van een reserve. Hier wordt door het college van B en W actief op gestuurd. Bij
reserves die niet tot nauwelijks worden gebruikt, doet het college voorstellen deze te laten vervallen.
Reserves met een soortgelijk doel zullen, waar mogelijk, worden samengevoegd.
Twee keer per jaar doorlichten van alle reserves.
107

Prestatiedoelstelling 3 Samenwerking externe partners
3.1 Zaanstad is aanwezig in relevante netwerken en onderhoudt bestuurlijke en ambtelijke
samenwerkingsrelatie om daarmee financiële ruimte te creëren voor haar eigen doelstellingen
Aanwezigheid in bestuurlijke en ambtelijke netwerken en relaties met andere overheden zijn cruciaal
voor het signaleren van kansen, maar ook om subsidies binnen te halen of andere vormen om
gezamenlijke ambities te realiseren. Daarbij gaat het zowel om regionale als landelijke netwerken en
partijen. Het is van belang na te denken over waar en in welke positie Zaanstad aan tafel wil zitten.
Ook is het ook van belang daar de juiste boodschap en partners bij te vinden om eigen en
gemeenschappelijke ambities te realiseren.
Opstellen van een ontwikkelstrategie waarmee Zaanstad stappen kan zetten om in positie te
komen en kansen binnen te halen.
3.2 Zaanstad is in staat haar eigen bezittingen om te zetten naar extra inkomsten
Zaanstad heeft bezittingen die mogelijkheden bieden voor het genereren van extra inkomsten. Een
voorbeeld hiervan is restgroen. Deze extra inkomsten zorgen voor ruimte om de ambities in het
collegeprogramma te realiseren. Bovendien sluit het aan op eerdere afspraken gemaakt in de
financiële strategie en die doorlopen tot en met 2014.
Inventarisatie van mogelijkheden om eigen bezittingen te gelde te maken in 2011.
Nr Prestatie-indicatoren Realisatie 2009 Begroting 2011 Begroting 2014
1.1 Kapitaallasten < € 33 mln. 21,9 mln. 26,7 mln. € 33 mln.
1.2 Achterstallig onderhoud openbare
ruimte – reservering achterstallig
onderhoud
51 mln. € 9 mln. € 9 mln.
1.3 Voldoende weerstandsvermogen ( >1) 1,6 1,5 1,4
1.4 Verhogen exploitatiebudget IOOR 9,8 mln. € 10,7 mln. € 12,7 mln.
1.5 Solvabiliteit 18% 15% 13%
2.1 Aantal bestemmingsreserves 45 40 30
2.2 Instellen investeringsfonds - Uitwerken
Evaluatie werking
spelregels en
rapportage
investeringsfonds
4 Risico’s en beheersmaatregelen
Nr. Prestatiedoelstelling Risico’s Beheersingsmaatregelen
1.1 Kapitaallasten < € 35 mln. Noodzakelijke
vervangingen nemen toe
1.2 Achterstallig onderhoud openbare
ruimte – reservering achterstallig
onderhoud
Achterstallig onderhoud
stijgt
1.3 Voldoende weerstandsvermogen Risico’s stijgen
Algemene reserve daalt
Onverwachte
gebeurtenissen
1.4 Verhogen exploitatiebudget IOOR Geen positief rekening
resultaat
Resultaten worden
gebruikt voor andere
knelpunten
Meerjaren
onderhoudsplannen
Sparen voor grote
vervangingen
Meerjaren
onderhoudsplannen
Afspraken met andere
partners
Continue monitoring en
rapportage
Actief risicomanagement
Kritische ondergrens
weerstandsvermogen
vaststellen
Dotatie aan algemene
reserve als sluitstuk
Strakke discipline bij raad
en college om
rekeningresultaat te
gebruiken voor versneld
afschrijven
1.5 Solvabiliteit versterken Snel oplopende Integrale afweging via
108

Nr. Prestatiedoelstelling Risico’s Beheersingsmaatregelen
2.1 Aantal bestemmingsreserves
reduceren
leningenportefeuille
Stijgende rente
Er worden veel nieuwe
reserves gevormd
Iedere reserve wordt
uniek geacht
2.2 Instellen investeringsfonds Investeringen lopen
alsnog buiten fonds om
3.1 aanwezig en in positie in relevante
netwerken
3.2 goede relaties met partners in de
regio en landelijk
3.3 realisatie van afspraken financiële
strategie tot en met 2014
5 Intensiveringen en bezuinigingen
Bezuinigingen/opbrengsten verhogen
Verkeerde prikkels
onvoldoende
verbindingen met de
organisatieontwikkeling
verstarring van de
organisatie en teveel
focus op control
binnenhalen van
subsidies sturend in
plaats van de
inhoudelijke keuzes
het stilstaan van de
financiële strategie in de
overgangsperiode:
onderhoud netwerken,
binnenhalen van kansen
het onvoldoende
doorvoeren van
verbeteringen/ lessen uit
de financiële strategie
het niet halen van
financiële doelstellingen
investeringsfonds
Actuele
liquiditeitsbegroting
Afdekken renterisico met
derivaten
Renterisiconorm
Strakke discipline bij raad
en college om aantal
bestemmingsreserves
beperkt te houden
Heldere spelregels en
rapportages
expliciet de verbinding
leggen en tussentijdse
afstemming tussen de
projectorganisatie
bespreken van dit risico in
het GMT
meenemen in het
uitwerken van de
ontwikkelstrategie en
vooral de organisatorische
vertaling
in de ontwikkelstrategie
heldere afspraken maken
over hoe te komen tot
subsidieverwerking en
verankering daarvan in
subsidiebeleid
een separaat werkplan
opstellen en invoeren om
lopende acties uit te
voeren
agendering in het GMT
de lessen en goede
punten uit de financiële
strategie meenemen in
het opstellen van de
ontwikkelstrategie
een separaat werkplan
opstellen en invoeren om
lopende acties uit te
voeren
binnen de
ontwikkelstrategie
expliciet verbinden van
het opbouwen van
relaties en
netwerkontwikkeling met
de financiële resultaten
Stijging opbrengsten onroerende zaakbelastingen
Conform de afspraken in het collegeprogramma wordt de opbrengst OZB in 2011 verhoogd met de
inflatie (0,75%) en in 2012 en 2013 extra verhoogd met 2%.
109

Voordeel op rentelasten
De verwachting is dat de komende jaren de rente laag blijft. Daarom wordt een voordeel op het
treasuryresultaat verwacht.
Kostenverdeling ondersteunende diensten (voorheen facilitaire dienstverlening)
Vanaf 2011 is gekozen om de kosten voor ondersteunende diensten direct, i.p.v. indirect, onderdeel
te laten zijn van de programmabegroting. De c.a. € 22,5 miljoen lasten werden voorheen verdeeld
over alle programma’s. Door het direct opnemen van de lasten voor de ondersteunende diensten zijn
deze lasten nu verschoven naar één programma. Het direct opnemen van kosten in de
programmabegroting leidt vooral tot meer inzicht en minder bedrijfsadministratieve handelingen.
6 Begrotingsmutaties financieel
Prog. Wnr Product Omschrijving M Begroting Begroting Begroting Begroting
2011 2012 2013 2014
15 1004 Algemene uitkering AU: Taakmutaties en update
aantal woningen
A -60 1.790 4.335 8.694
1011 Deelnemingen en
uitstleningen
Dividend Nuon A -140 -200 -140 310
1012 Treasury Lagere rente en
liquiditeitsbehoefte
A -600 -450 -1.000 -1.500
1014 Kostenplaats 7.3 Ombuiging staf en
R -277 -555 -886 -1.123
concernstaf ondersteuning
1019 Kostenplaats 6.12 Best. besluitvorming
R -50 -88 -91 -91
concernstaf optimaliseren en autom.
1025 Kostenplaats Stijging loonkosten gemeente A 1.591 1.591 1.591 1.591
concernstaf Zaanstad
1028 Algemene uitkering AU: berekening obv meicirculaire A -4.823 -3.682 -2.453 -3.277
1040 Onroerende
zaakbelastingen
8.3 OZB verhogen R 0 -500 -1.000 -1.000
1041 Kostenplaats Herschikken taakstelling:
V 200 1.500 1.500 1.500
concernstaf Doorontw effectieve org
1042 Kostenplaats Herschikken taakstelling: Terugdr. V 100 100 100 100
concernstaf Kilometerdecla
1043 Kostenplaats Herschikken taakstelling: Vrijval V 1.250 500 500 500
concernstaf kapitaallsn MIP
1044 Kostenplaats Herschikken taakstelling: Afb int V 175 350 350 350
concernstaf fin functie
1046 Kostenplaats
concernstaf
Prijscompensatie A 334 334 334 334
1051 Kostenplaats Herschikken taakstelling: Realisatie V 100 100 100 100
concernstaf bestuur
1053 Kostenplaats
concernstaf
Bijkomende kosten bezuinigingen A 1.466 1.691 995 729
1064 Kostenplaats
concernstaf
Taakstelling organisatie A 0 0 0 -850
1065 Kostenplaats
concernstaf
Vrijval bestemmingsreserve A -1.188 0 0
1066 Kostenplaats Minder doteren AR incl afdracht A 0 -1.500 -2.000 0
concernstaf GZ 500 in 2011
1067 Kostenplaats
concernstaf
Vrijval kapitaallasten A -500 0 0 0
1069 Onvoorziene
uitgaven
Onvoorzien A 50 50 50 50
2001 Onroerende
zaakbelastingen
OZB komende jaren A -122 -29 76 -109
2022 Kostenplaats
Publiek
5.1 Kanaalsturing R -41 -156 -403 -403
5800 Hulpkostenplaatsen 2.1 Bundelen van
kennisafdelingen
R -415 -737 -833 -920
5813 Kostenplaats 2.6 Voordeel op rentelasten R -250 -400 -500 -700
concernstaf stedelijke ontw.
7003 P & O Hogere reiskosten personeel van
Zaanstad
C 75 75 75 75
7004 P & O Reiskosten personeel Z'stad,
overgangsregeling
C 50 0 0 0
110

Prog. Wnr Product Omschrijving M Begroting Begroting Begroting Begroting
2011 2012 2013 2014
7007 P & O Lagere kosten WAO/Ziekengeld V -150 -150 -150 -150
7008 P & O Andere dekking kosten
Wachtgelders
V -156 -99 -59 -14
7010 P & O Voorziening concernbrede
reorganisatiekosten
A 270 220 400 590
7016 Communicatie 6.10 Streekmarketing stopzetten R 0 0 0 -165
7017 P & O 7.5 Stoppen met Zaanstad Vitaal R -50 -50 -50 -50
7018 P & O 7.6 Digitaliseren post aan
medewerkers
R -50 -100 -100 -100
7019 P & O 7.7 Opleidingsbudget verlagen R 0 -50 -50 -50
7020 Communicatie 6.13 Capaciteit Communicatie
terugbrengen
R -203 -297 -307 -299
7021 Kostenplaats
Middelen
7.1 Besparing op inhuur R -2.085 -2.085 -2.085 -2.085
7022 Kostenplaats 7.2 Effectiever en efficienter R -1.256 -1.632 -1.732 -1.732
Middelen
inkopen
7024 Facilitaire zaken Vervoersmanagement dienstreizen
door ambtenaren
C 100 100 100 100
7029 Kostenplaats voor 1 jaar terugdraaien besparing A 1.400 0 0 0
Middelen
op nw stadhuis
7033 Kostenplaats
Middelen
Onttrekken uit de reserve Stadhuis A -878 -1.117 -315 -590
10051 Deelnemingen en Tranche verkoop aandelen Nuon A -15.799 -960 -14.839 0
uitstleningen en vrijval escrow
10052 Deelnemingen en Tranche verkoop aandelen Nuon A 15.799 960 14.839 0
uitstleningen dotatie aan reserve
10281 Algemene uitkering Nieuw te vormen
Investeringsfonds
A 2.489 1.926 1.979 1.810
10521 Kostenplaats
concernstaf
Herschikken taakstelling: Inkoop V 100 200 200 200
70292 Kostenplaats 1400k latere dotatie aan de A -1.400 0 0 0
Middelen
reserve stadhuis
Totaal 15
(bedragen x 1.000)
-4.944 -3.350 -1.469 1.825
111

7 Wat mag het kosten?
Resultaatmodel
Programma & Product
Saldo realisatie
2009
Saldo begroting
na bw 2010
Begroting lasten
primtief 2011
Resultaat voor bestemming
Algemene uitkering -155.279 -161.354 0 -158.638 -158.638 -152.623 -150.304 -146.769
Deelnemingen en uitst.leningen -47.814 -4.163 497 -18.834 -18.337 -3.051 -17.030 -1.741
Treasury -5.984 -9.568 -1.691 -9.232 -10.923 -10.171 -10.565 -11.195
Concerncontrol 3.672 2.184 2.396 0 2.396 2.597 2.418 1.675
Onvoorziene uitgaven -1.122 151 389 -4.888 -4.499 -4.649 -4.649 -4.649
Kostenplaats concernstaf 1.187 274 1.370 1.160 2.530 2.462 1.485 3.489
Onroerende zaakbelastingen -24.733 -25.970 340 -27.158 -26.818 -27.428 -28.028 -28.213
Uitvoering wet WOZ 1.191 1.088 848 0 848 846 844 843
Precario- en reclamebelasting -1.021 -1.219 106 -1.394 -1.288 -1.288 -1.288 -1.288
Toeristenbelasting -138 -188 0 -190 -190 -190 -190 -190
Hondenbelasting -350 -320 78 -420 -342 -342 -342 -342
Kostenplaats Publiek 0 422 -415 0 -415 -751 -1.205 -1.205
Kostenplaats Wijken 0 368 0 0 0 0 0 0
Commerciële activiteiten -144 -23 975 -999 -24 -24 -24 -24
Kostenplaats DSB -2.241 -510 0 0 0 0 0 0
Kostenplaats Stad 121 122 -486 0 -486 -808 -909 -1.000
Directie & Staf 0 0 1.844 -3.381 -1.537 -1.537 -1.537 -1.537
P & O 0 0 1.196 -20 1.176 1.176 1.176 1.176
Communicatie 0 0 202 -18 184 171 170 171
Commerciële activiteiten 0 0 0 0 0 0 0 0
Juridische zaken 2.446 2.202 1.853 -567 1.286 1.286 1.286 1.286
Informatiebeleid 1.399 878 584 0 584 584 584 584
Kostenplaats Middelen 0 -2.096 -654 0 -654 425 197 -170
Inkoop & Financiën 0 0 2.075 -115 1.960 1.960 1.960 1.960
IBT 0 0 9.212 0 9.212 10.148 10.224 10.256
Facilitaire zaken 0 0 9.625 0 9.625 8.702 8.660 8.607
Subtotaal resultaat voor bestemming -228.813 -197.723 30.344 -224.694 -194.350 -172.505 -187.067 -168.276
Mutaties reserves
Deelnemingen en uitst.leningen 42.990 -4.000 0 -4.000 -4.000 -4.000 -4.000 -3.999
Treasury 472 1.018 16.618 0 16.618 1.701 15.504 591
Onvoorziene uitgaven -17.524 -9.637 4.913 -2.713 2.200 0 0 0
Kostenplaats DSB 1.865 0 0 0 0 0 0 0
Kostenplaats Middelen 0 2.049 223 0 223 -1.848 -1.025 -1.278
Subtotaal mutaties reserves 27.803 -10.570 21.754 -6.713 15.041 -4.147 10.479 -4.686
Totaal resultaat na bestemming -201.010 -208.293 52.098 -231.407 -179.309 -176.652 -176.588 -172.962
Begroting baten
primitief 2011
Begroting saldo
primitief 2011
Begroting saldo
primitief 2012
Begroting saldo
primitief 2013
Begroting saldo
primitief 2014
112

3 Paragrafen
3.1 Bedrijfsvoering
Inleiding
Bedrijfsvoering is een belangrijk aandachtspunt voor de gemeente Zaanstad. Een goede
bedrijfsvoering ondersteunt het college en de ambtelijke organisatie bij de realisatie van het
collegeprogramma ‘Wederzijds aanspreekbaar, op basis van vertrouwen’.
De ambitie van het college is hoog, de middelen beperkt en de omvang van de formatie relatief
gering. Des te belangrijker dat er efficiënt en effectief wordt gewerkt.
Dat bereiken we niet door een paar taken te schrappen of te herschikken. We zullen met een
procesgerichte aanpak de ondersteunende taken anders en effectiever inrichten.
Staf en lijn moeten de taakstelling op staf en organisatie gezamenlijk realiseren. Dat vraagt om
concernbrede afspraken over prioriteitstelling, kaders en standaardisering in werkwijze. Daarnaast om
meer sturing en het nakomen van deze afspraken. Minder verbrokkeling in de sturing leidt tot een
betere sturing op mensen en werk (inclusief het stellen van prioriteiten) en tot duidelijker afspraken
over verantwoordelijkheden.
Niet alleen vanuit het oogpunt van efficiency verbetering en bezuinigingen is het van belang om de
bedrijfsvoering te verbeteren en te vernieuwen. De eisen die aan de gemeentelijke organisatie
worden gesteld veranderen snel. De balans met de samenleving verschuift. De voortschrijdende
digitalisering schept niet alleen verwachtingen bij de burger ( bijvoorbeeld ten aanzien van de wijze
van dienstverlening), maar ook bij medewerkers ten aanzien van hulpmiddelen en de wijze waarop
het werk wordt georganiseerd. De trend is dat jonge, nieuwe medewerkers steeds meer opgroeien
met een andere manier van werken, samenwerken en communiceren. Binnen deze context en
gegeven een krappe arbeidsmarkt moet Zaanstad zich inspannen om een aantrekkelijke werkgever te
blijven en jong talent binnen te halen.
Met de vorming van de dienst Middelen in 2010 is een slag gemaakt in het optimaliseren van de
bedrijfsvoering. De dienst Middelen zal ook in 2011 zwaar inzetten op standaardisatie, uniformiteit,
klantgerichte benadering, innovatie en integraliteit.
In 2010 is tevens een start gemaakt met het verbeteren van de financiële bedrijfsvoering. Aanleiding
hiervoor waren ondermeer de bevindingen van de accountant over de bedrijfsvoering en over de
sturing en beheersing van de gemeentelijke organisatie. Het plan van aanpak beperkt zich in eerste
instantie tot verbetering van de financiële processen.
Bedrijfsvoering steeds transparanter
Met ingang van 2011 worden de kosten van de ondersteunende diensten die voorheen via
kostenverdeling naar de programma’s werden verdeeld, direct onderdeel van het programma
financiën. Het gevolg hiervan is dat alle ondersteunende diensten onderdeel uitmaken van de
programmabegroting.
Personeel
Rekening
2009
Begroting
2010
Begroot
2011
1. Formatie en bezetting
Toegestane formatieplaatsen (in fte´s) 1.228 1.217 1.241
Werkelijke bezetting (in fte´s) (incl. boventalligen) 1.169 1.118 1.178
Openstaande vacatureruimte (in fte´s) (toegestaan
minus werkelijk)
59 99 63
Personeelsleden in de formatie (aantal) (incl.
boventalligen)
1.274 1.246 1.332
Aantal boventalligen (als gevolg van
doorontwikkeling Concernstaf en dienst Middelen)
0 6
113

2. Mobiliteit
Rekening
2009
Begroting
2010
Begroot
2011
Percentage instroom 9,0% 11,6% 5,5%
Percentage uitstroom 6,3% 8,8% 4,3%
3. Gegevens ziekteverzuim
Percentage ziekteverzuim (excl.
zwangerschapsverlof)
4. Kengetallen personeel
6,1% 5,4% 5,7%
Percentage medewerkers in deeltijd 33,8% 34,3% 36,6%
Gemiddelde leeftijd 45,66 46,9 45,73
Gemiddeld aantal dienstjaren 12,72 14,1 11,36
Aantal medewerkers jonger dan 36 jaar 265
Aantal medewerkers van 55 jaar of ouder 312 322
5. Kosten personeel (bedragen x €1.000,-)
Loonkosten personeel 74.704 74.912 76.080
6. Kosten Inhuur derden (bedragen x €1.000,-)
Kosten inhuur personeel van derden (incl.
adviesbureaus )
19.874 16.156 14.071
De opgave waar Zaanstad voor staat, het realiseren van de maatschappelijke opgaven met een
krimpend ambtenarenapparaat, is een kans om vernieuwingen door te voeren. Als gevolg van de
ingezette lijn gericht op efficiënter inrichten van werkprocessen met behulp van automatisering,
bundeling van kennis en slimmere organisatie, gaat een aantal taken verdwijnen of wijzigen. Naar
verwachting betekent dit dat de organisatie krimpt met 68 fte. Deze krimp in fte vindt gefaseerd
plaats over de periode 2011 – 2014. Dat bovenstaande tabel nog uitgaat van een groei van het
aantal medewerkers komt door de insourcing van het RIO en het KCC. Daarnaast wordt ingehuurd
personeel vervangen door vaste formatie.
De ervaringscijfers op het gebied van uitstroom vanwege pensioen, of op eigen verzoek, leert ons
dat het verloop hoger is dan de krimp van de organisatie. Vanuit kwantitatief oogpunt hoeft de
personeelsreductie niet te leiden tot gedwongen ontslagen. We voorzien zelfs op een aantal posities
een tekort de komende jaren als gevolg van een krimpende arbeidsmarkt.
Daarnaast heeft de organisatie te maken met een verschuiving van beleidsontwikkeling naar meer
regievoerende en uitvoerende taken. Door technologische ontwikkelingen zullen bovendien veel
functies ook kennisintensiever worden. Om dit met de huidige bezetting op te vangen wordt
geïnvesteerd in de ontwikkeling van het personeel op het gebied van kennis en vaardigheden en de
ontwikkeling van de organisatie. Dynamiek en flexibiliteit in de organisatie zijn noodzakelijk om goed
in kunnen te spelen op toekomstige ontwikkelingen. De organisatie zet daarom bewust in op het
stimuleren van flexibiliteit van de medewerker om te willen leren en te veranderen, maar ook op
flexibiliteit van de organisatie om ruimte en tijd te creëren waarmee persoonlijke ontwikkeling
mogelijk wordt.
De arbeidsmarkt is continu aan verandering onderhevig. De tekenen van herstel zijn er en de
arbeidsmarkt dreigt weer krapper te worden als gevolg van de aantrekkingskracht vanuit het
bedrijfsleven, maar ook vanwege de ‘ontgroening’.
Omdat we weten dat jong talent aangetrokken wordt door uitdaging, motivatie en perspectief
dragen dynamiek en flexibiliteit bij om het imago van Zaanstad als aantrekkelijke werkgever te
kunnen promoten. Ook de mogelijkheid tot flexibel werken, waaronder telewerken, dragen bij om
jonge talenten binnen te krijgen.
114

De benodigde ontwikkeling van de organisatie vraagt een grote inzet van de organisatie. Een goede
graadmeter om te kunnen beoordelen of de organisatie deze verandering ook aan kan, vormt het
ziekteverzuimcijfer. Met de dienst arbodienst Maetis wordt bekeken hoe juist in deze hectische tijden
waarin juist veel van het personeel gevraagd wordt, het ziekteverzuimcijfer toch laag kan worden
gehouden.
Inhuur derden
In 2011 wordt de dalende trend op kosten voor inhuur verscherpt met een taakstelling. Bij deze
taakstelling is uitsluitend gekeken naar de inhuur die op exploitatie drukt, omdat er geen directe
relatie is tussen inhuur vanuit projecten en de begroting. Dit is een zware opgave voor de organisatie
omdat er tegelijkertijd een krimp op de organisatie plaatsvindt, gepaard gaande met veranderingen
in de organisatie. De taakstelling zal worden gerealiseerd door nog kritischer te kijken dan nu al het
geval is naar de noodzaak van inhuur binnen de diensten, waardoor het volume zal dalen. Daarnaast
gaat het in 2009 gerealiseerde centrale inhuurpunt nog strakker bewaken dat afspraken en
procedures worden nagekomen door zowel lijnmanagement als leveranciers.
Het onder raamcontract brengen van inhuur heeft geleid tot vaste lage tarieven en gunstige
contractafspraken. In 2011 zal ook een groot deel van advies worden ondergebracht in
raamcontracten. Tenslotte is er nauwe samenwerking tussen het centrale inhuurpunt, de recruiters die
vaste krachten werven, de loopbaanadviseurs die boventalligen begeleiden en de inkopers die de
rechtmatigheid van aanbestedingen bewaken. Dit alles moet leiden tot een optimale mix qua
bezetting en verlaging van de kosten van inhuur derden en advies.
Planning & control
In 2011 werken we het in 2010 opgestelde ontwikkelplan bedrijfsvoering 2010 en 2011 verder uit.
Doel: een adequate borging in de processen van rechtmatigheid en getrouwheid van de financiële
informatie. Planning & control is daarbij gericht op het zorgen voor de randvoorwaarden dat een
organisatie goed kan plannen en beheersen. Dit wordt bereikt door te ervoor te zorgen dat de
bedrijfsvoering van zodanige kwaliteit is dat het behalen van de beleidsdoelstellingen binnen daartoe
gestelde kaders van tijd, kwaliteit en budget is geborgd met een redelijke mate van zekerheid.
Belangrijk in deze fase van de bedrijfsvoering is dat de processen van planning & control aansluiten
op de beleidsdoelstellingen van de gemeente, dat de lijnorganisatie op eenvoudige wijze haar
begrotings- en verantwoordingsinformatie kan verwerken en ophalen en dat budgetteringsprocessen
eenvoudig en transparant zijn.
Nu de gemeente de komende jaren met zware ombuigingstaakstellingen wordt geconfronteerd is er
vanuit de financiële problematiek extra aanleiding om de betrouwbaarheid van de (financiële)
administraties en de mede daarop gebaseerde informatievoorziening te vergroten. Ervaringen uit het
verleden met zowel de begrotingsadministratie als het meerjaren investeringsprogramma (MIP) laten
zien dat daarop substantiële winst is te boeken. Daardoor wordt én het stuurvermogen van de
gemeentelijke organisatie vergroot én het fundament gelegd wordt voor de inrichting van de
budgettaire beheersing.
Om dit alles te bereiken wordt ingezet op een tiental punten, waaronder de doorontwikkeling van de
programmabegroting, de ontwikkeling van de managementcontracten, de kwaliteit van de
ondersteunende processen.
Informatievoorziening
De gemeente wordt steeds meer het eerste aanspreekpunt voor de gehele overheid, maar staat
tegelijkertijd voor de opgave om efficiënter te werken en kosten te besparen. Om beide ambities
waar te kunnen maken is nodig om de administratieve lastendruk terug te dringen en aan te sluiten
bij nieuwe ontwikkelingen. In 2011 worden een nieuw digitaal loket op Internet en een ‘zaaksysteem’
gerealiseerd, zodat burgers en bedrijven gemakkelijk vragen en verzoeken kunnen indienen en de
gemeente deze zaken snel en efficiënt kan afhandelen en archiveren.
Een andere belangrijke voorwaarde om efficiënter te kunnen werken en besparingen te realiseren is
betrouwbare managementinformatie. Om hierin te kunnen voorzien wordt een nieuw
rapportagesysteem gerealiseerd dat betere managementinformatie biedt en tevens minder of geen
handmatige nabewerking vergt.
In 2011 betrekt Gemeente Zaanstad het Nieuwe Stadhuis. Begin 2011 wordt de laatste hand gelegd
aan het ondersteunen van ‘het nieuwe werken’ waarbij medewerkers op een flexibele manier gebruik
maken van een fors gereduceerd aantal werkplekken. Het betrekken van het nieuwe stadhuis biedt
115

meer mogelijkheden om jonge medewerkers aan te trekken en te binden. Werkplekken waarop snel
ingelogd kan worden, waar de digitale mogelijkheden groter zijn, meer gebruik gemaakt wordt van
mobiele telefoons en een toepassing die aangeeft welke werkplekken nog vrij zijn en waar je een
collega kunt vinden.
Inkoop
In 2010 is besloten om de gewenste verdere professionalisering van de gemeentelijke inkoopfunctie
vorm te geven door te kiezen voor een model van (meer) centralisatie. Tot nu toe lag de nadruk
voornamelijk op coördinatie en advisering. Deze nieuwe positionering is onder meer noodzakelijk om
de nieuwe inkooptaakstellingen (oplopend van netto € 1 miljoen in 2011 tot € 1,6 miljoen in 2014) te
kunnen invullen. Om de nieuwe werkwijze te kunnen implementeren is een inkoopscan uitgevoerd,
op basis waarvan een inkoopkalender (m.n. raamovereenkomsten) is opgesteld. Uitgangspunt hierbij
is dat waar mogelijk de inkooptaken worden gecentraliseerd en dat waar dat niet mogelijk of minder
praktisch is, de diensten door de afdeling Inkoop & Financiën worden ondersteund en ontzorgd. Ook
verbetering van de managementinformatie op inkoopgebied (o.m. inkoopcontrol) is hierbij van groot
belang. De verdere centralisatie van de inkoopfunctie zal zeker ook een positieve uitwerking hebben
op de borging van het aspect ‘rechtmatigheid’.
Naast deze meer organisatorische aanpassingen zal vanaf 2011 ook een geactualiseerd inkoopbeleid
gelden waarbij strategische doelstellingen, zoals bijv. duurzaamheid, social return en innovatie een
belangrijke rol spelen. Aan de meetbaarheid zal in het nieuwe beleid uiteraard de nodige aandacht
worden besteed.
Klachten
Het aantal klachten is één van de indicatoren of we het als gemeente goed doen. In 2011 zal verder
uitvoering worden gegeven aan de in juni 2010 door B&W vastgestelde visie op
klachtenmanagement. Deze visie is de uitwerking van het Verbeterplan Klachtenmanagement
Gemeente Zaanstad 2009. Centraal in de visie staat dat klachten van burgers leermomenten zijn voor
de gemeentelijke organisatie en moeten leiden tot een betere dienstverlening.
De gemeente wil burgers stimuleren onvrede over het handelen van de organisatie zoveel mogelijk
te melden. De indruk bestaat dat burgers dit nu soms niet doen, omdat zij denken dat dit toch niet
helpt. Daarom wordt gezocht naar nieuwe klantvriendelijke methoden voor het uiten van klachten.
Een belangrijke doelstelling daarbij is om zoveel mogelijk klachten of problemen in direct persoonlijk
contact met de burger op te lossen. Dat is ook van belang om te voorkomen dat het behandelen
van klachten leidt tot extra administratieve belasting. Het kiezen voor direct persoonlijk contact met
burgers draagt bij aan het terugdringen van deze administratieve belasting, doordat er minder
brieven worden geschreven.
Bij het ontwikkelen van nieuwe methoden zal uitdrukkelijk worden gekeken naar succesvolle
projecten elders in het land.
Daarnaast wordt ten aanzien van klachten in 2011 onder meer gewerkt aan het verbeteren van
klachtherkenning, zullen de klachten direct en efficiënter worden geregistreerd en wordt gewaakt op
tijdige beantwoording.
116

3.2 Lokale heffingen
De lokale heffingen vormen een belangrijk onderdeel van de inkomsten van gemeenten en zijn een
integraal onderdeel van het gemeentelijke beleid. Een overzicht van de lokale heffingen -en daarmee
meer inzicht - is van belang voor de raad. Een aanduiding van de lokale lastendruk is van belang voor
de integrale afweging tussen beleid en inkomsten. Een beschrijving van het kwijtscheldingsbeleid
maakt het beeld van de lokale lasten compleet.
Het beleid ten aanzien van lokale heffingen is vastgelegd in de:
Nota Kostentoerekening (2009)
Tarieven belastingen en rechten
Belangrijkste tarieven lokale lasten
Soort heffing Tarief 2011 Tarief 2010 Stijgings %
Onroerende-zaakbelastingen
Woningen
- eigenaarheffing als percentage van de WOZ-waarde 0,1134%* 0,1126% 0,75%
Niet-woningen
- eigenaarheffing als percentage van de WOZ-waarde 0,2434%* 0,2416% 0,75%
- gebruiksheffing als percentage van de WOZ-waarde 0,1948% 0,1933% 0,75%
Afvalstoffenheffing 255,45 253,56 0,75%
Lozingsrecht
- tot 300 kubieke meter verbruikt water 236,75 220,44 7,4%
- iedere 100 kubieke meter water daarboven 78,92 73.48 7,4%
* Dit betreffen voorlopige tarieven. Na de herwaardering kunnen medio oktober/november de
definitieve OZB – tarieven worden bepaald.
Tarieven rechten
De legesverordening is opgesteld conform het model van de VNG. Daarin wordt onderscheid
gemaakt in algemene dienstverlening, dienstverlening vallend onder de Wabo
(omgevingsvergunning) en dienstverlening vallend onder de Europese dienstenrichtlijn.
Het bijbehorende kostenmodel is gebaseerd op de in april 2010 uitgegeven leidraad van het
ministerie van VROM. Dit model heeft een voorlopig karakter omdat nog niet alle gevolgen van de
invoering van de Wabo konden worden doorgerekend. Bovendien zijn de mate van
kostendekkendheid en de kruissubsidiëring nog onderwerp van discussie. Naar verwachting zal het
‘definitieve’ model eind 2010 gereed zijn.
Tarieven Onroerende Zaakbelasting
De macronorm voor het begrotingsjaar 2011 is vastgesteld op 3,5%. Dat betekent dat in 2011 voor
alle gemeenten samen de opbrengst van de OZB 3,5% meer mag zijn dan in 2010. Het percentage
van 3,5 is de som van 1,75% inflatie volgens het Centraal Economisch Plan 2010 en de, overigens
niet actuele, geraamde reële groei van 1,75% over de periode 2011-2015.
Voor de OZB is rekening gehouden met een algemene verhoging van 0,75% ter compensatie van
loon- en prijsstijgingen, conform de kadernota. De tarieven van de onroerende-zaakbelasting (OZB)
worden vastgesteld als percentage van de WOZ waarde. Als de waarde van de stad bekend is, medio
oktober, kunnen de definitieve tarieven worden berekend.
In vergelijking met de andere grote gemeenten heeft Zaanstad OZB-tarieven die niet uitzonderlijk
hoog zijn. In 2010 lag het OZB-tarief in Zaanstad ongeveer op het landelijk gemiddelde. De stijging
van de OZB met 0,75% levert een opbrengststijging op van € 195.000 die ingezet wordt om het
117

financiële beeld sluitend te maken. De verwachting is dat de burger in een gemiddelde woning €
1,60 méér betaalt dan in 2010.
Tarief afvalstoffenheffing
In het coalitieakkoord is opgenomen dat de kosten de komende jaren niet meer zullen stijgen dan
het inflatiepercentage. Het eventuele tekort dat ontstaat, zal worden eenmalig worden onttrokken
aan de egalisatievoorziening.
Lozingsrecht
De belangrijkste ontwikkelingen voor de woonlasten worden veroorzaakt door de benodigde
investeringen in het rioolstelsel. Enerzijds moet er worden voldaan aan de opgelegde milieueisen,
anderzijds moeten oude rioolstelsels worden vervangen. Hiervoor is de komende jaren een
investering nodig van € 72 miljoen. Alleen deze intensivering van rioolvervangingen leidt tot een
gemiddelde tariefsstijging van het rioolrecht van 7,4% per jaar. Dit is ook in het coalitieakkoord
opgenomen. Deze stijging staat los van andere kostenontwikkelingen die betrekking hebben op
riolen.
Belastingopbrengsten
De begrote en werkelijke belastingopbrengsten betreffen:
Belastingopbrengsten (Bedragen x € 1.000)
Geraamde
opbrengst
2011
Geraamde
opbrengst
2010
Werkelijke
opbrengst
2009
Onroerende-zaakbelastingen 26.960 26.156 25.306 Nvt
Roerende ruimtebelasting 198 194 197 Nvt
Precariobelasting 300 270 318 nvt
Leges Algemene
dienstverlening
2.431 2.637 2.623 43,3%
Leges onder dienstverlening
WABO
(omgevingsvergunning
5.011 5.051 4.420 93,4%
Leges onder dienstverlening
Europese dienstenrichtlijn
152 40 93 9,2%
Hondenbelasting 420 413 420 Nvt
Toeristenbelasting 190 190 140 Nvt
Reclamebelasting 314 312 321 Nvt
Reclameopbrengsten 780 776 571 Nvt
Lozingsrecht * 16.422 15.188 14.562 100%
Afvalstoffenheffing * 14.796 14.669 14.427 100%
Grafrechten 969 1.098 870 100%
Marktgelden 258 256 256 100%
Parkeerbelasting 451 410 290 96%
Parkeervergunningen 322 244 225 100%
Parkeermeter gelden 1.409 1.200 1.164 N.v.t.
Zeehavengelden 117 116 79 73,4%
Binnenhavengelden 741 737 738 66,8%
Precario woonschepen 30 23 25 N.v.t.
Kadegeld 51 51 41 66,8%
Totaal 72315 70031 67086
*Opbrengsten waarop de kwijtschelding in mindering is gebracht.
Reclameopbrengsten
Kostendekkings-%
2011
118

Met ingang van juli 2009 is er sprake van een nieuw contract met betrekking tot de abri’s in onze
gemeente. Door dit nieuwe contract worden er vanaf 2010 (eerste volle kalenderjaar) extra inkomsten
gegenereerd.
Lozingsrecht
De komende jaren zullen er investeringen moeten worden gedaan in het rioolstelsel. Dit brengt hoge
kosten met zich mee. Dit resulteert in een tariefsstijging van 7,4% voor 2011.
Afvalstoffenheffing
In het coalitieakkoord is aangegeven dat het tarief voor afvalstoffen 0,75% (zijnde het
inflatiepercentage) mag stijgen.
Grafrechten
Er is een trend zichtbaar dat het aantal begravingen afneemt en het aantal afkopen van
grafonderhoud ook. De kosten dalen niet evenredig. Voorgesteld wordt om de tarieven 9,1% te laten
stijgen.
Marktgelden
De kosten blijven nagenoeg gelijk in 2011. Aan de bestaande markten is een tarief voor de
lappenmarkt toegevoegd. Deze markt wordt 1 keer per jaar gehouden in Zaandam.
Parkeerbelasting
Er is een beleidswijziging voorgesteld om meer manuren in te zetten op de handhaving van betaald
parkeren. Dit zal resulteren in hogere opbrengst.
Parkeergelden
In het kader van de ombuigingen is er onderzocht of de parkeerinkomsten kunnen worden verhoogd.
Dit is mogelijk door middel van verhoging van het parkeertarief en het aanpassen van het
vergunningentarief. Hierdoor kunnen er per 2011 extra inkomsten worden gegenereerd.
Voorgesteld wordt de tarieven als volgt te verhogen:
Verhogen van tariefzone A: van € 1,75 naar € 2,00 per uur
Verhogen van tariefzone B: van € 1,20 naar € 1,50 per uur
Gelijk laten van tariefzone C: €1,00 per uur
Parkeervergunningen
Er wordt voorgesteld om de 2 typen vergunningen samen te voegen tot 1 vergunning en het tarief
hiervoor aan te passen naar € 5,90 per maand. Dit zal resulteren in een hogere opbrengst omdat er
van het type D vergunning ongeveer 1.600 stuks per jaar worden uitgegeven en van het type B
slechts 135 stuks.
Precario voor woonschepen
Bij de begroting 2009 is voorgesteld het precariotarief voor woonschepen te verhogen tot € 8,60 per
m² ingenomen water. Op dit voorstel is een motie aangenomen waarmee de tarieven voor 2009 en
2010 werden vastgesteld op € 2,35 in 2009 en € 3,60 in 2010. Daarna is besloten om de tarieven
vanaf 2011 gelijk te laten zijn aan de tarieven van Rijkswaterstaat, zoals die worden gehanteerd voor
woonschepen in Zaanstad die in rijkswater liggen. Het tarief van Rijkswaterstaat bedraagt voor 2011
€ 4,67 per m² ingenomen water. Voorgesteld wordt dan ook om het tarief voor woonschepen vast te
stellen op € 4,67 per m² ingenomen water. Dit tarief is aanzienlijk lager dan het voorgestelde tarief
van € 8,60 bij de begroting 2009.
De eigenaar van een woonschip met een oppervlakte van 88m² en een waarde van € 136.000
ontvangt in 2011 een aanslag voor woonlasten van € 1.057. Een eigenaar van een woning met
erfpacht en met een vergelijkbare oppervlakte en waarde ontvangt in 2011 een aanslag voor
woonlasten van € 2.209.
119

Stand en verloop van de egalisatievoorzieningen
Egalisatievoorziening (EV) 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014
EV afvalstoffen 2.528 2.312 1.659 1.349 1.039 729 419
EV Riolen 1.348 1.373 1.175 1.040 905 770 635
EV Begraafplaatsen -33 0 -25 -35 0 0 0
EV Marktgelden -18 -25 0 0 0 0 0
(bedragen x € 1.000)
Toelichting
Egalisatievoorziening Afvalstoffen
Voor 2011 wordt voorgesteld een deel van de kostenstijging te onttrekken uit de
egalisatievoorziening zodat het tarief niet meer stijgt dan het inflatiepercentage dat is vastgesteld bij
de kadernota 2011 – 2014. In het coalitieakkoord is de verwachting uitgesproken dat het tarief de
komende jaren niet meer zal stijgen dan dit percentage. Het tarief voor 2011 wordt dan € 255,45. Dit
betekent dat in 2011 € 310.000,- onttrokken moet worden uit de egalisatievoorziening.
Egalisatievoorziening Riolen
Er wordt voorgesteld om in 2011 € 135.000,- te onttrekken aan de egalisatievoorziening. Dit is
noodzakelijk om het tarief niet meer dan 7,4%, zoals opgenomen in het coalitieakkoord, te laten
stijgen.
Woonlasten
Tabel 3: Woonlasten 2010 Zaanstad t.o.v. overige 36 grote gemeenten
OZBeigenaar
Reinigingsheffing
Rioolheffing
Woonlasten
2010
Woonlasten
2009
Zaanstad 224,30 253,56 220,44 698,30 672,84
Laagste 129,99 74,00 31,00 480,00 474,00
Hoogste 376,69 334,00 220,00 698,00 704,00
Gemiddelde 213,00 257,00 140,00 610,00 603,00
Mutatie Zaanstad t.o.v. vorig jaar 3,8% 2,8%
Mutatie gemiddelde t.o.v. vorig jaar 1,2% -0,5%
Bron: Belastingoverzicht grote gemeenten 2010 COELO
Noot: In bovenstaande tabel zitten verschillen die niet direct zichtbaar zijn. Hiermee moet rekening worden
gehouden als conclusies worden getrokken uit de vergelijking. Sommige gemeenten zijn bijvoorbeeld (nog) niet
volledig kostendekkend voor de afvalstoffenheffing en/of het lozingsrecht. Andere gemeenten heffen
bijvoorbeeld geen afvalstoffenheffing, lozingsrecht en/of hondenbelasting, maar verdisconteren dit in de
opbrengst van de OZB.
Het COELO heeft voor het onderdeel OZB-eigenaar van Zaanstad in 2010 gerekend met een gemiddelde WOZwaarde
van € 199.000 (bron CBS). De gemiddelde WOZ – waarde waarmee gerekend is in tabel 4 is € 189.000
(bron Zaanstad).
Het belastingoverzicht grote gemeente 2011 zal begin 2011 gepubliceerd worden.
Tabel 4: Woonlasten per heffingseenheid 2011 tov 2010 Zaanstad*
2011 2010 %
OZB 214,56 212,96 0,75%
Lozingsrecht 236,75 220,44 7,4%
Afvalstoffenheffing 255,45 253,56 0,75%
Totaal 707,76 686,96 2,97%
Uitgegaan is van een gemiddelde woningwaarde zonder waardeverandering
120

Kwijtschelding
Kwijtschelding heffingen
Begroot Begroot Rekening 2009
2011 2010
Afvalstoffen 1.184 1.192 1.135
Rioolheffing 1.098 1.035 1.013
Totaal
(bedragen x € 1.000)
2.282 2.227 2.148
Zaanstad hanteert een kwijtscheldingnorm van 100% en voert daarmee een maximaal
kwijtscheldingsbeleid. Kwijtschelding kan o.a. worden verleend indien men:
AOW heeft, eventueel aangevuld met een klein pensioen;
een bijstandsuitkering heeft;
een inkomen uit werk heeft dat niet hoger is dan een bijstandsuitkering;
studiefinanciering krijgt en niet al te hoge bijverdiensten heeft;
een zakgeldregeling heeft.
Kwijtschelding kan worden verleend voor de volgende belastingen en heffingen:
Afvalstoffenheffing,
Rioolheffing,
Hondenbelasting voor de eerste hond.
Met het verdwijnen van het gebruikersdeel OZB op woningen, wordt er geen kwijtschelding meer
verleend bij de OZB.
In het jaar 2010 zijn 3.985 verzoeken om kwijtschelding geautomatiseerd afgehandeld. Daarnaast zijn
er 1.138 verzoeken handmatig afgedaan (stand 1 juli 2010).
121

3.3 Treasury
De uitgaven van de gemeente worden gefinancierd door interne en externe financieringsmiddelen.
De interne financieringsmiddelen bestaan uit de lopende inkomsten. Onder de externe
financieringsmiddelen vallen de kort- en langlopende leningen. Dat de gemeente moet lenen houdt
verband met het niet synchroon lopen van inkomsten en uitgaven. In het stelsel van baten en lasten
worden bijvoorbeeld investeringsuitgaven geactiveerd en worden de kapitaallasten gespreid over de
levensduur van de investering ten laste gebracht van de exploitatie.
Treasury heeft hierbij als doel een beheersing van rente- en kredietrisico’s alsmede het zoveel
mogelijk beperken van de kosten van de leningen en het bereiken van een voldoende rendement op
uitzettingen. De uitvoering van treasury wordt wettelijk geregeld in de wet Financiering decentrale
overheden (wet Fido).
De wet Fido stelt dat gemeenten uitsluitend voor de uitoefening van de publieke taak leningen
kunnen aangaan, middelen uitzetten en garanties verlenen. De uitzettingen en derivaten moeten een
prudent karakter hebben hetgeen inhoudt dat er sprake is voldoende kredietwaardigheid van de
tegenpartij en een beperkt marktrisico. Meer concreet wordt in de wet Fido geregeld dat de
uitvoering van de treasuryfunctie geschiedt binnen de kaders van de kasgeldlimiet en
renterisiconorm.
De kasgeldlimiet is een grens die gesteld wordt aan de maximaal op te nemen kortlopende middelen
door de gemeente. De kasgeldlimiet beoogt de budgettaire gevolgen van schommelingen in de
rente op korte leningen te beheersen en is gesteld op 8,5% van het begrotingstotaal. Met een
begrotingsomvang van € 395 miljoen bedraagt de kasgeldlimiet in 2011 € 33,6 miljoen. Zaanstad
probeert de kasgeldlimiet altijd maximaal te benutten vanuit de gedachte dat de rente op de
rekeningcourant vrijwel altijd lager is dan op langlopende leningen. Daarnaast is er meer flexibiliteit
als bijvoorbeeld eerder dan verwacht grote bedragen worden ontvangen.Ultimo 2010 zal de
kasgeldlimiet naar verwachting volledig zijn benut.
De renterisiconorm stelt een begrenzing aan het renterisico op de langlopende leningenportefeuille
en bedraagt maximaal 20% van de begrotingsomvang van het begrotingsjaar. Stijgt de marktrente
dan werkt dat door in maximaal 20% van de gemeentelijke langlopende geldleningen. Zoals
onderstaande tabel laat zien bedraagt het risicopercentage op de huidige aflossingsverplichtingen in
Zaanstad voor 2011 nihil
2011 2012 2013 2014
(1) Omvang begroting 394.812
(2) Renterisiconorm (20% van (1)) 78.962
(3) Herfinanciering en renteherziening 7.000 18.000 28.000 29.000
Huidig risicopercentage 1,8%
(4) Ruimte onder de renterisiconorm (2)-(3) 71.962
De renterisiconorm bedraagt maximaal 20% van de begrotingsomvang van het begrotingsjaar. Als de
jaarlijkse aflossingen en renteherzieningen worden begrensd tot 20% van de begroting, leidt een
rentestijging van 1 procentpunt tot maximaal 0,2 procentpunt hogere rentelasten op de begroting.
Gezien de spreiding in de aflossingen van de leningenportefeuille in de komende jaren zullen hier
voor Zaanstad geen nadelige effecten uit voorvloeien.
Het beleid ten aanzien van treasury is vastgelegd in:
Treasury statuut
Treasury jaarplan 2011 (november 2010)
Nota borgstellingen (2010)
122

Algemene ontwikkelingen 2011
In 2011 is Zaanstad na een tweetal jaren van overschotten op de lopende rekening weer een lenende
gemeente. De eerste tranche van de Nuon gelden heeft gezorgd voor een afbouw van de lang
geldpositie. Het beleid voor de komende jaren is gericht op een evenwichtiger spreiding van
financiering, looptijden en rente-instrumenten. Hieronder valt ook, mede ingegeven door de huidige
lage rentestanden, de strategie om te kiezen voor leningen met korte looptijden gecombineerd met
swaps met langere looptijden om zo de rentelasten aanzienlijk onder de rekenrente positioneren.
Financieringsbehoefte
De financieringsbehoefte in de komende 4 jaar is weergegeven in de onderstaande grafiek. Dit
betekent een financieringsbehoefte van respectievelijk € 15 miljoen in 2011, € 73 miljoen in 2012, €
19 miljoen in 2013 en € 77 miljoen in 2014. In deze bedragen zijn aflossingen van oude leningen
meegenomen.
Grafiek I: Financieringsbehoefte 2011-2014 (Bedragen x € 1.000)
20.000
0
-20.000
-40.000
-60.000
-80.000
-100.000
-120.000
-140.000
-160.000
-180.000
-200.000
okt-
10
dec-
10
feb-
11
apr-
11
jun-
11
aug-
11
okt-
11
dec-
11
feb-
12
apr-
12
jun-
12
aug-
12
okt-
12
dec-
12
RC eind 70% 50% 80% Kasgeldlimiet
In de cumulatieve financieringsbehoefte voor de komende jaren is een minimum- en maximumvariant
uitgewerkt. Voor het MIP geldt op basis van ervaringen opgedaan in de afgelopen jaren dat een
realisatie van rond de 70% realistisch te noemen is. Daarnaast worden investeringen waarvan
realisatie in het geplande jaar van uitvoering zeker zijn voor het volledige bedrag meegenomen. Op
basis van dit gegeven wordt voor het MIP gewerkt met een minimum- en maximumscenario van 50%
respectievelijk 80%. Voor het Meerjaren Perspectief Grondzaken wordt in principe gewerkt met een
nulraming. Ten behoeve van eventuele financieringsbeslissingen in de toekomst wordt het minimumscenario
als uitgangspunt worden genomen.
feb-
13
apr-
13
jun-
13
aug-
13
okt-
13
dec-
13
123

Grafiek II: Ontwikkeling leningenportefeuille
Miljoen
450
400
350
300
250
200
150
100
50
-
Virtuele omvang leningportefeuille
2010 2011 2012 2013 2014
Prognose additioneel
Huidige leningenportefeuille
De ontwikkeling van de bestaande leningenportefeuille blijft schommelen tussen de € 350 en € 400
miljoen. De bestaande positie lange leningen zal door het gebruik van swaps om het renterisico af te
dekken een kleiner deel uitmaken van de totale financieringsbehoefte van de gemeente.
Borgstellingen
De aandacht van gemeente Zaanstad op risicomanagement komt onder andere tot uiting in de nota
borgstellingen, die in 2005 door het college is vastgesteld. Aanvragen van belanghebbenden voor
borgstellingen worden aan de hand van deze nota beoordeeld en beheerst. Dit heeft tot doel om de
risico’s voor de gemeente te beheersen en te verminderen. Eind 2010 zal een nieuwe nota
borgstellingen worden vastgesteld.
Externe ontwikkeling
De rente voor nieuwe financiering werkt door in de bepaling van de interne rekenrente en het
verwachte financieringsresultaat in de komende jaren. De ontwikkelingen op de geld- en
kapitaalmarkt spelen daarbij een belangrijke rol en zijn blijvend onderwerp van aandacht.
Rekenrente en renteresultaat
De gemeente Zaanstad hanteert het systeem van integrale financiering. Dit wil zeggen dat er niet
noodzakelijk een direct verband bestaat tussen een individuele investering en de financiering van
deze investering. Het totale rentesaldo wordt daarom omgeslagen over alle investeringen. Deze
omslag van de rente wordt de rekenrente genoemd. De rekenrente is, ondanks de dalende rente,
voor 2011 onveranderd gebleven op 4,5%. De gemiddelde rente over de totale leningenportefeuille
begin 2011 bedraagt 4,36% dalend tot 4,29% eind 2011. Het verschil tussen de rekenrente en het
werkelijke rentesaldo aan het einde van het jaar, wordt het renteresultaat genoemd. Het
renteresultaat komt ten bate dan wel ten laste van de exploitatie.
Leningportefeuille
Afsluiten van nieuwe geldleningen
De opgenomen leningen hebben per 1 januari 2011 een nominale waarde van € 349 miljoen. De
leenbehoefte in de komende jaren zal voor een groter deel kort worden gefinancierd waarbij het
rente-risico wordt afgedekt met een rente-swaps.
Opgenomen leningportefeuille
De huidige leningportefeuille bestaat voor het grootste deel uit vaste (zogenaamde fixe) leningen.
Dit zijn leningen die niet tussentijds aflosbaar zijn. Het is op grond van de renterisiconorm niet
124

toegestaan om in één jaar een groot deel (meer dan 20%) van de af te lossen leningen opnieuw te
financieren.
Tabel I: Verloop opgenomen leningen Bedragen (x € 1.000)
Opgenomen Gemiddelde
rente
Stand per 1 januari 2011 349.000 4,36%
Verwachte stand per 31 december 2011* 332.000 4,29%
Aflossingen in 2011 17.000 4,97%
*: zonder nieuwe leenbehoefte
Kredietrisico
De afgelopen jaren is er een goed inzicht ontstaan in de totale omvang en het risicoprofiel van de
garantstellingen. De gemeente stelt zich terughoudend op als het gaat om het afgeven van
borgstellingen teneinde de risico’s die op de gemeente kunnen worden afgewenteld te verkleinen.
Hieronder een overzicht van de garantieportefeuille medio 2010:
Overzicht van de garantieportefeuille per augustusr 2010 (Bedragen x € 1.000)
Risico
Hoofdsom Aansprake-
Portefeuille
catagorie Aantal 01-08-2010 lijkheid
Divers Normaal 11 10.811 100%
Milieu Normaal 1 46.200 100%
Sociaal Normaal 15 3.888 100%
Sport Normaal 28 1.330 100%
Subtotaal 62.229
Woningbouw excl. WSW Laag 18 31.447 100%
Ziekenhuis Laag 8 24.536 100%
Zorg Laag 24 9.463 100%
Subtotaal 65.446
Woningbouw incl. WSW Zeer Laag 212 902.278 50%
Subtotaal 902.278
Eindtotaal 1.029.953
De gemeente Zaanstad heeft voor een bedrag van € 1,029 miljard aan (achter)borgstellingen op
leningen verleend. De gemeente neemt deels de achtervang in bij de leningen aan
woningbouwcorporaties die geborgd zijn door het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW). De
kans op inroepen van deze achtervang is door de zekerheidstructuur van het WSW nihil.
125

3.4 Weerstandsvermogen en risico’s
3.4.1 Inleiding
De Gemeente Zaanstad acht het wenselijk om de financiële risico's die van invloed zijn op de
beleidsuitvoering inzichtelijk en daarmee beheersbaar te maken. Door inzicht in de risico's wordt de
organisatie in staat gesteld om op verantwoorde wijze besluiten te nemen, zodat de risico’s nu en de
risico’s gerelateerd aan toekomstige investeringen in verhouding staan tot de vermogenspositie van
de organisatie. Om inzicht in de risico’s van de gemeente te verkrijgen is een risico-inventarisatie
uitgevoerd. Hieronder wordt verslag gedaan van de resultaten van de risico-inventarisatie. Op basis
van de geïnventariseerde risico’s is tevens het weerstandsvermogen berekend.
3.4.2 Risicoprofiel
Om de risico's van Gemeente Zaanstad in kaart te brengen is een risicoprofiel opgesteld. Dit
risicoprofiel is tot stand gekomen met behulp van het softwareprogramma NARIS® (NAR
Risicomanagement Informatie Systeem) waarmee risico's systematisch in kaart worden gebracht en
beoordeeld. Uit de inventarisatie zijn in totaal 69 risico's in beeld gebracht. In het onderstaande
overzicht worden de twintig grootste risico's gepresenteerd. De invloed van deze 20 risico’s bedraagt
83% van de berekende totaal benodigde weerstandscapaciteit.
Tabel 1: Risico top-20
Nr Risico Gevolgen T.o.v.
Rek. ‘09
1. Voor de stortlocatie Nauerna worden
niet alle noodzakelijke vergunningen
voor capaciteitsverwerving verleend
De capaciteitsuitbreiding kan geen
doorgang vinden. Ontvangen
voorschotbetalingen conform de
bedragen in de meerjarenbegroting
moeten worden terugbetaald en de
gemaakte proces- en projectkosten
kunnen niet worden verhaald
Invloed
(%)
9,48%
2. Door wijziging/vaststelling
Nieuwe bestemmingsplannen geven 9,25%
bestemmingsplan/bouwverordening bedrijven minder uitbreidings-
hebben betrokkenen mogelijkheid om mogelijkheden, met risico van
beroep te doen op planschade. planschadeclaims.
3. Inverdan Knoop: marktreacties op
programma
Nadeel voor grondexploitatie Nieuw 8,08%
4 Erasmushuis:
Afname fase 2 wordt
heronderhandeld
5 Inverdan knoop: moeizame
onderhandelingen over constructie
spooroverbouwing.
6 Inverdan Knoop: aanspreken van
gemeentegarantie voorbouw
Saentoren.
7 HoogTij: ontwikkelingen
Noordzeekanaalgebied moeten
worden geherfinancierd.
8 WWB: Tekort aan rijksbijdragen om
de bijstandsuitkeringen volledig te
bekostigen.
9 Kreekrijk: de anterieure overeenkomst
voorziet niet in het verwachte
Extra sanerings- en
planbegeleidingskosten
+2 7,05%
vertraging en meerkosten +5 6,64%
Verlies voor de gemeente -1 5,70%
Zaanstad kan worden benaderd voor
kapitaaluitbreiding (+ -storting) voor het
risicodragend deel van de benodigde
financiering en evt. ook voor
werkkapitaalfinanciering
Het tekort op de bijstandsuitkeringen
komt voor rekening van de gemeente
Voorbereidingskosten kunnen niet
(volledig) worden terugverdiend
Nieuw 4,69%
Nieuw 3,61%
3,14%
126

Nr Risico Gevolgen T.o.v. Invloed
resultaat
Rek. ‘09 (%)
10 Vastgoed: verkoop gemeentepanden Vertraging zorgt voor extra lasten.
loopt vertraging op
Nieuw 2,94%
11 Inverdan: moeizame
onderhandelingen tbv realiseren
vergadercentrum (stadhuis) &
bibliotheek
Hogere kosten -1 2,90%
12 Inverdan Knoop: Voorfinanciering
(gedeelte) overbouwing
Provincialeweg moet nog worden
terugverdiend.
nadeel voor de grondexploitatie +5 2,64%
13 HoogTij Penitentiaire Inrichting: het extra kosten om te compenseren
+1 2,60%
preparatieniveau van Brandweer
Zaanstad is niet voldoende
(automatische sprinklerinstallatie)
14 Dwangsom betalen bij overschrijding Betalen dwangsom per zienswijze wegens Nieuw 2,59%
vaststellingstermijn bestemmingsplan. overschrijding termijnen
Ca. 3 bestemmingsplannen per jaar,
met gemiddeld 50 zienswijzen.
15 Bannehof: Ontwikkelaar wil gronden Verslechtering ten opzichte van de
-11 2,46%
gefaseerd afnemen en lage index tot
moment van afname
gesloten overeenkomst
16 Inverdan Knoop: Tijdelijke
voorzieningen om bereikbaarheid te
garanderen
Extra maatregelen kosten extra geld -10 2,04%
17 HoogTij: Afhandeling claims Stichting St.Planschadevergoeding
-5 2,03%
Planschade Vergoeding
Westzanerpolder dekt de planschade tot
Westzanerpolder voor de rechter. het maximum van het stichtingvermogen
18 Door wijziging/ vaststelling
Nieuwe bestemmingsplannen geven -6 1,77%
bestemmingsplan/ bouw-verordening minder uitbreidingsmogelijkheden voor
hebben betrokkenen mogelijkheid om woningen, wat kan leiden tot
beroep te doen op planschade. planschadeclaims
19 Brandweer: oud waterleidingnet gaat Capaciteitsproblemen bij
+1 1,45%
vervangen worden door nieuw net
met minder capaciteit.
bluswatervoorziening.
20 Inverdan Knoop: Openbare ruimte Slecht functionerende openbare ruimte +2 1,42%
door verlate oplevering niet dan wel
onvoldoende beschikbaar
met imagoschade en risico van claims.
Totaal top 20 82,5%
Tabel 2: resumé
Maximaal financieel gevolg risico’s top 20 € 49,4 mln.
Maximaal financieel gevolg overige risico's € 26,2 mln.
Totaal maximaal gevolg alle risico's € 75,6 mln.
Op basis van de ingevoerde risico's is een risicosimulatie uitgevoerd. De risicosimulatie wordt
toegepast omdat het reserveren van het maximale bedrag (€ 75,6 mln. - zie tabel 2) ongewenst is.
De risico's zullen immers niet allemaal tegelijk en in hun maximale omvang optreden. Figuur 1 en de
bijhorende tabel tonen de resultaten van de risicosimulatie.
127

Figuur 1: cumulatieve verdeling
Tabel 2: Benodigde weerstandscapaciteit bij verschillende zekerheidspercentages
Percentage Bedrag
80% 14,9
85% 16,0
90% 17,3
95% 19,2
Bedragen x € 1 mln.
Uit de grafiek en de bijbehorende tabel volgt dat 90% zeker is dat alle risico's kunnen worden
afgedekt met een bedrag van € 17,3 mln. (benodigde weerstandscapaciteit).
3.4.3 Beschikbare weerstandscapaciteit
De beschikbare weerstandscapaciteit van Gemeente Zaanstad bestaat uit het geheel aan middelen
dat de organisatie daadwerkelijk beschikbaar heeft om de risico's in financiële zin af te dekken.
Weerstand
Tabel 3: Beschikbare weerstandscapaciteit
Stand per 31/07/2010
Algemene reserves (inclusief grondzaken) 29,5 mln.
Onvoorzien 0,2 mln.
Totale weerstandscapaciteit 29,7 mln.
3.4.4 Relatie benodigde en beschikbare weerstandscapaciteit
Om te bepalen of het weerstandsvermogen toereikend is, dient de relatie te worden gelegd tussen
de financieel gekwantificeerde risico's en de daarbij gewenste weerstandscapaciteit en de
beschikbare weerstandscapaciteit. De uitkomst van die berekening vormt het weerstandsvermogen.
Beschikbare
weerstandscapaciteit € 29,7
Ratio weerstandsvermogen =
=
= 1,7
Benodigde
€ 17,3
weerstandcapaciteit
128

De normtabel is ontwikkeld in samenwerking met de Universiteit Twente. Het biedt een waardering
van de berekende ratio.
Tabel 4: Waardering weerstandvermogen
Waarderingscijfer Ratio Betekenis
A >2.0 Uitstekend
B 1.4-2.0 Ruim voldoende
C 1.0-1.4 Voldoende
D 0.8-1.0 Matig
E 0.6-0.8 Onvoldoende
F

3.5 Onderhoud kapitaalgoederen
Het wettelijke kader en het beleid in Zaanstad voor het uitvoeren van onderhoudsactiviteiten aan
gemeentelijke kapitaalgoederen in de buitenruimte is opgenomen in de volgende regelingen en
nota’s
Nationale en provinciale regelgeving en beleid
Wet Milieubeheer
Wet Verontreiniging Oppervlaktewater
Wet op de Lijkbezorging
Keur van hoogheemraadschap
Besluit Veiligheid Attractie- en Speeltoestellen
WVO vergunningen voor het hebben van riooloverstorten
Lokale regelgeving en beleid
Discussienota Onderhoud Groen en Wegen
Speelplaatsennota 2007-2012
Gemeentelijke Rioleringsplan 2
Beheerplan Vaarwegen en Oevervoorzieningen,
Beheerplan A8ernA, beheernota Achtersluispolder,
Nota Openbare Verlichting
Beleidsplan Verkeersregelinstallaties
Onderzoek begraven en begraafplaatsen in Zaanstad
Convenanten voor de vervanging van Zaanbrug en Wilhelminasluis
Bomenbeleidsplan
Beleidsplan Zwerfafvalverwijdering
Baggerplan
Tabel: Realiserend vermogen Onderhoud & investeringen openbare ruimte 2011 (bedragen x € 1.000)
Categorie Beleidsplan Onderhoudsbudget
2010
Wegen en verkeer,
incl. openbare
verlichting
Onderhoudsbudget
2011
Investeringsplan
Ja 2.710 2.608 Ja
Geraamde
investeringen
2011
18.615
Civiele kunstwerken Ja 885 870 Ja 1.817
Riolering Ja 4.051 3.887 Ja 13.101
Begraafplaatsen Ja 689 462 Ja 243
Waterhuishouding Ja 654 625 Ja 1.693
Groen &
speelplaatsen
Ja 2.092 2.134 Ja
5.084
Gebouwen
Onderwijs
Nee 1.230 1.289 Ja
15.203
Gebouwen Welzijn Nee 155 0 Ja
Sportaccommodatie
s
Nee* 386 266 Ja
568
Integraal onderhoud
openbare ruimte
Bijdragen
Nvt 7.597 7.322 Nvt
IOOR/reserve
openbare ruimte
Nvt 10.041 15.067 Nvt
Bodembeheer,
gasfabriek en overig
Nee 0 0 Ja
480
Totaal 30.961 35.005 56.804
130

Beheer openbare ruimte
Basiskwaliteit openbare ruimte
Met de begrotingsbehandeling 2005-2008 kiest de raad voor het kwaliteitsniveau ‘basis’ als
uitgangspunt voor het onderhoud van de openbare ruimte in geheel Zaanstad. Scenario ‘basis’ richt
zich op het duurzaam in stand houden van het huidige openbare gebied en houdt geen rekening
met areaaluitbreidingen. Het verzorgend onderhoud kan worden omschreven als ‘acceptabel’.
Beheer buitenruimte
Bij het in stand houden van de voorzieningen in de openbare ruimte wordt gekeken naar de
technische en functionele kwaliteit. Is een voorziening kapot of beschadigd, dan wordt deze
gerepareerd. Voldoet de voorziening niet meer aan het hedendaagse gebruik, dan wordt de
voorziening aangepast. Het onderhoud van de openbare ruimte is een combinatie van regulier
onderhoud (jaarlijks terugkerend), groot onderhoud en vervanging (rehabilitatie / reconstructies bij
het einde van de technische levensduur).
Binnen de beschikbare investeringsruimte wordt het Meerjareninvesteringsprogramma voor de
Openbare Ruimte samengesteld. Bij het opstellen van dit investeringsplan worden prioriteiten
gesteld ten aanzien van noodzakelijke vervangingsinvesteringen, zoals:
Veiligheid wordt gewaarborgd voor de gebruikers van de openbare ruimte en voor opstallen van
derden.
Opgestarte projecten worden afgerond.
Er is sprake van onderhoudsachterstanden.
Er moet voldaan worden aan wettelijke eisen (bijvoorbeeld de keur van het hoogheemraadschap)
Gemaakte afspraken met andere partijen moeten worden nageleefd (bijv. bij subsidies).
Er wordt integraal gewerkt. Geen herstrating als het onderliggende riool slecht is.
Er wordt geïnvesteerd in projecten wanneer lagere exploitatielasten kunnen worden bereikt (zoals
bij asfalt en verkeersregelinstallaties).
Investeringsplan wordt afgestemd op subsidiekansen zoals de subsidiestromen voor revitalisering
bedrijventerreinen en toerisme.
Investeringen worden gedaan als milieuwinst te behalen is of om mogelijke milieurisico’s af te
wenden.
Met investeringen wordt getracht om een zo groot mogelijke doelgroep te bereiken.
Daarnaast wordt bezien of het investeringsplan bedrijfsmatig realiseerbaar is en wordt onderzocht of
de bereikbaarheid in de stad niet te veel in het geding komt.
131

Onderhoudsstaat openbare ruimte
In onderstaande tabel wordt per discipline weergegeven hoe de onderhoudsachterstanden zich
ontwikkelen.
Nodig voor basis-
Groei / kwalitiet obv Investerings- Prognose
OHA afname beleids-plannen niveau OHA eind
t/m 2009 OHA 2010 2011-2014 2011-2014 2014
(1) (2)
(3)
(4) (1+2+3-4)
Groen 4.420 51 12.357 13.577 3.251
Verkeer en wegen
(incl VRI)
48.346 -4.587 45.082 58.414 30.427
Kunstwerken 2.446 228 7.336 8.001 2.009
Waterhuishouding 2.240 438 5.674 6.292 2.060
Speelplaatsen
Inlopen
-96 -20 1.717 1.717 -116
onderhoudsachterstanden
andere
-4.400 -4.400
programma’s 3
TOTAAL 52.956 -3.890 72.166 88.000 33.231
Tabel: Prognose ontwikkeling onderhoudsachterstanden (OHA)
Met de jaarrekening 2009 is aangegeven dat de onderhoudsachterstanden openbare ruimte (excl.
begraafplaatsen en riolering) € 53 miljoen 4 bedragen (kolom 1 in bovenstaande tabel).
Op basis van de beheer- en beleidplannen voor de openbare ruimte is de komende 4 jaar € 21,6
miljoen per jaar nodig om de openbare ruimte in stand te houden op ‘basis’-kwaliteit. Gelet op de
prijsontwikkeling in de markt als gevolg van de economische recessie is ervan uitgegaan dat in de
markt op dit moment een inkoopvoordeel valt te behalen en dat indexering voor de komende jaren
de nullijn zal volgen en daarmee daalt het benodigde investeringsniveau voor basiskwaliteit naar
gemiddeld € 18 miljoen per jaar (kolom 3 in de tabel)
Met de € 16 miljoen die de komende 4 jaar extra beschikbaar is vanuit de verkoop van NUONaandelen
daalt de onderhoudsachterstand in de openbare ruimte tot circa € 33 miljoen in 2014 5
(kolom 5 in de tabel).
3 Investeringen in Inverdan en Poelenburg zullen bijdragen aan het inlopen van onderhoudsachterstanden in de openbare ruimte.
4 Bedrag houdt rekening met investeringen in de openbare ruimte die binnen andere programma’s worden gerealiseerd (€ 4,4 miljoen).
5 Berekend op basis van een daling van de onderhoudsachterstanden van € 3,8 miljoen in 2010.
132

In onderstaande grafiek wordt de ontwikkeling van de onderhoudsachterstand voor de komende
jaren weergegeven.
Grafiek: Ontwikkeling onderhoudsachterstanden openbare ruimte
bedrag (x € 1.000,-)
60.000
50.000
40.000
30.000
20.000
10.000
0
Ontwikkeling onderhoudsachterstanden openbare ruimte
2009 2010 2011 2012 2013 2014
jaren
OHA Openbare ruimte
Met de prognose van de onderhoudsachterstanden openbare ruimte voor 2014 is geen rekening
gehouden met de beleidsplannen die in ontwikkeling zijn voor:
Civiele kunstwerken (bruggen tunnels etc.) en;
Beschoeiingen
Deze beleidsplannen kunnen invloed hebben op de ontwikkeling van de onderhoudsachterstanden.
Inlopen van onderhoudsachterstanden openbare ruimte
Het inlopen van onderhoudsachterstanden zal gefaseerd plaatsvinden. De komende jaren zal een
bedrag van € 4 miljoen per jaar extra worden ingezet. In verband hiermee zal de civieltechnische
voorbereidingscapaciteit worden uitgebreid en er zullen voor 2010 meer projecten worden
opgestart. Dit is ook conform de raadsbreed aangenomen motie van 25 juni 2009, waarbij
investeringen en regulier werk in onder meer de openbare ruimte, de sport en de scholenbouw, waar
mogelijk, naar voren wordt gehaald.
Bij het opstellen van het meerjareninvesteringsplan voor de openbare ruimte is ook rekening
gehouden met de wijken die kwaliteitsverbetering het meest nodig hebben. Vanuit de sociaal,
economisch en fysiek perspectief is naar de verschillende wijken gekeken en op basis daarvan zijn
zogenaamde aandachtswijken benoemd te weten; Krommenie-oost, Wormerveer, Oude Haven,
Zaandam-west, Kogerveldwijk, Pelderhoorn, Poelenburg, Rosmolenwijk en Zaandam-zuid.
Net als voorgaande jaren worden meer projecten ingepland en opgestart dan waarvoor financiële
middelen voor aanwezig zijn. Deze overplanning van het MIP is noodzakelijk om eventuele
vertragingen van projecten te kunnen opvangen. Op deze manier is het mogelijk om andere
projecten in uitvoering te brengen en zodoende beschikbare middelen optimaal ten goede te
kunnen laten komen aan de kwaliteit van de openbare ruimte. In totaal is er voor de jaarschijf 2011
een overplanning gehanteerd van 60%. In de bijlagen is de jaarschijf 2011 van het MIP 2011-2014 ter
informatie toegevoegd aan deze programmabegroting.
Realiseren beleidsdoelstellingen riolen
Met de kadernota 2005 heeft de raad gekozen voor een verdere vertraging van het realiseren van de
doelstellingen van het Gemeentelijk Rioleringsplan (GRP). De doelstelling om de vuiluitstoot vanuit
het riool op het oppervlaktewater met 50% te verminderen is met dit verlaagde investeringsniveau in
2014 realiseerbaar. Het hoogheemraadschap als zijnde de waterkwaliteitsbeheerder, heeft ingestemd
met deze vertraagde uitvoering.
133

In 2011 zal een gewerkt worden aan een actualisatie van het Gemeentelijke Rioleringsplan (GRP).
Deze actualisatie is nodig omdat:
investeringen in wegen leiden tot niet-geplande uitgaven op het gebied van riolering;
uitstel van basisinspanning leidt tot het aanvullende investeringen voor het vervangen van de
riolering.
extra inzet om onderhoudsachterstanden in de openbare ruimte in te lopen zal ertoe leiden dat
ook oude riolering vooruitlopend op herstatingen moeten worden vervangen
Onderhoudsstaat riolen
In 2010 is een quick-scan uitgevoerd naar de onderhoudssituatie van de riolen in Zaanstad. Op basis
van de leeftijdsopbouw is geschat dat er eind 2009 sprake is van een onderhoudsachterstand van
tussen de € 60 en € 70 miljoen 6 .
Om de onderhoudsachterstanden eind 2020 te kunnen inlopen wordt ingezet op een intensivering
van de vervangingsinvesteringen naar € 75 miljoen in 2011-2014. Dit is een verhoging van het
investeringsniveau ten opzichte van de vorige begroting met € 23 miljoen.
Als gevolg van deze intensivering van de vervangingsinvesteringen nemen de
onderhoudsachterstanden in de periode 2011-2014 af met € 16 miljoen.
Grafiek: Ontwikkeling onderhoudsachterstanden riolen
bedrag (x € 1.000,-)
80.000
70.000
60.000
50.000
40.000
30.000
20.000
10.000
0
Ontwikkeling onderhoudsachterstanden riolen
2009 2010 2011 2012 2013 2014
jaren
OHA Riolen
Beheer Schoolgebouwen
Besturen van scholen voor primair- en speciaal onderwijs kunnen op grond van de Verordening
voorzieningen huisvesting onderwijs gemeente Zaanstad (2004) jaarlijks bij de gemeente een
aanvraag indienen voor vergoeding van specifieke onderhoudskosten (‘onderhoud buitenkant’). Na
toetsing op noodzaak vindt al dan niet (gedeeltelijke) toekenning plaats. Zaanstad ontvangt nu plm.
50 onderhoudsaanvragen per jaar. Niet altijd lukt het de schoolbesturen om de toegekende
aanvragen daadwerkelijk in het betreffende jaar uit te voeren. Om realisatie op een later tijdstip
mogelijk te maken wordt een voorstel tot resultaatbestemming ingediend om dat deel van de
begroting dat niet is besteed, toe te voegen aan het budget van het volgende jaar
De besturen van de scholen voor voortgezet onderwijs hebben vanaf 1 januari 2005 geen relatie
meer met de gemeente als het om het ‘onderhoud buitenkant’ gaat. Zij ontvangen in de vergoeding
van het Rijk een component voor het ‘onderhoud buitenkant’. De indruk is dat de VO-schoolbesturen
in Zaanstad deze taak goed oppakken; wij krijgen geen signalen dat schoolbesturen dit ‘onderhoud
6 Voor de volgende berekeningen wordt uitgegaan van € 65 miljoen onderhoudsachterstanden in de riolering
134

uitenkant’ slecht uitvoeren. Er is op dit moment dan ook geen reden om aan te nemen dat er sprake
is van achterstallig onderhoud bij het VO, maar ook geen zekerheid. Bij afstoting van het gebouw
voor het onderwijs vallen gebouwen aan gemeente. In dit proces is opgenomen een schouw en
afrekening. Deze situatie heeft zich echter nog niet voorgedaan in de afgelopen jaren.
In de afgelopen 6 jaren is veel geld besteed aan de optimalisatie van de huisvesting van het
Voortgezet Onderwijs. Die slag kan als vrijwel afgerond beschouwd worden. In 2011-2013 staan nog
3 projecten op stapel. In het Primair Onderwijs is de laatste jaren weinig geïnvesteerd. In het
Integraal Huisvestingsplan Primair Onderwijs, dat einde 2010 wordt voorgelegd ter besluitvorming
door de Raad, worden projecten opgenomen voor vervanging, verbetering en renovatie van
schoolgebouwen. Daardoor wordt de gemiddelde leeftijd van gebouwen fors verlaagd en worden
gebouwen gerenoveerd, uitgebreid en geoptimaliseerd. Uiteraard wordt kritisch gekeken naar
onderhoudsaanvragen voor panden die op de nominatie staan om afgestoten te worden. In die
gevallen wordt alleen noodzakelijk onderhoud verricht.
Begin 2011 zal (in het verlengde van het IHP) een nieuwe Verordening worden voorgelegd ter
besluitvorming. Deze zal aansluiten op de modelverordening van de VNG, maar ook zullen ‘Zaanse’
elementen worden ingebracht (o.a. de verhouding met het IHP) en zullen omissies in de
Modelverordening worden opgeheven.
Beheer Sportaccommodaties
Het sportaccommodatiebeleid is erop gericht dat het dagelijks onderhoud en het exploiteren van de
accommodaties zoveel mogelijk uit te besteden.
Het onderhoud van de buitensportaccommodaties is belegd bij sportverenigingen/stichtingen. Deze
kunnen in aanmerking komen voor een onderhoudssubsidie die met ingang van 2010 is gebaseerd
op de bespelinggraad van de sportvelden. Tevens zijn er eenmalig financiële middelen beschikbaar
om het onderhoud van kleedaccommodaties een impuls te geven. De gemeente financiert 1/3 deel
van de investering, daarnaast financiert de vereniging 1/3 deel uit eigen middelen. Het overige deel
moet extern gefinancierd worden, hiervoor kan de gemeente garant staan.
Het dagelijks onderhoud en de exploitatie van de sporthallen is uitbesteed aan een marktpartij,
behalve de Volleyhal, deze wordt geëxploiteerd door Stichting Exploitatie en Beheer Volleyhal
(SEBV). Aan de oudere sporthallen zoals de Tref, de Sprong en de Vang wordt minimaal onderhoud
gepleegd aangezien deze op korte termijn moeten worden vervangen of gerenoveerd.
Het onderhoud en de exploitatie van de overdekte zwembaden is in handen van Stichting
Zwembaden Zaanstad. In overleg met Stichting Zwembaden Zaanstad zal bepaald moeten worden
welke onderhoudslast de Stichting kan dragen. De Stichting heeft aangegeven dat hun
onderhoudsvoorziening niet toereikend is voor de onderhoudsverplichtingen die de komende jaren
uitgevoerd moeten worden. Ook voor de oudere zwembaden de Watering en de Slag zullen op korte
termijn keuzes worden gemaakt over vervanging danwel renovatie van accommodaties.
Centralisatie en beheer gemeentelijk vastgoed.
Met het vaststellen van de nota “Aanpak gemeentelijk vastgoed”in december 2008 is een start
gemaakt met het centraliseren van al het gemeentelijk vastgoed. Doelstelling daarbij was om het
gemeentelijk vastgoed onder te brengen in een professionele organisatie die zorg draagt voor het
beheer en onderhoud. Ook alle gemeentelijke aan- en verkoop transacties worden door de afdeling
Grondzaken verricht.
Dit centralisatie-proces is nagenoeg afgerond. De afdeling Grondzaken/vastgoed fungeert als
juridisch eigenaar en draagt zorg voor het in goede staat blijven van het casco van de voorzieningen.
De gebruiker/huurder draagt zorg voor de exploitatie en het gebruik. In vastgoedland is dit de
gebruikelijke taakverdeling en (gebruiks)overeenkomsten zijn op deze verhouding gebaseerd.
Alle objecten worden beoordeeld op hun onderhoudstoestand. De kosten van het noodzakelijk
onderhoud worden opgenomen in een MeerJarenOnderhoudsplanning (MJOP). Het saldo van al
deze MJOP’s geeft het benodigde onderhoudsbudget voor de gemeentelijke vastgoedportefeuille.
135

In een aantal gevallen moeten er nog bij het vastgoed behorende budgetten worden overgeheveld
tussen de verschillende diensten (Brandweer, Dienst Middelen).
Om hevige fluctuaties in de jaarlijkse budgetten tegen te gaan en enige ‘begotingsrust’ te creëren
wordt gewerkt met 10-jaars gemiddelden. Dit maakt het nodig dat gewerkt wordt met een
voorziening waarin al de fluctuaties kunnen worden opgevangen.
Deze voorziening bevat derhalve begrote toekomstige onderhoudsuitgaven die over meerdere jaren
zijn uitgesmeerd. Wanneer echter voor een object zeer grote investeringen nodig zijn worden deze
opgenomen in het Meerjaren-InvesteringsProgramma (MIP).
Beheer Nieuwe Stadhuis
Voor het nieuwe stadhuis zijn nog geen onderhoudsbudgetten opgenomen. Contractueel is
overeengekomen dat de ontwikkelaar van het pand de onderhoudsbegroting hiervan aanlevert.
Deze berekeningen worden begin 2011 verwacht, zodat ook deze benodigde budgetten kunnen
worden meegenomen in de aanlevering voor Kadernota 2012 e.v.
Beheer Rail Point Office en Stadskantoor
In 2011 zal de gemeente haar intrek nemen in het nieuwe stadhuis. Consequentie daarvan is dat de
huidige kantoorlocaties leeg komen te staan. Door de economische situatie van het moment is het
zeer lastig om deze panden snel te herbestemmen of te vervreemden. Er is voorzichtig gerekend
vanuit de verwachting dat de beheers- en onderhoudskosten van deze gebouwen nog enige tijd op
de gemeentelijke begroting zullen blijven drukken.
Beheer Brandweerkazerne.
De focus van de projectgroep ‘Onderhoud en Beheer Prins Bernhardplein’ is het onderbrengen van
het pand Prins Bernhardplein bij dienst Stad die daarmee verantwoordelijk wordt voor het cascoonderhoud.
De beheer- en facilitaire werkzaamheden die samenhangen met het gebruik worden
verzorgd door de dienst Middelen. Het professioneel beheer van het pand aan het Prins
Bernhardplein heeft het uiteindelijke doel dat de (financiële) risico’s zo goed mogelijk beheerst
worden. Naar verwachting wordt ook het beheer van de overige kazernes vóór de Kadernota 2012
e.v. overgedragen aan dienst Stad, zodat de benodigde vs. beschikbare beheers- en
onderhoudsbudgetten in die Kadernota kunnen worden meegenomen.
136

3.6 Verbonden partijen
Inleiding
Op basis van de Financiële verordening gebaseerd op artikel 212 van de Gemeentewet heeft de
gemeenteraad op 6 april 2006 het beleid over verbonden parijen vastgelegd in de nota Verbonden
Partijen. Verbonden partijen zijn rechtspersonen waarin de gemeente een bestuurlijk en een
financieel belang heeft. Onder bestuurlijk belang wordt verstaan: een zetel in het bestuur van een
participatie of het hebben van stemrecht. Met een financieel belang wordt bedoeld dat de gemeente
middelen ter beschikking heeft gesteld die ze kwijt is in geval van faillissement van de verbonden
partij en/of als financiële problemen bij de verbonden partij verhaald kunnen worden op de
gemeente.
Het college heeft – conform coalitieakkoord - een handreiking verbonden partijen opgesteld, die:
voldoet aan de door de raad meegegeven kaders uit de Nota Verbonden partijen;
zorgt voor een scherpe en eenduidige afbakening van de verbonden partijen;
een uitwerking geeft van het toezicht op verbonden partijen en het instrumentarium hiervoor
vaststelt;
de procesafspraken binnen de ambtelijke organisatie vastlegt.
De handreiking is begin 2008 ook door de raad vastgesteld.
Belang verbonden partijen
Het is vanuit bestuurlijk, beleidsmatig en financieel oogpunt van belang dat in de begroting en de
jaarstukken aandacht wordt besteed aan derde rechtspersonen waarmee de gemeente een
bestuurlijke en financiële band heeft. Omdat verbonden partijen vaak beleid uitvoeren dat de
gemeente in principe ook zelf kan (blijven) doen, maar de gemeente uiteindelijk verantwoordelijk
blijft voor het realiseren van de beoogde doelstellingen van de programma's, blijft er voor de raad
nog steeds een kaderstellende en controlerende taak over bij die programma's. Dit laatste element is
van belang vanwege de kosten (het budgettaire beslag) en de financiële risico's die de gemeente
met de verbonden partijen kan lopen en de daaruit voortvloeiende budgettaire gevolgen.
De belangrijkste in de nota vastgelegde kaders betreffen:
De gemeente Zaanstad heeft een voorkeur voor deelname aan een publiekrechtelijke
samenwerkingsvorm. Deze voorkeur kan worden geduid als 'ja mits' aan een aantal voorwaarden
wordt voldaan. Deze voorwaarden liggen op het terrein van het leveren van een extra bijdrage
aan het publiek belang, het kunnen uitoefenen van voldoende invloed en/of sturing en het
adequaat kunnen invullen van democratische controle.
De gemeente Zaanstad is terughoudend als het gaat om de vraag of de gemeente aan een
privaatrechtelijke samenwerkingsvorm wil deelnemen. Deze terughoudendheid kan worden
geduid als 'nee tenzij' er bijzondere redenen zijn die een uitzondering op deze regel
rechtvaardigen. Deze bijzondere redenen kunnen bijvoorbeeld liggen op het vlak van
slagvaardigheid, effectiviteit of efficiëntie. Raadsleden, wethouders en ambtenaren nemen in
beginsel dus geen plaats in het bestuur of Raad van Toezicht van een privaatrechtelijke
samenwerkingsvorm of PPS.
ledere vier jaar wordt nagegaan of een verbonden partij nog een bijdrage levert aan de
geformuleerde beleidsdoelstellingen van de gemeente.
De gemeente beschikt over voldoende instrumentarium om kansen en bedreigingen bij de
verbonden partij altijd tijdig te signaleren en hierop adequaat te kunnen reageren
In de paragraaf verbonden partijen van de begroting en de jaarstukken wordt per verbonden
partij de visie weergegeven in relatie tot de doelstellingen van de gemeente, alsmede de actuele
ontwikkelingen. Het overzicht van de verbonden partijen wordt als bijlage in de begroting en
jaarstukken opgenomen.
Een overzicht van de belangrijkste ontwikkelingen die zich binnen de diverse verbonden partijen
hebben voorgedaan, is in deze paragraaf opgenomen. Bijlage 6.3 bevat het volledige overzicht van
de verbonden partijen.
137

Ontwikkelingen in 2011
A. Publiekrechtelijke verbonden partijen
Veiligheidsregio Zaanstreek-Waterland
Door PWC is onderzoek uitgevoerd naar de mogelijkheden om in de toekomst ook interregionale
samenwerkingsverbanden te realiseren met Amsterdam-Amstelland en Kennemerland.
Risicobeheersing, adequate calamiteitenbestrijding en reductie van kosten per inwoner zijn de
belangrijkste motieven om deze verkenning uit te voeren. De uitkomsten van het onderzoek zijn nog
niet bekend. In dit verband speelt ook de discussie over het politiebestel een rol in relatie tot
eventueel noodzakelijk geachte congruentie van regio’s.
Het Algemeen Bestuur van de Veiligheidsregio heeft besloten de aanpassing van de begroting te
beperken de tot min of meer autonome ontwikkelen. De verhoging van het bedrag per inwoner is
dan ook beperkt gebleven. Meerdere beleidsvoornemens voor 2010 opgeschort naar 2011 en
verder. Dit betekent dat het langer kan duren voordat bepaalde kwaliteitsslagen gemaakt zijn.
Wanneer vanuit de Wet veiligheidsregio’s en de bijbehorende besluiten (Besluit veiligheidsregio’s,
Besluit personeel veiligheidsregio’s) eisen worden opgelegd waarin nog niet is voorzien, is er
mogelijk geen ruimte in de begroting om hier volledige invulling / uitvoering aan te geven
Het bestuurlijk convenant GHOR tussen Zaanstreek-Waterland en Amsterdam-Amsteland heeft een
looptijd van drie jaar, tot 1 januari 2011, en kan daarna worden verlengd.
Het bestuur van de Veiligheidsregio gaat er vanuit, dat deze samenwerking wordt voorgezet en
houdt rekening met een bestendiging van deze samenwerking op basis van nagenoeg gelijke
condities. Overigens is niet volledig uit te sluiten dat voor de inzet een hogere vergoeding zal
worden verlangd dat zijn uitwerking weer heeft op het bedrag per inwoner.
Centraal Nautisch Beheer
Het CNB zet zich in voor een veilige, vlotte en milieuverantwoorde afwikkeling van het
scheepvaartverkeer op het Noordzeekanaal en de vaargeul voor het sluizencomplex in IJmuiden. In
2011 wordt door het CNB ingezet op:
- het doen van een voorstel voor een andere kostentoedeling tussen de gemeenten.
- verzelfstandiging van de Haven Amsterdam;
- tariefstelling Havenafvalstoffenplan;
- het doorontwikkelen van de Regionale Havenverordening voor het Noordzeekanaalgebied
waarbij gevraagd zal worden om wijzigingsbevoegdheid onder te brengen bij het Algemeen
Bestuur van het CNB;
- 1 loket organiseren voor de scheepvaartsector;
- het aangaan van een convenant met alle toezichthoudende diensten binnen het havengebied om
de komende jaren uitvoering te geven aan het programma ‘Vernieuwing Toezicht’;
- aanleg van walradar langs het Noordzeekanaal (loopt door in 2011);
B. Privaatrechtelijke verbonden partijen
Regionale Ontwikkelingsmaatschappij Noordzeekanaalgebied (RON)
RON NV is in 1999 opgericht als uitvoeringsinstrument voor het (her)ontwikkelen van
bedrijventerreinen zoals beschreven in het Masterplan Noordzeekanaalgebied.
Het doel van het Masterplan was en is het bevorderen van de economische ontwikkeling in het
gebied om zo de internationale concurrentiepositie van de haven, industrie en logistiek in het
Noordzeekanaalgebied te versterken. Duurzaamheid en leefbaarheid zijn bij deze versterking een
belangrijke randvoorwaarde.
De realisatie van de doelstellingen door RON NV staat, mede door het economische getij, onder
financiële druk. In samenspraak met provincie Noord-Holland en gemeente Amsterdam wordt
gezocht naar een toekomstbestendige oplossing hiervoor.
VAOP
Deze organisatie is in 1992, mede op initiatief van de VNG, door een groot aantal gemeenten
(waaronder Zaanstad) en samenwerkingsverbanden als “Coöperatieve Vereniging VAOP u.a.”
opgericht voor het vermarkten van, in eerste instantie oud papier en later ook glas en textiel. VAOP is
een non-profitorganisatie. De gemeente Zaanstad heeft vooralsnog een overeenkomst met VAOP
138

voor het vermarkten van oud papier en karton en glas tot 31 december 2012. VAOP is op dit
moment bezig met een onderzoek naar eigen positie binnen de snel veranderende omgeving en de
rol die VAOP in de toekomst voor de gemeenten kan vervullen. De resultaten van dit onderzoek
zullen eind 2010 bekend worden gemaakt.
EZW
In februari 2009 werd bekend dat Nuon zijn productie- en leveringsbedrijf aan het Zweedse Vattenfall
wil verkopen. In het 2e kwartaal van 2009 heeft gemeente Zaanstad 49% van de aandelen Nuon
verkocht, voor 2011, 2013 en 2015 staan de volgende tranches van resp. 15%, 15% en 21% gepland.
De aandelen van het netwerkbedrijf (Liander) blijven bij EZW.
C. Overige verbonden partijen
Stichting Parkmanagement
Door goede samenwerking tussen de uitvoerende partij ProPark en de gemeente, is het beheer op
de Achtersluispolder, Westerspoor-Zuiderhout, Molletjesveer en Noorderveld verbeterd en is het
aantal klachtenmeldingen teruggedrongen. De periode waarin het parkmanagement mede uit een
bijdrage van de Kamer v. Koophandel en een RES-subsidie (Regionaal Economisch
Stimuleringsgebied) wordt gefinancierd, is begin 2010 afgelopen.
De financiële bijdragen van betrokken bedrijven- verenigingen zijn tot nu toe relatief gering geweest.
Bestuurders van bedrijven- verenigingen willen de kwaliteit van de bedrijventerreinen structureel
verbeteren. Om tot verplichte mede-financiering door bedrijven te komen (free-riders probleem
oplossen) moet een instrument ontwikkeld worden. Betrokken wethouders hebben daarbij voorkeur
voor BIZ-regeling (Bedrijven InvesteringsZone). Bedrijvenverenigingen werken met de KvK een plan
van aanpak hiervoor uit. De gemeente start in het najaar van 2010 een verkennend traject. Op basis
hiervan volgt verdere besluitvorming.
Stichting de Zaanse Schans
Op 31 december 2009 is een groot gedeelte van de panden door de Stichting Zaanse Schans
verkocht aan NV Stadsherstel. Een deel van de opbrengst hiervan wordt samengevoegd met de
EFRO subsidie, de subsidie van de provincie Noord-Holland en van de gemeente Zaanstad,
waardoor 4 miljoen euro beschikbaar is om te investeren in de toekomst van de Zaanse Schans. Het
streven is om het beeldkwaliteitsplan en het ontwerpbestemmingsplan gelijktijdig in 2011 vast te
stellen. Vervolgens kan de visie voor de toekomst definitief door de raad worden vastgesteld en
worden uitgevoerd door de Stichting De Zaanse Schans. In het huidige bestuur heeft 1 wethouder
zitting op persoonlijke titel. Het is de bedoeling dat deze wethouder wordt vervangen door een
extern bestuurslid.
Stichting Zwembaden Zaanstad
Er is onderzoek gedaan naar de staat van onderhoud van de zwembaden. Hieruit is gebleken dat er
hoge kosten zijn verbonden aan het inhalen van achterstallig onderhoud die niet volledig gedekt
kunnen worden uit het onderhoudsfonds van SZZ. Gemeente Zaanstad en SZZ zijn hierover in
gesprek.
Stichting Welsaen
Eind 2009 is duidelijk geworden dat Welsaen financieel orde op zaken moet stellen. Welsaen richt
zich in 2010 op een gezonde financiële bedrijfsvoering. Welsaen heeft hiertoe een plan van aanpak
opgesteld waarvan de gemeente de uitvoering monitort. Welsaen heeft te maken met hoge kosten
waarvoor zij de gemeente vraagt frictiekosten te betalen en een garantstelling te geven voor een
lening. Of en op welke wijze de gemeente hieraan meewerkt wordt nog onderzocht en uitgewerkt in
de 2e helft van 2010. Welsaen richt zich als stichting op een, op de behoeften van bewoners,
toegesneden aanbod en het versterken van de samenwerkingsrelaties met diverse partijen.
Stichting Marketing Zaanstreek
De Stichting Marketing Zaanstreek is opgericht op 7 juli 2010. Doel van de Stichting is het helder,
zichtbaar en onderscheidend positioneren van de Zaanstreek in de metropool Amsterdam met het
accent op succesvol ondernemen, veelzijdig recreëren en aantrekkelijk wonen. Dit om een sterkere
sociale en economische structuur te bereiken, alles in de ruimste zin van het woord. De Stichting gaat
139

een belangrijke taak vervullen voor de Zaanstreek. Het grondgebied van gemeente Zaanstad maakt
hier een belangrijk onderdeel van uit. Daarom is besloten tot deelname aan het bestuur van de
Stichting door de burgemeester. Na drie jaar wordt bekeken of zij zich statutair kan terugtrekken. Zij
zal maximaal 5 jaar zitting hebben in het bestuur. Om functiescheiding tussen het
burgemeesterschap en het voorzitterschap te waarborgen worden alle collegevoorstellen die gaan
over de Stichting ingebracht door een wethouder. Tevens onthoudt de burgemeester zich van
stemming over aangelegenheden die de stichting betreffen. De financiële bijdrage aan de stichting
vanuit de gemeente Zaanstad wordt gegeven in de vorm van een subsidie. Via de
subsidiebeschikking wordt gestuurd op de manier waarop de subsidie wordt besteed en de wijze
waarop verantwoording wordt afgelegd.
140

3.7 Grondbeleid
Het doel van de paragraaf grondbeleid is inzicht bieden in doelstellingen en realisatie van ruimtelijk
beleid.
In deze paragraaf worden de onderwerpen behandeld zoals voorgeschreven in het Besluit Begroting
en Verantwoording (BBV). De paragraaf grondbeleid bevat:
een visie op het grondbeleid in relatie tot de realisatie van de doelstellingen van de
programma’s die zijn opgenomen in de begroting;
een aanduiding van de wijze waarop de provincie onderscheidenlijk gemeente het
grondbeleid uitvoert;
een actuele prognose van de te verwachten resultaten van de totale grondexploitatie;
een onderbouwing van de geraamde winstneming;
de beleidsuitgangspunten omtrent de reserves voor grondzaken in relatie tot de risico’s van
grondzaken.
Transparantie van grondbeleid is voor de raad van de gemeente Zaanstad om twee redenen van
belang. In de eerste plaats om inzicht te geven in de wijze van financiering van plannen, het
gemeentelijke belang daarin en de risico´s. In de tweede plaats vanwege de relatie met de
doelstellingen zoals aangegeven in de programma´s. Grondbeleid is één van de instrumenten om
beleidsvoornemens te realiseren.
Uitvoering grondbeleid gemeente Zaanstad 2011
In 2005 is de Nota Sturend Grondbeleid door de gemeenteraad vastgesteld. Een belangrijke
doelstelling die op basis van dit beleid gerealiseerd dient te worden betreft het optimaliseren van
het verdienvermogen van Grondzaken en daarmee het weerstandsvermogen.
Het primaire doel van het Zaanse sturend grondbeleid is als volgt omschreven:
Het handhaven van het bestaande grondgebruik (en opstallen) dan wel het (tijdig) realiseren van
gewenste veranderingen daarin, zodanig dat dit past in de doelstellingen die de gemeente
geformuleerd heeft in het kader van het ruimtelijke beleid.
Het geformuleerde beleid vormt een instrument dat mede ondersteuning biedt aan het realiseren
van beleidsdoelstellingen op het gebied van ruimtelijke ordening, volkshuisvesting, economische
ontwikkeling en milieu. De nagestreefde hoofddoelstellingen betreffen:
Het bevorderen van maatschappelijk gewenst ruimtegebruik,
Het bevorderen van een rechtvaardige verdeling van kosten en opbrengsten over gebruikers,
exploitanten, eigenaren én de gemeente Zaanstad,
Het verhogen van de kwaliteit van het ruimtegebruik binnen de gemeente, de zeggenschap
voor de burger en de marktwerking op de grondmarkt.
In het kader van het verbeteren van het verdienvermogen van grondzaken geeft de Nota Sturend
Grondbeleid naast voornoemde hoofddoelstellingen de volgende beleidsuitgangspunten:
De gemeente behoudt haar strategische grondposities en daar waar mogelijk worden
strategische grondposities verworven dan wel versterkt,
Grondexploitaties dragen bij aan de opbouw van een financiële buffer binnen het
grondbedrijf voor de opvang van risico’s, onvoorziene kosten en mogelijkheden tot
verevening,
Grondexploitaties zijn minimaal kostendekkend,
Gronden worden uitgegeven op basis van waardering in relatie tot de functionele
bestemming,
Het grondprijzenbeleid m.b.t. commerciële / strategische locaties wordt niet algemeen
bekendgemaakt,
Onrendabele exploitaties van maatschappelijke voorzieningen worden niet gesuppleerd via
gereduceerde grondprijzen,
Op gronden, die tegen gereduceerde prijs worden uitgegeven, is bij doorverkoop en/of
gebruiksverandering het profijtbeginsel van toepassing,
141

Een versterkte benutting van marktwerking krijgt gestalte door het bevorderen van
concurrentie tussen marktpartijen,
Planontwikkelingmogelijkheden op gemeentelijke gronden worden te allen tijde via een
tenderprocedure in de markt gezet.
Eind 2010 zal de Nota Gebiedsontwikkeling worden vastgesteld, waarin een nieuwe visie is
opgenomen over de wijze waarop Zaanstad grondbeleid als sturingsinstrument in ruimtelijke
ontwikkelingen in gaat zetten.
In het kader van het leveren van een bijdrage aan het verdienvermogen zullen in 2011 de volgende
nieuwe beleidsonderwerpen verder worden uitgewerkt dan wel worden opgepakt.
Vastgoed
Gezien de economische ontwikkelingen in de afgelopen periode en de uitgesproken richting van het
College zoals verwoord in het coalitieakkoord, zal de gemeente zich vanaf 2011 meer richten op de
mogelijkheden om het vastgoed waar mogelijk af te stoten. Naast het afstoten van de objecten in de
categorie voorraad zal de vastgoedportefeuille kritisch bekeken moeten worden en per object de
vraag worden gesteld waarom het gemeentelijk bezit is.
Voor de panden die in eigendom zijn, wil de gemeente Zaanstad uitgaan van een kostprijsdekkende
huurprijssystematiek. De kostprijsdekkende huurberekeningen zijn reeds gemaakt. In 2010-2011 zal
uitgezocht worden voor welke objecten een kostprijsdekkende huur kan worden ingevoerd en op
welke termijn dit kan gebeuren.
Jaarlijks zal een portefeuilleplan worden vastgesteld, waarin ingegaan wordt op bovenstaande
aspecten.
Kredietcrisis
Ter bestrijding van de gevolgen van de kredietcrisis heeft de gemeente Zaanstad een aantal
steunmaatregelen getroffen. Hierbij gaat het om:
1. een afzetgarantieregeling voor bij oplevering niet verkochte koopwoningen.
2. het uitgeven van gronden in erfpacht onder bijzondere voorwaarden.
3. het toestaan dat bij niet-particuliere woningbouwterreinen per individuele (grondgebonden)
eengezinswoning, onderdeel uitmakende van een complex, het recht van erfpacht kan worden
omgezet naar vol eigendom.
In 2011 zal worden bekeken of gezien de ontwikkeling van de economie de steunmaatregelen,
eventueel in aangepaste vorm, moeten worden voortgezet.
Marktanalyse
De gemeente gaat een systeem ontwikkelen en onderhouden om de marktontwikkelingen van zowel
woningen als commercieel vastgoed, beter te kunnen volgen. Deze gegevens zullen tevens
toegankelijk gemaakt worden voor het maken en verstrekken van marktanalyses. Daarnaast zal
gekeken worden naar een flexibel computerprogramma om de bouwkosten te berekenen. Beide
maatregelen zullen eraan moeten bijdragen om makkelijker tot een goed onderbouwde residuele
grondprijs te komen.
Prijzenboek elke twee jaar volledig herzien
De geprognosticeerde inflatieparameters kunnen afwijken van de werkelijkheid achteraf. Daardoor
wordt het prijzenboek voor de grondexploitaties structureel elke twee jaar opnieuw opgesteld. In
2011 zullen de prijzen opnieuw worden opgesteld.
Kostenverhaal
Eind 2010 zal een nota bovenwijkse voorzieningen worden vastgesteld. Op basis van deze nota
wordt het wettelijk mogelijk om bovenwijkse kosten bij ontwikkelaars te verhalen. Deze nota dient
jaarlijks herzien te worden.
142

Resultaten / Algemene Reserve Grondzaken
In onderstaande tabel wordt de ontwikkeling van de ARG op basis van de actualisatie van juli 2010
en conform de stelselwijziging ARG (raadsbesluit 2008/28) getoond.
De noodzaak tot eventuele bijstelling van de begrote afdrachten uit de ARG aan de algemene
middelen wordt jaarlijks aan de hand van de actuele cijfers bij de jaarrekening afgewogen. Die
afweging vindt plaats aan de hand van de beschikbare weerstandcapaciteit (lees: de stand van de
ARG) en de benodigde weerstandcapaciteit (lees: de omvang van de risico’s uit ruimtelijke
ontwikkeling). Het raadsbesluit stelselwijziging gaat uit van een bufferfunctie van de ARG tussen de
financiële schommelingen die eigen zijn aan ruimtelijke ontwikkeling en de gemeente-exploitatie. Die
bufferfunctie van de ARG, brengt rust in de begroting doordat slechts tot bijstelling van de begrote
afdrachten aan de algemene middelen zal worden overgegaan, als zo’n afdracht zou betekenen dat
de ARG onder de benedengrens (75%) van het benodigde weerstandsvermogen zou uitkomen.
In het raadsbesluit stelselwijziging wordt de systematiek verder uitgewerkt voor het geval dat de ARG
onder de benedengrens (75%) van het benodigde weerstandsvermogen uitkomt door de
ontwikkelingen in de stand van de ARG enerzijds en de risico-omvang anderzijds. In dat geval wordt
de ARG uit de algemene middelen aangevuld tot de benedengrens.
Op basis van deze systematiek is de afdracht naar/uit (+/-) algemene middelen (afdracht concern) in
de tabel hieronder gebaseerd.
In de onderste vier regels van de tabel wordt de ontwikkeling in het benodigde weerstandvermogen
op basis van de risico-inventarisatie n.a.v. de actualisatie 10.2, inzichtelijk gemaakt. Ten behoeve van
de paragraaf Weerstandvermogen en Risico’s van de begroting zijn alle risico’s geactualiseerd,
waaronder de met ruimtelijke ontwikkeling verband houdende risico’s.
De benodigde weerstandcapaciteit voor het dekken van alle risico’s uit ontwikkelactiviteiten is
berekend op € 10,4 miljoen. Het beschikbare weerstandvermogen tegenover de risico’s uit
ontwikkelactiviteiten wordt gevormd door de Algemene Reserve Grondzaken (ARG). Per 1 januari
2010 was de omvang van de ARG € 6,3 miljoen. Per 31 december 2010 is de omvang van de ARG
geraamd op € 13,6 miljoen.
De ratio van het weerstandvermogen als weging van de geraamde omvang van de Algemene
Reserve Grondzaken per ultimo 2010 ten opzichte van de geactualiseerde benodigde
weerstandscapaciteit komt daarmee uit op 130 % (=saldo ARG, gedeeld door het benodigde
weerstandvermogen per 1 juli 2010).
Zoals in de inleiding van deze paragraaf uiteengezet dient deze informatie om de haalbaarheid van
de begrote afdrachten en/of de noodzaak tot aanzuivering van de ARG vast te stellen. Conform de
regels van de Financiële Verordening worden bij de tweejaarlijkse actualisaties de benodigde
afdrachten aan de algemene middelen herberekend en verwerkt bij kadernota en burap.
Bij de actualisatie per 1 januari 2011 kan, met de nieuwe berekening van het benodigde
weerstandvermogen en het werkelijk beschikbare weerstandvermogen, een eventuele
begrotingswijziging voor de komende jaren bij de kadernota 2011-2014 worden voorgesteld.
2010 10.1 2010 10.2 2011 2012 2013 2014
Beginsaldo ARG (begroot) -6.264 -13.055 -13.055 -13.055 -12.450
Grondexploitatie -1.035 -143 -903 0 0 61
Grondverkopen -5.041 -2.915 -354 -596 0 0
Exploitatieovereenkomsten -135 -90 -296 -176 0 0
Totaal plannen -6.211 -3.148 -1.554 -772 0 61
Te treffen voorzieningen 860 -4.155 605 605 605 529
Saldo ARG -11.615 -13.567 -14.004 -13.222 -12.450 -11.861
ondergrens ARG -6.264 -7.833 -7.833 -7.833 -7.833 -7.833
bovengrens ARG -10.439 -13.055 -13.055 -13.055 -13.055 -13.055
Benodigd weerstandvermogen -8.351 -10.444 -10.444 -10.444 -10.444 -10.444
Verschil -5.215 -3.123 -3.560 -2.779 -2.006 -1.417
Afdracht (berekend) -1.176 -512 -949 -168 0 0
143

Uit deze tabel kunnen de volgende conclusies worden getrokken:
Grondexploitaties
In 2010 wordt een positieve ontwikkeling verwacht voornamelijk door het plan Zuiderhout Noord.
Vanaf 2011 worden geen bijdragen uit grondexploitaties aan de ARG verwacht (behalve uit de
realisatie van het plan Hoogtij in 2023).
Grondverkopen
Grondverkopen zijn incidentele opbrengsten uit gemeentelijk vastgoed ten behoeve van ruimtelijke
ontwikkelingsactiviteiten. Na 2010 worden geen verkoopactiviteiten verwacht.
Exploitatieovereenkomsten
Een exploitatieovereenkomst wordt gesloten indien geen mogelijkheden bestaan om kosten van
voorzieningen van openbaar nut te verhalen in de grondprijs, omdat de gemeente geen grondpositie
heeft in een ontwikkelingsgebied. Het risico bestaat uit het niet goed inschatten c.q. (kunnen)
doorbelasten van de gemaakte kosten aan de ontwikkelaar. Uitgangspunt voor de gemeente is de
kosten die met de ontwikkeling van terreinen van andere eigenaren te maken hebben, maximaal te
verhalen.
Grondexploitaties in voorbereiding
Uit de huidige grondexploitaties in voorbereiding worden geen extra inkomsten verwacht. Er wordt
op dit moment een negatief saldo verwacht.
-20.000
-18.000
-16.000
-14.000
-12.000
-10.000
-8.000
-6.000
-4.000
-2.000
0
2.000
2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016
2017-
2022 2023
Beginsaldo ARG
Grondexploitatie
Grondverkopen
Exploitatieovereenkomsten
Afdracht concern (berekend)
144

4 Financiële positie
4.1 Resultaatmodel
Programma & Product
Saldo realisatie
2009
Saldo begroting
na bw 2010
Begroting lasten
primtief 2011
Resultaat voor bestemming
Economie 2.054 2.560 2.262 -35 2.227 2.025 2.022 2.022
Werk, inkomen en integratie 9.142 13.384 71.060 -59.223 11.837 12.212 12.080 10.443
Wonen en ruimtelijke ontwikkeling 6.793 4.495 6.358 -891 5.467 6.599 4.257 4.851
Bereikbaarheid en mobiliteit 539 1.087 2.754 -2.381 373 -412 -747 -749
Milieu 1.399 -2.803 18.994 -16.080 2.914 2.826 2.825 2.824
Grondzaken en gebiedsontwikkeling 13.299 8.960 51.023 -41.772 9.251 9.566 9.541 9.435
Jeugd en onderwijs 19.671 25.090 24.552 -2.359 22.193 21.817 22.990 24.273
Maatschappelijke ondersteuning en welzijn 29.591 36.496 41.323 -2.546 38.777 35.858 35.427 35.125
Sport en recreatie 6.076 7.716 7.312 -466 6.846 6.881 6.726 6.850
Cultuur 12.976 17.335 12.507 -224 12.283 12.190 11.996 11.692
Wijkgericht werken en beheer 37.663 42.810 60.204 -20.411 39.793 40.131 40.836 41.275
Publieke dienstverlening 6.262 6.657 12.255 -8.783 3.472 3.449 3.239 2.862
Openbare orde en veiligheid 14.875 17.088 19.716 -2.916 16.800 16.880 16.371 14.755
Bestuur en organisatie 16.004 13.746 12.565 -47 12.518 12.438 12.313 11.182
Financiën -228.813 -197.723 30.344 -224.694 -194.350 -172.505 -187.067 -168.276
Subtotaal voor bestemming -52.467 -3.102 373.229 -382.828 -9.599 9.955 -7.191 8.564
Mutaties reserves
Economie 52 0 0 -150 -150 0 0 0
Werk, inkomen en integratie -1.220 1.340 0 -400 -400 0 0 0
Wonen en ruimtelijke ontwikkeling 808 5.497 741 -1.026 -285 -1.454 445 -150
Bereikbaarheid en mobiliteit 210 0 0 -210 -210 0 0 0
Milieu 2.290 5.868 0 -603 -603 -603 -273 -273
Grondzaken en gebiedsontwikkeling 3.869 1.765 1.801 -696 1.105 740 -137 -127
Jeugd en onderwijs 1.614 0 0 0 0 0 0 0
Maatschappelijke ondersteuning en welzijn 1.012 77 0 -4.039 -4.039 -2.764 -2.764 -2.764
Sport en recreatie 2.922 1.104 0 -428 -428 -277 -276 -314
Cultuur 812 5 0 -75 -75 -900 0 0
Wijkgericht werken en beheer 1.284 1.544 0 -150 -150 -150 0 0
Publieke dienstverlening 425 0 0 -172 -172 -365 -248 -215
Openbare orde en veiligheid -35 -35 0 -35 -35 -35 -35 -35
Financiën 27.803 -10.570 21.754 -6.713 15.041 -4.147 10.479 -4.686
Subtotaal mutaties reserves 41.845 6.594 24.296 -14.697 9.599 -9.955 7.191 -8.564
Totaal Programmabegroting 2011-2014 -10.622 3.492 397.525 -397.525 0 0 0 0
Begroting baten
primitief 2011
Begroting saldo
primitief 2011
Begroting saldo
primitief 2012
Begroting saldo
primitief 2013
Begroting saldo
primitief 2014
145

4.2 Grondslagen begroting
De grondslagen Begroting bestaan uit
Omschrijving Grondslag
Lonen (incl. sociale lasten) 1,75%
Prijzen 0,75%
Subsidies 0%
Onroerende-zaakbelastingen 0,75%
Overige belastingen 0,75%
Tarieven Kostendekkend
Rekenrente 4,5%
Algemene uitkering Meicirculaire 2010
Financiële regels Collegeprogramma 2010;
Wederzijds Aanspreekbaar
Omschrijving 2011 2012 2013 2014
Woningen 63.963 64.628 65.201 66.085
Inwoners 146.100 147.070 147.930 149.090
De ontwikkeling van het aantal inwoners en woningen is bepalend voor een aantal
inkomstenstromen. Deze cijfers zijn uitgangspunt bij de berekening van de algemene uitkering,
opbrengst onroerende zaak belastingen en opbrengsten bouwleges.
De loon- en prijscompensatie worden berekend op basis van het Centraal Economisch Plan van het
Centraal Planbureau voor zowel de eigen organisatie als de gesubsidieerde instellingen. Dit is een
afspraak uit het collegeprogramma.
Door de huidige economische onzekerheid is het lastig om de prijsstijging voor 2011 te voorspellen.
Daarom wordt voorgesteld om bij het bepalen van de prijsstijging van de begroting 2012 de
daadwerkelijke ontwikkeling van 2011 mee te wegen.
Ervaring is er al met het begrotingsjaar 2009 dat, achteraf, te ruim geraamd is. Het is in het
begrotingsjaar 2010 aangepast en ook nog in deze grondlagen 2011. Hoe dat werkt wordt in de
volgende onderdelen lonen en prijzen toegelicht.
Lonen
Uitgangspunt bij de lonen en de salarissen zijn normaliter de gegevens van de ‘loonvoet sector
overheid’ uit het Centraal Economische Plan 2010 (conform collegeprogramma). De raming hiervoor
is 1,75%.
146

Prijzen
Uitgangspunt bij de prijsmutatie is de prijs netto materiële overheidsconsumptie uit het Centraal
Economisch Plan 2010 (conform collegeprogramma).
Begroting Zaanstad CEP 2010
2009 3% 1%
2010 0% 1%
2011 0,75% 1,75%
Voor 2011 raamt het CPB dit cijfer op 1,75%. Na het vaststellen van de begroting 2009 zijn er forse
bijstellingen geweest van de indexering. Oorzaak is de huidige economische ontwikkelingen. Daar in
de begroting 2009 rekening is gehouden met een prijsstijging van 3% is het niet nodig de begroting
2011 met 1,75% te verhogen. Het voorstel is daarom uit te gaan van een prijsstijging van 0,75%.
Subsidies
De gemeente krijgt in 2011 geen compensatie van de Rijksoverheid voor de stijging van de
loonkosten. In het kader van “samen de trap op, samen de trap af” betekent dit dat ook de
gesubsidieerde instellingen geen indexatie ontvangen voor gestegen lonen en prijzen.
Onroerende Zaakbelastingen
In het collegeprogramma zijn afspraken gemaakt over de stijging van de opbrengsten van de
Onroerende Zaakbelasting (OZB) voor de komende jaren. Afgesproken is om de OZB het eerste jaar
niet te verhogen en alleen de gebruikelijke inflatie 0,75 (prijscompensatie 2011) toe te passen. De
verwachting is dat de burger in een gemiddelde woning ongeveer € 214,41 gaat betalen. Dat is €
1,60 meer dan in 2010.
Overige belastingen
De overige belastingen (parkeerbelastingen, precariobelasting, hondenbelasting, toeristenbelasting,
reclamebelasting en roerende ruimtebelasting) stijgen met de voorgestelde prijscompensatie van
0,75%. In het collegeprogramma is opgenomen dat naast besparingen ook naar het verhogen van
opbrengsten wordt gezocht. Hierbij is de parkeerbelasting als mogelijkheid genoemd. Dit kan
betekenen dat bij de begroting naast de gebruikelijke prijscompensatie een extra stijging zal worden
voorgesteld.
Rekenrente
De rekenrente blijft conform de voorgaande jaren gehandhaafd op 4,5%. De gemiddelde rente op
de lange leningportefeuille bedraagt ultimo 2009 gemiddeld 4,36%. De tarieven op de kapitaalmarkt
voor lange financiering in ogenschouw genomen blijft de rekenrente in de begroting gehandhaafd
op 4,5%.
147

4.3 Financiële positie
4.3.1 Inleiding
De financiële positie van de gemeente bestaat uit een aantal elementen, welke een oordeel kunnen
geven over de robuustheid van de begroting.
De provincie is toezichthouder voor de gemeente en beoordeelt elk jaar de begroting onder andere
op de financiële positie, het meerjarige evenwicht in de begroting en de onderhoudsachterstanden.
Het eerste gaat over de afweging hoeveel de gemeente leent, en daarnaast hoeveel eigen geld in de
spaarpot zit. De algemene reserve is een graadmeter voor de omvang van de spaarpot. Een breder
begrip is het eigen vermogen. Het eigen vermogen bestaat naast de algemene reserve ook uit
bestemmingsreserves. Dit zijn spaargelden waar vooraf al een bestemming is vastgesteld. De raad
kan de bestemming van deze spaargelden wijzigen. Als een gemeente veel leent, ligt al een deel van
de uitgaven vast in kapitaallasten. De kapitaallasten worden in het hoofdstuk 4.4 investeringen
weergegeven. De kapitaallasten hebben effect op de flexibiliteit van de begroting. Het tweede gaat
over de inkomsten, hoe vergaart de gemeente haar inkomsten, en welke flexibiliteit is daarbij
aanwezig.
Met deze aspecten wordt bij iedere begroting een zo goed mogelijk afweging gemaakt voor de
besteding van de schaarse middelen.
4.3.2 De algemene reserve en het eigen vermogen
Voor 2011 (29.605) is de verwachte omvang van de algemene reserve gestegen ten opzichte van de
begroting van 2010 (22.691) met ongeveer € 6,9 mln. Dit heeft te maken met onder andere het
terugvloeien van een deel van de ‘verlies’ voorziening Inverdan als gevolg van de keuze om de
Houtveldweg niet te verleggen en C&A niet te herontwikkelen. Voor verdere informatie verwijzen wij
u naar het MPG inzake de ontwikkelingen van de algemene reserve grondzaken.
In de paragraaf weerstandvermogen is berekend dat de omvang van de algemene reserve
voldoende is om de risico’s af te dekken.
Verloop van de algemene reserve:
(x 1.000 euro)
35.000
30.000
25.000
20.000
15.000
10.000
5.000
0
Verloop van de algemene reserve
2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014
Alg. Reserve Alg. Reserve incl. Grondbedrijf
Begroting AR Begroting 2011 incl GB
De omvang van de reserve is in relatie met de omvang van de balans, begroting en de lopende
projecten klein, maar wordt wel voldoende geacht. In de paragraaf 3.4 weerstandsvermogen wordt
dit toegelicht. De algemene reserve maakt voor 4 % deel uit van het balanstotaal. Het landelijke
gemiddelde van alle gemeenten ligt op 13,9% in het jaar 2008.
148

De algemene reserve is onderdeel van het eigen vermogen van de gemeente. Dit bestaat uit de
algemene reserves en de bestemmingsreserves. Dit eigen vermogen groeit in 2010 van 18% naar
19% van het balanstotaal.
(x 1 mln euro)
160
140
120
100
80
60
40
20
0
eigen vermogen
1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014
rekening begroting zaanstad als % van de balans Landelijk
Zaanstad heeft, ten opzichte van het landelijke beeld van alle Nederlandse gemeenten, maar de helft
beschikbaar van het eigen vermogen als aandeel in de balans. Met andere woorden: landelijk
financieren de gemeenten in 2008 37% van hun bezittingen met eigen middelen. In Zaanstad is dat
percentage 19% in 2010. Zaanstad heeft gemiddeld minder eigenvermogen en een veel grotere
leningportefeuille.
4.3.3 Langlopende leningen (financiering van de activa)
Zaanstad blijft de komende jaren een zwaar lenende gemeente. Het is in relatie met de exploitatie
een speerpunt in de beheersing van de lasten. In hoofdstuk 4.4 Investeringen wordt toegelicht hoe
de beheersing van de kapitaallasten de komende jaren is geregeld.
(x 1 mln euro)
400
350
300
250
200
150
100
50
0
2001
2002
2003
2004
2005
langlopende leningen
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
Rekening begroting 2011
landelijk % van de balans % zaantad
2013
2014
0,0%
40%
35%
30%
25%
20%
15%
10%
5%
0%
70,0%
60,0%
50,0%
40,0%
30,0%
20,0%
10,0%
De leningportefeuille daalt de komende begrotingsperiode ten opzichte van de balans. De komende
jaren zal er meer met kort geld gefinancierd gaan worden (zie paragraaf 3.3 Treasury).
% van de balans
als % van de balans
149

4.3.4 Inkomenspositie (ontwikkeling van de algemene dekkingsmiddelen)
Om de uitgaven te kunnen beheersen is het goed om de mogelijkheden van de flexibiliteit van de
exploitatie van de gemeente in te schatten. De volgende globale indeling wordt gehanteerd.
Globale indeling van de begroting
Baten Wat zijn de baten Lasten
Algemeen dekkingsmiddel Algemene Uitkering
Personeel, gebouwen,
OZB
kapitaallasten,
Overige Eigen Middelen programmakosten, subsidies
Specifiek
Leges, heffingen, tarieven >>> > >

de nullijn zal volgen en daarmee daalt het benodigde investeringsniveau voor basiskwaliteit naar
gemiddeld € 18 miljoen per jaar.
Met de € 16 miljoen die de komende 4 jaar extra beschikbaar is vanuit de verkoop van NUONaandelen
daalt de onderhoudsachterstand in de openbare ruimte tot circa € 33 miljoen in 2014.
Zie ook de paragraaf onderhoud kapitaalgoederen.
151

4.4 Investeringen
4.4.1 Investeren in de basis om ruimte te maken voor ontwikkeling
Uitgangspunt bij het collegeprogramma Wederzijds Aanspreekbaar is de realisatie van Zaans
Evenwicht als toekomstvisie van de stad. Hierbij is de ambitie van dit college om de basis op orde te
brengen en te investeren in de toekomst. ‘Investeren in de basis om ruimte te maken voor
ontwikkeling’ is het adagium. Daar waar de mogelijkheden en middelen beperkt zijn, de basis nog
niet op orde is en de ambities richting toekomst groot zijn, wordt het de kunst te zoeken naar een
optimaal evenwicht. De basis op orde krijgen, ook financieel, maar ook ruimte houden of creëren om
te investeren in de toekomst, en dit alles op een dusdanige wijze dat de impact op de ontwikkeling
van de stad van onze euro’s maximaal is.
Bij de basis op orde hoort onder meer dat we het achterstallig onderhoud in de openbare ruimte
wegwerken, dat we het beheer en het onderhoud financieel goed geregeld hebben, dat we
projecten waar we aan begonnen zijn of die onomkeerbaar zijn, in goede orde afmaken en dat ons
financieel beleid op orde is, solide is.
Investeren in de toekomst doen we door ons beleid toekomstgericht te maken (Zaans Evenwicht, de
structuurvisies), door te investeren in onze netwerken en samenwerkingspartners, door in de
openbare ruimte gericht op bepaalde plekken ook extra kwaliteit in te brengen. En ook door
doelbewust toekomstgericht investeren mogelijk te gaan maken en ruimte te scheppen voor
planstudies en trajecten die voorbereidend zijn op mogelijke toekomstige investeringen.
Het Investeringsfonds, aangekondigd in ‘Wederzijds Aanspreekbaar’, is een instrument op het
snijvlak van de basis op orde en investeren in de toekomst. Met het instellen van het
Investeringsfonds en de daaraan gekoppelde driedeling in onderhoud, vervangingsinvesteringen en
uitbreidingsinvesteringen leggen we het fundament voor een toekomstgerichte investeringsstrategie
die ons helpt om samen met onze partners onze ambities te realiseren. Het maakt onze
mogelijkheden en beperkingen inzichtelijk en reikt een instrumentarium aan om van hieruit sturing te
geven en keuzen te maken voor onze investeringen. Een eerste stap hierbij is dat we in kaart brengen
welke meer concrete voorstellen en projecten er nu liggen, welke daarvan in aanmerking komen voor
(co)financiering uit het Investeringsfonds en waar het gaat om onderhoud of vervanging. Vervolgens
wordt een beeld gegeven van welke projecten de facto onomkeerbaar zijn (we zullen dit verderop
nader invullen) en van het beslag dat deze projecten leggen op de beschikbare middelen. Hiermee
wordt ook nu al duidelijk dat we ervoor zullen moeten kiezen welke projecten we (in ieder geval
voorlopig) niet zullen kunnen realiseren, mede afhankelijk van een aantal afwegingen (voeding van
het fonds, risicobuffer). Onderdeel van de afweging is het voorstel om ruimte te creëren voor
planvorming gericht op toekomstige investeringen en nieuwe projecten. Voor die toekomstige
afweging wordt een aanzet gegeven door toetsingscriteria te ontwikkelen die dit mogelijk maken.
Onderdeel is ook de mogelijkheid om op basis van het Investeringsfonds samenwerkingsafspraken te
maken met partners en Zaanse budgetten slimmer te koppelen aan die van andere overheden of
andere partijen.
4.4.2 Huidige ontwikkelingen vragen scherpe keuzes
Het investeringsvolume groeit mee met ambities
Zaanstad heeft al jaren een omvangrijk investeringsprogramma. De reden van dit snel groeiende
investeringsprogramma in Zaanstad is primair gelegen in de ambities om in de stad te investeren in
combinatie met het succesvol verwerven van externe middelen. Hierdoor zijn en worden veel mooie
projecten in onze stad gerealiseerd. Ten opzichte van de vorige begroting is het investeringsvolume
toegenomen doordat nieuwe investeringen zijn opgenomen en het feit dat we de onderhoudslasten
van de stad steeds beter in beeld krijgen (bijvoorbeeld voor sport en het primair onderwijs).
Doordat de achtergebleven realisatie van investeringen in 2009 wordt ingelopen in 2010 en 2011 is
tevens een verschuiving waarneembaar. Figuur 1 geeft de ontwikkeling van de huidige investeringen
152

weer vergeleken met het beeld bij de begroting 2010-2013. Hierbij zijn alle onderhouds- en
vervangingsinvesteringen in beeld gebracht tot en met 2025.
100.000
80.000
60.000
40.000
20.000
0
ontwikkeling netto investeringen
2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 2024 2025
begroting 2011-2014 begroting 2010-2013
Figuur 1: ontwikkeling van de netto investeringen
Bovenstaande investeringen betreffen onderhoud en vervanging om de basis op orde te brengen en
te houden en bevatten tevens nieuwe investeringen voor de toekomst. Onderstaande figuur laat zien
hoe deze drie categorieën zich tot elkaar verhouden. Na 2018 zijn er (nog) geen nieuwe
investeringen in beeld en resteren onderhoud en vervanging ieder voor de helft van een bedrag van
€ 25 miljoen tot € 28 miljoen.
x 1.000 euro
100.000
80.000
60.000
40.000
20.000
0
2.010
2011
omvang alle netto investeringen
2012
2013
2014
2015
2016
2017
2018
2019
2020
2021
nieuw onderhoud vervanging
Figuur 2: onderlinge verhouding in omvang investeringscategorieën
De kapitaallasten groeien mee met het investeringsvolume
De toename van het investeringsvolume leidt er toe dat ook de kapitaallasten (in de vorm van rente
en afschrijving) in de begroting oplopen. Om te voorkomen dat een relatief groot deel van de
begroting bestaat uit, niet beïnvloedbare, kapitaallasten, hebben raad en college twee
bestuursperiodes geleden al besloten om de kapitaallasten te maximeren op € 35 miljoen. Deze
norm is aangeduid met de “10%-norm”.
Deze norm wordt steeds meer benaderd. De laatste prognose laat zien dat de kapitaallasten fors
oplopen en dat de grens van € 35 miljoen in 2014 wordt overschreden wanneer we de huidige
investeringssystematiek handhaven (zie figuur 3). De huidige begrote kapitaallasten zijn toegenomen.
In vergelijking met de begroting 2010-2013 was voor 2013 uitgegaan van € 33 miljoen waar dat nu €
35 miljoen is in 2014. Doorgroei naar dit niveau betekent een extra bezuiniging van € 2 miljoen in
2014. Daarom stelt dit college voor een bovengrens voor kapitaallasten van € 33 miljoen te hanteren
in plaats van de huidige € 35 miljoen.
2022
2023
2024
2025
153

x 1 mln euro
55
50
45
40
35
30
25
20
15
10
kapitaallasten, onbegrensd
10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25
nieuw 0,63 1,63 2,52 3,92 6,17 7,82 8,27 9,29 9,13 8,97 8,83 8,59 8,36 8,13 7,92
vervanging 0 2,79 5,28 7,38 8,81 9,44 10,8 13,3 13,9 14,5 14,5 15 15,1 16 16,4 16,6
onderhoud 0 0,94 1,91 2,83 3,98 5,13 6,29 7,18 8,09 9,01 9,9 10,8 11,7 12,6 13,5 14,4
bestaand 25,3 24,4 23,5 22,7 21,8 20,7 18,5 18 17,4 16,8 16,3 15,7 15,1 14,5 14 13,4
Figuur 3: ontwikkeling totale kapitaallasten
Hoewel de “10%-norm” wordt benaderd, is er nog een grote wensenlijst aan investeringen. Tot en
met 2018 is een investeringsvolume van ruim € 300 miljoen nog niet gedekt in de begroting. Dit is
inherent aan het feit dat de tijdshorizon van de voorliggende begroting niet gelijk is aan die van het
investeringsplan. Indien er geen andere keuzes worden gemaakt, zijn na 2014-2015 alleen nog de
jaarlijks vrijgevallen kapitaallasten beschikbaar voor nieuwe investeringen. In de kadernota werd
daarbij op basis van een grove berekening uitgegaan van € 20 miljoen. Doordat we tussen kadernota
en begroting een beter zicht hebben gekregen op de onderhoudslasten, heeft een meer
gedetailleerde berekening geresulteerd in een bedrag van € 17,5 miljoen. Dit betekent dat er na
2014-2015 nog circa € 17,5 miljoen per jaar geïnvesteerd kan worden. Alleen al voor onderhoud en
vervanging, om de basis op orde te houden, is dit bedrag niet toereikend. Daarom wordt
voorgesteld een driedeling aan te brengen waarbij onderhoud wordt gedekt uit de exploitatie,
vervangingsinvesteringen via kapitaallasten en uitbreidingsinvesteringen worden gedekt uit het
Investeringsfonds. Op deze wijze kan een integrale afweging plaatsvinden per investeringscategorie
zonder dat andere categorieën daarbij onder druk komen te staan.
Onderhoud
Dekking direct in
exploitatie
Vervangingsinvesteringen
Dekking
kapitaallasten
Figuur 4: driedeling investeringen
Uitbreidingsinvesteringen
Dekking via een
investeringsfonds
4.4.3 Investeren in onderhoud en vervanging om de basis op orde te brengen en te houden
‘Investeren in de basis om ruimte te maken voor ontwikkeling’ is het adagium van dit college.
Investeringen in onderhoud en vervanging zijn daarvoor noodzakelijk. Niet alleen in het beheer van
de openbare ruimte, maar juist ook in onderwijshuisvesting, sport, openbare orde en veiligheid en de
eigen organisatie.
Zoals voorgesteld wordt de ingeslagen weg van het vorige college gevolgd en zal onderhoud geheel
vanuit de exploitatie worden betaald. Zo ver zijn we echter nog niet. Een deel wordt nog steeds
geactiveerd. Door versneld af te schrijven kan op lange termijn dit resultaat wel worden bereikt. Dit
154

houdt in dat een positief rekeningresultaat wordt gebruikt om versneld af te schrijven en het
onderhoudsbudget vervolgens wordt opgehoogd.
De kapitaallasten voor onderhoud en vervanging zijn tot en met 2013 gedekt in de begroting. Zoals
uit figuur 4 blijkt overstijgen de kapitaallasten in 2013 de begrote omvang.
x 1.000 euro
38.000
36.000
34.000
32.000
30.000
28.000
26.000
24.000
22.000
kapitaallasten
2011 2012 2013 2014 2015
begroting 2011 begroting 2010
Figuur 5: ontwikkeling kapitaallasten onderhoud en vervanging
Om te voorkomen dat de kapitaallasten voor onderhoud en vervanging verder oplopen, wordt na
2013 gewerkt met investeringsplafonds voor de verschillende categorieën.
Na 2013 zijn de jaarlijks vrijgevallen kapitaallasten van € 17,5 miljoen beschikbaar voor nieuwe
investeringen op het gebied van onderhoud en vervanging. Daarbij worden de volgende
investeringsplafonds gehanteerd:
Beheer openbare ruimte € 8 miljoen
Onderwijs € 7 miljoen
Sport € 1,5 miljoen
Bedrijfsvoering € 1 miljoen.
Bij de kadernota werd nog uit gegaan van een beschikbaar bedrag van € 20 miljoen voor nieuwe
investeringen. Bij de begroting is dit bedrag bijgesteld naar € 17,5 miljoen. Speerpunt van dit
college is het op peil houden van de openbare ruimte en het inlopen van onderhoudsachterstanden.
Daarom handhaven we het investeringsplafond voor beheer openbare ruimte van € 8 miljoen en
wijzigen we dat voor onderwijs en sport in € 7 miljoen en respectievelijk € 1,5 miljoen.
Het voorgestelde plafond voor beheer openbare ruimte is voldoende om het onderhoudsniveau te
handhaven en achterstanden in te lopen. Ook voor investeringen in onderwijshuisvesting is het
voorgestelde plafond toereikend doordat uitbreidingsinvesteringen worden opgenomen in het
Investeringsfonds (wordt in paragraaf 4.1 nader toegelicht). Het plafond van € 1 miljoen op
bedrijfsvoering legt met name een zware druk op materieel brandweer, de eigen huisvesting en ICT.
Er wordt echter nog een inventarisatie uitgevoerd naar de beschikbare ruimte binnen
exploitatiebudgetten voor deze investeringen. De komende periode wordt in beeld gebracht hoe
groot deze budgetten zijn.
Door het instellen van de voorgestelde investeringsplafonds wordt de groei van kapitaallasten
begrensd. Per beleidsterrein kan een integrale afweging plaatsvinden waardoor meer sturing wordt
gegeven aan de benodigde investeringen om de basis op orde te brengen en te houden. Hiermee
wordt ook financieel een solide basis voor de toekomst gelegd.
4.4.4 Een nieuw te vormen investeringsfonds
Bij de inrichting van het Investeringsfonds zijn een aantal uitgangspunten gehanteerd:
Het Investeringsfonds wordt het instrument voor een transparante, integrale,
toekomstgerichte investeringsstrategie, gericht op een optimalisering van maatschappelijke
effecten in het kader van de realisatie van Zaans Evenwicht;
155

We zetten de stad niet op slot door al onze middelen te besteden aan onderhoud en
vervanging, dus we willen een substantiële investeringsruimte creëren in het
Investeringsfonds;
Met het Investeringsfonds bieden we een ontkokerd instrument dat inzichtelijk maakt wat de
mogelijkheden en beperkingen zijn, zodat een integrale afweging mogelijk is;
Het Investeringsfonds doet ook recht aan de vaak lange voorbereidingstijd van grote
projecten omdat een tijdshorizon van tien jaar wordt gehanteerd;
Uit het Investeringsfonds worden middelen ter beschikking gesteld voor:
1. Gebiedsgerichte investeringen (ontwikkellocaties en stedelijke vernieuwingslocaties);
2. Infrastructurele projecten;
3. Maatschappelijke voorzieningen, voor zover het niet vervangingsinvesteringen of
onderhoud betreft;
De focus ligt in eerste instantie op het afronden of uitvoeren van projecten die al in
uitvoering zijn of waarvan de uitvoering onomkeerbaar is of wordt gevonden (denk aan Grex
Inverdan, Zuidelijke Randweg, Spoorwegovergang Assendelft, Kreekrijk/Omzoom), inclusief
een voorziening om hierbij financiële risico’s op te vangen;
In bijzondere gevallen kan een taakstellend budget worden toegekend aan projecten met de
opdracht kosten omlaag te brengen en/of externe middelen te zoeken, binnen duidelijk
omschreven voorwaarden en termijnen;
Een beperkt deel van de middelen is beschikbaar voor planvorming;
Hierna en voor zover daar (na 2010) ruimte voor is, zal er een toetsing plaatsvinden om te
bepalen welke nieuwe projecten het meest bijdragen aan de realisatie van Zaans Evenwicht,
gebaseerd op een nog uit te werken set van toetsingscriteria;
Twee maal per jaar wordt de raad geïnformeerd over het verloop van het Investeringsfonds.
Samenstelling en omvang van het investeringsfonds
Voor de voeding van het Investeringsfonds is een inventarisatie uitgevoerd waarbij is gekeken naar
structurele en incidentele geldstromen.
Structureel:
Plannen met Zaanstad;
Afdrachten grondzaken;
Verkoop vastgoed;
Reserves.
Incidenteel:
Deel opbrengsten verkoop aandelen Nuon;
Niet doteren aan de algemene reserve (AR) in 2010 en 2011;
Deel ISV3.
Vrijval gelden Besluit woninggebonden subsidies (BWS)
156

Deze inventarisatie heeft een bedrag van € 148 miljoen opgeleverd die als initiële voeding van het
Investeringsfonds wordt ingezet.
Voeding
Afdracht grondzaken -19,8
BWS -3,0
ISV -3,9
Niet doteren AR -2,5
PMZ -51,7
Reserve infrastructuur -6,6
Reserve investeringen -2,5
Verkoop aandelen Nuon -53,0
Verkoop vastgoed -5,0
Totaal in investeringsfonds -148,07 Tabel 1: voeding Investeringsfonds
* € 1 mln.
Het toevoegen van het budget voor Plannen met Zaanstad (PMZ) aan het Investeringsfonds brengt
enkele verplichtingen met zich mee voor de realisatie van de openbare ruimte in Inverdan en de
Zuidelijke Randweg. Deze investeringen waren namelijk al gedekt in het PMZ-budget. Een andere
verplichting binnen het Investeringsfonds is de areaaluitbreiding onderwijs. Deze
uitbreidingsinvesteringen zijn gerelateerd aan het gereedkomen van Inverdan, Kreekrijk en Saendelft
en betreffen een wettelijke taak op onderwijs. En projecten waar we aan begonnen zijn of die
onomkeerbaar zijn door contractuele verplichtingen maken we af. Ook deze projecten leggen een
claim op het Investeringsfonds. Tot slot is € 2 miljoen gereserveerd voor planstudies gericht op de
voorbereiding van toekomstige investeringen en nieuwe projecten na 2018-2020. Hiermee geven wij
sturing aan toekomstige ontwikkelingen en bereiden wij investeringen voor, die na 2018-2020 plaats
zullen vinden.
Project
Areaaluitbreiding onderwijs 29,0
Brede school 2,5
Cofinanciering Hembrugterrein 0,3
Fietsenstalling Inverdan 1,0
Fietstunnel Westerwatering 1,0
Inverdan 26,0
Omzoom (gebiedsger. + vervanging) 7,0
Planontwikkeling 2,0
Spoorwegovergang Assendelft 2,0
Vaart in de Zaan 13,0
Zuidelijke Randweg 16,0
ZVVP + fietsparkeren 2,0
Totaal 101,8
* € 1 mln.
Tabel 2: projecten waarvoor contractuele verplichtingen zijn aangegaan
Het Investeringsfonds maakt het mogelijk uitbreidingsinvesteringen integraal af te wegen en
voorkomt dat deze ten koste gaan van onderhoud en vervanging. Daarbij houden we ook rekening
met de afdekking van risico’s. Risico’s gerelateerd aan projecten uit het Investeringsfonds worden
ook afgedekt in het Investeringsfonds. Dit maakt de investeringsafweging transparant en voorkomt
dat het weerstandsvermogen van de algemene reserve onder druk komt te staan.
7 De tweede tranche Nuon, het niet doteren van de algemene reserve en de vrijval van de reserve investeringsfonds zijn al
financieel verwerkt in de bestemmingsreserve investeringsfonds (zie 5.1). De andere bronnen zullen nog worden verwerkt.
157

Voor het afdekken van risico’s gerelateerd aan projecten uit het Investeringsfonds wordt een
risicobuffer van 10% gehanteerd. Daarbij is rekening gehouden met onzekerheid over de inkomsten
(afdracht grondzaken, verkoop vastgoed) en onzekerheid aan de kant van de kosten (door
budgetoverschrijding bij vertraging). Zo voorkomen wij dat tegenvallers ertoe leiden dat projecten
moeten worden gestopt of er bijdragen uit de exploitatie noodzakelijk zijn.
Risicoafdekking
Projecten Investeringsfonds (10%) 15,0
Totaal risicoafdekking 15,0
* € 1 mln.
Tabel 3: omvang risicoafdekking
Rekeninghoudend met verplichtingen en risico’s die samenhangen met de projecten uit het
Investeringsfonds, is er € 31,2 miljoen beschikbaar voor investeringen die moeten worden
afgewogen in het Investeringsfonds. Op deze manier brengen we financieel de basis op orde en
maken we ruimte voor ontwikkeling.
Resterend in Investeringsfonds
Beschikbaar in Investeringsfonds -148,0
Contractuele verplichtingen 101,8
Risicoafdekking 15,0
Totaal resterend in Investeringsfonds -31,2
* € 1 mln.
Tabel 4: resterend bedrag beschikbaar in Investeringsfonds
Afweging geplande investeringen
Uit voorgaande paragraaf is gebleken dat € 31,2 miljoen in het Investeringsfonds resteert. Binnen
deze financiële ruimte moet een afweging worden gemaakt voor uit te voeren investeringen. In
onderstaande tabel zijn de investeringen opgenomen die moeten worden afgewogen in het
Investeringsfonds.
Project
A8/A9 14,0
Autoluw centrum (samenhang Inverdan + Westerw.) 6,0
Bewegwijzering 1,0
Binnenstedelijke bedrijventerreinen 6,0
Kleurenbuurt (gebiedsontw. + verv. De Vang en Slag) 9,0
Ontsluiting Poelenburg 8,0
Poelenburg 11,0
Spoorse doorsnijdingen pm
Sporthal Midden (excl. vervanging De Sprong) 2,0
Zwembad Noord (incl. vervanging watering) 13,0
Totaal 70,0 + pm
* € 1 mln.
Tabel 5: af te wegen projecten in het Investeringsfonds
De omvang van deze investeringen is groot, onze middelen zijn beperkt. De afwegingen zijn
bepalend voor de toekomst van onze stad en deze willen wij dan ook zorgvuldig maken. Hiervoor
willen we eerst meer zicht krijgen op de onderliggende gegevens. We onderzoeken ook de
mogelijkheden op subsidies of externe financiering voor deze investeringen. En daarnaast kijken we
naar de onderlinge samenhang tussen verschillende investeringen en ontwikkelingen in onze stad.
Denk hierbij aan investeringen, bijvoorbeeld op het gebied van sport, die samenhangen met
onderhoud en vervanging.
In bovenstaand overzicht van investeringsprojecten (tabel 5) is als uitgangspunt gehanteerd dat als
deze investeringen worden gedaan, de gerelateerde onderhouds- en vervangingsinvesteringen die al
gepland waren, niet zullen plaatsvinden. Deze worden immers ondervangen door nieuwbouw.
158

Omgekeerd betekent dit dat wanneer wordt besloten niet te investeren in een sportaccommodatie,
de geplande vervangingsinvestering moet worden opgevangen binnen het afgesproken
investeringsplafond. Binnen het investeringsplafond voor sport is daarom nog geen rekening
gehouden met de vervanging van De Vang, zwembad Noord en De Slag. De vervanging van De
Sprong wel.
Het college doet begin 2011 een voorstel aan de raad waarin wordt aangegeven welke investeringen
wel en welke investeringen niet worden gedaan. Het betreft een afweging van de projecten
genoemd in tabel 5 binnen het beschikbare bedrag van € 31,2 miljoen in het Investeringsfonds.
Criteria voor toekomstige toetsing
Nieuwe investeringen zullen worden getoetst op een aantal categorieën. Voor elke categorie zal
geformuleerd worden waarop wordt getoetst. Aan de waardering zijn punten gekoppeld. Als een
investering bijvoorbeeld meer bijdraagt aan beleidsmatige of bestuurlijke prioriteiten, zal deze
relatief meer punten krijgen in de desbetreffende categorie. Een investering die een groter risico
vormt, financieel of bestuurlijk, zal hiervoor minder punten krijgen, net als een investering waarbij de
financiële dekking nog ongewis is. Dit soort investeringen zit ook in het investeringsfonds. Maar door
de onzekerheid, kans op overschrijdingen en grote onzekerheid van medefinanciering en of
afhankelijkheid van andere projecten zullen deze projecten minder scoren. Een project kan zo in
totaal maximaal 100 punten halen, minimaal 0. Dit leidt tot een ranglijst van alle mogelijke
investeringen op basis van het puntenaantal.
Het beoordelen van de projecten aan de hand van criteria is een hulpmiddel om college en raad in
staat te stellen te prioriteren. Één keer per jaar vindt een toetsing van het toetsingskader plaats om te
kijken of er relevante ontwikkelingen zijn (nieuwe beleidsdocumenten, wijzigingen in de wetgeving)
die een herijking noodzakelijk maken.
4.4.5 Basis op orde, klaar voor de toekomst
Met het instellen van het Investeringsfonds maken we inzichtelijk wat we de komende jaren wel en
niet kunnen doen. Het college maakt hiermee een belangrijke stap in de aanscherping van de sturing
van de investeringen. Daarbij hoort dat we besluiten nemen over waar we de eerstkomende jaren
niet in zullen investeren. Dat doet pijn maar tegelijkertijd is het goed dat dit duidelijk is. We kunnen
zo meer focus aanbrengen in ons werk en we vermijden dat we energie en capaciteit steken in
projecten die we uiteindelijk niet uit zullen kunnen voeren. Dat is belangrijk omdat we de schaarse
middelen (financieel, capaciteit) zo effectief mogelijk in moeten zetten. We zullen namelijk onze
handen meer dan vol hebben om de investeringen die we wel doen, tot een goed einde te brengen.
Dit college zal de komende jaren zo’n € 500 miljoen euro steken in een pakket investeringen dat er
wezen mag. Gebiedsgerichte ontwikkelingen gericht op Inverdan en Noorderwelf
(Kreekrijk/Omzoom), investeringen in infrastructurele projecten als de Zuidelijke Randweg, Vaart in
der Zaan, de spoorwegovergang bij Assendelft en projecten uit het Zaans Verkeers- en Vervoersplan
en vanuit het fietsbeleid, maatschappelijke voorzieningen via de bouw van brede scholen en de
bouw van scholen die voortkomen uit de uitbreiding van het onderwijsareaal. Allemaal projecten die
al langer in de planning zaten en vaak ook al in uitvoering zijn en die we de komende jaren een
krachtige impuls zullen geven. Projecten die bijdragen aan de realisatie van Zaans Evenwicht en die
aansluiten bij de richting die in Wederzijds Aanspreekbaar uitgestippeld wordt. De volgende tabel
geeft inzicht in de omvang van de investeringen voor de komende jaren. Daarin zijn nog niet de
investeringen meegenomen die nog worden afgewogen in het Investeringsfonds.
159

Programma Periode 2010-2015 Investeringsfonds
1 Economie o.a. randweg 23
4 Bereikbaarheid en Mobiliteit 10
6 Grondzaken en gebiedsontwikkeling o.a. inverdan 42
Onderhoud
&
Vervanging
7 Jeugd en onderwijs onderwijshuisvesting 29 105
8 Maatschappelijke ondersteuning en welzijn welzijn brede school 8
9 Sport en recreatie 15 11
10 Cultuur bibliotheek 11
11 Wijkgericht werken en beheer 16 150
13 Openbare orde en veiligheid 9
16 Facilitair en bedrijfsmiddelen o.a. stadhuis 60
Tarieven o.a. riolen 79
Totaal 488 142 346
Tabel 7: overzicht omvang investeringen
* € 1 mln.
Ondertussen leggen we de basis voor toekomstige ontwikkelingen en creëren we ruimte voor nieuwe
projecten en initiatieven. Door het financiële beleid te voorzien van een solide grondslag waarin
voortdurend inzichtelijk zal zijn wat er beschikbaar is voor vervangingsinvesteringen, voor onderhoud
en voor nieuwe investeringen. Door het kader van Zaans Evenwicht verder in te vullen via de
uitwerking van de structuurvisies en vervolgens te koppelen aan de toetsingscriteria die we voor het
Investeringsfonds zullen gebruiken in de toekomst. Door onze externe strategie verder vorm te geven
en onze positie in netwerken te versterken, zodat we met partners kunnen werken aan ambities, op
basis van aansprekende concepten als dat van de ZaanIJoevers. Door in het Investeringsfonds ook
rekening te houden met en ruimte te scheppen voor externe middelenstromen en onze partners uit
te nodigen hun investeringen te koppelen aan die van ons. En door in het fonds ruimte te creëren
voor planvorming en voor nieuwe projecten die zich de komende jaren voor kunnen doen. Zo
brengen wij de basis voor ons beleid en in onze stad op orde en maken wij ruimte voor de toekomst.
160

5 Bijlagen
161

5.1 Reserves
Programma/Omschrijving
AR/BR
Cls
Boekwaarde ult. 2009
Begrote boekwaarde ult.
2010
01 Cofinanc. EFRO Creatief BR B1 150 150 -150 0 0 0 0
Totaal 01 Economie 150 150 0 -150 0 0 0 0 0 0 0
02 Schuldhulpverlening BR B2 800 400 -400 0 0 0 0
02 I-deel BR B2 1.610 0 0 0 0 0
Totaal 02 Werk, inkomen en integratie 2.410 400 0 -400 0 0 0 0 0 0 0
03 Grenen palen (Funderingsherstel) BR B3 0 3.474 3.474 3.474 3.474 3.474
03 GAF 2009/2011 BR B3 891 5.375 -700 4.675 -165 4.510 -150 4.360 -150 4.210
03 Landinr.Westz/Voetpad Guisveld BR B1 148 148 148 148 148 148
03 ILG BR B2 388 742 741 -326 1.157 -1.289 -132 595 463 180
Totaal 03 Wonen en ruimtelijke ontwikkeling 1.427 9.739 741 -1.026 9.454 -1.454 8.000 445 8.445 -150 8.012
04 OV experimenten BR B2 175 0 0 0 0 0
04 Toerist.Motorchartervaart BR B2 210 210 -210 0 0 0 0
Totaal 04 Bereikbaarheid en mobiliteit 385 210 0 -210 0 0 0 0 0 0 0
05 Duurzaamheidfonds BR B2 1.242 7.295 -603 6.692 -603 6.089 -273 5.816 -273 5.543
05 ZMOP2 Fonds Fysiek BR 2.184 1.748 1.748 1.748 1.748 1.748
05 Luchtkwaliteit BR 650 650 650 650 650 650
Totaal 05 Milieu 4.076 9.693 0 -603 9.090 -603 8.487 -273 8.214 -273 7.941
06 Algemene reserve GB AR A2 6.264 12.966 1.557 -4 14.519 773 15.292 0 15.292 0 15.292
06 Fietsparkeren Inverdan BR B2 489 0 0 0 0 0
06 PMZ/ZZO De Gouw BR B2 330 0 0 0 0 0
06 De Fabriek (vm ISV-geld) BR B2 170 160 -10 150 -10 140 -10 130 -10 120
06 PMZ/Egalisatie BR A2 4.208 3.409 -682 2.727 -606 2.121 -603 1.518 -603 915
06 Infrastructurele werken BR B1 2.904 1.699 244 0 1.943 585 2.528 476 3.004 486 3.490
Totaal 06 Grondzaken en gebiedsontwikkeling 14.365 18.234 1.801 -696 19.339 742 20.081 -137 19.944 -127 19.817
07 Onderhoud HV onderwijs BR B2 55 0 0 0 0 0
Totaal 07 Jeugd en onderwijs 55 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
08 WMO BR B2 4.166 7.907 -1.227 6.680 -735 5.945 -735 5.210 -735 4.475
08 ZMOP2 Fonds Sociaal BR B2 3.986 3.912 -2.812 1.099 -2.029 -930 -2.029 -2.959 -2.029 256
Totaal 08 Maatschapelijke ondersteuning en welzijn 8.152 11.819 0 -4.039 7.779 -2.764 5.015 -2.764 2.251 -2.764 4.731
09 Combinatiefuncties BR B2 491 951 -151 800 800 800 0
09 Sport a fonds perdu BR B2 6.402 7.642 -277 7.365 -277 7.088 -276 6.812 -314 6.498
Totaal 09 Sport en recreatie 6.893 8.593 0 -428 8.165 -277 7.888 -276 7.612 -314 6.498
10 Bijdragen monumenten BR B1 289 289 289 289 289 289
10 Inrichting Bieb Inverdan BR B3 825 825 825 -825 0 0 0
10 Nieuwbouw Bieb Inverdan BR B3 990 0 0 0 0 0
10 Culturele innovatie BR B3 419 20 -10 10 -10 0 0 0
10 Parels Rijgen BR B3 250 250 250 250 250 250
10 Fonds Beeldende Kunst BR B3 116 131 -65 66 -66 0 0 0
10 Hembrugterrein (Van Geel) BR B2 0 2.500 2.500 2.500 2.500 2.500
Totaal 10 Cultuur 2.889 4.015 0 -75 3.940 -901 3.039 0 3.039 0 3.039
11 Prog. coördinatie ZZO BR B2 450 300 -150 150 -150 0 0 0
11 WAP Poelenburg BR 0 1.752 1.752 1.752 1.752 1.752
11 ZMOP2 Fonds Fys./bedr.terr. BR 0 378 378 378 378 378
Totaal 11 Wijkgericht werken en beheer 450 2.430 0 -150 2.280 -150 2.130 0 2.130 0 2.130
12 Basisreg.+digitalisering BR A2 1.000 1.000 -172 828 -365 463 -248 215 -215 0
Totaal 12 Publieke dienstverlening 1.000 1.000 0 -172 828 -365 463 -248 215 -215 0
13 Nieuwbouw BR C1 679 644 -35 609 -35 574 -35 539 -35 504
Totaal 13 Openbare orde en veiligheid 679 644 0 -35 609 -35 574 -35 539 -35 504
15 Algemene reserve AR A2 15.645 16.456 2.200 -2.200 16.456 16.456 16.456 16.456
15 Openbare Ruimte BR C1 42.990 38.990 -4.000 34.990 -4.000 30.990 -4.000 26.990 -4.000 22.990
15 Investeringfonds BR A2 900 19.331 20.231 1.701 21.932 15.504 37.436 591 38.027
15 Co-Financiering BR A2 140 940 940 940 940 940
15 Egalisatie opvang MJB BR A2 0 850 850 850 850 850
15 Investeringen (naar Investeringfonds) BR A2 2.546 513 -513 0 0 0 0
15 Eigen Risico Fonds BR A2 100 100 100 100 100 100
15 Bedrijfsresultaat DSB BR B2 -171 -272 -272 -272 -272 -272
15 Centrale huisvesting BR C1 8.127 10.150 56 10.206 -1.706 8.500 -883 7.617 -1.136 6.481
15 Inrichting Nieuw Stadhuis BR C1 1.700 1.867 167 2.034 -142 1.892 -142 1.750 -142 1.608
Totaal 15 Financiën 71.077 70.494 21.754 -6.713 85.535 -4.147 81.388 10.479 91.867 -4.687 87.180
Eindtotaal 114.008 137.421 24.296 -14.697 147.020 -9.954 137.066 7.191 144.257 -8.565 139.852
(bedragen x € 1.000)
AR Algemene reserve
BR Bestemmingsreserve
* Cls:
A1 Schommelingen in tarieven, niet specifiek te besteden[1]
A2 Gereserveerde gelden voor nog niet in uitvoering genomen plannen. Deze reserves zijn vrij besteedbaar omdat het doel van de reserve gewijzigd kan worden zonder dat dit tot een gat in de begroting leidt.
Toevoeging 2011
B1 Gereserveerde gelden voor gedeeltelijk in uitvoering genomen plannen. Dit kunnen ook meerdere losstaande plannen zijn, welke deels gebonden en deels vrij zijn
B2 Gereserveerde gelden voor plannen die al in uitvoering zijn genomen. Zodra de plannen verder in uitvoering zijn wordt de reserve meer gebonden. Het doel van de reserve kan dan niet meer zonder financiële
consequenties gewijzigd worden
B3 Reserves die als (structureel) dekkingsmiddel in de lopende meerjarenraming zijn opgenomen. Vaak zal na de scope van de meerjarenraming de reserve nog steeds als dekkingsmiddel dienen, terwijl formeel de reserve
niet meer gebonden is
C1 In artikel 59 van het BBV is bepaald dat alle investeringen met economisch nut dien te worden geactiveerd (bruto methode). De hieraan gekoppelde reserves zijn altijd volledig gebonden omdat zonder deze reserves
de dekking voor de kapitaallasten wegvalt.
Onttrekking 2011
Begroot saldo boekwaarde
ult. 2011
Mutatie 2012
Begroot saldo boekwaarde
ult. 2012
Mutatie 2013
Begroot saldo boekwaarde
ult. 2013
Mutatie 2014
Begroot saldo boekwaarde
ult. 2014
162

5.2 Voorzieningen
Programma/Omschrijvin
g
Cls*
Boekwaarde ult. 2009
Begrote boekwaarde ult.
2010
Toevoegingen 2011
01 Zilverland 1 79 79 79 79 79 79
01 Aanzet bedr.act.(vh FMO) 1 148 148 148 148 148 148
Totaal 01 Economie 227 227 0 0 227 0 227 0 227 0 227
03 Toegankelijke woningen 3 1.430 1.430 1.430 1.430 1.430 1.430
03 Volkstuinen 100 100 100 100 100 100
Totaal 03 Wonen en ruimtelijke ontwikkeling 1.530 1.530 0 0 1.530 0 1.530 0 1.530 0 1.530
05 Afvalstoffen egalis.voorz. 3 2.312 1.659 -310 1.349 -310 1.039 -310 729 -310 419
05 Gasfabriekterrein Z'dam 3 244 0 0 0 0 0
05 Gasfabriekterr.Krommenie 381 341 341 341 341 341
05 Gasfabriekterr. Wormerveer 287 277 277 277 277 277
Totaal 05 Milieu 3.224 2.277 0 -310 1.967 -310 1.657 -310 1.347 -310 1.037
06 Inverdan 3 15.746 11.591 11.591 11.591 11.591 11.591
06 Afwikkeling Tjalkstraat 21 21 21 21 21 21
06 Poort Clam Dycke 1 476 476 476 476 476 476
06 Saendelft 983 983 983 983 983 -1.044 -61
06 Afwikkeling PCD Station 241 241 241 241 241 241
06 Onderhoud vastgoed 1 1.116 1.116 1.116 -246 870 -59 811 29 840
06 Zaantheater(groot onderh.) 1 409 409 409 409 409 409
06 Afkoopsommen erfpacht 4 38.350 36.980 -1.370 35.610 -1.370 34.240 -1.370 32.870 -1.370 31.500
06 Afwikkeling Boon 177 177 177 177 177 177
06 Afwikkeling VVZ 524 524 524 524 524 524
Totaal 06 Grondzaken en gebiedsontwikkeling 58.043 52.518 0 -1.370 51.148 -1.616 49.532 -1.429 48.103 -2.385 45.718
07 Verrekening Onderwijs 4 51 0 0 0 0 0
07 Bedrijfsvoering Wijken 322 322 -322 0 0 0 0
07 Verzelfstandiging OPOZ 0 1.059 -353 706 -353 353 -353 0 0
Totaal 07 Jeugd en onderwijs 373 1.381 0 -675 706 -353 353 -353 0 0 0
09 Sportaccomodaties 3 42 0 0 0 0 0
Totaal 09 Sport en recreatie 42 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
10 UPC Gelden Bibliotheek 3 1.550 1.865 315 2.180 2.180 2.180 2.180
10 Bibliotheek subsid.2009 300 300 300 300 300 300
10 Bijdragen monumenten 3 597 597 597 597 597 597
Totaal 10 Cultuur 2.447 2.762 315 0 3.077 0 3.077 0 3.077 0 3.077
11 Civiele kunstwerken 112 146 146 146 146 146
11 Riolen egalisatievoorz. 3 1.373 1.175 -135 1.040 -135 905 -135 770 -135 635
11 Begraafplaatsen egal.voorz. 3 0 54 54 54 54 54
11 Wilhelminastraat 3 50 50 50 50 50 50
11 Marktgelden egal.voorz. 3 -16 0 0 0 0 0
11 Parkeervoorziening 3 292 308 308 308 308 308
11 Herstruct. Rosmolenwijk 3 156 118 118 118 118 118
Totaal 11 Wijkgericht werken en beheer 1.967 1.852 0 -135 1.717 -135 1.582 -135 1.447 -135 1.312
13 Meerwerk Nieuwbouw 137 0 0 0 0 0
Totaal 13 Openbare orde en veiligheid 137 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
14 Pensioenvoorz.raadsleden 1 114 114 114 114 114 114
14 Pensioenv.wethouders 1 827 827 827 827 827 827
14 Wachtgelden wethouders 1 1.797 1.797 1.797 1.797 1.797 1.797
14 Reorg.kst.personeel 1 545 545 545 545 545 545
14 Personele mobiliteit 1 4 4 4 4 4 4
Totaal 14 Bestuur en organisatie 3.287 3.287 0 0 3.287 0 3.287 0 3.287 0 3.287
15 Salariskosten 1 1 0 0 0 0 0
15 Wachtgelduitk. H&V 37 0 0 0 0 0
15 Personeelskosten Garage 80 40 -40 0 0 0 0
Totaal 15 Financiën 118 40 0 -40 0 0 0 0 0 0 0
Eindtotaal
(Bedragen x € 1.000)
* Classificatie (cls)
71.395 65.874 315 -2.530 63.659 -2.414 61.245 -2.227 59.018 -2.830 56.188
1 Verplichting zeker, omvang redelijkerwijs in te schatten
2 Verplichting waarschijnlijk, omvang redelijkerwijs tot zeker in te schatten
3 Nog niet besteden, van derden verkregen middelen, niet zijnde overheid
4 Kosten volgend begrotingsjaar, oorzaak in voorgaande jaren, met als doel gelijkmatige verdeling van lasten over een aantal begrotingsjaren
Onttrekkingen 2011
Saldo boekwaarde ult.
2011
Mutatie 2012
Saldo boekwaarde ult.
2012
Mutatie 2013
Saldo boekwaarde ult.
2013
Mutatie 2014
Saldo boekwaarde ult.
2014
163

5.3 Overlopende passiva
Programma/
Omschrijvin
g
Boekwaarde
ult. 2009
Mutatie
2010
Verwachte
ontvangst
2011
Verwachte
aanwending
2011
Begroot
saldo
boekwaarde
ult. 2011
01 Bedr.terr.Krommenie-Oost 42 42
01 Kleurrijk ondernemen 34 -34 0
01 Molletjesveer 31 -26 -5 0
01 Zaans Proeflokaal 14 -14 0
Totaal 01 Economie 121 -74 0 -5 42
02 Extra geld SHV 213 -213 0
02 GSB budget inburgering 2.658 -1.000 -1.658 0
02 WWB werkdeel 1.577 -1.577 0
Totaal 02 Werk, inkomen en integratie 4.448 -2.790 0 -1.658 0
03 Inhaalslag bestemmingspl 39 -39 0
03 Grenen Palen 2.023 -2.023 0
03 Woningb.stimulering crisis 4.460 -850 3.610
03 Guisveld 481 481
03 Kalverp.+papierindustrie 44 -44 0
03 Beeldkwalitieitsplan ILG 20 -20 0
03 Ecologische oevers Gouw 80 80
03 SGP Fietspad Vonderweg 98 -98 0
03 SGP Wandelpad Zuiderweg 125 -125 0
Totaal 03 Wonen en ruimtelijke ontwikkeling 7.147 -2.976 223 -223 4.171
04 Dynamisch busstation 1.434 2.561 3.995
04 Parkeerplaats.NS Station 0 14 14
04 Toerist.Motorchartervaart 189 189
Totaal 04 Bereikbaarheid en mobiliteit 1.623 2.575 0 0 4.198
05 Geluidbelastingkaarten 0 0
05 Luchtkwaliteit/Inderdan-TLG 10 10
05 Groote Weiver 83 83
05 Klimaatbeleid 0 0
05 Projecten WBB 2005-09 78 -78 0
05 Projecten WBB tm 2004 264 -264 0
05 Railscherm Wormerveer 54 -25 -29 0
05 Duurzame energie 0 0
05 HIRB Triple D projectkosten 50 50
05 E-Harbours CETSI 176 176
05 Luchtkw./Inverdan-TLG 10 10
05 Luchtkw./Schoner wagenpark 146 146
05 Luchtkwaliteit/Nationale samenwerking 1.263 1.263
05 Bootverbinding Amsterdam 30 -30 0
Totaal 05 Milieu 1.908 -25 256 -401 1.738
07 Cultuureducatie 43 -43 0
07 No Risk Polis 10 -10 0
07 Reg.meldpunt Coördinatie 102 -21 -80 0
07 Volwasseneneducatie 188 188
07 Binnenklimaat scholen 572 -450 122
Totaal 07 Jeugd en onderwijs 343 -74 572 -530 310
08 Progr.BDU CJG Jeugdzorg 763 -559 1.445 -1.649 0
08 Elec. Kind Dossier 55 -55 0
08 Gidsen in Zaanstad 0 0
08 MO/VO 209 209
08 Prenataal Signal.instr. 0 0
08 RGSHG 764 -106 658
08 Verbouwing Westzijde 93 84 -30 -54 0
08 Voorber.traject part. 77 77
08 Experiment Perspect.AMV's 51 26 77
08 Progr.BDU CJG Jeugdzorg 1.968 -1.968 0
08 Participatiebudget Educatie 1.444 -1.594 -150
08 Vrouwenopvang 1.202 -1.202 0
08 Bewegen op Recept (ZONM 26 26
08 Nazorg volw.ex-gedetine 48 48
Totaal 08 Maatschapelijke ondersteuning en welzijn 2.003 -669 6.133 -6.522 945
09 Jeugdsportfonds 28 -28 0
09 BOS-impuls 2006-09 283 3 -286 0
Totaal 09 Sport en recreatie 311 -25 0 -286 0
10 Kunst langs de Zaan 9 -9 0
10 Kunstproj.Straatmeubilair 9 -9 0
10 Vervang.beeld Groeistruc 22 22
10 Zingen op de Zaan 9 24 33
Totaal 10 Cultuur 49 6 0 0 55
11 Gasfabriekterrein Krommenie 165 165
11 Groen in krachtwijken 210 210
11 Quick wins binnenvaart 155 155
11 Revitalisering Molletjesveer 664 -452 212
11 Tijdbeleid 149 -40 109
11 Zwerfafval - VROM 10 -10 0
11 DVM N203 Wandelweg 1.623 -1.623 0
11 Zaan/de Poel 17 -17 0
11 BDU Fietsp.De Locomotie 13 -13 0
11 BDU Fietsp.NIJZD/Wibaut 83 -83 0
11 BDU Fietsp.Genieweg 147 -147 0
11 N203 Esdoornlaan 556 556
11 N203 Tovergroen Houthav 15 15
Totaal 11 Wijkgericht werken en beheer 1.353 -502 2.454 -1.883 1.422
Eindtotaal 19.306 -4.554 9.638 -11.508 12.882
164

5.4 Begrotingsmutaties
Prog. Wnr Omschrijving M Begroting Begroting Begroting Begroting
2011 2012 2013 2014
Programma 1 Economie
1 5023 Herschiken taakstelling intensiveringen EZ V 300 300 300 300
5033 Uitvoeren economische structuurvisie B 200 200 200 200
5806 2.3 Subs. reg. innovatieve ondernemers
stopzetten
R 0 -50 -50 -50
Totaal 1 500 450 450 450
Programma 2 Werk, inkomen en integratie
2 1029 6.7 Maatregelen Baanstede R -415 -440 -515 -640
2002 Schuldhulpverlening A 300 1.100 1.100 1.100
2007 Lasten WWB A -2.350 -5.430 -6.540 -8.060
2008 Baten WWB A 5.530 5.530 5.530 5.530
2009 Andere inschatting risico WWB A -1.000 -1.000 0 0
2010 Aanpassing mutatie reserve A 580 1.000 790 790
2021 Res.WWB terugdraaien besluit
dotatie+onttrekking
A -1.700 1.400 1.710 1.710
311421 3.6.1 Outsourcen R 0 -110 -165 -165
311422 3.6.2 Minder controles W&I uitvoeren R 0 -84 -84 -84
311423 3.6.3 Afschaffen Hulpfonds R 0 -50 -100 -150
Totaal 2 945 1.916 1.726 31
Programma 3 Wonen en ruimtelijke ontwikkeling
3 5032 Uitvoeren woonvisie B 100 100 100 100
5809 2.4 Uitv. strategisch groenproject verminderen R 0 -100 -200 -200
31138 Vrijval inhuur bestemmingsplannen (incidenteel) V -652 0 0 0
Totaal 3 -552 0 -100 -100
Programma 4 Bereikbaarheid en mobiliteit
4 1039 8.2 Parkeerbelasting verhogen R -277 -766 -766 -766
5008 Expl. Fiestenstalling Vinkenstraat A 200 200 200 200
31136 VerkeersVeiligheidsPlan Zaanstad
(Z/10/122113)
C 38 38 38 38
Totaal 4 -39 -528 -528 -528
Programma 5 Milieu
5 5810 2.5 Verminderen maatregelen luchtkwaliteit R -180 -180 -180 -180
31101 Zorgplicht dierenopvang A 50 50 50 50
31111 Bodemsanering (DU) A 1.316 1.316 1.316 1.316
Totaal 5 1.186 1.186 1.186 1.186
Programma 6 Grondzaken en gebiedsontwikkeling
6 5001 Lagere vrijval voorziening erfpacht A 130 130 130 130
5005 Bijstellen afdracht Alg. reserve Grondzaken A 0 693 0 0
5007 Inrichting De Omzoom A 0 140 100 0
5009 Progr. Managementkst. Inverdan V 0 0 -450 -450
5010 Budgetcorrectie kapitaallasten V -700 -700 -700 -700
Totaal 6 -570 263 -920 -1.020
Programma 7 Jeugd en onderwijs
7 31109 VSV (DU) A 256 256 256 256
31110 Peuterspeelzaalwerk (DU) A 247 247 247 247
31125 Herschikken taakstelling intensivering
Onderwijs
V 100 100 100 100
31134 Leerlingenvervoer A 125 300 300 300
31170 3.5.2 Stoppen cofin. Schoolbegeleidingsdienst R 0 -82 -145 -145
31171 3.5.3 Stoppen zwemvervoer R 0 -50 -50 -50
31172 3.5.4 Algemene taakstelling Onderwijs R 0 0 -50 -50
3.5.4 Verlag. budget onderwijshuisvesting R 0 -150 -100 -100
Totaal 7 728 621 558 558
Programma 8 Maatschappelijke ondersteuning en welzijn
165

Prog. Wnr Omschrijving M Begroting Begroting Begroting Begroting
2011 2012 2013 2014
8 1030 6.5 Efficiency en effectiviteit GGD verhogen R 0 0 -200 -200
5804 2.2 Bemiddeling stadsloods afschaffen R -68 -68 -72 -72
31108 Alle troeven in handen A 46 0 0 0
31113 Veiligheidshuis C 45 0 0 0
31120 Onderhoud gebouw De Kaaik A 50 50 50 50
31121 Huurinkomsten gebouw De Kaaik A -120 -120 -120 -120
31123 Wet tijdelijk huisverbod B 75 75 75 75
31128 3.1 Maatregelen WMO R 0 -400 -700 -1.000
31133 3.4 Maatregelen integratie R -50 -200 -200 -200
31139 Vrouwenopvang A 1.202 0 0 0
31140 Maatschappelijke Opvang A 130 0 0 0
31173 Lagere exploitatielasten GGD V -125 0 0 0
Totaal 8 1.185 -663 -1.167 -1.467
Programma 9 Sport en recreatie
9 31126 Herschikken taakstelling intensiveringen Sport V 100 100 100 100
31161 3.3.1 Verminderen budget sportbeleid R -60 -100 -100 -100
31162 3.3.2 Bezuiniging op schoolzwemmen R 0 -68 -136 -229
31163 3.3.3 Besp. incidentele subsidies sportbeleid R -30 -30 -30 -30
31164 3.3.4 Heffingen en belastingen
sportaccommodaties
R -10 -10 -10 -10
31174 3.3.9 Aanvullende taakstelling sport R 0 -92 -224 -131
Totaal 9 0 -200 -400 -400
Programma 10 Cultuur
10 1036 6.15 Subsidie evenementen stoppen R -50 -165 -175 -175
5003 Zaanradio A 37 83 83 83
3114101 3.2.1 Eén cultuurbedrijf (Maatregelen cultuur) R 0 -100 -200 -200
3114102 3.2.2 Fluxus (Maatregel cultuur) R 0 0 -50 -100
3114103 3.2.3 De Bieb (Maatregel cultuur) R -980 -886 263 9
3114104 3.2.4 Zaanse Schans (Maatregel cultuur) R 0 -354 -354 -354
3114109 3.2.09 De Kade (Maatregel cultuur) R -167 -347 -347 -347
3114110 3.2.10 La Breche (Maatregel cultuur) R -12 -24 -37 -37
Totaal 10 -1.172 -1.793 -817 -1.121
Programma 11 Wijkegericht werken en beheer
11 31102 Areaaluitbreiding van Poort Clamdijcke A 100 100 100 100
31103 Hogere onderhoudslasten voor Inverdan A 0 0 100 100
31105 Uitvoeren van rioolinspecties A 135 135 135 135
31106 Uitvoeren van rioolinspecties A -135 -135 -135 -135
31114 Grondwaterbeleidsplan C 60 60 60 60
31115 Grondwaterbeleidsplan C -60 -60 -60 -60
31116 Protocol risico analyse civieltechnische
projecten
C 500 300 300 300
31117 Protocol risico analyse civieltechnische
projecten
C -250 -150 -150 -150
31127 Bewonersinitiatieven G31 A 248 0 0 0
31132 8.1 Meer grondwaterkosten in rioolheffing R -100 -100 -100 -100
31135 DRIS panelen (Z/10/122254) C 53 53 53 53
31137 Bomenbeleidsplan (Z/09/44259) B 35 35 35 35
31143 1.1 Cleanteams afbouwen R 0 -200 -300 -400
Totaal 11 586 38 38 -62
Programma 12 Publieke dienstverlening
12 2004 Wegvallen werkzaamheden grenen palen A 114 114 114 114
2005 Lagere opbrengst bouwleges A 1.481 1.281 1.131 881
2011 Afname leges rijbewijzen A 190 190 190 190
2012 Verlagen maximum tarief rijbewijzen A 35 70 70 70
2013 Lagere leges opbrengst zonder afdracht A 110 110 110 110
2014 Lagere afdracht rijbewijzen A -50 -50 -50 -50
2015 Herschikken verlagen tarieven
welstandscommissie
V 50 50 50 50
166

Prog. Wnr Omschrijving M Begroting Begroting Begroting Begroting
2011 2012 2013 2014
2016 Herschikken efficiency KCC door APV V 60 60 60 60
2017 Regionale Uitvoerings Dienst (RUD) B 50 0 0 0
20241 4.1.1 Alleen welstandstoets in
speerpuntgebieden
R -50 -81 -119 -119
20242 4.1.2 Efficiency verhogen in WABO-keten R -79 -269 -428 -428
20243 4.1.3 Funderingsherstel R -129 -129 -131 -131
20244 4.1.4 Bouwbeleidsplan R -116 -116 -124 -124
Totaal 12 1.666 1.230 873 623
Programma 13 Openbare orde en veiligheid
13 1061 Versterking ondersteuning
veiligheidsvraagstukken
B 175 175 175 0
1062 BTW teruggave VRZW V -150 -150 -150 0
1063 Aanvulling veiligheidsbudget B 60 60 60 0
6001 Structureel tekort onderhoud A 167 167 167 167
6002 Harmonisatie LOGA akkoord VNG A -303 -303 -303 -303
6003 Harmonisatie uitgangspunten besluit 22 april
2008
C 324 324 324 324
6006 Herschikken taakstelling Doorrek. Specialismen V 100 100 100 100
6007 Herschikken taakstelling Voordelen
regionalisatie
V 0 250 250 250
6008 Minder inkomsten bouw- en
gebruiksvergunningen
A 128 128 128 128
6009 Verhoging detacheringkosten en reiskosten A 102 102 102 102
6012 4.2.1 Aanpassen VNG-vergoedingen aan
vrijwilligers
R -502 -908 -1.041 -1.141
6013 4.2.2 Budget materieel en materiaal R 142 142 142 142
6014 4.2.3 Verzakelijking relatie met regio R -191 -191 -191 -441
6015 4.2.5 Efficiency brandweer R -100 -175 -300 -375
6016 4.2.4 Bedrijfsvoering brandweer R 46 46 46 46
6017 4.2.6 Regionalisering meldkamer R 0 0 0 -315
Herschikken taakstelling Algemeen (laagh.fruit) V 100 100 100 100
6018 Herschikken taakstelling Herz.leidraad oefenen V 216 951 904 904
6019 Herschikken taakstelling Verzakelijking VrZW V 50 75 100 100
31118 Uitbreiding formatie Straattoezicht B 75 225 225 225
31119 Inkomsten extra formatie Straattoezicht V -55 -165 -165 -165
Totaal 13 384 953 673 -152
Programma 14 Bestuur en organisatie
14 1006 Hogere contributie SRA en VNG A 70 70 70 70
1016 7.4 Uitbesteden team O&S R 0 -50 -50 -100
1020 6.14 Zaanpeiling 1x per twee jaar uitvoeren R 0 -20 0 -20
1021 6.16 Representatiebudget B&W verminderen R -25 -25 -25 -25
1022 6.17 Internationaal beleid & betrekkingen R -48 -48 -48 -48
1050 Vergoedingen Raadsleden + Steunfractieleden A 100 100 100 100
2003 Verkiezingen A 0 -150 -150 200
Totaal 14 97 -123 -103 177
Programma 15 Financiën
15 1004 AU: Taakmutaties en update aantal woningen A -60 1.790 4.335 8.694
1011 Dividend Nuon A -140 -200 -140 310
1012 Lagere rente en liquiditeitsbehoefte A -600 -450 -1.000 -1.500
1014 7.3 Ombuiging staf en ondersteuning R -277 -555 -886 -1.123
1019 6.12 Best. besluitvorming optimaliseren en
autom.
R -50 -88 -91 -91
1025 Stijging loonkosten gemeente Zaanstad A 1.591 1.591 1.591 1.591
1028 AU: berekening obv meicirculaire A -4.823 -3.682 -2.453 -3.277
1040 8.3 OZB verhogen R 0 -500 -1.000 -1.000
1041 Herschikken taakstelling: Doorontw effectieve
org
V 200 1.500 1.500 1.500
1042 Herschikken taakstelling: Terugdr.
Kilometerdecla
V 100 100 100 100
1043 Herschikken taakstelling: Vrijval kapitaallsn MIP V 1.250 500 500 500
167

Prog. Wnr Omschrijving M Begroting Begroting Begroting Begroting
2011 2012 2013 2014
1044 Herschikken taakstelling: Afb int fin functie V 175 350 350 350
1046 Prijscompensatie A 334 334 334 334
1051 Herschikken taakstelling: Realisatie bestuur V 100 100 100 100
1053 Bijkomende kosten bezuinigingen A 1.466 1.691 995 729
1064 Taakstelling organisatie A 0 0 0 -850
1065 Vrijval bestemmingsreserve A -1.188 0 0
1066 Minder doteren AR incl afdracht GZ 500 in
2011
A 0 -1.500 -2.000 0
1067 Vrijval kapitaallasten A -500 0 0 0
1069 Onvoorzien A 50 50 50 50
2001 OZB komende jaren A -122 -29 76 -109
2022 5.1 Kanaalsturing R -41 -156 -403 -403
5800 2.1 Bundelen van kennisafdelingen R -415 -737 -833 -920
5813 2.6 Voordeel op rentelasten stedelijke ontw. R -250 -400 -500 -700
7003 Hogere reiskosten personeel van Zaanstad C 75 75 75 75
7004 Reiskosten personeel Z'stad, overgangsregeling C 50 0 0 0
7007 Lagere kosten WAO/Ziekengeld V -150 -150 -150 -150
7008 Andere dekking kosten Wachtgelders V -156 -99 -59 -14
7010 Voorziening concernbrede reorganisatiekosten A 270 220 400 590
7016 6.10 Streekmarketing stopzetten R 0 0 0 -165
7017 7.5 Stoppen met Zaanstad Vitaal R -50 -50 -50 -50
7018 7.6 Digitaliseren post aan medewerkers R -50 -100 -100 -100
7019 7.7 Opleidingsbudget verlagen R 0 -50 -50 -50
7020 6.13 Capaciteit Communicatie terugbrengen R -203 -297 -307 -299
7021 7.1 Besparing op inhuur R -2.085 -2.085 -2.085 -2.085
7022 7.2 Effectiever en efficienter inkopen R -1.256 -1.632 -1.732 -1.732
7024 Vervoersmanagement dienstreizen door
ambtenaren
C 100 100 100 100
7029 voor 1 jaar terugdraaien besparing op nw
stadhuis
A 1.400 0 0 0
7033 Onttrekken uit de reserve Stadhuis A -878 -1.117 -315 -590
10051 Tranche verkoop aandelen Nuon en vrijval
escrow
A -15.799 -960 -14.839 0
10052 Tranche verkoop aandelen Nuon dotatie aan
reserve
A 15.799 960 14.839 0
10281 Nieuw te vormen Investeringsfonds A 2.489 1.926 1.979 1.810
10521 Herschikken taakstelling: Inkoop V 100 200 200 200
70292 1400k latere dotatie aan de reserve stadhuis A -1.400 0 0 0
Totaal 15 -4.944 -3.350 -1.469 1.825
Eindtotaal 0 0 0 0
Toelichting kolom M (mutatiesoorten): A = Autonome ontwikkeling, B = Beleidsintensivering, C =
Tussentijdse besluitvorming College, V = Verruimende maatregelen, R = Bezuinigingsmaatregelen
168

5.5 Bezuinigingsmaatregelen
Zoekrichting Omschrijving Begroting
2011
Begroting
2012
Begroting
2013
Begroting
2014
1 Stedelijk Beheer 1.1 Cleanteams afbouwen 0 -200 -300 -400
Totaal 1 Stedelijk Beheer 0 -200 -300 -400
2 Stedelijke
2.1 Bundelen van
-415 -737 -833 -920
Ontwikkeling
kennisafdelingen
2.2 Bemiddeling stadsloods
afschaffen
-68 -68 -72 -72
2.3 Subs. reg. innovatieve
ondernemers stopzetten
0 -50 -50 -50
2.4 Uitv. strategisch groenproject
verminderen
0 -100 -200 -200
2.5 Verminderen maatregelen
luchtkwaliteit
-180 -180 -180 -180
2.6 Voordeel op rentelasten
stedelijke ontw.
-250 -400 -500 -700
Totaal 2 Stedelijke Ontwikkeling -913 -1.535 -1.835 -2.122
3 Maatschappelijke 3.1 Maatregelen 3.1 Maatregelen WMO 0 -400 -700 -1.000
Voorzieningen WMO
3.2 Maatregelen 3.2.09 De Kade (Maatregel
-167 -347 -347 -347
cultuur
cultuur)
3.2.1 Eén cultuurbedrijf
(Maatregelen cultuur)
0 -100 -200 -200
3.2.10 La Breche (Maatregel
cultuur)
-12 -24 -37 -37
3.2.2 Fluxus (Maatregel cultuur) 0 0 -50 -100
3.2.3 De Bieb (Maatregel cultuur) -980 -886 263 9
3.2.4 Zaanse Schans (Maatregel
cultuur)
0 -354 -354 -354
Totaal 3.2 Maatregelen cultuur -1.159 -1.711 -725 -1.029
3.3 Maatregelen 3.3.1 Verminderen budget
-60 -100 -100 -100
sport
sportbeleid
3.3.2 Bezuiniging op
schoolzwemmen
0 -68 -136 -229
3.3.3 Besp. incidentele subsidies
sportbeleid
-30 -30 -30 -30
3.3.4 Heffingen en belastingen
sportaccommodaties
-10 -10 -10 -10
3.3.9 Aanvullende taakstelling
sport
0 -92 -224 -131
Totaal 3.3 Maatregelen sport -100 -300 -500 -500
3.4 Maatregelen
integratie
3.4 Maatregelen integratie -50 -200 -200 -200
3.5 Maatregelen 3.5.2 Stoppen cofin.
0 -82 -145 -145
onderwijs
Schoolbegeleidingsdienst
3.5.3 Stoppen zwemvervoer 0 -50 -50 -50
3.5.4 Algemene taakstelling
Onderwijs
0 0 -50 -50
3.5.4 Verlag. budget
onderwijshuisvesting
0 -150 -100 -100
Totaal 3.5 Maatregelen onderwijs 0 -282 -345 -345
3.6 Maatregelen
werk & inkomen
3.6.1 Outsourcen 0 -110 -165 -165
3.6.2 Minder controles W&I
uitvoeren
0 -84 -84 -84
3.6.3 Versoberen Hulpfonds 0 -50 -100 -150
Totaal 3.6 Maatregelen werk & inkomen 0 -244 -349 -399
Totaal 3 Maatschappelijke Voorzieningen -1.309 -3.137 -2.819 -3.473
4 Handhaving en 4.1 Maatregelen 4.1.1 Alleen welstandstoets in
-50 -81 -119 -119
Vergunning WABO-keten speerpuntgebieden
169

Zoekrichting Omschrijving Begroting
2011
Begroting
2012
Begroting
2013
Begroting
2014
4.1.2 Efficiency verhogen in
WABO-keten
-79 -269 -428 -428
4.1.3 Funderingsherstel -129 -129 -131 -131
4.1.4 Bouwbeleidsplan -116 -116 -124 -124
Totaal 4.1 Maatregelen WABO-keten -374 -595 -802 -802
4.2 Maatregelen 4.2.1 Aanpassen VNG-
-502 -908 -1.041 -1.141
brandweer vergoedingen aan vrijwilligers
4.2.2 Budget materieel en
materiaal
142 142 142 142
4.2.3 Verzakelijking relatie met
regio
-191 -191 -191 -441
4.2.4 Bedrijfsvoering brandweer 46 46 46 46
4.2.5 Efficiency brandweer -100 -175 -300 -375
4.2.6 Regionalisering meldkamer 0 0 0 -315
Totaal 4.2 Maatregelen brandweer -605 -1.086 -1.344 -2.084
Totaal 4 Handhaving en Vergunning -979 -1.681 -2.146 -2.886
5 Dienstverlening 5.1 Kanaalsturing -41 -156 -403 -403
Totaal 5 Dienstverlening -41 -156 -403 -403
6 Politiek en
Besturen
6.10 Streekmarketing stopzetten 0 0 0 -165
6.12 Best. besluitvorming
optimaliseren en autom.
-50 -88 -91 -91
6.13 Capaciteit Communicatie
terugbrengen
-203 -297 -307 -299
6.14 Zaanpeiling 1x per twee jaar
uitvoeren
0 -20 0 -20
6.15 Subsidie evenementen
stoppen
-50 -165 -175 -175
6.16 Representatiebudget B&W
verminderen
-25 -25 -25 -25
6.17 Internationaal beleid &
betrekkingen
-48 -48 -48 -48
6.5 Efficiency en effectiviteit GGD
verhogen
0 0 -200 -200
6.7 Maatregelen Baanstede -415 -440 -515 -640
Totaal 6 Politiek en Besturen -791 -1.083 -1.361 -1.663
7 Organisatie 7.1 Besparing op inhuur -2.085 -2.085 -2.085 -2.085
7.2 Effectiever en efficienter
inkopen
-1.256 -1.632 -1.732 -1.732
7.3 Ombuiging staf en
ondersteuning
-277 -555 -886 -1.123
7.4 Uitbesteden team O&S 0 -50 -50 -100
7.5 Stoppen met Zaanstad Vitaal -50 -50 -50 -50
7.6 Digitaliseren post aan
medewerkers
-50 -100 -100 -100
7.7 Opleidingsbudget verlagen 0 -50 -50 -50
Totaal 7 Organisatie -3.718 -4.522 -4.953 -5.240
8 Opbrengsten 8.1 Meer grondwaterkosten in
rioolheffing
-100 -100 -100 -100
8.2 Parkeerbelasting verhogen -277 -766 -766 -766
8.3 OZB verhogen 0 -500 -1.000 -1.000
Totaal 8 Opbrengsten -377 -1.366 -1.866 -1.866
Eindtotaal -8.128 -13.680 -15.683 -18.053
170

5.6 Subsidies
Programma Soort subs.
Subsidieplafond
Economie
budget
Doel (beoogd effect) subsidie tbv
programma
Stimulering van economische
ontwikkelongen binnen Zaanstad; een groei
van 54.000 banen in 2010. Een groei van
kansrijke sectoren.
Rekening
2009
Begroting
2010
Begroting
2011
Begroting
2012
Begroting
2013
Begroting
2014
222 196 193 41 38 38
Toerisme exploitatie Stimuleren van het toerisme 125 0 81 81 81 81
Totaal 1 Economie 347 196 274 122 119 119
Baanstede Uitvoering van de WSW 13.257 12.851 12.851 12.851 12.851 12.851
Totaal 2 Werk, Inkomen en integratie 13.257 12.851 12.851 12.851 12.851 12.851
Grenen palen budget Bijdrage in de onderzoekskosten 245 0 315 315 315 315
Totaal 3 Wonen en ruimtelijke ontwikkeling 245 0 315 315 315 315
Verkeer en vervoer exploitatie fietsenstalling Vinkenstraat 0 0 200 200 200 200
Totaal 4 Verkeer en vervoer 0 0 200 200 200 200
Subsidieplafond Milieu exploitatie 196 85 110 110 110 110
Totaal 5 Milieu
196 85 110 110 110 110
Schoolbegeleidingsdienst exploitatie schoolbegeleidings-activiteiten 275 275 275 193 130 130
Subsidieplafond
Onderwijs
exploitatie 262 3.453 530 145 145 145
GGD exploitatie activiteiten volksgezondheid 2.136 1.830 1.830 1.830 1.830 1.830
Subsidieplafond Jeugd exploitatie 81 146 145 145 145 145
Totaal 7 Jeugd en Onderwijs 2.754 5.704 2.780 2.313 2.250 2.250
GGD exploitatie activiteiten volksgezondheid 2.383 4.327 4.341 4.344 4.344 4.344
Individuele voorzieningen exploitatie activiteiten in kader van WMO 16.324 16.085 15.506 15.558 15.558 15.558
St. SMD exploitatie
activiteiten maatschappelijke hulp en
dienstverlening
1.778 1.878 1.878 1.878 1.878 1.878
St. Welsaen exploitatie activiteiten op gebied van welzijnsperspectief 3.694 3.893 3.888 3.888 3.888 3.888
Subsidieplafond MO en
Welzijn
diverse 4.575 7.424 8.543 6.887 7.249 7.296
Totaal 8 Maatschappelijke Ondersteuning en Welzijn 28.754 33.607 34.156 32.555 32.917 32.964
Stichting NME exploitatie
bevorderen van ontplooingskansen van (met
name) jongeren
498 471 471 471 471 471
Stg. Zwembaden
Zaanstreek
exploitatie exploitatie en huur zwembaden 1.591 1.578 1.578 1.510 1.442 1.349
Subsidieplafonds Sport
en recreatie
exploitatie 1.994 2.066 2.838 2.505 2.329 2.329
Totaal 9 Sport en recreatie 4.083 4.115 4.887 4.486 4.242 4.149
Czaar Peterhuisje exploitatie
Versterken van de externe aantrekkingskracht
van Zaanstad d.m.v. het instandhouden van
cultureel erfgoed.
Het mogelijk maken dat zowel boeken,
tijdschriften als muziekdragers beschikbaar
107 107 107 107 107 107
De Bieb exploitatie
zijn voor de Zaankanters, om zo
kennisvergaring en interesses aan te
wakkeren. Versterken van vestigingsklimaat
van Zaanstad
Bevorderen ontplooiingskansen van (met
3.462 4.065 3.287 4.065 4.818 4.564
De kade exploitatie name) jongeren en het versterken van de
externe aantrekkingskracht van Zaanstad
Versterken van de vestigingsklimaat van
345 489 172 13 13 13
Filmtheater de Fabriek exploitatie Zaanstad; Bevorderen van
ontplooiingskansen van (met name) jongeren
159 159 159 159 159 159
Fluxus centrum voor de
kunsten
exploitatie
Bevorderen ontplooiingskansen van (met
name) jongeren
2.062 2.062 2.062 2.062 2.012 1.962
Zaantheater (excl
Versterken van de externe aantrekkingskracht
bijdrage vruchtgebruik exploitatie van Zaanstad; Versterken van het
2.704 1.546 1.546 1.546 1.546 1.546
1,158 mln.)
vestigingsklimaat van Zaanstad
Amateuristische
kunstbeoefening
exploitatie
Bevorderen van de sociale samenhang in de
wijken
125 137 137 137 137 137
Beeldende kunst en
vormgeving
budget
Bevorderen van de sociale samenhang in de
wijken
50 150 150 150 0 0
Cultuurparticipatie budget
Bevorderen van de sociale samenhang in de
wijken
Versterken van de externe aantrekkingskracht
37 272 282 282 160 160
Evenementen budget van Zaanstad; Versterken van het
vestigingsklimaat van Zaanstad
189 399 349 246 224 224
Zaanse Schans exploitatie
Versterken van de externe aantrekkingskracht
van Zaanstad
419 394 377 23 23 23
Zaans Museum exploitatie
Versterken van de externe aantrekkingskracht
van Zaanstad
1.617 727 744 744 744 744
171

Programma Soort subs.
Doel (beoogd effect) subsidie tbv
programma
Rekening
2009
Begroting
2010
Begroting
2011
Begroting
2012
Begroting
2013
Begroting
2014
Zaanse Molens exploitatie
Versterken van de externe aantrekkingskracht
van Zaanstad
Combinatie van: Versterken van de externe
aantrekkingskracht van Zaanstad; Bevorderen
153 149 149 149 149 149
subsidieplafond Kunst en
Cultuur
divers
van de sociale samenhang in de wijken;
Bevorderen ontplooiingskansen van (met
name) jongeren; Versterken van
vestigingsklimaat
267 375 277 262 240 240
Totaal 10 Cultuur 11.696 11.031 9.798 9.945 10.331 10.027
Wijkorganisaties exploitatie functioneren wijkoverleg 170 210 156 156 156 156
Subsidieplafond Beheer
buitenruimte
exploitatie 539 861 809 411 411 411
Totaal 11 Wijkgericht werken en beheer 709 1.071 965 567 567 567
Eind totaal 62.041 68.660 66.135 63.263 63.702 63.352
(Bedragen x € 1.000)
172

5.7 Investeringen en grondecploitaties
bijlage 5.7.a1 Overzicht investeringen via investeringfonds, bruto
Investeringen bij deze begroting te autoriseren, bruto
bedragen x 1 mln euro
bruto investering per jaarschijf
programma
1Economie
Bereikbaarheid en
project
Zuidelijke randweg
2010 2011 2012 2013 2014 2015
8,1 6,3 7,1 1,3
4 Mobiliteit fietsparkeerbeleid(gebouwd) 0,2 0,3 0,8
Dynamisch Busstation 2,4 0,1
Fietsenstalling Inverdan 1,2 0,2
Fietstunnel Inverdan 4,5
Grondzaken en
6 gebiedsontwikkeling planontwikkeling 0,5 0,5 0,5 0,5
Inverdan 6,6 6,6 6,6 6,6 6,6 6,6
7 Jeugd en onderwijs Inverdan 0,1 0,3 1,3 3,3 3,2
Saendelft 0,5 4,6 1,8 0,2 6,5 7,1
Maatschappelijke
ondersteuning en
8 welzijn Bredeschool deel welzijn 4,0 2,0 2,0
9 Sport en recreatie
Wijkgericht werken en
De Omzoom 3,0 2,3 9,4
11 beheer Vaart in de Zaan
Spoorwegovergang
0,4 2,1 6,8 4,0
Assendelft 0,9 0,9
ZVVP, de Binding 0,8
23,8 27,1 33,7 20,7 20,8 15,8
Investeringen op een later moment autoriseren, bruto
bedragen x 1 mln euro
bruto investering per jaarschijf
programma project 2010 2011 2012 2013 2014 2015
1Economie
4
Binnenstedelijke
bedrijventerreinen Z'stad 0,0 1,6 1,6 1,6 3,6 3,6
Hirb Kogerveld 0,4 0,5 0,5 0,6
Bereikbaarheid en
Mobiliteit Bewegwijzering 1,1
Digitaal Reizigers Informatie
Systeem 1,8
Spoorovergang Guisweg pm pm pm
verbinding van de A8-A9
ZVVP 0,6 0,8 0,7 0,5
Grondzaken en
6 gebiedsontwikkeling Inverdan 4,0 1,5 0,5 0,2
ZZO 3,7 2,0 5,5 1,9 4,4
9 Sport en recreatie Sport en recreatie 0,3 0,5 1,0 0,6
Zwembad noord 6,0 6,0 0,5
0,0 13,4 6,8 15,8 13,4 8,6
In bovenstaand overzicht zijn de bruto investeringen opgenomen die worden gedekt uit het
investeringsfonds. Het bruto investeringsbedrag bevat de totale kosten van het project. Dit is
inclusief andere bronnen van dekking zoals opbrengsten uit grondexploitaties, huurinkomsten,
subsidies etc. De bovenste tabel heeft betrekking op investeringen die doorgaan. De onderste
tabel gaat over de bruto investeringen uit het investeringsfonds van de investeringen die in
februari nog terugkomen in de raad.
173

ijlage 5.7.a2 Overzicht investeringen via investeringfonds, netto
Investeringen bij deze begroting te autoriseren, netto
bedragen x 1 mln euro totaal netto investering per jaarschijf
programma project € 2010 2011 2012 2013 2014 2015
1 Economie Zuidelijke randweg 16,0 4,0 4,1 6,5 1,4
Bereikbaarheid en fietsparkeerbeleid
4 Mobiliteit
(gebouwd)
Dynamisch Busstation
1,3 0,2 0,3 0,8
Fietsenstalling Inverdan 1,0 1,2 -0,2
Fietstunnel Inverdan 1,1 1,1
Grondzaken en
6 gebiedsontwikkeling planontwikkeling 2,0 0,5 0,5 0,5 0,5
Inverdan 26,1 2,1 2,1 2,1 6,6 6,6 6,6
7 Jeugd en onderwijs Inverdan 8,2 0,1 0,3 1,3 3,3 3,2
Saendelft 20,7 0,5 4,6 1,8 0,2 6,5 7,1
Maatschappelijke
ondersteuning en
8 welzijn Bredeschool deel welzijn 1,1 0,5 0,3 0,4
9 Sport en recreatie
Wijkgericht werken
De Omzoom 7,3 2,6 1,7 3,1
11 en beheer Vaart in de Zaan
Spoorwegovergang
13,3 0,4 2,1 6,8 4,0
Assendelft 1,8 0,9 0,9
ZVVP, de Binding 0,8 0,8 0,0
100,8 12,4 15,7 18,7 19,1 20,8 14,1
Investeringen op een later moment autoriseren, netto
bedragen x 1 mln euro totaal netto investering per jaarschijf
programma project € 2010 2011 2012 2013 2014 2015
1 Economie
4
Binnenstedelijke
bedrijventerreinen Z'stad 4,0 0,5 0,5 0,5 1,2 1,2
Hirb Kogerveld 0,3 0,1 0,1 0,1
Bereikbaarheid en
Mobiliteit Bewegwijzering 1,1 1,1
Digitaal Reizigers
Informatie Systeem 0,0
Spoorovergang Guisweg 0,0 pm pm pm
verbinding van de A8-A9 0,0
ZVVP 2,6 0,6 0,8 0,7 0,5
Grondzaken en
6 gebiedsontwikkeling Inverdan 6,2 4,0 1,5 0,5 0,2
ZZO 17,6 3,7 2,0 5,5 1,9 4,4
9 Sport en recreatie Sport en recreatie 2,3 0,3 0,5 1,0 0,6
Zwembad noord 12,6 6,0 6,0 0,5
46,6 0,0 10,2 5,4 14,4 10,5 6,1
In bovenstaand overzicht zijn de netto investeringen opgenomen die worden gedekt uit het
investeringsfonds. Het netto investeringsbedrag bevat de totale kosten van het project waarop
andere bronnen van dekking in mindering zijn gebracht, zoals opbrengsten uit grondexploitaties,
huurinkomsten, subsidies etc. De bovenste tabel heeft betrekking op investeringen die doorgaan. Dit
zijn netto bedragen (over 5 jaar) en zijn daarmee onderdeel van tabel 2 van hoofdstuk 4.4
Investeringen (langere looptijd van 10 jaar). De onderste tabel gaat over de netto investeringen (over
5 jaar) uit het investeringsfonds van de investeringen die in februari nog terugkomen in de raad.
Deze bedragen zijn onderdeel van de tabel 5 van hoofdstuk 4.4 (langere looptijd van 10 jaar).
174

`
bijlage 5.7.a3 Overzicht van investeringen met kapitaallasten, bruto
Investeringen voor onderhoud bij deze begroting te autoriseren, bruto
bedragen x 1 mln euro
bruto investering per jaarschijf
programma
Wijkgericht
project 2010 2011 2012 2013 2014 2015
11 werken en beheer Civiele kunstwerken 2,3 1,8 1,9 1,9 2,0 2,0
Groen & Speelplaatsen 3,9 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4
Veldpark 0,8 1,1
Afstandsbediening bruggen 0,5 0,5
Waterhuishouding 1,9 1,7 2,4 2,2 0,9 1,0
Wegen en verkeer 17,0 17,1 17,0 16,6 16,6 16,6
26,4 26,1 25,3 24,8 23,7 23,9
Investeringen voor vervangingen bij deze begroting te autoriseren, bruto
bedragen x 1 mln euro
bruto investering per jaarschijf
programma
Jeugd en
project 2010 2011 2012 2013 2014 2015
7 onderwijs Onderwijshuisvesting 15,5 15,1 22,8 22,6 13,3 8,8
Onderwijshuisvesting Grond 2,1 0,5 0,5 0,5
Tijdelijke huisvesting
Parkeerproblematiek
2,8 0,2 0,3
9 Sport en recreatie westzaan 0,4
Sportvelden 0,3 0,6 0,4
Kleedkameraccomodaties 1,0 0,6 0,3 0,3 0,3
Sporthal midden 1,0 2,6 1,5
Sportpark de Kuil 1,6
10 Cultuur
Openbare orde
Bibliotheek 0,4 6,3 6,3
13 en veiligheid Kazernes 2,3 1,0 0,2
Repressie
Voorbereidende
1,7 0,5 0,9 0,6 0,5 0,3
brandweerzorg 0,0 0,1 0,1 0,1 0,1
ICT, cameratoezicht 0,4 0,4
26,0 25,8 31,3 27,0 16,9 10,4
In de bovenste tabel zijn alle bruto investeringen voor onderhoud opgenomen, behoudens de
investeringen die zijn opgenomen in het investeringsfonds.
De tabel eronder laat de bruto investeringen zien die betrekking hebben op vervangingen zoals
onderwijshuisvesting, sportaccommodaties en openbare orde en veiligheid of volledig gedekt
worden uit externe inkomsten, zoals de bibliotheek.
175

ijlage 5.7.a4 Overzicht van investeringen met kapitaallasten, netto
Investeringen voor onderhoud bij deze begroting te autoriseren, netto
bedragen x 1 mln euro totaal netto investering per jaarschijf
programma
Wijkgericht
project € 2010 2011 2012 2013 2014 2015
11 werken & beheer Civiele kunstwerken 10,8 2,3 1,8 1,8 1,6 1,6 1,6
Groen & Speelplaatsen 0,8 0,8
Veldpark 2,0 0,8 1,1
Afstandsbediening bruggen 0,0
Waterhuishouding 0,0
Wegen en verkeer 42,2 8,1 7,5 7,4 6,4 6,4 6,4
55,7 11,3 11,2 9,2 8,0 8,0 8,0
Investeringen voor vervangingen bij deze begroting te autoriseren, netto
bedragen x 1 mln euro totaal netto investering per jaarschijf
programma
Jeugd en
project € 2010 2011 2012 2013 2014 2015
7 onderwijs Onderwijshuisvesting 88,5 15,5 14,8 22,3 22,1 7,3 6,5
Onderwijshuisvesting Grond 3,6 2,1 0,5 0,5 0,5
Tijdelijke huisvesting 3,2 2,8 0,2 0,3
Sport en Parkeerproblematiek
9 recreatie westzaan 0,1 0,1
Sportvelden 1,2 0,3 0,6 0,4
Kleedkameraccomodaties 0,8 0,5 0,3
Sporthal midden 4,3 1,0 1,2 0,9 1,1
Sportpark de Kuil 1,6 1,6
10 Cultuur
Openbare orde
Bibliotheek 10,8 0,4 4,1 6,3
13 en veiligheid Kazernes 2,6 2,3 0,2 0,2
Repressie
Voorbereidende
4,4 1,7 0,5 0,9 0,6 0,5 0,3
brandweerzorg 0,3 0,1 0,1 0,1 0,1
ICT, cameratoezicht 0,8 0,4 0,4
122,2 25,3 22,2 30,5 24,9 10,0 9,2
In de bovenste tabel zijn alle andere netto investeringen opgenomen (dus andere inkomsten
zijn in mindering gebracht op het investeringsbedrag), behoudens de investeringen die zijn
opgenomen in het investeringsfonds.
De tabel eronder gaat laat de netto investeringen zien die betrekking hebben op onderhoud en
vervanging zoals onderwijshuisvesting, sportaccommodaties en openbare orde en veiligheid of
gedekt worden uit externe inkomsten, zoals de bibliotheek.
176

ijlage 5.7.a5 Overzicht van investeringen met kapitaallasten, bruto
Investeringen voor bedrijfsmiddelen bij deze begroting te autoriseren, bruto
bedragen x 1 mln euro
bruto investering per jaarschijf
programma project 2010 2011 2012 2013 2014 2015
Bereikbaarheid en
4 Mobiliteit
Publieke
Parkeermeters 0,2
12 dienstverlening Basisregistraties 0,2 0,1 0,1 0,1
Burgerzaken 0,1 0,1 0,1
Digitalisering 0,6 0,5 0,2 0,3 0,1 0,9
Bestuur en
14 organisatie
Financiën en
Bedrijfsmiddel 0,1 0,2
15 Grondzaken
Ondersteunende
Bedrijfsmiddel 0,2
16 diensten ICT nieuw stadhuis 2,5
Inrichting Stadhuis 12,5 0,2
Stadhuis/ archief 24,8 1,5
vergadercentrum/fietsenstalling 0,1 3,7 3,7
ICT 1,5 0,1 0,1 0,3 0,1 1,6
I
Dienst
stadsbedrijven Bedrijfsmiddel 1,3 1,1 1,1 1,1 1,1 1,1
ICT
uitbreiding locaties
0,3
buitendienst 0,9
Vervoersmanagement 0,4 0,4
Taakstelling bedrijfsmiddelen -1,4 -1,6 -2,8
30,0 22,5 5,1 0,4 0,3 1,7
Totaal investeringen programma's kapitaallasten 82,4 74,5 61,7 52,3 40,9 36,0
Investeringen voor tarieven bij deze begroting te autoriseren, bruto
bedragen x 1 mln euro
bruto investering per jaarschijf
programma project 2010 2011 2012 2013 2014 2015
I
11
5 Milieu Afvalstoffen 0,1
Wijkgericht
werken en beheer Begraafplaatsen 0,2 0,2 0,2 0,3 0,3 0,2
Riolen
Dienst
10,0 13,1 13,4 13,7 12,5 12,8
stadsbedrijven Bedrijfsmiddel 0,5 0,2 0,2 0,2 0,2 0,5
10,9 13,6 13,9 14,2 13,0 13,5
In de bovenste tabel wordt meer inzicht gegeven in de bruto investeringen van de
bedrijfsmiddelen. Zoals in hoofdstuk 4.4 is aangegeven loopt momenteel nog een onderzoek
naar beschikbare exploitatiebudgetten om deze investeringen te dekken. Daarom is het budget
vooralsnog taakstellend vanaf 2013.
De onderste tabel geeft meer inzicht in de geplande bruto investeringen die worden gedekt uit
tarieven zoals lozingsrecht, begraafplaatsrechten etc.
177

ijlage 5.7.a6 Overzicht van investeringen met kapitaallasten, netto
Investeringen voor bedrijfsmiddelen bij deze begroting te autoriseren, netto
bedragen x 1 mln euro totaal netto investering per jaarschijf
programma project € 2010 2011 2012 2013 2014 2015
Bereikbaarheid
4 en Mobiliteit
Publieke
Parkeermeters 0,2 0,2
12 dienstverlening Basisregistraties 0,6 0,2 0,1 0,1 0,1
Burgerzaken 0,3 0,1 0,1 0,1
Digitalisering 2,5 0,6 0,5 0,2 0,3 0,1 0,9
Bestuur en
14 organisatie
Financiën en
Bedrijfsmiddel 0,3 0,1 0,2
15 Grondzaken
Ondersteunende
Bedrijfsmiddel 0,2 0,2
16 diensten ICT nieuw stadhuis
Inrichting Stadhuis 12,7 12,5 0,2
Stadhuis/ archief 21,0 19,5 1,5
vergadercentrum/fietsenstalling 7,5 0,1 3,7 3,7
ICT 2,4 1,5 0,1 0,1 0,3 0,1 0,2
I
Dienst
stadsbedrijven Bedrijfsmiddel 6,8 1,3 1,1 1,1 1,1 1,1 1,1
ICT
uitbreiding locaties
0,3 0,3
buitendienst 0,9 0,9
Vervoersmanagement 0,9 0,4 0,4
Taakstelling bedrijfsmiddelen -1,4 -1,6 -2,8
50,8 24,7 20,1 5,1 0,4 0,3 0,3
Totaal investeringen programma's kapitaallasten 228,7 61,2 53,4 44,8 33,4 18,3 17,5
Investeringen voor tarieven bij deze begroting te autoriseren, netto
bedragen x 1 mln euro totaal netto investering per jaarschijf
programma project € 2010 2011 2012 2013 2014 2015
5 Milieu
Wijkgericht
werken en
Afvalstoffen 0,1 0,1
11 beheer Begraafplaatsen 1,5 0,2 0,2 0,2 0,3 0,3 0,2
Dienst
Riolen 75,5 10,0 13,1 13,4 13,7 12,5 12,8
I stadsbedrijven Bedrijfsmiddel 1,9 0,5 0,2 0,2 0,2 0,2 0,5
79,0 10,9 13,6 13,9 14,2 13,0 13,5
In de bovenste tabel wordt meer inzicht gegeven in de netto investeringen van de
bedrijfsmiddelen.
De onderste tabel geeft meer inzicht in de geplande netto investeringen die worden gedekt uit
tarieven zoals lozingsrecht, begraafplaatsrechten etc.
178

ijlage 5.7.a7 Overzicht van de kapitaallasten, netto
Kapitaallasten voor onderhoud bij deze begroting te autoriseren, netto
bedragen x 1.000 euro
kapitaallasten
programma
Wijkgericht
project 2011 2012 2013 2014 2015
11 werken & beheer Civiele kunstwerken 164 289 411 517 620
Groen & Speelplaatsen 79 256 250 244 238
Wegen en verkeer 649 1.254 1.846 2.350 2.843
893 1.800 2.508 3.111 3.701
Kapitaallasten voor vervangingen bij deze begroting te autoriseren, netto
bedragen x 1 mln euro
kapitaallasten
programma
Jeugd en
project 2011 2012 2013 2014 2015
7 onderwijs
Sport en
Onderwijshuisvesting 1.360 2.606 4.217 5.842 6.319
9 recreatie Sportaccomodaties 179 200 278 395 510
10 Cultuur Bibliotheek worden gedekt uit de huurinkomsten
13
Openbare orde
en veiligheid Brandweer 514 592 693 746 812
ICT, cameratoezicht 92 89 85 82 78
2.145 3.486 5.273 7.065 7.719
Deze twee tabellen hierboven geven de kapitaallasten weer die voortkomen uit geautoriseerde
investeringen.
De bovenste tabel betreft de kapitaallasten die voortkomen uit investeringen die samenhangen
met groot onderhoud.
De onderste tabel geeft de kapitaallasten weer die voortkomen uit netto
vervangingsinvesteringen.
179

ijlage 5.7.a8 Overzicht van de kapitaallasten, netto
Kapitaallasten bedrijfsmiddelen bij deze begroting te autoriseren, netto
bedragen x 1 mln euro
kapitaallasten
programma
Bereikbaarheid
project 2011 2012 2013 2014 2015
4 en Mobiliteit
Publieke
Parkeermeters 0 35 34 33 32
12 dienstverlening
Bestuur en
Verschillende applicaties worden gedekt uit budget al in de exploitatie
14 organisatie
Financiën en
Bedrijfsmiddel 0 0 0 0 37
15 Grondzaken Bedrijfsmiddel 47 45 44 42 0
Ondersteunende
16 diensten ICT nieuw stadhuis wordt gedekt uit reserve stadhuis
I
Inrichting Stadhuis 0 1.478 1.436 1.395 1.273
Stadhuis/ archief budget neutraal
vergadercentrum/fietsenstalling budget neutraal
ICT 457 470 481 564 183
Dienst
stadsbedrijven Bedrijfsmiddel 417 734 984 1.218 1.456
uitbreiding buitendienst 83 81 79 77 75
Vervoersmanagement 106 84 63 42 21
Taakstelling bedrijfsmiddelen -266 -570
1.110 2.927 3.121 3.105 2.507
Totaal kapitaallasten in programma’s 4.148 8.212 10.902 13.280 13.927
Kapitaallasten bestaande activa 31-12-2010 22.536 21.738 20.994 20.221 19.360
10% norm begroting 2011 26.684 29.950 31.896 33.501 33.287
10% norm bij de begroting 201028.599 31.095 33.252 34.414 36.225
Kapitaallasten voor tarieven bij deze begroting te autoriseren, netto
bedragen x 1 mln euro
kapitaallasten
programma
Wijkgericht
werken en
project 2011 2012 2013 2014 2015
11 beheer Begraafplaatsen 17 33 50 67 84
Dienst
Riolen 700 1.606 2.517 3.434 4.252
99 stadsbedrijven Bedrijfsmiddel 130 183 233 282 328
846 1.822 2.801 3.784 4.665
De bovenste tabel geeft de kapitaallasten weer die voortkomen uit de netto investeringen van
de bedrijfsmiddelen.
De middelste tabel laat het totaal overzicht zien van de kapitaallasten t.o.v. de begroting 2010.
De onderste tabel betreft de kapitaallasten van de netto investeringen die worden gedekt uit
tarieven.
180

Overzicht Grondexploitaties
Verwachte
boekwaarde
31-12-2011
Bedragen x € 1.000
GEHELE LOOPTIJD BEGROTING 2010
Geraamde Geraamd eind- Contante Verwacht Verwachte Geraamde Geraamde
opbrengsten resultaat waarde eindjaar boekwaarde kosten 2011 opbrengsten
2010 t/m
1-1-2010
1-1-2011
2011
eindjaar
Geraamde
kosten 2010
t/m eindjaar
Omschrijving Boekwaarde
31-12-2009
Inverdan 28.725 137.415 -150.901 15.239 11.198 2016 39.926 27.785 -21.201 46.510
Noorderwelf 2.167 5.789 -6.914 1.042 836 2012 2.615 2.343 -670 4.288
Gebied Zuidoost -559 49.966 -49.587 -180 -164 2019 -2.734 4.038 -3.548 -2.244
Gebied Midden 1.236 13.944 -16.497 -1.316 -1.178 2017 1.758 5.948 -6.308 1.398
Gebied Noord 20.959 36.464 -75.100 -17.677 -9.643 2023 22.262 3.280 -2.378 23.164
Subtotaal 52.528 243.578 -298.999 -2.892 1.049 63.827 43.394 -34.105 73.115
Grondexploitaties 48.287 221.729 -272.188 -2.172 1.672 59.798 34.283 -27.422 66.660
Grondexploitaties in voorbereiding -49 323 -274 0 0 -2 103 -101 0
Exploitatieovereekomsten 1.774 18.665 -21.066 -627 -534 1.103 7.916 -5.984 3.035
Exploitatieovereekomsten in voorbereiding 2.486 1.385 -3.961 -90 -86 2.847 500 -71 3.276
Projecten 31 1.477 -1.510 -2 -2 80 592 -528 144
Subtotaal 52.528 243.578 -298.999 -2.892 1.049 63.827 43.394 -34.105 73.115
181

5.8 Investeringsplan openbare ruimte
In deze paragraaf Onderhoud Kapitaalgoederen van deze programmabegroting worden de criteria
weergegeven aan de hand waarvan vervangingsinvesteringen voor de openbare ruimte worden
geprioriteerd. Om de beschikbare investeringsruimte optimaal te besteden worden meer projecten
opgestart dan waarvoor financiële ruimte is en zullen er een aantal als gevolg van externe factoren
vertraging ondervinden. Deze projecten komen dan op een later moment (naar verwachting 2012) in
uitvoering.
Het resultaat van de prioritering zoals genoemd in de paragraaf Onderhoud Kapitaalgoederen is het
Investeringsplan 2011-2014. In deze bijlage 5.7 worden de projecten genoemd waarvan de
uitvoering gepland staat voor 2011
Wijk Financieringsbron Projectomschrijving
1 Assendelft/Saendelft bedrijfsvoering Assendelft N bereikbaarheid
Assendelft N bereikbaarheid (bjidrage )
Assendelft N bewegwijzering
riolen Dorpsstraat Zuid (bijdrage herstraten)
Veenpolderdijk
Spoorwegovergang Dorpsstraat/N203 spoorwegovergang bijdrage aan project 38173064
verkeer/wegen Dorpsstraat fase 4 openbare verlichting (HIRB)
Dorpsstraat fase 4 herinrichten (HIRB)
Dorpsstraat Zuid totaal (Kanaalweg tot Zaandammerweg)
Dorpsstraat/N203 spoorwegovergang (HIRB)
Industrieweg Assendelft (HIRB herprofilering)
SmeekeVen
Streep
Veenpolderdijk (na riool)
Zaandammerweg (Dorpsstraat/Veenpolderdijk)
waterhuishouding Nauerna baggerberging gebruikskosten
1 Krommenie oost groen Agathepark
Uitweg
verkeer/wegen Heiligeweg thv Durghorst
Noordervaartdijk (Zweversbrug Vaartbrug) (HIRB)
1 Krommenie west riolen Volwerf vervangen riool
speelplaatsen Kunstgrasveld Krommenie
Marslaan bij 127
verkeer/wegen Snuiverstraat en omgeving
1 Westzaan bedrijfsvoering Westzaan Zuid verkeerssituatie
begraafplaatsen Grote Kerk ( voormalig) Westzaan
kunstwerken/civiel Westenwindpad/Westanerdijk
speelplaatsen Parkstraat
verkeer/wegen J van Waertstraat
Veldweg intregraal asfalt + elementen
1 Wormerveer bedrijfsvoering Molletjesveer algemeen
Molletjesveer proc kst 2006-2007
Zaanstad diverse projecten HIRB
groen Indische buurt fase 2 bijdrage
riolen Wormerveer persleiding v + u
speelplaatsen Jongerenplek Ruijsdaelkade
Leeuwerikstraat
Noordsterpark
Noordsterweg Watering jongerenplek
verkeer/wegen De Mei
Industrieweg Molletjesveer (HIRB herprofilering)
Kuiperlaan p. Westknollendam
Noorddijk fietsverbinding
Provincialeweg (Wandelweg) studie
182

Wijk Financieringsbron Projectomschrijving
Westerstraat fietsverbinding
Zaanweg oost
waterhuishouding Wormerveer noord (baggeren)
2 Nieuw west riolen Westzanerdijk Ans v Broekweg 312-364
speelplaatsen Fien de la Marstraat
verkeer/wegen Hoofdtocht-Houtveldweg VRI 2107
2 Oud Koog a/d Zaan riolen Paltrokstraat
speelplaatsen Kogerpark
Westzanerdijk/Aris van Broekweg V + U
verkeer/wegen Leliestraat/Paltrokstraat V + U
Provinciale weg ( na riool)
Sportstraat
2 Oud Zaandijk kunstwerken/civiel Bruggen plan donker
2 Oude Haven verkeer/wegen Archangelstraat
2 Rooswijk speelplaatsen Dr. Van der Horststraat sportveld
verkeer/wegen Fortuinweg/Guisweg VRI 2302
Ravelstraat e.o.
2 Westerkoog De Binding De Binding openstelling
speelplaatsen Potasland
Wildemanakker
verkeer/wegen Kampenbuurt
2 Zaandam noord/Kalf bedrijfsvoering D Sonoyweg Duijvis terminal
kunstwerken/civiel Jagersveld bruggen
Schildmeer nr.22
speelplaatsen Bolksbeek
De Tref
verkeer/wegen Buurserbeek
Lastdrager
2 Zaandam west kunstwerken/civiel brug 205 Botemakerstraat (renovatie)
riolen Inverdan aanleg persleiding
speelplaatsen Boerenpad
Inverdan Nieuwe Gracht
verkeer/wegen Herengracht/Vaartkade
Papenpad
waterhuishouding J van Goyenkade kademuur
Papenpad beschoeiing
3 Kogerveldwijk bedrijfsvoering Kogerveld proceskosten (HIRB K)
riolen Kogerveld fase 1 en 2 vervangen riool
verkeer/wegen Dovenetelweg
Kogerveld fase 1 en 2 wegen volgt riool
Leverkruidweg e.o.
3 Poelenburg riolen Poelenburg Oost fase 1,2,3 VGS stelsel
Twiskeweg
speelplaatsen Straat Poelenburg (roeien)
verkeer/wegen De Weer/Noordeven/ML Kingweg t/m fase 3
Poelenburg bijdrage vernieuwing infrastructuur
3 Rosmolenwijk groen Veldpark diverse vervolgaanpassingen na renovatie
kunstwerken/civiel Bruggen 284 en 285 Dok en Kiel vervangen
speelplaatsen H. Grootstraat
Veldpark Veldpark herstructurering
verkeer/wegen Rosmolenstraat bijdrage wijken-stad
3 Zaandam zuid riolen Dennestraat e.o
Matsmanveld e.o. Koog ad Zaan
Rosmolenbuurt na project Rosmolenstr.
Zuiddijk
verkeer/wegen Bleekerstraat te Zaandam
Rosmolenbuurt na project Rosmolenstr.
Zuiddijk (herinrichting na riolering)
183

Wijk Financieringsbron Projectomschrijving
5 Bovenwijks begraafplaatsen Zaanstad herinrichten/uitbreiden kindergraven
Zaanstad paden op begraafplaatsen
Zaanstad vervangen bomen op begraafplaatsen
groen Groen in grijs projecten, aandeel vanuit groen
Zaanstad beplantingsvakken gebied Noord
Zaanstad bezanden/uitvullen gazons
Zaanstad herplant bomen
Zaanstad kappen bomen en extra onderzoek kastanje ziekte
Zaanstad oeverrenovaties
Zaanstad standplaats verbetering bomen
Zaanstad vervolgrenovatie A-vakken Noord, Midden en Zuid
Zaanstad waardevolle bomen
kunstwerken/civiel Centrale bediening renovatie installatie
Nauernasche brug revisie hydrauliek
Reintlaan brug revisie hydrauliek
Vaartbrug renovatie aandrijving
Vaartbrug slagbomen vervangen
Zaanbrug afsluitbomen
Zaanstad boeien, scheepvaartborden en remmingen 2010 t/m 2013
riolen Zaanstad 50% bijdrage herstraten 2010-2020
Zaanstad herstel rioleringen 2011 2016
Zaanstad rioolgemalen 2011 t/m 2015
Zaanstad studie/voorbereiding 2010 t/m 2015
speelplaatsen Zaanstad diverse speeltoestellen
Zaanstad sloop speelplaatsen 2011
verkeer/wegen Dynamicon ontvlechting
Groen in grijs projecten, aandeel vanuit wegen
Julianaweg asfalt- De watering herinrichting
KAR invoeren
Provincialeweg Wormerveer ts Curacaostr en Plein 13
Zaanstad elementen 2011-2016
Zaanstad onderzoek funderingen
Zaanstad OV 2011-2016
Zaanstad vervangen straatmeubilair
Zaanstad vuilophaal
waterhuishouding Oude zeehavens en jachthavens (baggerplan)
Vaart in de Zaan baggeren
Wilgenstraat kademuur U
Zaanstad baggerkachten probleem locaties
184

5.9 Investerings- en financieringsstaat
1. Geïnvesteerde middelen
1.1 Materiële vaste activa
2011 2012 2013 2014
boekwaarde per 1/1 568.336 627.271 677.179 717.874
(des)investeringen 76.376 68.681 60.977 49.435
afschrijvingen -17.441 -18.773 -20.282 -21.733
Boekwaarde materiële vaste activa per 31/12 627.271 677.179 717.874 745.576
1.2 Immateriële vaste activa
boekwaarde per 1/1
(des)investeringen
afschrijvingen
Boekwaarde immateriële vaste activa per
31/12 0 0 0 0
1.3 Financiële vaste activa
1.3.1 Leningen U/G
uitgeleend per 1/1
uitgezette leningen 6.132 5.992 5.371 5.321
aflossingen -140 -97 -50 -50
Uitgeleend per 31/12 5.992 5.895 5.321 5.271
1.3.2 Deelnemingen
deelnemingen per 1/1
bij
af
1.413 1.413 1.413 1.413
Deelnemingen per 31/12 1.413 1.413 1.413 1.413
1.3 Boekwaarde financiële vaste activa per 31/12 7.405 7.308 6.734 6.684
1.4 Vlottende activa/voorraden
1.4.1. Gronden in exploitatie
saldo per 1/1 63.827 73.116 73.116 73.116
aankopen / gemaakte kosten 43.394
verkopen -34.105
Saldo per 31/12 73.116 73.116 73.116 73.116
1. Totaal geïnvesteerde middelen per 31/12 707.792 757.603 797.724 825.376
2. Financieringsmiddelen
2.1 Reserves
saldo per 1/1
rente toevoegingen
137.986 150.117
vermeerderingen 22.953 11.486
verminderingen -10.822 -4.757 -2.264
Saldo per 31/12 150.117 145.360 11.486 -2.264
2.2 Voorzieningen en overlopende passiva
saldo per 1/1
rente toevoegingen
65.874
vermeerderingen 315
185

verminderingen -2.530 -2.414 -2.227 -2.830
Saldo per 31/12 63.659 -2.414 -2.227 -2.830
2.3 Opgenomen langlopende geldleningen
schuldrest per 1/1 349.000 332.000 284.000 256.000
opgenomen geldleningen
aflossingen -17.000 -48.000 -28.000 -29.000
Schuldrest per 31/12 332.000 284.000 256.000 227.000
2. Totale financieringsmiddelen per 31/12 545.776 426.946 265.259 221.906
Financieringspostitie per 31/12 -162.016 -330.657 -532.465 -603.470
Bedragen x €
1.000
186

5.10 Verbonden partijen
Naam Doel vertegenwoordiging Jur. Stand van zaken
A. Publiekrechtelijk verbonden partijen
Werk-voorzieningschap
Baanstede
Afvalschap
IJmond
Zaanstreek (AIJZ)
Schadeschap
Schiphol
Te voorzien in arbeid van
die personen:
-die tot het verrichten van
arbeid in staat zijn al dan
niet onder aangepaste
omstandigheden,
-waarbij het behoud,
herstel dan wel
bevorderen van de
arbeidsbekwaamheid
voorop staat en
-die in belangrijke mate –
ten gevolge van in hen
gelegen factoren – geen
gelegenheid hebben om
onder normale
omstandigheden arbeid
te verrichten.
Het AIJZ is houder van
aandelen HVC. De taken
van het AIJZ beperken
zich tot de taken die
behoren bij het
aandeelhouderschap van
HVC; te weten het via het
bestuur van het AIJZ
adviseren van de
voorzitter van het AIJZ om
een standpunt te bepalen
namens het AIJZ in de
Algemene vergadering
van Aandeelhouders van
HVC.
Een voor
belanghebbende
duidelijke, deskundige en
doelmatige afhandeling te
bevorderen van
verzoeken om
schadevergoeding die
verband houden met de
uitbreiding van het
luchtvaartterrein zoals
vastgelegd in de PKB en
het uitvoeringsbesluit (LIB)
Wethouder Visser is
vice-voorzitter van DB
en het AB:
De voorzittershamer
(zowel AB als DB) is in
handen van de
gemeente Purmerend.
Bestuurslidmaatschap:
R. Linnekamp
Bestuurslidmaatschap:
wethouder R.
Linnekamp
Bestuur komt 2 maal
per jaar bijeen.
GR De gemeente is regievoerder en direct
verantwoordelijk in zowel financieel als
sociaal opzicht voor de uitvoering van de
Wet Sociale Werkvoorziening. Van het
rijk krijgt de gemeente een taakstelling
opgelegd, de uitvoering ervan is
grotendeels neergelegd bij het SWbedrijf
Baanstede. Baanstede zal het
werken buiten de poort van het SWbedrijf
zoveel mogelijk stimuleren.
Baanstede zal zich meer toeleggen op
het functioneren onder marktconforme
omstandigheden waardoor een betere
concurrentiepositie wordt verkregen.
GR Nu AIJZ houder is van aandelen HVC zijn
de taken van het AIJZ beperkt tot de
taken die behoren bij het
aandeelhouderschap van HVC, te weten
het via het bestuur van het AIJZ
adviseren van de voorzitter van het AIJZ
om een standpunt te bepalen namens
het AIJZ in de Algemene vergadering
van Aandeelhouders van HVC. Dit
gebeurt minimaal op twee momenten
per jaar, voorafgaande aan de Algemene
vergadering van aandeelhouders van
HVC.
GR Het Schadeschap Schiphol handelt
schadeclaims af die het gevolg zijn van
de uitbreiding van de luchthaven
Schiphol. In Zaanstad komen enkele
honderden woningen in aanmerking
voor schadevergoeding. De meeste
claims zijn inmiddels afgehandeld.
Claims konden worden ingediend tot
september 2009. De toegekende claims
worden door het Rijk betaald. Zaanstad
levert geen financiële bijdrage aan het
Schadeschap Schiphol. Als er in de
komende jaren niets verandert met
betrekking tot de ontwikkelingen
rondom Schiphol, wat niet te verwachten
is, dan zal het Schadeschap na
afdoening van de huidige schadeclaims
ophouden te bestaan.
187

Naam Doel vertegenwoordiging Jur. Stand van zaken
Recreatieschap
Twiske
Het recreatieschap is een
samenwerkingsverband
van de provincie Noord-
Holland en de gemeenten
Amsterdam, Zaanstad,
Purmerend, Landsmeer en
Oostzaan. Deze partijen
hebben zitting in het
bestuur van het
recreatieschap.
Het recreatieschap heeft
de volgende
doelstellingen:
-het bevorderen van een
evenwichtige ontwikkeling
van de openluchtrecreatie
-het in stand houden van
het landschap en het
natuurlijk milieu in Het
Twiske
Recht op 2
bestuurszetels in het
AB: R. Linnekamp, 1
raadslid (geen
gebruik). En 1
bestuurszetel in het
DB: J. Olthof
GR De vastgestelde ontwikkelvisie met als
doelstelling het wegwerken van
onderhoudsachterstanden en het
terugdringen van het exploitatie tekort is
in uitvoering. Sinds de start van het
meten van de bezoekersaantallen in
2005 is het aantal bezoekers van het
Twiske elk jaar gedaald. Het
bezoekersaantal in 2008 is in vergelijking
met 2007 met 16% afgenomen. Deze
sterk dalende trend sinds 2005 is
waarschijnlijk een combinatie van het
invoeren van betaald parkeren vanaf
2006 en het weer. Daarnaast zijn er
wellicht nog andere, onbekende
factoren. In 2008 was het
bezoekersaantal 1.096.732 en in 2009
1.100.000. De effectdoelstelling uit de
gemeentelijke begroting 2009 voor wat
betreft bezoekersaantallen (1.300.000)
wordt dus niet gehaald. In 2009 heeft
opnieuw een kwaliteitsmeting
plaatsgevonden. In 2007 kreeg het
Twiske als waarderingscijfer een 8.1 van
de bezoekers, in 2009 een 8.0. Net als
bij recreatieschap Alkmaarder- en
Uitgeestermeer is de financiële situatie
bij het Twiske zorgelijk. Begin 2010 zal
hierover op bestuurlijk niveau worden
gesproken.
188

Naam Doel vertegenwoordiging Jur. Stand van zaken
Recreatieschap
Alkmaarder- en
Uitgeestermeer
Recreatieschap
Landschap
Waterland
Het Recreatieschap
Alkmaarder- en
Uitgeestermeer (RAUM) is
een
samenwerkingsverband
van twaalf omliggende
gemeenten en de
provincie Noord-Holland.
Het zet zich in voor:
-het verzekeren van een
evenwichtige ontwikkeling
van de recreatie en de
watersport op en rondom
het meer en
aangrenzende gebieden;
-het tot stand brengen,
bewaren en onderhouden
van het landschap en een
evenwichtig natuurlijk
milieu dat is afgestemd
op het onder
bovenstaande
geformuleerde.
Landschap Waterland is
een
samenwerkingsverband
van de gemeenten Edam-
Volendam , Beemster,
Zeevang, Landsmeer,
Wormerland, Waterland,
Oostzaan, Zaanstad en
Purmerend, Amsterdam-
Noord en de provincie
Noord-Holland. Het
recreatieschap wil
recreanten laten genieten
van het mooie landschap.
Het schap legt recreatieve
voorzieningen aan zoals
fiets-, wandel- en
vaarroutes en wil het
Waterlandse landschap
met zijn karakteristieke
bebouwing, openheid en
bijzondere planten en
dieren zo goed mogelijk
1 bestuurszetel in het
AB: wethouder J.
Olthof
1 bestuurszetel in het
AB: wethouder R.
Linnekamp
GR De in 2008 vastgestelde ontwikkelvisie
met als doelstelling het wegwerken van
onderhoudsachterstanden en het
terugdringen van het exploitatietekort is
in uitvoering. In de begroting 2009
wordt gestreefd naar een
bezoekersaantal van 485.000. Dit aantal
is in 2008 met 525.022 bezoekers
ruimschoots gehaald. In vergelijking met
2007 is het bezoekersaantal
gelijkblijvend. Het RAUM heeft een heel
gelijkmatig bezoekerspatroon dat vrijwel
niet beïnvloed wordt door het aantal
zonuren per maand, maar meer wordt
bepaald door de seizoenen. Door het
verbeteren van de onderhoudssituatie
worden de recreatieterreinen rond het
Alkmaarder- en Uitgeestermeer meer
aantrekkelijk en worden onveilige
situaties voorkomen. De meren zelf
zullen naar verwachting intensiever
gebruikt worden vanwege de beoogde
uitbreiding van het aantal ligplaatsen. In
2009 heeft een nieuwe
waarderingsmeting plaats. In 2007 kreeg
het RAUM als waarderingscijfer een 7.6
van de bezoekers, in 2009 was dat een
7.8. De stand van het eigen vermogen
van het recreatieschap zal eind 2009 zijn
uitgekomen op een zorgwekkend laag
bedrag van 62.000 euro. Dit is
aanleiding om het toezichtarrangement
aan te passen en om extra alert te zijn op
de financiële positie van het
recreatieschap. Aan het schap zal
worden verzocht om actuele en tijdige
informatie op dit punt.
GR De financiële bijdrage aan dit
recreatieschap is zeer gering ( bijdrage
netto € 1.083 per jaar). Vanwege de
geringe financiële bijdrage en
betrokkenheid bij het landschap zijn in
de gemeentelijke programmabegroting
geen beleidsuitgangspunten en -
indicatoren genoemd.
189

Naam Doel vertegenwoordiging Jur. Stand van zaken
in stand te houden.
Veiligheidsregio Door intergemeentelijke
samenwerking,
doelmatige organisatie en
coördinatie van
werkzaamheden
uitvoering geven aan:
a. de taken op het gebied
van de brandweerzorg en
de rampenbestrijding als
genoemd in artikel 3,
eerste lid, van de
Brandweerwet;
b. de taken betrekking
hebbend op de
hulpverlening bij rampen
en zware ongevallen en
rampen, alsmede de
voorbereiding daarop, als
genoemd in artikel 5,
eerste lid van de Wet
rampen en zware
ongevallen;
c. de taken betrekking
hebbend op de
geneeskundige
hulpverlening, alsmede
de voorbereiding daarop
als genoemd in artikel 4,
eerste lid van de Wet
geneeskundige
hulpverlening bij
ongevallen en rampen.
Stads Regio
Amsterdam (SRA)
Regionale
Samenwerking
Volkshuisvesting.
Het – door samenwerking
van gemeenten –
oplossen van regionale
problemen en benutten
van regionale kansen in
de regio Amsterdam
Is als bestuurscommissie
onderdeel van de SRA (zie
10a);
Het verstrekken van
subsidies voor het
bouwen en treffen van
voorzieningen aan
woningen. Het
samenwerkingsverband
dient de aangegane
verplichtingen te beheren
en te bewaken gedurende
een periode van maximaal
30 jaar.
Bestuurszetel
voorbehouden aan
burgemeester G.
Faber.
Vervanging: J. Olthof
6 raadsleden in de
regioraad.
Wethouder lid van DB:
R. Linnekamp
Bestuurslidmaatschap
wethouder: J. Olthof
GR Door PWC is onderzoek uitgevoerd naar
de mogelijkheden om in de toekomst
ook interregionale
samenwerkingsverbanden te realiseren
met Amsterdam-Amstelland en
Kennemerland. Risicobeheersing,
adequate calamiteitenbestrijding en
reductie van kosten per inwoner zijn de
belangrijkste motieven om deze
verkenning uit te voeren. De uitkomsten
van het onderzoek zijn nog niet bekend.
In dit verband speelt ook de discussie
over het politiebestel een rol in relatie
tot eventueel noodzakelijk geachte
congruentie van regio’s.
GR
BC en
GR
Het Algemeen Bestuur van de
Veiligheidsregio heeft besloten de
aanpassing van de begroting te
beperken de tot min of meer autonome
ontwikkelen. De verhoging van het
bedrag per inwoner is dan ook beperkt
gebleven. Dit betekent dat het langer
kan duren voordat bepaalde
kwaliteitsslagen gemaakt zijn. Wanneer
vanuit de Wet veiligheidsregio’s en de
bijbehorende besluiten eisen worden
opgelegd waarin nog niet is voorzien, is
er mogelijk geen ruimte in de begroting
om hier volledige invulling / uitvoering
aan te geven.
Er is een brief ontvangen (september
2009) van het VROM dat Zaanstad,
Wormerland en Oostzaan zijn afgekocht.
De commissie heeft op 4 februari het
besluit genomen om ook tot afkoop over
te gaan. Dit betekent dat na afkoop in
2010 de bestuurscomissie ook
ontbonden zal worden.
190

Naam Doel vertegenwoordiging Jur. Stand van zaken
GGD Zaanstreek
Waterland
Centraal Nautisch
Beheer
Bevorderen en uitvoeren
van de collectieve
preventie en andere
activiteiten in het kader
van de gezondheidszorg
Het verkrijgen eenheid
van beleid tussen de
deelnemende gemeenten
en het rijk, alsmede het
verkrijgen van eenheid
van uitvoering van taken
van gemeenten en rijk die
betrekking hebben op het
bevorderen van een
veilige, vlotte en
milieuverantwoorde
afwikkeling van het
scheepvaartverkeer
binnen het
Noordzeekanaalgebied.
De regeling is ook
bedoeld om te komen tot
het leveren van een
bijdrage aan het (doen)
verbeteren van
infrastructurele
voorzieningen en doen
verbeteren van de
toegankelijkheid van de
vaarweg.
B. Privaatrechtelijk verbonden partijen met
een financieel belang
1 bestuurszetel:
wethouder mevr. C.
Noom
2 bestuurszetels:
wethouder mevr. L.
Vissers-Koopman
(dagelijks en
algemeen bestuur) en
de heer D. Straat
(algemeen bestuur)
GR Op grond van de wet Publieke
Gezondheid (WPG) zijn alle gemeenten
in Nederland verplicht een
Gemeenschappelijke Gezondheidsdienst
in stand te houden. De gemeente
Zaanstad maakt deel uit van de
Gemeenschappelijke regeling GGD
Zaanstreek Waterland. Vanaf 1 januari
2010 is de integratie van de
jeugdgezondheidszorg 0-4 (Evean) en 4-
19 (GGD) tot een integrale
jeugdgezondheidszorg 0-19 jaar bij de
GGD een feit. In 2010 wordt aan de
integratie daadwerkelijk invulling
gegeven. Op termijn zal de integratie
van de jeugdgezondheidszorg bij de
GGD een efficiencywinst opleveren.
GR Het CNB zet zich in voor een veilige,
vlotte en milieuverantwoorde afwikkeling
van het scheepvaartverkeer op het
Noordzeekanaal en de vaargeul voor het
sluizencomplex in IJmuiden. In 2011
wordt door het CNB ingezet op:
- tariefstelling Havenafvalstoffenplan;
- het doorontwikkelen van de Regionale
Havenverordening voor het
Noordzeekanaalgebied;
- 1 loket organiseren voor de
scheepvaartsector;
- het aangaan van een convenant met
alle toezichthoudende diensten binnen
het havengebied om de komende jaren
uitvoering te geven aan het programma
‘Vernieuwing Toezicht’;
- verzelfstandiging van de Haven
Amsterdam;
- aanleg van walradar langs het
Noordzeekanaal (loopt door in 2011);
- het samenvoegen van verschillende
verkeersleidingscentra tot één
verkeersleidingscentrum voor het gehele
beheersgebied van het CNB (loopt door
in 2011).
191

Naam Doel vertegenwoordiging Jur. Stand van zaken
HuisVuil Centrale Zeker stellen dat tegen
laagste kosten op
verantwoorde wijze het
Zaanse rest-, grof en gftafval
wordt verwerkt.
BKZ BV -Het bevorderen van de
volkshuisvesting
overeenkomstig het
beleid van de gemeente
Zaanstad;
-Het realiseren van
kwalitatief hoogwaardige
sociale koopwoningen in
de gemeente Zaanstad;
het via erfpacht
beschikbaar stellen van
deze woningen aan de
gewenste doelgroep en
het uitvoeren van een
beleid teneinde deze
woningen zoveel mogelijk
voor de doelgroep te
behouden;
Commissaris wordt
namens AIJZ
benoemd. AIJZ gaat
de aandelen van de
HVC beheren.
De Raad van
Commissarissen
bestaat uit M. Hoiting
en M. Huisman. Het
voltallig college
vertegenwoordigt (de
enige) aandeelhouder
gemeente Zaanstad.
NV HVC voert het afval(water)beheer uit
voor 56 gemeenten uit Noord-Holland,
Flevoland, Zuid-Holland en Friesland en
vijf waterschappen. Als grotendeels
gemeentelijk samenwerkingsverband
beoogt HVC bij te dragen aan de
doelstellingen van de deelnemende
overheden op het gebied van duurzaam
afval- en energiebeheer. HVC is in
Alkmaar gestart met de gefaseerde
aansluiting van woningen op het
warmtenet van de afvalcentrale in
Alkmaar; in de komende jaren zal ook in
Dordrecht gestart worden met de aanleg
van een warmtenet dat wordt
aangesloten op de afvalcentrale in
Dordrecht. Besloten is om in
Middenmeer een vergistinginstallatie te
bouwen waar GFT wordt omgezet in
biogas. Ook is besloten om te
participeren in het Duitse windpark
Borkum-Westil, gereed in 2013. Hiermee
zijn de eerste stappen gezet om te
komen tot meer duurzame energie. In
2009 is het aantal aandeelhouders van
HVC sterk gegroeid. De door de
waterschappen geëxploiteerde
slibverbrandingsinstallatie in Dordrecht is
door HVC overgenomen. Verder is
besloten om de inzamelactiviteiten van
Zaanstad, Den Helder en de gemeenten
in de regio Dordrecht (Netwerk) over te
nemen. Het Masterplan Afval is in 2009
vastgesteld. Hierin is materiaalgebruik
als uitgangspunt gekozen.
BV
100%
Rond 2000 kreeg de gemeente Zaanstad
de behoefte om voor huishoudens met
modale inkomens een regeling voor
sociale koopwoningen uit te werken die
de nadelen van de al bestaande
regelingen vermindert. In samenwerking
met juridische en fiscale adviseurs heeft
de gemeente Zaanstad de 'regeling
Betaalbare Koopwoningen Zaanstad'
(BKZ) uitgewerkt. Hierin zijn door de
gemeente sociaal-, macro- en
bedrijfseconomische aspecten
meegenomen. In de zomer van 2005
heeft de gemeente Zaanstad besloten
de BKZ-regeling daadwerkelijk in
uitvoering te brengen. In het najaar van
2005 is daartoe de BKZ-bv opgericht.
Sindsdien komen er in Saendelft jaarlijks
BKZ-woningen op de markt. De
productie bleef door factoren buiten
BKZ-bv om elders in Zaanstad achter bij
de ramingen, zoals nu door factoren
buiten de BKZ-bv de vraag weer groeit.
De BKZ BV gaat voor de gemeente de
zaanse afzetgarantie voor bij oplevering
192

Naam Doel vertegenwoordiging Jur. Stand van zaken
Regionale
ontwikkelingsmaatschappijNoordzeekanaalgebied
(RON)
GEM Saendelft
Beheer
Saendelft
Commandiet
Houdstermaatschappij
EZW
Uitvoerings-instrument
voor het (her)ontwikkelen
van bedrijventerreinen
zoals beschreven in het
Masterplan
Noordzeekanaalgebied
Vertegenwoordiging van
de gemeente Zaanstad in
de AvA van Saendelft
Commandiet BV en GEM
Saendelft CV
Ten behoeve van de
ontwikkeling van
Saendelft, als
commanditaire vennoot
deelnemen in de
Commanditaire
vennootschap GEM
Saendelft CV.
Het houden van de
aandelen Nuon ENW NV
RON NV heeft een
verplichte RvC,
waardoor de AVA op
bestuurlijke afstand
kan blijven
Zaanstad is niet
vertegenwoordigd in
bestuur. Gedelegeerd
aandeelhouder is een
medewerker van de
Gemeente Zaanstad
Voltallig college vormt
de Algemene
vergadering van
aandeelhouders. J.
Een medewerker van
Gemeente Zaanstad
fungeert vanwege zijn
onafhankelijke positie
binnen de ambtelijke
organisatie als
directeur.
Zaanstad is niet
vertegenwoordigd in
bestuur.
Gedelegeerd
aandeelhouder is
wethouder J. Olthof
NV
13,3%
(
33%)
BV
50%
BV
100%
NV
54,18
%
niet verkochte koopwoningen uitvoeren.
Het doel van het Masterplan was en is
het bevorderen van de economische
ontwikkeling in het gebied om zo de
internationale concurrentiepositie van de
haven, industrie en logistiek in het
Noordzeekanaalgebied te versterken.
Duurzaamheid en leefbaarheid zijn bij
deze versterking een belangrijke
randvoorwaarde. De realisatie van de
doelstellingen door RON NV staat,
mede door het economische getij, onder
financiële druk. In samenspraak met
provincie Noord-Holland en gemeente
Amsterdam wordt gezocht naar een
toekomstbestendige oplossing hiervoor.
Er is in een aantal deelgebieden
vertraging ontstaan in het
woningbouwprogramma. Tegenvallers
in het bouwrijp maken en tegenvallende
verkoopresultaten hebben hiertoe
geleid. De dekking van het risico in de
vertraging van de woningbouw is
opgenomen in de grex GEM Saendelft
per 01-01-09. De ING heeft de
beslissing genomen om zich in
Nederland als financier terug te trekken
uit de vastgoedmarkt. Om continuïteit in
financiering van de GEM Saendelft te
garanderen, heeft de gemeente een
lening verstrekt, groot 15 miljoen, voor
de duur van 1 jaar.
Huidige situatie handhaven. College is
aandeelhouder. Het negatieve eigen
vermogen staat tegen over een
vordering op de GEM, die mogelijk niet
in zijn geheel kan worden geïnd.
Hiervoor is binnen de gemeente in 2005
een voorziening dubieuze debiteuren
gevormd.
In februari 2009 werd bekend dat Nuon
zijn productie- en leveringsbedrijf aan
het Zweedse Vattenfall wil verkopen. In
het 2e kwartaal van 2009 heeft
gemeente Zaanstad 49% van de
aandelen Nuon verkocht, voor 2011,
2013 en 2015 staan de volgende
tranches van resp. 15%, 15% en 21%
gepland. De aandelen van het
netwerkbedrijf (Liander) blijven bij EZW.
193

Naam Doel vertegenwoordiging Jur. Stand van zaken
Bank Nederlandse
Gemeenten
(BNG)
Cooperatieve
vereniging VAOP
(Vereniging
Aanbieders Oud
Papier)
De BNG is de bank van en
voor overheden en
instellingen met het
maatschappelijk belang.
Met gespecialiseerde
financiële dienstverlening
draagt BNG bij aan zo
laag mogelijke kosten van
maatschappelijke
voorzieningen voor de
burger. Daarmee is de
bank essentieel voor de
publieke taak.
Het voor haar leden
verzorgen van het
verwijderings- en
verwerkingstraject van
verschillende
afvalstromen.
Zaanstad is niet
vertegenwoordigd in
RvC
Wethouder financiën
(J. Olthof)
vertegenwoordigt de
aandeelhouder
Stemrecht: wethouder
R. Linnekamp
C1. Overige verbonden partijen met een bestuurlijk belang en een
financiële relatie
Stichting
Openbaar
Voortgezet
Onderwijs
Zaanstad
(Stichting OVOZ)
Zwembaden
Zaanstad
Verzorgen van voortgezet
openbaar onderwijs in
Zaanstad
Het stichten, doen
stichten/overnemen en/of
exploiteren van
zwemaccommodaties in
de Zaanstreek
NV
0,7%
Coöp. Deze organisatie is in 1992, mede op
initiatief van de VNG, door een groot
aantal gemeenten (waaronder Zaanstad)
en samenwerkingsverbanden als
“Coöperatieve Vereniging VAOP u.a.”
opgericht voor het vermarkten van, in
eerste instantie oud papier en later ook
glas en textiel. VAOP is een nonprofitorganisatie.
De gemeente Zaanstad
heeft vooralsnog een overeenkomst met
VAOP voor het vermarkten van oud
papier en karton en glas tot 31
december 2012. VAOP is op dit moment
bezig met een onderzoek naar eigen
positie binnen de snel veranderende
omgeving en de rol die VAOP in de
toekomst voor de gemeenten kan
vervullen. De resultaten van dit
onderzoek zullen in het derde kwartaal
van 2010 bekend worden gemaakt.
Geen ST Wegens ziekte van de voorzitter van het
College van bestuur is per 1 juli 2010
een toegevoegd lid van het College van
Bestuur benoemd voor de duur van 2
jaar
Vijf leden van de Raad
van Toezicht zijn
aangedragen en
benoemd door
college van B&W
(waaronder oud
wethouder Rens
Berkhout).
St Er is onderzoek gedaan naar de staat van
onderhoud van de zwembaden. Hieruit
is gebleken dat er hoge kosten zijn
verbonden aan het inhalen van
achterstallig onderhoud die niet volledig
gedekt kunnen worden uit het
onderhoudsfonds van SZZ. Gemeente
Zaanstad en SZZ zijn hierover in gesprek.
194

Naam Doel vertegenwoordiging Jur. Stand van zaken
Stichting IKTC De stichting IKTC is
opgericht ter stimulering
en ondersteuning van
scholen en bedrijven die
jongeren begeleiden bij
hun keuze voor een
carrière in bètatechniek
door het organiseren van
communicatie tussen
scholen en bedrijven.
Daarnaast is de stichting
enig aandeelhouder van
de IKTC-Beheer BV
Masterplan
Noordzeekanaalgebied
Stichting
Parkmanagement
Het duurzaam versterken
van de regionale
economie in het
Noordzeekanaalgebied
(NZHG) d.m.v. het
benutten van de potentie
betreffende bestaande en
verder te ontwikkelen
regionale haven – en
industrieel complex met
een open oog voor
leefbaarheid in het
gebied.
Om de kwaliteit van de
Zaanse bedrijventerreinen
te verbeteren en voor de
toekomst te behouden, is
parkmanagement opgezet
voor een aantal
bedrijventerreinen.
Ondernemers en
gemeente werken samen
en dragen bij aan de
stichting
Parkmanagement
Zaanstad (STIPAZA). Deze
stichting geeft opdracht
aan een zelfstandige
parkmanagement
organisatie om de taken
uit te voeren.
2 bestuurszetels:
wethouder Linnekamp
en de heer
H.J.Egberts.
Directeur van IKTC
Beheer B.V. is
mevr.P.Hazendonk adj
dir.Stad.
Bestuurslidmaatschap:
wethouder B. Visser
Een medewerker van
de Gemeente
Zaanstad is benoemd
in het bestuur als
vertegenwoordiger
van de gemeente
Zaanstad. In 2010 zal
de gemeentelijke
vertegenwoordiging in
het bestuur worden
omgezet naar een
adviseurschap i.v.m.
'dubbele petten
problematiek'
(subsidieverstrekker en
ontvanger
St De activiteiten van Stichting IKTC zijn
overgedragen aan de Stichting
Technocentrum Noord-Holland Noord.
De enig overgebleven activiteit is het
aandeelhoudersschap in IKTC Beheer
BV, de eigenaar en exploitant van 'Toren
II' en het beheer van de Vereniging van
eigenaren (VVE). De directie van de
Beheer BV wordt gevoerd door de
afd.Grondzaken en de heer Tip is
statutair directeur van de BV
December 2009 is het onroerendgoed
uit de BV verkocht aan Ymere die daar
vervolgens het Regio College gaat
huisvesten. De hypotheek is afgelost en
de gemeentegarantie is vrijgegeven.
Zowel BV als Stichting hebben hun
belang verloren en zullen in 2010
worden geliquideerd. In verband met
deze liquidatie is naast wethouder
Linnekamp geen nieuwe bestuurder
meer benoemd.
St Op basis van monitoring van het aanbod
van bedrijventerreinen is er zorg over het
toekomstige aanbod van natte terreinen.
Dit betreft de mogelijkheden voor
herstructureren binnen milieutechnische
grenzen en tijdige planning van nieuw
nat terrein. Mede door het platform
NZKG is hiervoor aandacht in de
structuurvisie Zaanstad, Amsterdam en
de provincie N-H. Mede door lobbybijdragen
vanuit NZKG zal de vergroting
van de zeetoegang IJmuiden doorgang
vinden. Begin 2010 worden de
resultaten van het Masterplan NZKG
geevalueerd, het resultaat daarvan wordt
meegegeven aan de nieuwe
gemeentelijke bestuurders die na de
gemeenteraadsverkiezingen deel
uitmaken van het bestuursplatform.
St Door goede samenwerking tussen de
uitvoerende partij ProPark en de
gemeente is het beheer op de
Achtersluispolder, Westerspoor-
Zuiderhout, Molletjesveer en
Noorderveld verbeterd en is het aantal
klachtenmeldingen teruggedrongen. De
periode waarin het parkmanagement
mede uit bijdrage van de Kamer v.
Koophandel en RES-subsidie wordt
gefinancierd, loopt begin 2010 af. (RES:
Regionaal Economisch
Stimuleringsgebied, opzet door prov.N-
H, Zaanstad was onderdeel v RES
Zaanstreek-Waterland, nu opgeheven).
De financiele bijdragen van betrokken
bedrijvenverigingen zijn tot nu toe
relatief gering geweest. Bestuurders v.d.
bedrijven- verenigingen willen de
195

Naam Doel vertegenwoordiging Jur. Stand van zaken
Vereniging
Bedrijvenpark
Westzanerpolder
(wordt vereniging
Bedrijvenpark
Hoog Tij)
Hoge duurzame kwaliteit
van bedrijventerrein
HoogTij mbt openbare
ruimte, kavels en
gebouwen in de zin van
"schoon heel en veilig"en
dienstenaanbod/voorzieni
ngen voor bedrijven
Een medewerker van
Gemeente Zaanstad is
benoemd in het
bestuur als
vertegenwoordiger
van de Gemeente
Zaanstad
Vereniging
kwaliteit van de bedrijventerreinen
structureel verbeteren. Om tot verplichte
mede-financiering door bedrijven te
komen (free-riders probleem oplossen)
moet een instrument ontwikkeld worden.
Betrokken wethouders hebben daarbij
voorkeur voor BIZ-regeling (Bedrijven
InvesteringsZone).
Bedrijvenverenigingen werken met de
KvK een plan van aanpak hiervoor uit.
De gemeente treft de nodige
voorbereidingen (besluitvorming, opzet
verordeningen).
Door goede samenwerking tussen de
uitvoerende partij ProPark en de
gemeente is het beheer op de
Achtersluispolder, Westerspoor-
Zuiderhout, Molletjesveer en
Noorderveld verbeterd en is het aantal
klachtenmeldingen teruggedrongen. De
periode waarin het parkmanagement
mede uit bijdrage van de Kamer v.
Koophandel en RES-subsidie wordt
gefinancierd, loopt begin 2010 af. (RES:
Regionaal Economisch
Stimuleringsgebied, opzet door prov.N-
H, Zaanstad was onderdeel v RES
Zaanstreek-Waterland, nu opgeheven).
De financiele bijdragen van betrokken
bedrijvenverigingen zijn tot nu toe
relatief gering geweest. Bestuurders v.d.
bedrijven- verenigingen willen de
kwaliteit van de bedrijventerreinen
structureel verbeteren. Om tot verplichte
mede-financiering door bedrijven te
komen (free-riders probleem oplossen)
moet een instrument ontwikkeld worden.
Betrokken wethouders hebben daarbij
voorkeur voor BIZ-regeling (Bedrijven
InvesteringsZone).
Bedrijvenverenigingen werken met de
KvK een plan van aanpak hiervoor uit.
De gemeente treft de nodige
voorbereidingen (besluitvorming, opzet
verordeningen).
196

Naam Doel vertegenwoordiging Jur. Stand van zaken
Zaanse Schans De Zaanse Schans blijven
ontwikkelen als
belangrijkste toeristische
trekpleister in Zaanstad en
ervoor zorgen dat de
Zaanse Schans in de top
van het Nederlands
toerisme gehandhaafd
blijft.
First in Food Doel van de stichting is
door intensieve
samenwerking tussen
onderwijs, (lokale)
overheid en bedrijfsleven
de voedings- en
genotmiddelenindustrie
te stimuleren en te
versterken door het
beheerst werven en
doorsluizen van subsidie.
Streekmarketing Doel van de stichting is
het helder, zichtbaar en
onderscheidend
positioneren van de
Zaanstreek in de
metropool Amsterdam
met het accent op
succesvol ondernemen,
veelzijdig recreëren en
aantrekkelijk wonen. Dit
om een sterkere sociale
en economische structuur
te bereken, alles in de
ruimste zin van het woord.
C2. Overige verbonden partijen met alleen
een bestuurlijk belang
1 wethouder heeft
zitting in het
stichtingsbestuur.
Wethouder zit niet
meer in het bestuur
(dubbele petten v.w.
subsidierelatie House
of Food) maar is nu
adviseur
De burgemeester van
gemeente Zaanstad is
voorzitter van de
Stichting Marketing
Zaanstreek. Het
bestuur bestaat verder
uit directie-leden van
Forbo Flooring,
Rabobank Zaanstreek,
Kamer van
Koophandel
Amsterdam, Albert
Heijn en Loders
Croklaan BV. De
gemeenten
Wormerland en
Oostzaan hebben
geen zitting in het
bestuur, maar leveren
wel een financiële
bijdrage.
St Op 31 december 2009 is een groot
gedeelte van de panden door de
Stichting Zaanse Schans verkocht aan NV
Stadsherstel. Een deel van de opbrengst
hiervan wordt samengevoegd met de
EFRO subsidie, de subsidie van de
provincie Noord-Holland en van de
gemeente Zaanstad, waardoor 4 miljoen
euro beschikbaar is om te investeren in
de toekomst van de Zaanse Schans. Na
de vaststelling van het
(concept)beeldkwaliteitsplan en het
ontwerpbestemmingsplan kan de visie
voor de toekomst definitief door de raad
worden vastgesteld en worden
uitgevoerd door de Stichting De Zaanse
Schans. In het huidige bestuur heeft 1
wethouder zitting op persoonlijke titel.
Het is de bedoeling dat deze wethouder
wordt vervangen door extern
bestuurslid.
St In 2009/2010 is een EFRO subsidie van
€ 2,2 mln binnengehaald voor de
realisatie van het House in Food voor de
voormalige Verkade fabriek te Zaandam.
Dit multi functionele kenniscluster voor
de Zaanse voedingsmiddelenindustrie
kent een laboratorium,
onderwijsinstelling, leer-werkfabriek,
detacheringspool en innovatie
kookstudio onder één dak. Het heeft een
regionale annex landelijke uistraling en
zal ook in de Zaanse marketing en
internationale acquisitie activiteiten als
vestigingspropositie worden
meegenomen. De opening en
oplevering staat gepland voor eind 2010
St De stichting is op 7 juli 2010 opgericht.
Conform de afspraken die voortvloeien
uit de nota verbonden partijen worden
besluiten ingebracht via de wethouder
van financiën. De stichting heeft in
september 2010 voor 2010 en 2011
subsidie aangevraagd, conform de
afspraken die hierover zijn gemaakt in
het samenwerkingsconvenant. Naar
aanleiding hiervan wordt een
subsidiebeschikking opgesteld.
197

Naam Doel vertegenwoordiging Jur. Stand van zaken
Stichting
Technocentrum
Noord-Holland
Noord
Stichting
Planschade
Westzanerpolder
Het Technocentrum
Noord-Holland-Noord
stimuleert en ondersteunt
scholen en bedrijven die
jongeren begeleiden bij
hun keuze voor een
carrière in bètatechniek
door het organiseren van
communicatie tussen
scholen en bedrijven
(opleidingscurriculum,
gastdocentschappen,
excursies,
stagemogelijkheden); het
initiëren van doelgerichte
projecten en
programma’s en het
leggen van een
structurele verbinding
tussen de vraag van de
technische branches en
het aanbod van het
technisch
(beroeps)onderwijs.
Als zodanig vormt het
Technocentrum een
regionaal
expertisecentrum voor
bètatechniek, met een
aantal eigen
programmamanagers en
verbinding met een groot
aantal specialisten van
regionale en landelijke
organisaties
Samenwerkingsverband
met de C.V.
Westzanerpolder Zuid en
de CV Westzanerpolder
Noord (inmiddels nog één
economische partij en de
gemeente). doel van de
Stichting is het doen van
uitkeringen (=vergoeding
aan de gemeente) in
verband met schade in de
zin van artikel 49 Wet
Ruimtelijke Ordening
geleden door derden
door de ontwikkeling van
een bedrijventerrein in de
Westzanerpolder. De
gemeente claimt uitkering
van de Stichting op grond
van bewijs van betaalde
planschades
Westzanerpolder middels
'haar' bestuurder
(bekleedt de functies
secretaris en
In het Techno
Centrum NH-N zijn de
volgende overheden
betrokken: Provincie
noord Holland,
Gemeente Alkmaar,
gemeente Zaanstad,
Ontwikkelingsbedrijf
NHN. In het Bestuur
wordt de gemeente
Zaanstad
vertegenwoordigd
door wethouder C.
Noom
Het college heeft
begin januari 2008
een nieuwe
medewerker van
Gemeente Zaanstad
als bestuurslid
(secretaris/
penningmeester)
aangesteld
St De stichting promoot het technisch
onderwijs. Het R.O.C. fungeert binnen
de stichting als trekker. In verband met
de verkoop van IKTC-Toren II aan Ymere
tbv het Regio College heeft het
Technocentrum eind 2009 huisvesting
gevonden in de "Koekfabriek" aan de
Westzijde in Zaandam.
St Deze Stichting zal ontbonden worden,
als de planschade-kwesties zijn
afgewikkeld. Aanvankelijk was de
gedachte dat dit in 2009 zou gebeuren,
maar dat is nog niet het geval. Op 1 juni
heeft het college van Burgemeester en
Wethouders een besluit genomen
(Z/2010/90582) op de ingediende
bezwaren: een aantal bezwaren is
ongegrond verklaard en voor een aantal
bezwaren is een besluit genomen,
contrair op het advies van de externe
hoor- en adviescommissie. Vooralsnog
heeft dit besluit geen consequenties
voor het doelvermogen (niet meer
uitgekeerd dan de hoogte van het
doelvermogen), maar tegen het besluit
kan een beroep worden ingesteld.
Daarnaast heeft het college besloten de
bezwaarmakers gelegenheid te bieden
een derde bureau een bindend advies te
geven. De kans bestaat dat er een
overschrijding plaatsvindt. Dit is
opgenomen in de paragraaf
Weerstandsvermogen en risico's.
198

Naam Doel vertegenwoordiging Jur. Stand van zaken
penningmeester).
Doelvermogen van de
Stichting bedraagt
maximaal € 455.000,-,
ingebracht door beide
C.V. ‘s, waarvan inmiddels
Euro 124.586 aan de
gemeente Zaanstad
vergoed.( Rest Euro
330.414) .
C3. Overige verbonden partijen zonder een bestuurlijk belang maar een bijdrage > € 1.000.000 én > 50% van de
baten
Welsaen De stichting Welsaen
heeft ten doel:
- Het instandhouden van
een instelling voor
welzijnswerk genaamd
Welsaen
- Het verzorgen van
welzijnswerk in de
gemeente Zaanstad en
daarbuiten
- Het samenwerken met
instellingen met verwante
doelstellingen
- Het bevorderen van
emancipatie van groepen
met een maatschappelijke
achterstand.
Stichting De Bieb
voor de
Zaanstreek
De Stichting stelt zich ten
doel in de gemeenten
Zaanstad, Oostzaan en
Wormerland werkzaam te
zijn op het gebied van de
informatievoorziening en
de ruimste zin des woords
met al hetgeen daartoe
behoort of daarmede
maar enigszins in verband
staat. (art. 2 lid 1
Statuten).
Geen St Eind 2009 is duidelijk geworden dat
Welsaen financieel orde op zaken moet
stellen. Welsaen richt zich in 2010 op
een gezonde financiële bedrijfsvoering.
Welsaen heeft hiertoe een plan van
aanpak opgesteld waarvan de gemeente
de uitvoering monitort. Welsaen heeft te
maken met hoge kosten waarvoor zij de
gemeente vraagt frictiekosten te betalen
en een garantstelling te geven voor een
lening. Of en op welke wijze de
gemeente hieraan meewerkt wordt nog
onderzocht en uitgewerkt in de 2e helft
van 2010. Welsaen richt zich als stichting
op een op de behoeften van bewoners
toegesneden aanbod en het versterken
van de samenwerkingsrelaties met
diverse partijen.
Geen St De Bieb heeft een nieuw beleidsplan
voor de jaren 2010 – 2013 opgesteld. De
Bieb zet het merendeel van de middelen
in op een voor de Zaanstreek optimale
spreiding en heeft zich zo ontwikkeld tot
een efficiënte organisatie, gericht op
het openhouden van zoveel mogelijk
vestigingen met zoveel mogelijk
openingsuren tegen zo gering mogelijke
kosten. In 2009 is het besluit gevallen
om met de Biebbus van start te gaan als
mobiele voorziening. In september 2010
gaat de eerste Biebbus de scholen
bezoeken.
Het aantal abonnementen van De Bieb
binnen Zaanstad is in vergelijking met de
begroting 2009 met 2.000 toegenomen
tot 30.503. Het aantal bezoekers
bedroeg in 2009 635.845 (begroot
633.000).
De Bieb is een financieel gezonde
organisatie.
199

Naam Doel vertegenwoordiging Jur. Stand van zaken
Stichting Centrum
voor de Kunsten
FluXus
Het bevorderen van de
kunsteducatie en de
amateuristische
kunstbeoefening in de
regio
Zaanstreek/Waterland en
al hetgeen daarmee
rechtstreeks of zijdelings
in verband staat of
daartoe bevorderlijk kan
zijn, alles in de ruimste
zin.
Zaantheater Beheren en exploiteren
van een multi-functionele
cultutrele voorziening die
gericht is op
podiumvoorstellingen,
zoals concerten en
muziektheaterstukken,
alsmede op congressen,
evenementen en festivals.
Stichting Zaan
Primair
Verzorgen van primair
openbaar onderwijs in
Zaanstad
Verklaring afkortingen:
EV = Eigen vermogen; VV = Vreemd
vermogen
BC = Bestuurscommissie; Coöp = Coöperatie; GR = Gemeenschappelijke
regeling; ST = Stichting
Geen St Eind 2009 heeft FluXus het nieuwe
beleidsplan vastgesteld voor de jaren
2010 -2013. In het Beleidsplan wordt de
nadruk gelegd op kwaliteit en een
sluitende bedrijfsvoering. Dat laatste
aspect is een extra grote uitdaging
gezien het besluit van de Provincie
Noord-Holland om de provinciale
subsidie voor de cultuureducatie (€
240.000) uiterlijk in 2013 te beëindigen.
Geen St Het Zaantheater heeft een nieuw
beleidsplan voor de jaren 2009 – 2012
opgesteld, waarin de ambitie is
neergelegd om de kaartverkoop en de
bedrijfsarrangementen met 10% te
verhogen.
Het aantal bezoekers van het
Zaantheater is in vergelijking met 2008
gelijk gebleven (170.000). Het aantal
verkochte kaartjes is met 7.000
afgenomen tot 103.500. De verminderde
kaartverkoop heeft vooral te maken met
de huidige crisis. Er is sprake van minder
winst dan het boekjaar 2008. Niettemin
is het Zaantheater financieel en
bestuurlijk gezond.
Geen St Per 15 maart 2010 is een nieuwe
voorzitter van het College van Bestuur
aangetreden na een korte interim
periode volgend op de pensionering van
de vorige voorzitter.
200

5.11 Kaderstellende nota’s, regelingen, wetten, etc.
Nr. Naam van de nota, regeling, wet Jaar van
Programma’s
vaststelling 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15
Aangescherpt ontwikkelingsperspectief 2002 X
1 Inverdan
Aanpakplan Toerisme Zaanstreek 2008 X
2 2007-2011
Aanval op de Uitval, Ministerie van 2007 X
3 OCW
4 Actieplan omgevingslawaai X
5 Actieprogramma Laag Holland X
6 Activiteitenbesluit Lucht X
7 Actualisatie I tot en met IX Inverdan 2005/2010 X
8 Afvalstoffenplan 2009- 2012 2008 X
9 Afvalstoffenverordening 2004 X
10 Afwegingskader interactief beleid 2009 X
Agenda recreatie en Toerisme 2008-
X
11 2011
Aldersakkoord over toekomst Schiphol
en de regio voor de middellange
2008 X
12 termijn
Algemene plaatselijke verordening
X X
13 (APV)
14 Algemene Subsidie Verordening (ASV) 2005 X X
15 Algemene wet op het binnentreden X
Alle kansen voor alle kinderen - 2007 X
16 Programma voor jeugd en gezin 2007-
2011 (Ministerie voor Jeugd en Gezin)
17 Baggerplan 2007-2020
Basisniveaus incidentbestrijding en
2007 X
18 hulpverlening voor congruente regio’s
19 Beeldkwaliteitplan Buitengebied 2009 X
20 Beeldkwaliteitsplan Inverdan 2003 X
Beheernota Onderhoud
2004 X
21 Achtersluispolder
22 Beheerplan A8ernA 2006 X
Beheerverordening Begraafplaatsen 2008 X
23 Zaanstad
24 Beleidskader Creatieve Economie 2010 X
Beleidskader externe communicatie 2008 X
25 2008-2010
26 Beleidskader Jeugd en Onderwijs 2010 - 2014 X
27 Beleidskader vrijwilligerswerk 2008 X
28 Beleidslijn geur 2009 X
29 Beleidsnota Openbare verlichting 2007 X
30 Beleidsnotitie mantelzorg 2008 X
Beleidsplan Gemeentelijke
X
31 Schuldhulpverlening
Beleidsplan routering vervoer
2009 X
32 gevaarlijke stoffen over de weg
Beleidsplan Verkeersregelinstallaties 2009 X
33 2009 – 2013
Beleidsplan WMO 2007-2010
2007 X
34 ‘Meedoen in Zaanstad’
35 Beleidsplan zwerfafvalverwijdering 2009 X
36 Beleidsregels ‘Meedoen in de sport’ 2009 X
37 Beleidsregels uitwegen 2008 X
201

Nr. Naam van de nota, regeling, wet Jaar van
Programma’s
vaststelling 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15
Beleidsvisie toekomst
2005 X
38 woningcorporaties (VROM, 2005)
Besluit Beheer Sociale Huursector
X
39 (BBSH)
Besluit bijstandverlening zelfstandigen 2004 X
40 (Bbz)
41 Besluit externe veiligheid inrichtingen X
42 Besluit Hogere waarden voor geluid 2009 X
43 Besluit Kleine Windturbines 2008 X
Besluit niet in betekenende mate 2007 X
44 bijdragen (luchtkwaliteit)
Besluit Veiligheid Attractie- en
X
45 Speeltoestellen
46 Besluit verantwoording groepsrisico 2008 X
Besluite externe veiligheid voor 2004 X
47 inrichtingen (BEVI)
48 Bestemmingsplan Inverdan 2006 X
49 Bestemmingsplan Saendelft 1999 X
50 Bestemmingsplannen X
Bestuursakkoord Krachtig, in Balans
X
51 2007-2011 van GS provincie NH
Bijzondere Regeling voor de
2010 X
52 cacaobonenverwerkende industrie
Bomenbeleidsplan (incl. bomenlijst en 2009 X
53 diverse beleidsregels)
54 BOPZ X
55 Bouwbesluit X X
Brochure ‘Antwoord© 1 en 2’, als basis 2006
X
voor de ontwikkeling van een Klanten 2008
56 Contact Centrum per gemeente,
overgaand tot één Contact Centrum
voor de Overheid (CCO)
Buurt Onderwijs en Sport (BOS) Impuls 2006 X
57 2006-2010/2007-2011
Collectieve Prestatieafspraak Bouwen
X
58 aan Zaanstad (2008)
Collegeprogramma ‘Wederzijds
aanspreekbaar, op basis van
2010 X X
59 vertrouwen’
Convenant ‘Vervanging
2009 X
60 Wilhelminasluis’
61 Convenant ‘Vervanging Zaanbrug’ 2010 X
Convenant herstructurering
2010 X
62 bedrijventerreinen (Rijk/IPO/VNG)
Convenant Onderwijshuisvesting 2007 X
63 Voortgezet Onderwijs Zaanstad
64 Convenant Onderwijsmonitor 2006 X
Convenant Rijksoverheid en G31- 2005 X
65 gemeenten: ‘Stroomlijning
dienstverlening aan ondernemers’
66 Convenant Woon Wijs Zaanstad 2006 X
Convenant woonruimteverdeling
X
67 Stadsregio Amsterdam 2008
Convenant woonruimteverdeling
X
68 Zaanstad en Wormerland 2008
69 Crisis- en herstelwet 2010 X
Cultuur in uitvoering;
2008 X
70 maatregelenpakket 2009-2012
71 Cultuurnota 2005-2008 2004 X
De opgave voor Zaanstad voor Wonen 2004 X
72 en Zorg
Detailhandels- en leisurevisie Provincie 2009 X
73 Noord-Holland
202

Nr. Naam van de nota, regeling, wet Jaar van
Programma’s
vaststelling 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15
74 Detailhandelvisie SRA X
Discussienota Onderhoud Groen en 2004 X
75 Wegen
76 Doorstartplan Saendelft 2003 X
77 Drank- en horecawet X
Economische Agenda Metropoolregio
X
78 Amsterdam 2010-2014
EU Richtlijn Omgevingslawaai
2002 X
79 (geluidkaarten en actieplan geluid)
Europe 2020: a strategy for smart, 2010 X
80 sustainable and inclusive growth
Europese regeling staatssteun
X
81 corporaties
82 Fietsnota Zaanstad 2007 X
83 Financiële Strategie Zaanstad 2014 2007 X
84 Financiële verordening 2010 X
85 Flora- en Faunawet 1998 X
86 Gebiedsperspectief ‘Tussen IJ en Z’ 2003 X
87 Gebiedsplan Buitengebied Zaanstad 2007 X
88 Gebiedsplan Noordwest NL 2009 X
89 Gebruiksbesluit X
Geldstroom Beeldende Kunst en 2008 X
90 Vormgeving
Gemeenschappelijke regeling
2007 X
91 Afvalschap IJmond-Zaanstreek (AIJZ)
92 Gemeentelijke Rioleringsplan 2 2001 X
93 Gemeentewet X
94 Gezond in de Stad 2010-2014 2009 X
95 Global Business Gateway X
Handhavingbeleidsplan 2008-2011,
‘Handhaven is keuzes maken’ en het
2008 X
96 Handhavingbeleidsplan voor de
Openbare ruimte
Herdenkingsmonumenten langs de 2004 X
97 openbare weg
Het Besluit Personeel
Veiligheidsregio’s uit de Wet op de
2010 X
98 Veiligheidsregio’s
Het Besluit Veiligheidsregio’s, het 2010 X
99 uitvoeringsbesluit van de Wet op de
Veiligheidsregio’s
Het horecabeleid
2008 X
100 2008/Evenementenbeleid
101 Hoe Zaanstad werkt 2009 X
102 Huisvestingswet X
103 Impulsregeling Brede School 2007 X
Individuele prestatieafspraken
X
104 Corporaties 2010
Integraal klimaatprogramma 2010- 2009 X
105 2020
Integraal Veiligheidsplan Zaanstad 2006 X
106 2006-2010
107 Integratieagenda Zaanstad 2009 X
Intentieverklaring Strategisch
2003 X
108 Groenproject IJmond-Zaanstad
109 Interactief beleid 2008 X
110 Kadernota 2011-2014 2010 X
Kadernota Cultuur op de Kaart, 2008 X
111 provinciaal cultuurbeleid 2009-2012
112 Kadernota Re-integratie 2010 2010 X
203

Nr. Naam van de nota, regeling, wet Jaar van
Programma’s
vaststelling 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15
Kaders voor toetsing
parkeerontheffingen en evaluatie
2007 X
113 beleid
Keur van Hoogheemraadschap
X
114 Hollands Noorderkwartier
Kwaliteitskader Kreekrijk en De 2007 X
115 Omzoom
116 Leegstandswet X
117 Leerplichtwet 1969 X
118 Luchtkwaliteitplan Zaanstad 2010 X X
119 Luchtvaartnota 2009 X
120 Masterplan Inverdan 2003 X
121 Masterplan Kanaalzone 2005 X
122 Masterplan Noordzeekanaalgebied X
Meerjarenbeleidsplan 2009-2012 2009 X
123 Brandweer Zaanstad
Meerjarig Bodemprogramma 2010- 2010 X
124 2014
125 Metropool Regio Amsterdam 2009 X
126 Ministeriële brief 30 juni 1995 1995 X
Monumentennota Toekomst met 1999 X
127 historie
128 Monumentenverordening Zaanstad 2005 X
129 Monumentenwet 1988 X
130 NASB 2010-2014 2009 X
131 Nat Structuurplan Noorderwelf 2006 X
132 Nationaal Milieubeleidsplan 4 2001 X
Nationaal samenwerkingprogramma 2009 X
133 luchtkwaliteit (NSL)
Nationaal Uitvoeringsprogramma
Betere Dienstverlening en E-overheid
X X
134 (NUP)
135 Natuurbeschermingswet 1998 X
136 Nederlandse emissierichtlijn (NER) X
Nieuw Fundament - funderingsbeleid
X
137 particuliere woningen 2010-2020
nieuwe Wet ruimtelijke ordening 2008 X
138 (nWro)
139 Noordvleugel documenten 4, 5 en 6 2005 X
140 Nota Archeologie Zaanstad 2009 X
141 Nota Armoedebeleid 2007 X
Nota Basiskwaliteit Woningbouw
X
142 Zaanstad 2005/2006
143 Nota bruggen 1996 X
144 Nota Hoogwaardig Handhaven 2004 X
145 Nota Mobiliteit 2008 X X
Nota prijsdifferentiatie woningbouw
X
146 2010
147 Nota reserves & voorzieningen 2007 X
Nota risicomanagement &
2006 X
148 weerstandsvermogen
149 Nota Ruimte 2008 X X
Nota sportaccommodaties ‘Sport klaar 2006 X
150 voor de toekomst’
Nota sportbeleid ‘Zaankanters in 2008 X
151 beweging’ 2008-2014
152 Nota van Uitgangspunten Inverdan 1999 X
153 Nota Verkeersveiligheid 2010 X
154 Nota water als bouwgrond 2010 X
204

Nr. Naam van de nota, regeling, wet Jaar van
Programma’s
vaststelling 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15
Notitie aandachtswijken en buurten in 2009 X
155 Zaanstad
156 Notitie schaarstebeleid kantoren 2009 X
Onderzoek begraven en
2007 X
157 begraafplaatsen in Zaanstad
158 Ontwikkelingsbeeld MRA 2040 2007 X
159 Ontwikkelingsperspectief Inverdan 2001 X
160 Ontwikkelingsplan Kleurenbuurt 2009 X
Ontwikkelingsvisie ZZO en
2004/2005 X
161 prestatieafspraken ZZO
Openbare Ruimte in Zaanstad, 2008 X
162 onderzoek Rekenkamer Zaanstad
163 OPERA (Stadsregio Amsterdam) 2004 X
164 Opiumwet X
165 OV-visie Zaanstad 2003 X
Pakket van Maatregelen - programma 2005 X
166 Noorderwelf
167 Parels Rijgen 2006 X
Pieken in de Delta (focus op food, 2010 X
168 creatief, toerisme en wijkeconomie)
169 Plan van aanpak Inverdan 1998 X
Platform Regionaal Economische
X
170 Structuur (PRES)
171 Prov. MJP Inrichting Landelijk Gebied 2007 X
172 Provinciaal locatiebeleid 2005 X
173 Provinciaal Verkeers- en Vervoersplan 2003 X
174 Provinciale Woonvisie X
175 Raadsnota Anti-discriminatiebeleid 2010 X
176 Randstad 2040 2008 X
177 Rapportage ‘Modernisering GBA’ 2005 X
Rapportage ‘Publieke Dienstverlening 2005 X
178 Professionele Gemeenten, visie 2015’
179 Regeling beoordeling luchtkwaliteit 2010 X
180 Regeling Combinatiefuncties 2007 X
Regeling Cultuurparticipatie Provincies 2008 X
181 en Gemeenten 2009-2012
Regeling Energieprestatie Gebouwen
X
182 (energielabel)
Regeling Geluidwerende
Voorzieningen: Geluidsisolatie
2006 X
183 Schiphol (GIS 2 en 3)
Regeling gevoelige bestemmingen 2009 X
184 (luchtkwaliteit)
185 Regeling Maatschappelijke stages 2008 X
186 Regeling projectsaldering 2009 X
Regeling stimulering opdrachten 2008 X
187 derden beeldende kunst
188 Regionaal Verkeers- en Vervoersplan 2005 X
Regionale herstructurering
X
189 bedrijventerreinen
190 Regionale huisvestingsverordening X
Richtinggevende kaders Noord,
X
191 Midden en Zuidoost
192 Ruimtelijke Milieuvisie Zaanstad 2009 X
193 Ruimtelijke Structuurvisie NH 2040 2010 X
Samenwerking Convenant Vinex - 1996 X
194 programma Noorderwelf
Samenwerkingsovereenkomst Aanpak 2009 X
195 Ongeoorloofd Schoolverzuim
205

Nr. Naam van de nota, regeling, wet Jaar van
Programma’s
vaststelling 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15
Sociale structuurvisie Zaanstad 2009- 2009 X X X
196 2020
197 SOK Rosmolenwijk 2004 X
198 Speelplaatsennota 2007-2012 2006 X
199 Standaarddetails openbare ruimte 2006 X
200 Streekplan Noord-Holland Zuid 2003 X
Streekplanuitwerking Randzone 2004 X
201 Saendelft
202 Structuurplan Inverdan 2003 X
203 Structuurplan Randzone Saendelft 2004 X
204 Structuurschets ‘Dansen op het Veen’ 2005 X X X
205 Structuurvisie Detailhandel 2002 X
206 Structuurvisie Kantoren 2004 X
207 Structuurvisie kantorenmarkt X
208 Structuurvisie Noord-Holland 2009 X
Subsidieregeling gemeentelijke
monumenten en beeldbepalende
2006 X
209 panden
210 Toekomstvisie Zaans Evenwicht 2009 X
211 Toerismebrief 2008 X
Toeristisch Actieplan Metropoolregio
X
212 Amsterdam
Toevoeging Beleidsregel
Vrijstellingenbeleid inzake behoud
2007 X
213 werkfunctie in karakteristieke
bedrijfspanden
214 Uitvoeringsbesluiten Begraafplaatsen 2008 X
Uitvoeringsnotitie Parels Rijgen
X
215 (Z’MOP-II 2005-2009
Uitvoeringsprog. Nat. Landschap Laag 2007 X
216 Holland 2007-2013
Uitvoeringsprogramma Nieuw
2009 X
217 Poelenburg
Uitvoeringsprogramma Sociaal 2009 X
218 Assendelft-Noord
Vastgestelde bestemmingsplannen
X
219 met e.v. beeldkwaliteitsplannen
220 Verordening Bodemsanering Zaanstad 2006 X
Verordening indicatiestelling woningen
X
221 2008
222 Verordening jubileum subsidies 2006 X
Verordening Leerlingenvervoer 2009 X
223 gemeente Zaanstad
224 Verordening Peuterspeelzaalwerk 2009 X
Verordening voorzieningen huisvesting 2004 X
225 onderwijs gemeente Zaanstad
226 Verstedelijkingsafspraken 2010-2020 X
Vinac-convenant
2004 X
227 woningbouwafspraken 2005-2009
228 Visie op Inburgering Zaanstad 2010 2010 X
229 Visie op participatie 2009 X
230 Vreemdelingenwetgeving X
231 Vuurwerkbesluit X
Waarde van creatie. Brief Cultuur en 2009 X
232 Economie.
233 Waterbeheer 21ste eeuw X
234 Waterplan Zaans Blauw 2006 X X
235 Waterwet 2009 X X
236 Wegenverkeerswet X
206

Nr. Naam van de nota, regeling, wet Jaar van
Programma’s
vaststelling 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15
237 Welzijnsvisie 2005 X X
Wet algemene bepalingen
X X X X
238 omgevingsrecht (WABO)
Wet basisregistratie voor adressen en
X X
239 gebouwen (Wet BAG)
240 Wet BIBOB X
241 Wet bodembescherming 1986 X X
Wet geluidhinder (incl.
1979 X X
242 uitvoeringsbesluiten)
Wet gemeentelijke basisadministratie
X
243 (Wet GBA)
Wet gemeentelijke
X
244 schuldhulpverlening
245 Wet Inburgering (WI) 2006 X
Wet Inkomensvoorziening Oudere en
X
246 gedeeltelijk Arbeidsongeschikte
gewezen Zelfstandigen (IOAZ)
Wet Inkomensvoorziening Oudere en
X
247 gedeeltelijk Arbeidsongeschikte
werkloze Werknemer (IOAW)
248 Wet Investeren in Jongeren (WIJ) 2009 X
Wet inzake de regionale meld- en 2001 X
249 coördinatiefunctie voortijdig
schoolverlaten (RMC-wet)
250 Wet Kinderopvang X
251 Wet luchtkwaliteit 2007 X X
252 Wet Luchtvaart 1992 X
Wet Maatschappelijke Ondersteuning 2007 X X X X
253 (Wmo)
254 Wet Milieubeheer 1993 X X
255 Wet milieubeheer X
Wet Onderwijs Achterstandenbeleid 2006 X
256 (OAB)
Wet Ontwikkelingskansen door 2010 X
257 educatie (Oke)
258 Wet op de Expertisecentra 1982 X
259 Wet op de huurtoeslag X
260 Wet op de Jeugdzorg 2005 X
261 Wet op de Kansspelen X
262 Wet op de Lijkbezorging X
263 Wet op de veiligheidsregio’s 2010 X
264 Wet op het Primair Onderwijs 1981 X
265 Wet op het Voortgezet Onderwijs 1963 X
266 Wet Publieke Gezondheid 2008 X X
267 Wet ruimtelijke ordening (Wro) X X
268 Wet stedelijke vernieuwing (ISVIII) X
269 Wet stimulering arbeidsparticipatie 2008 X
Wet verbetering arbeidsmarktpositie 2008 X
270 alleenstaande ouders
271 Wet Werk en Bijstand (WWB) 2003 X
272 Wijkactieplan en charter Poelenburg 2008 X
Wijkgericht Werken Zaanstad,
2009 X
273 programmaplan 2009-2012
274 Winkeltijdenwet X
275 Woningwet X X
276 Woningwet/bouwverordening 1991/2009 X
Woonschepennota –en verordening
X
277 2010
207

Nr. Naam van de nota, regeling, wet Jaar van
Programma’s
vaststelling 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15
278 Woonvisie Zaans Mozaïek 2009 X
279 Z’MOP III (2010 – 2014) X
280 Zaanpeiling 2009 2010 X
281 Zaans Verkeers- en Vervoersplan 2009 X
Zaanse Smaakmakers,
2008 X
282 Evenementenbeleid in Zaanstad
208

5.12 Afkortingen
ABF Onderzoeksbureau
AB Algemeen Bestuur
ABP Algemeen Burgerlijk Pensioenfonds
ACX Amsterdam Creativity Exchange
AIJZ Afvalschap IJmond Zaanstreek
AMA’s Alleenstaande Minderjarige Asielzoeker
AMHG Advies- en meldpunt huiselijk geweld
AMvB Algemene Maatregel van Bestuur
ANDEZ Samenwerkingsverband t.b.v. digitale ontwikkelingen; opgegaan in GovUnited
AOTB Afwijkingen Ontwerp-tracébesluit Capaciteitsuitbreiding Coentunnel
APV Algemene Plaatselijke Verordening
AR Algemene Reserve
ARG Algemene Reserve Grondzaken
ARIS Merknaam voor internetmodules voor grofvuil- en omgevingsmeldingen
ASHG Advies- en Steunpunt Huiselijk Geweld
ASV Algemene Subsidie Verordening
AU Algemene Uitkering
AWBZ Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten
AWIR Algemene Wet Inkomensafhankelijke Regelingen
BAG Basisregistraties voor Adressen en Gebouwen
BBP Bruto Binnenlands Product
BBSH Besluit Beheer Sociale Huursector
BBV Besluit Begroting en Verantwoording
BC Bestuurscommissie
BBZ Besluit Bijstandsverlening Zelfstandigen
BCF BTW Compensatiefonds
BDU Brede Doeluitkering
BEVI Besluit Externe Veiligheid Inrichtingen
BIBOB Wet Bevordering Integriteit Beoordelingen door het Openbaar Bestuur
BKZ Betaalbare Koopwoningen Zaanstad
BLS Besluit Locatiegebonden Subsidies
BLVC Project bereikbaarheid, leefbaarheid, veiligheid en communicatie (Inverdan)
BNG Bank Nederlandse Gemeenten
BO Beroepsonderwijs
BO Bestuurlijk Overleg
BONRoute Bereikbaarheidsoffensief voor de Noordelijke Randstad
BOPZ Wet Bijzondere Opnemingen Psychiatrische Ziekenhuizen
BOS Tijdelijke Stimuleringsregeling Buurt, Onderwijs en Sport
BPE Bodemsanering Prestatie Eenheden
BRS Bestuurlijke Regiogroep Schiphol
BRW Brandweer Zaanstad
BRZO Besluit Risico’s en Zware Ongevallen
BSB Bouwstoffenbesluit
BSN Burgerservicenummer
Burap Bestuursrapportage
BV blz 199
BVO Buitenlands Vrouwen Overleg
B&W Burgemeester en Wethouders
BWS Besluit Woninggebonden Subsidies
BWT Bouw en Woning Toezicht
BWT4all Multifunctionele applicatie voor vergunningen- en afhandelingsysteem
BZK Binnenlandse Zaken
CAO Collectieve Arbeids Overeenkomst
209

CBP –MEV Macro Economische Verkenning van het CBP
CCO Contact Centrum voor de Overheid
CMT Cultuur, Monumenten en Toerisme
CNB Centraal Nautisch Beheer
COA Centrale Opvang Asielzoekers
COELO Centrum voor Onderzoek van de Economie van de Lagere Overheden
CPB Centraal Planbureau
CROS Commissie Regionaal Overleg luchthaven Schiphol
CVV Collectief Vraagafhankelijk Vervoer
CWI Centrum voor Werk en Inkomen
DLG Dienst Landelijk Gebied
DISZA Documentair Informatie Systeem Zaanstad
DRIS Digitaal Reizigers Informatie Systeem
DSB Dienst Stadsbedrijven
DU Decentralisatie Uitkering
DURP Digitaal Uitwisselbare Ruimtelijke processen
EFRO Europese Fonds voor Regionale Ontwikkeling
EKD Elektronisch Kinddossier
EMU Europese Monetaire Unie
EPM Enterprise Project Management; software en inrichting ter ondersteuning van het
projectmanagement
ERIH European Route of Industrial Heritage / HollandRoute
ESF Europees Sociaal Fonds
ESV Economische Structuur Visie
EU Europese Unie
EZ Economische Zaken
EZW Energiebedrijf Zaanstreek Waterland
FCP Fonds Cultuur Participatie
Fido Wet financiering decentrale overheden
FiF First in Food
Fte Fulltime-equivalent
G27 De G27 is een samenwerkingsverband van 27 grote steden, die krachten probeert te
bundelen om gezamenlijke belangen bij de regering te realiseren.
G31 De 31 grote(re) gemeenten die aangesloten zijn bij het GSB
GAZ Gemeente Archief Zaanstad
GBA Gemeentelijke Basisadministratie Persoonsgegevens
GDU Gebundelde Doel Uitkering; subsidie voor infrastructurele verkeersprojecten
GFT Groente Fruit Tuinafval
GGD Geestelijke Gezondheids Dienst
GGZ Brancheorganisatie voor de geestelijke gezondheidszorg en verslavingszorg
GHOR Geneeskundige hulpverlening bij ongevallen en rampen
GIS Geluidsisolatie Schiphol
GOA Wet Gemeentelijk Onderwijs Achterstandenbeleid
GovUnited Samenwerkingsverband “E-dienstverlening voor en door gemeenten”
GR Gemeenschappelijke Regeling
GREX Grondexploitatiewet
GRIP Gecoördineerde Regionale IncidentenbestrijdingsProcedure
GRP Gemeentelijk Rioleringsplan
GSB Grote Steden Beleid
HAS Hogere Agrarische School
HBH1 Hulp bij het huishouden; Alfahulp
HBO Hoger Beroeps Onderwijs
HID Huisvesting en Interne Dienstverlening
HIRB Herstructurering en Innovatief Ruimtegebruik op Bedrijventerreinen in Noord-Holland
HOV-lijn Hoogwaardig Openbaar Vervoer
HRM Human Resource Management
H&V Havens & Vaarwegen
210

HVC Huisvuilcentrale Noord-Holland
IBZ (afdeling) Informatie Beheer Zaanstad
ICT Informatie en Communicatie Technologie
ICTU ICT-Uitvoeringsorganisatie
IHP Integraal Huisvestingsplan Basisonderwijs
IKTC Industrieel Kennis- en Technologie Centrum
ILG Investeringsbudget Landelijk Gebied
IND Immigratie- en Naturalisatiedienst
IOAW Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werkloze
werknemers
IOAZ Inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte gewezen
zelfstandigen
IOJB Integraal Onderwijs Jeugdbeleid
IOOR Integraal Onderhoud in de Openbare Ruimte
ISV Investeringsbudget Stedelijke Vernieuwing
ITO Instituut voor Telecom Organisatie
IVC Interregionaal Veiligheids Centrum
JGZ Jeugdzorg
KCC Klanten Contact Centrum
KLPD Korps Landelijke Politie Diensten
KRW Kaderrichtlijn Water
KT Korte Termijn
KvK Kamer van Koophandel
KVO-B Keurmerk Veilig Ondernemen Bedrijven
KWIZ Onderzoeks- en adviesbureau op de terreinen Werk en Inkomen,
Schuldhulpverlening, Maatschappelijk Ondernemen en Wonen, Welzijn en Zorg
LIB Luchthavenindelingbesluit
LOGA Landelijk Overlegorgaan Gemeentelijke Arbeidsvoorwaarden
LVB Luchthavenverkeerbesluit
MER Milieu Effect rapportage
MFA Multifunctionele Accommodatie
MIP Meerjaren Investerings Plan
MIRT Meerjarenprogramma Infrastructuur Ruimte en Transport
MJB Meerjaren Begroting
MJOP Meerjaren Onderhoudsplanning
MKB Midden en Klein Bedrijf
Mln. Miljoen
MOP Meerjaren onderhoudsplan
MPG Meerjaren Perspectief Grondzaken
MRA Metropool Regio Amsterdam
MT Middellange Termijn
MTN Medium Term Note
NAR Nederlands Adviesbureau voor Risicomanagement
NARIS NAR Risicomanagement Informatie Systeem
NH3 Samenwerkingsverband tussen de steden Haarlem, Zaanstad en Alkmaar
NO2 Verkeersgerelateerde uitstoot
NOC*NSF Nederlands Olympisch Comité* Nederlandse Sport Federatie
NRF Nationaal Restauratie Fonds
NS Nederlandse Spoorwegen
NSL Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit
NT2 Nederlands als Tweede Taal
NV Naamloze vennootschap
NZK Noordzeekanaal
NZKG Noordzeekanaalgebied
OC&W Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen
OGGZ Openbare Geestelijke Gezondheidszorg
OKC Naam is gewijzigd in Centrum Jong voor Jeugd en Gezin
211

OM Openbaar Ministerie
OOV Openbare Orde en Veiligheid
OPDC Orthopedisch Pedagogisch Didactisch Centrum
OPERA Ontwikkelingsplan Economie Regio Amsterdam
OPOZ Openbaar Primair Onderwijs Zaanstad
O&S Onderzoek & Statistiek
OSG Onderwijs Service Groep
OV Openbaar Vervoer
OVOZ Openbaar Voortgezet Onderwijs Zaanstad
OZB Onroerende Zakenbelasting
OZK Organisatie Zaanse Kinderopvang
PAO Platform Arbeidsmarkt & Onderwijs
P&C Planning & Control
P&O Personeel & Organisatie
PGB Persoons Gebonden Budget
PGO Preventief Gezondheid onderzoek
PIO Personeel, Informatie, Organisatie
PKVW Politiekeurmerk Veilig Wonen
Plabeka Uitvoeringsstrategie Platform Bedrijven en Kantoren
PM10 Ultra fijnstof (deeltjes in de lucht die kleiner zijn dan 10 micrometer)
PMZ Plannen Met Zaanstad
PO Primair Onderwijs
PPS Publiek Private Samenwerking
PROGIS Project geluidsisolatie Schiphol van Rijkswaterstaat
PUEV Provinciaal Uitvoeringsprogramma Externe Veiligheid
PvE Programma van eisen
PVVP Provinciaal Verkeers- en Vervoerplan
PwC PriceWaterhouse Coopers
PWN Waterbedrijf Noord-Holland
RACM Rijksdienst voor Archeologie, Cultuurlandschap en Monumenten
RAL Regionaal Actieplan Luchtkwaliteit
RAUM Recreatieschap Alkmaarder- en Uitgeestermeer
RBZW Regionale Brandweer Zaanstreek Waterland
REC Regionaal Expertisecentrum
RES Regionaal Economisch Samenwerkingsverband Zaanstreek-Waterland
RES Regionaal Economisch Stimuleringsgebied
RGD Rijksgebouwendienst
RGSHG Regeling Geldelijke Steun Huisvesting Gehandicapten
RIO Regionaal Indicatie Orgaan
RJI Rijksdienst Justitiële Inrichtingen
RMC Regionale Meld- en Coördinatiefunctie voortijdig school verlaten
RO Ruimtelijke ontwikkeling
ROA Regionaal Orgaan Amsterdam
RON Regionale Ontwikkelingsmaatschappij Noordzeekanaalgebied
ROS Regionaal Overslag Station
RPO Railpoint office
RR Rekening Resultaat
RSV Ruimtelijke Structuur Visie
RUV Regionale Uitvoerings Dienst
RvS Raad van State
RVGS Regulering van Vervoer van Gevaarlijke Stoffen
RVVP Regionaal Verkeers- en Vervoersplan
SAM Subsidieregeling Aanpak Milieudrukvermindering
SEB Sanering in Eigen Beheer
SGP Strategisch Groen Project
SIO Stimulering Innovatie Ondernemers
SiSa Single information Single Audits
212

SIV Sociaal, integratie en veiligheid
SLA Service Level Agreement
SMP Stichtingl Maatschappelijke Dienstverlening
SOZA Ministerie van Sociale Zaken
SRA Stadsregio Amsterdam
SSV Sociale Structuur Visie
STIPAZA Stichting Parkmanagement Zaanstad
SVN Stimuleringsfonds Volkshuisvesting Nederlandse Gemeenten
SWOT Strengths, Weaknesses, Opportunities & Threats (sterkte-zwakteanalyse)
SZW Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid
SZZ Stichting Zwembaden Zaanstad
TNS-NIPO Organisatie voor markt- en opinie onderzoek
TOPPER subsidieregeling waarmee het ministerie van Economische Zaken een financiële
impuls geeft aan de herstructurering van (boven) regionale bedrijventerreinen van
nationaal economisch belang; de zogenaamde topprojecten
UWV Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen
UNA-ISV Samenwerking door provincie, gemeenten en andere partijen aan concrete projecten
voor stedelijke vernieuwing
VAOP Vereniging Afvalverwerking Oud Papier
VAVO Voortgezet Algemeen Volwassenen Onderwijs
VDP Vereniging voor Publieksdiensten
VINAC Vierde Nota Ruimtelijke Ordening Extra – Actualisering
VINEX Vierde Nota Ruimtelijke Ordening Extra
VMBO Voorbereidend Middelbaar Beroepsonderwijs
VNG Vereniging van Nederlandse Gemeenten
VO Voorlopig Ontwerp
VO Voortgezet Onderwijs
VROM Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer
VRZW Veiligheidsregio Zaanstreek Waterland
VSV Voortijdig School Verlaten
VVE Voor- en Vroegschoolse Educatie
VWS Volksgezondheid, Welzijn en Sport
VZA Verenigd Ziekenvervoer Amsterdam
WABO Omgevingsvergunning en Wet algemene bepalingen omgevingsrecht
WAO Wet op de Arbeids Ongeschiktheidsverzekering
WBB Wet Bodembescherming
WCPV Wet collectieve preventie volksgezondheid
W&I Werk & Inkomen
WI Wet Inburgering
WIJ Wet Investeren Jongeren
WMO Wet Maatschappelijke Ondersteuning
Wm Wet milieubeheer
Ww Woningwet
WIN Wet Inburgering Nieuwkomers
WO Wetenschappelijk Onderwijs
WOPT Wet Openbaarmaking uit Publieke middelen gefinancierde Topinkomens
WOZ Wet Waardering Onroerende Zaken
WPG Wet Publieke Gezondheid
WPO Wet op het Primair Onderwijs
WRO Wet Ruimtelijke Ordening
WRZO Wet Rampen en Zware Ongevallen
WSNP Wet Schuldsanering Natuurlijke Personen
WSW Wet Sociale Werkvoorziening
WSW Waarborgfonds Sociale Woningbouw
WULBZ Wet Uitbreiding Loondoorbetalingplicht Bij Ziekte
WUP Wijkuitvoeringsplan
WVG Wet voorzieningen gehandicapten
213

WWB Wet Werk en Bijstand
ZAT Zorg Advies Team
ZBB Zero Based Budgetting
ZER Zaanse Economische Raad
ZFiF Zaanstreek First in Food
ZMOK Zeer Moeilijk Opvoedbare Kinderen
Z’MOP Zaans Meerjaren Ontwikkelingsprogramma
ZON Zaans Ondernemers Netwerk
ZRW Zuidelijke Randweg
ZVVP Zaans Verkeer- en Vervoer Plan
ZZO Plangebied Zaandam Zuid-oost
214

5.13 Verklarende woordenlijst
A
Aanbesteding
Geven van een opdracht voor het uitvoeren van een werk of een dienst na het vergelijken van offertes die,
gevraagd of ongevraagd zijn ingediend.
Achterstallig onderhoud
Onderhoud dat niet op tijd is uitgevoerd waardoor een onderhoudsrichtlijn is overschreden en niet wordt
voldaan aan het gestelde kwaliteitsniveau. Achterstallig onderhoud ontstaat door lagere uitgaven voor het
desbetreffende kapitaalgoed in het verleden.
Actief/activa
Een actief is een uit gebeurtenissen in het verleden voortgekomen middel, waarover de gemeente de
beschikkingsmacht heeft en dat de potentie heeft tot een bijdrage tot het genereren van middelen. Alle activa
dienen gewoonlijk om goederen te produceren of diensten te verrichten ten behoeve van burgers cq de
publieke taak.
Activa met een economisch nut
Die activa die kunnen bijdragen aan het genereren van middelen van de gemeente en/of die verhandelbaar zijn.
Deze activa moeten worden geactiveerd, eventueel gevormde reserves mogen niet in mindering worden
gebracht en ze worden gewaardeerd op basis van de verkrijgingprijs.
Activa, financiële
De kapitaalverstrekkingen, verstrekte leningen, overige uitzettingen (verstrekkingen) met een looptijd van één
jaar of langer dan een jaar en bijdragen aan activa in eigendom van derden. Waardering is tegen nominale
waarde.
Activa, immateriële vaste
De kosten verbonden aan het sluiten van geldleningen en het saldo van agio en disagio en de kosten van
onderzoek en ontwikkeling ten behoeve van een bepaald actief.
Activa in de openbare ruimte met een maatschappelijk nut
Deze activa kunnen niet verhandeld worden of middelen genereren. Het gaat uitsluitend om activa in de
openbare ruimte. Dergelijke investeringen worden bij de ontwikkeling van een nieuwbouwwijk veelal in de
grondprijs verwerkt.
Activa, overlopende
Balansposten als vooruitbetaalde gelden en nog te ontvangen gelden, ook wel transitorische post genoemd.
Activeren
Het op de balans presenteren van de financiële waarde van het aangeschafte of vervaardigde kapitaalgoed met
meerjarig nut dat vanaf dat moment als bezitting kan worden beschouwd.
Administreren
Het op systematische wijze verzamelen, vastleggen, verwerken en verstrekken van informatie ten behoeve van
het besturen en het doen functioneren van een huishouding alsmede ten behoeve van de verantwoording welke
daarover moet worden afgelegd.
Afschrijven
Het op methodische wijze ten laste van de exploitatie brengen van een investering in (een) kapitaalgoed(eren).
Afschrijving
Het bedrag van waardevermindering in de boekhouding van (een) kapitaalgoed (eren).
Afvalstoffenheffing
Belasting welke van de bewoners en bedrijven wordt geheven, ter dekking van de kosten van het ophalen en
verwerken van afval.
Algemene middelen
Gelden die de gemeenten vrij kan besteden met inachtneming van wet- en regelgeving, voornamelijk de
algemene uitkering en belastingen.
Algemene reserve
Eigen vermogensbestanddeel waaraan geen bijzondere bestemming is gegeven. De algemene reserve is
(doorgaans voor een te bepalen deel) onderdeel van de weerstandscapaciteit.
Algemene uitkering
Rijksuitkering aan de gemeenten uit het gemeentefonds, verdeeld via verdeelmaatstaven.
Apparaatskosten
Kosten gemaakt om de gemeentelijke organisatie in stand te houden en te laten functioneren.
Artikel 213a verordening
Raadsbesluit, gebaseerd op artikel 213a van de Gemeentewet (verordening) bevattende uitgangspunten voor
het door het college te verrichten onderzoek naar de doelmatigheid en de doeltreffendheid van het door hem
gevoerde bestuur. Zie ook verordening 213a.
Autorisatiefunctie
215

Door het budgetrecht van de raad is alleen de raad bevoegd het college te autoriseren tot het doen van
uitgaven en het aangaan van verplichtingen.
Autoriseren
Het (door het vaststellen van de begroting) door de raad machtigen van het college tot het doen van uitgaven
en het aangaan van verplichtingen.
B
Balans
Een overzicht van de bezittingen, vreemd en eigen vermogen (activa en passiva) van de gemeente op een
bepaald moment. De balans is onderdeel van de jaarrekening. De balans geeft aan waarin is geïnvesteerd en
hoe deze investeringen zijn gefinancierd. Zowel de activa als het vermogen kunnen verder worden
onderverdeeld.
Baten
Inkomsten die aan een periode zijn toegerekend. De baten in een begrotingsjaar zijn inkomsten die in dat jaar of
een ander jaar hebben plaatsgevonden of zullen plaatsvinden, maar die op het begrotingsjaar betrekking
hebben, omdat hetzij de uitvoering van een taak die tot opbrengsten leidde in het begrotingsjaar plaatsvond,
hetzij omdat het voordeel in het begrotingsjaar plaatsvond. De definitie van baten omvat zowel opbrengsten als
andere voordelen. Zie ook lasten.
Baten en lasten, overzicht van
Inzichtelijke weergave van baten en lasten per programma. Dit overzicht vervult een functie bij de autorisatie van
de baten en lasten en dient daarom integraal te zijn, dat wil zeggen dient alle baten en lasten zoals opgenomen
in het programmaplan te bevatten.
Baten-en lastenstelsel
Een begrotingssysteem dat inhoudt dat alle ontvangsten en uitgaven worden toegerekend aan het
begrotingsjaar waarop zij betrekking hebben.
Baten, incidentele
Baten die bij ongewijzigd beleid en omstandigheden voor maximaal drie jaar vaststaan
Baten, structurele
Baten die bij ongewijzigd beleid en omstandigheden voor meer jaren, in ieder geval meer dan drie jaar, vast
liggen.
BBV
Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten.
Bedrijfsvoering
De activiteiten om beleid te kunnen ontwikkelen en uitvoeren. Vaak deelt men ze in naar: personeel, informatie,
automatisering, communicatie, organisatie, financieel beheer en facilitaire diensten.
Begroting
Een door de raad vastgesteld document dat aangeeft welke beleidsvoornemens de gemeente heeft, welke
activiteiten ter realisatie daarvan moeten worden ondernomen, hoeveel middelen met de realisatie daarvan zijn
gemoeid en uit welke bronnen die middelen afkomstig zijn.
Begroting, financiële
De financiële begroting is onderdeel van de begroting en gaat met name in op de budgettaire aspecten en op
de financiële gevolgen van de beleidsbegroting. De financiële begroting bestaat uit zowel het overzicht van
baten en lasten en toelichting als de uiteenzetting van de financiële positie en toelichting.
Begroting, ontwerp
De opgestelde begroting voor een bepaald begrotingsjaar die aan de raad wordt voorgelegd ter vaststelling.
Begrotingsevenwicht
Geraamde baten en lasten in de begroting zijn gelijk; het begrotingssaldo (resultaat) na bestemming van
reserves is nul.
Begrotingsevenwicht, structureel
De situatie waarin, op basis van bestaand beleid, tenminste het laatste jaar van de meerjarenraming materieel in
evenwicht is.
Begrotingsproces
Voorbereiden, vaststellen, uitvoeren van de begroting en de verantwoording erover in de jaarrekening en
jaarverslag.
Behoedzaamheidreserve
Een gedeelte van de algemene uitkering uit het gemeentefonds, dat vooralsnog niet tot uitkering komt wegens
een onverwachte onderuitputting op de rijksuitgaven.
Belasting
Wettelijk gedwongen bijdrage van particulieren of bedrijven aan de overheid waar tegenover geen rechtstreekse
individuele prestatie van de overheid staat.
216

Belastingcapaciteit
Maximumopbrengst die een gemeente met belastingheffing kan realiseren.
Belastingcapaciteit (resterende)
Het verschil tussen de belastingopbrengst op grond van artikel 12 van de Financiële-verhoudingswet en de in de
begroting geraamde belastingopbrengst.
Beleidsbegroting
Het onderdeel van de begroting waar in het beleid en de activiteiten worden aangegeven. De beleidsbegroting
gaat met name in op de (doelstellingen) van de programma’s en via de zogenoemde paragrafen op belangrijke
onderdelen van het beheer. De beleidsbegroting bestaat uit 1) het programmaplan en 2) de paragrafen.
Bestemmingsreserve
Door de raad voor een specifiek doel gereserveerde middelen. Is een onderdeel van het eigen vermogen.
Zolang de raad de bestemming kan veranderen is er sprake van een vrij aanwendbare (bestemmings)reserve.
Een deel van de bestemmingsreserves kan niet vrij aanwendbaar zijn als sprake is van ‘dekkingsreserves’ of
andere reeds bestaande verplichtingen.
Bestuurlijk belang
Een bestuurlijk belang heeft een gemeente wanneer zij een zetel heeft in het bestuur van een derde
rechtspersoon of als ze een stemrecht heeft.
BTW-compensatiefonds
Rijksfonds waar de gemeenten een bepaald deel van de door hen betaalde BTW kunnen terugvorderen.
Budgetrecht
Het recht van de raad om het college de bevoegdheid te geven voor het doen van uitgaven en het aangaan van
verplichtingen.
C
Clusters (in gemeentefonds)
Beleidsmatige indeling van het verdeelstelsel van het gemeentefonds. Het betreft gemeentelijke taakgebieden
waaraan gelijksoortige gemeentelijke lasten en baten op functieniveau worden toegerekend.
Cofinanciering
Overeenkomst waarbij overheden en eventueel bedrijven afspraken maken over de gezamenlijke financiering
van een investering.
D
Deelneming
Een participatie in een besloten of naamloze vennootschap, waarin de provincies onderscheidenlijk gemeente
aandelen heeft.
Dekking
Houdt in dat bij nieuwe initiatieven ook is aangegeven op welke wijze nieuwe lasten door baten worden
afgedekt.
Dekkingsmiddelen
Middelen die worden aangewend om de lasten in de begroting op te vangen.
Doelmatigheid
Het realiseren van bepaalde prestaties met een zo beperkt mogelijke inzet van middelen. Doelmatigheid wordt
ook wel efficiëntie genoemd.
Doeltreffendheid
De mate waarin de beoogde maatschappelijke effecten van het beleid ook daadwerkelijk worden behaald. Een
ander woord voor doeltreffendheid is effectiviteit.
Doeluitkering
Vergoeding van andere overheidslichamen (veelal het Rijk) bestemd voor een vooraf bepaald en voorgeschreven
doel. Een andere benaming is specifieke uitkering.
Dotaties
Toevoegingen aan reserves en voorzieningen. Toevoegingen aan reserves vinden plaats na resultaat voor
bestemming (via mutaties reserves). Toevoegingen aan voorzieningen vinden plaats ten laste van het functionele
programma (voor resultaat voor bestemming).
E
Efficiency
Zie doelmatigheid
Eigen vermogen
Het eigen vermogen bestaat uit de reserves en het resultaat na bestemming volgend uit de jaarrekening. Het
bedoelde resultaat wordt afzonderlijk opgenomen als onderdeel van het eigen vermogen (zie art 42 BBV).
Exploitatie
De bedrijfseconomische baten en lasten van alle gemeentelijke taken die tot uitdrukking komen in de begroting,
de meerjarenraming en de jaarrekening.
217

F
Financieel belang
Een gemeente heeft een financieel belang indien de middelen die deze ter beschikking stelt, verloren gaan in
geval van faillissement van de verbonden partij en/of als financiële problemen bij de verbonden partij verhaald
kunnen worden op de gemeente.
Financieel beleid
Het financiële beleid omvat de uitgangspunten voor de financiële functie. In de eerste plaats zijn dat de
algemene uitgangspunten en doelen voor de uitoefening, organisatie en werking van de financiële functie en de
daarbij behorende informatie voorziening. Ten tweede gaat het specifiek om uitgangspunten die de budgettaire
ruimte beïnvloeden. Artikel 212 van de Gemeentewet noemt in dat verband drie onderwerpen: richtlijnen voor
de financieringsfunctie, de regels voor waardering en afschrijving van activa en de grondslagen voor de
berekening van de tarieven, heffingen en prijzen die de gemeenten heffen.
Financieel toezicht
Toezicht door de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties of provincie op het structureel in
evenwicht zijn van de begroting en de jaarrekening van de provincie respectievelijk de gemeente, zowel
inhoudelijk als procedureel.
Financiële positie
Het vermogen van gemeenten in relatie tot de exploitatie, met inachtneming van de risico’s. Belangrijk daarbij is
dat het bij de financiële positie uitdrukkelijk gaat om het beeld van de financiën van de gemeente in het recente
verleden (rekeningen), over het begrotingsjaar en de daarop volgende jaren (meerjarenraming).
Financiering
De wijze waarop (geld) middelen worden ingezet om activa aan te schaffen. Financiering kan met eigen
financieringsmiddelen (reserves en voorzieningen) geschieden dan wel met externe financieringsmiddelen
(opgenomen geldleningen).
Financieringstekort- en overschot
Als het totaalbedrag van de financieringsmiddelen kleiner is dan het totaalbedrag van de nog niet afgeschreven
investeringen dan is er sprake van een financieringstekort; is het omgekeerde het geval dan is er sprake van een
financieringoverschot.
G
Gemeentefonds
Het gemeentefonds is een begrotingsfonds met het karakter van algemene middelen dat wordt beheerd door
de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties en de minister van Financiën. Bij wet wordt ten
aanzien van ieder uitkeringsjaar een bedrag aan middelen van het Rijk ten behoeve van het gemeentefonds
afgezonderd. De jaarlijkse ontwikkeling van het gemeentefonds is momenteel gekoppeld aan de jaarlijkse
ontwikkeling van de netto gecorrigeerde rijksuitgaven (samen de trap op, samen de trap af).
Gemeentelijke belastingen
De belastingen die limitatief in de Gemeentewet zijn vermeld.
Gemeentelijke inkomstenbronnen
Algemene en specifieke middelen (gelden) die de gemeente gebruikt om haar taken te bekostigen.
Grondbeleid, actief
Grondbeleid waarbij de gemeente grond koopt, bouwrijp maakt en verkoopt voor eigen rekening en risico.
Grondbeleid, passief
Gemeente stelt alleen bepaalde voorwaarden en laat de grondexploitatie zelf aan de marktsector over.
Grondexploitatie
Een plan van het organisatie onderdeel belast met de verwerving en exploitatie van bouwgronden binnen de
gemeente voor een bepaald gebied.
I
Indemniteitsprocedure
Indexeren
Aanpassing van bedragen vanwege waardevermindering als gevolg van inflatie.
Inflatie
Waardevermindering van het geld. Het teruglopen van de koopkracht van het geld.
Investering
Het vastleggen van vermogen in een object waarvan het nut zich over meerdere jaren uitstrekt.
Investeringen, levensduurverlengende
Investeringen die worden gepleegd ten behoeve van een bestaand actief en expliciet leiden tot een substantiële
levensduurverlenging van betreffend actief. Bijvoorbeeld: het renoveren van een gebouw of het impregneren
van een kademuur.
Investeringen met een economisch nut
Investeringen hebben een economisch nut indien ze verhandelbaar zijn (er een markt voor is) en/of indien ze
kunnen bijdragen aan het genereren van middelen, bijvoorbeeld door het vragen van rechten, heffingen, leges
of prijzen.
218

Investeringen met een maatschappelijk nut
Investeringen die geen economisch nut opleveren (geen middelen genereren en/of verhandelbaar zijn)
bijvoorbeeld in de openbare ruimte zoals wegen, parken en water. Investeringen in activa die geen opbrengsten
genereren maar wel noodzakelijk zijn. Deze investeringen komen bij voorkeur direct in zijn geheel ten laste van
de exploitatie. Het is wel toegestaan om deze investeringen te activeren maar daarbij moet de periode van
activeren zo kort mogelijk zijn en gemaximeerd aan de levensduur van het actief.
K
Kadernota
Een in het voorjaar door de raad vastgestelde nota, waarin de kaders en uitgangspunten van de begroting voor
het komende jaar worden aangegeven. Bij de behandeling van die nota houden de raadsfracties hun algemene
beschouwingen.
Kapitaalgoederen
Goederen die gedurende meerdere jaren nut geven zoals wegen, gebouwen en riolen.
Kapitaallasten
De rente- en afschrijvingslasten van de investering in (een) kapitaalgoed(eren).
Kasgeldlimiet
Een bedrag ter grootte van een percentage van het totaal van de jaarbegroting van het openbare lichaam bij
aanvang van het jaar.
Kosten, indirect
Kosten van de organisatie die aanwijsbaar verband houden met activiteiten tijdens de vervaardiging en die de
vervaardiging mogelijk maken.
Kosten, direct
Kosten die rechtstreeks aan de vervaardiging kunnen worden toegerekend.
Kwijtschelding
Opheffen van de invordering van bijv. een gemeentelijke belasting, omdat de belastingplichtige voldoet aan de
kwijtscheldingsregel die de raad vastgesteld heeft.
L
Lasten
Lasten zijn uitgaven welke aan een periode zijn toegerekend. De lasten in een begrotingsjaar zijn de uitgaven
die in dat jaar of in een ander jaar hebben plaatsgevonden of zullen plaatsvinden, maar die op het
begrotingsjaar drukken, omdat hetzij de uitvoering van een taak die zal leiden tot kosten in het begrotingsjaar
plaatsvond, hetzij omdat het verlies in het begrotingsjaar plaatsvond.
Lasten, incidentele
Lasten die zich bij ongewijzigd beleid en omstandigheden gedurende maximaal 3 jaar voordoen.
M
Materiele activa
Investeringen met een meerjarig economisch nut of met een meerjarig maatschappelijk nut.
Materieel begrotingsevenwicht
De situatie waarin, uitgaande van het bestaand beleid en inclusief nieuw aanvaard beleid:
- alle structurele lasten ten minste worden gedekt door structurele baten
- en incidentele lasten worden gedekt door incidentele baten (waaronder onttrekkingen aan de algemene
reserve).
In deze situatie mogen incidentele lasten wel door structurele baten worden gedekt en dienen de ramingen,
gelet op onder meer de paragrafen en de uiteenzetting van de financiële positie, reëel te zijn. Zie ook formeel
begrotingsevenwicht.
Meerjarenraming
Een meerjarenraming is een begrotingsraming voor ten minste drie op het begrotingsjaar volgende jaren. Wordt
bij de jaarbegroting aan de raad aangeboden en behandeld. Is ook een hulpmiddel voor het begrotingstoezicht.
De meerjarenraming bestaat uit zowel bestaand als nieuw beleid.
Meicirculaire
Circulaire over de verdeling van het gemeentefonds voor vooral het komende begrotingsjaar en de drie jaren
erna. De meicirculaire bevat ook informatie over het lopende jaar. Verschijnt meestal in mei, maar in ieder geval
voor 1 juli.
N
Nota grondbeleid
Door de gemeenteraad vastgestelde nota inhoudende (beleids)uitgangspunten ten aanzien van alle elementen
die in de paragraaf grondbeleid aan de orde moeten komen. Zie paragraaf grondbeleid.
Nota lokale heffingen
219

Door de gemeenteraad vastgestelde nota inhoudende (beleids) uitgangspunten ten aanzien van alle elementen
die in de paragraaf lokale heffingen aan de orde moeten komen. Zie paragraaf lokale heffingen.
Nota verbonden partijen
Door de gemeenteraad vastgestelde nota, inhoudende (beleids) uitgangspunten ten aanzien van alle elementen
die in de paragraaf verbonden partijen aan de orde moeten komen. Zie paragraaf verbonden partijen.
Nota weerstandsvermogen
Door de gemeenteraad vastgestelde nota, inhoudende (beleids) uitgangspunten ten aanzien van alle elementen
die in de paragraaf weerstandsvermogen aan de orde moeten komen. Zie paragraaf weerstandsvermogen.
O
Onderhoud
Uitvoering van preventieve dan wel correctieve maatregelen om een object in goede staat (op een vooraf
bepaald kwaliteitsniveau) te houden of te brengen. Onderhoud valt uiteen in groot onderhoud en klein
onderhoud. Groot onderhoud is onderhoud van veelal ingrijpende aard, ook wel lang-cyclisch onderhoud
genoemd. Klein onderhoud is het onderhoud van geringe omvang dat veelal met een zekere regelmaat
terugkeert, ook wel kort-cyclisch onderhoud genoemd. Het essentiële verschil met investeringen is dat
onderhoud maatregelen betreft die de geplande levensduur niet verlengen.
Onderhoud, groot
Onderhoud betreft de uitvoering van preventieve dan wel correctieve maatregelen om het kapitaalgoed
(gedurende de levensduur) in goede staat te houden of te brengen. Onderhoud valt uiteen in groot onderhoud
en klein onderhoud. Onder groot onderhoud wordt verstaan onderhoud van veelal ingrijpende aard dat over
een (groot) deel van het kapitaalgoed wordt uitgevoerd. Klein onderhoud is het onderhoud dat in het eerste of
het lopende planjaar over een klein gedeelte van het kapitaalgoed wordt uitgevoerd. Onderhoud betreft
maatregelen die de levensduur van het kapitaalgoed niet verlengen. Onderhoudskosten kunnen niet worden
geactiveerd, maar dienen (jaarlijks) ten laste van de begroting te worden gebracht. De kosten van groot
onderhoud kunnen vooraf via een jaarlijkse storting in een voorziening ex artikel 44 van het BBV over de totale
levensduur worden uitgesmeerd.
Onderhoudsplannen
Planning van het onderhoud van kapitaalgoederen met aandacht voor tijd, kwaliteit en geld.
Onderuitputting
Achterblijven van de feitelijke lasten bij de in de begroting opgenomen bedragen.
Onttrekkingen
Beschikken over de reserves ten gunste van het resultaat.
Onvoorzien
Verplicht te ramen bedrag op de begroting voor het opvangen van onontkoombare en onuitstelbare uitgaven
die ten tijde van het opstellen van de begroting nog niet worden voorzien. Het is een post waarop nooit
rechtstreeks betalingen mogen worden gedaan.
Openbare ruimte
De publiekelijk toegankelijke ruimte die gevormd en begrensd wordt door de bebouwde ruimte.
Overhead
Organisatiekosten die niet rechtstreeks kunnen worden toegerekend aan de producten van de organisatie, zoals
lasten management, ICT, P&O, facilitaire zaken, kosten van de accountant, fiscalist en advocaat, leasekosten,
energiekosten, verzekeringen.
P
Paragrafen
Door het BBV voorgeschreven onderdelen van de beleidsbegroting waarin onderwerpen (zie hierna) van belang
voor het inzicht in de financiële positie worden behandeld. De paragrafen bevatten de beleidsuitgangspunten
van beheersmatige activiteiten en de lokale heffingen en vallen daarom onder de beleidsbegroting. Via deze
paragrafen dient de raad ook hier nadrukkelijk zelf de beleidsuitgangspunten vast te stellen. De paragrafen
geven een dwarsdoorsnede van de begroting. Er zijn zeven verplichte paragrafen. In de paragrafen kunnen
bedragen worden genoemd maar ze worden niet apart geautoriseerd. Het gaat in de paragrafen om de
beleidslijnen van beheersmatige aspecten die belangrijk zijn, financieel, politiek of anderszins. De paragrafen zijn
onderdeel van zowel de beleidsbegroting als het jaarverslag.
Paragraaf bedrijfsvoering
Verplicht onderdeel van de beleidsbegroting dat ten minste inzicht geeft in de stand van zaken en de
beleidsvoornemens ten aanzien van de bedrijfsvoering.
Paragraaf financiering
Verplicht onderdeel van de beleidsbegroting met in ieder geval de beleidsvoornemens ten aanzien van het
risicobeheer van de financieringsportefeuille.
Paragraaf grondbeleid
Verplicht onderdeel van de beleidsbegroting dat tenminste de visie bevat op het grondbeleid in relatie tot de
realisatie van de in de begroting opgenomen programma’s, de wijze waarop dat beleid wordt uitgevoerd, de
onderbouwing van de geraamde winstneming, een actuele prognose van de te verwachten resultaten van de
220

totale grondexploitatie en de beleidsuitgangspunten over de reserves voor grondzaken in relatie tot de risico’s
van de grondzaken.
Paragraaf lokale heffingen
Verplicht onderdeel van de beleidsbegroting met uitgangspunten voor de heffing van belastingen en rechten,
de lokale lastendruk en de kwijtschelding.
Paragraaf onderhoud kapitaalgoederen
Verplicht onderdeel van de beleidsbegroting met uitgangspunten voor het in stand houden van
kapitaalgoederen. Er wordt van de kapitaalgoederen in elk geval aangegeven het beleidskader, de uit het
beleidskader voortvloeiende financiële consequenties en de vertaling van de financiële consequenties in de
begroting.
Paragraaf verbonden partijen
Verplicht onderdeel van de beleidsbegroting dat tenminste de visie bevat op de verbonden partijen in relatie tot
de realisatie van de doelstellingen die zijn opgenomen in de begroting en de beleidsvoornemens omtrent de
verbonden partijen.
Paragraaf weerstandsvermogen
Verplicht onderdeel van de beleidsbegroting over de weerstandscapaciteit, waarover de gemeente kan
beschikken om niet begrote kosten te dekken en de risico’s waarvoor geen maatregelen zijn getroffen en die
van materiele betekenis kunnen zijn in relatie met de financiële positie. De paragraaf bevat tenminste een
inventarisatie van de weerstandscapaciteit, een inventarisatie van de risico’s en het beleid omtrent de
weerstandscapaciteit en de risico’s. Zie ook weerstandsvermogen.
Passiva
Vermogensbestanddelen (eigen vermogen (reserves) en vreemd vermogen (voorzieningen en schulden))
Passiva, overlopende
Verplichtingen die in het begrotingsjaar zijn opgebouwd en die in een volgend begrotingsjaar tot betaling
komen, met uitzondering van jaarlijks terugkerende arbeidskosten gerelateerde verplichtingen van vergelijkbaar
volume, de van de Europese en Nederlandse overheidslichamen ontvangen voorschotbedragen voor
uitkeringen met een specifiek bestedingsdoel die dienen ter dekking van lasten van volgende begrotingsjaren
en overige vooruitontvangen bedragen die ten bate van volgende begrotingsjaren komen.
Planning en control
Het sturen en beheersen, benaderd vanuit een systeem waarin de bestaande planningsinstrumenten zijn
ingebed.
Planning en controlcyclus
Via plannen sturing geven aan het beleid en beheer en beheersen, waarbij de planning en control zich voltrekt in
één cyclus.
Programma
Een samenhangend geheel van producten, activiteiten en geldmiddelen gericht op het bereiken van vooraf
bepaalde maatschappelijke effecten, waaraan idealiter indicatoren gekoppeld zijn.
Programmaplan
Het programmaplan bevat per programma de beoogde maatschappelijke effecten, de wijze waarop die effecten
bereikt zullen worden, de raming van baten en lasten (de zogenaamde drie W-vragen: wat willen we bereiken,
wat gaan we daarvoor doen, wat mag het kosten).
Het onderdeel van de beleidsbegroting waarin per programma expliciet wordt ingegaan op de
maatschappelijke effecten, de wijze waarop ernaar gestreefd zal worden die effecten te verwezenlijken en de
raming van baten en lasten. Het programmaplan omvat de te realiseren programma’s, het overzicht algemene
dekkingsmiddelen en het bedrag voor onvoorzien.
R
Rechten
Ook wel retributies genoemd, zijn betalingen die de overheid krachtens algemene regels vordert ter zake van
een concrete door haar in haar functie als zodanig individueel bewezen dienst. Er is daarom een direct
aanwijsbare contraprestatie van de overheid van belang. Deze contraprestatie kan bestaan uit een product of
dienst. Retributies worden onderscheiden in gebruiksrechten, genotsrechten en (gemeentelijke)
vermakelijkheidsrechten.
Renteomslag
Een berekeningsmethodiek waarbij de totale netto rentekosten van zowel de vreemde als de eigen
financieringsmiddelen worden omgeslagen over de totale investeringen.
Renterisiconorm
Het gestelde kader om tot een zodanige opbouw van de leningenportefeuille te komen, dat het renterisico uit
hoofde van renteaanpassingen en herfinanciering van leningen in voldoende mate wordt beperkt. De
renterisiconorm wordt berekend door een vastgesteld percentage te vermenigvuldigen met de totale vaste
schuld bij aanvang van het begrotingsjaar en de daarop volgende drie jaar.
Reserves
Bestanddelen van eigen vermogen die zijn ontstaan door bestemming van overschotten of planmatig zijn
bestemd.
221

Reserves, stille
Het verschil tussen de actuele waarde en de boekwaarde, waarbij de eerste materieel hoger uitvalt dan via de
tweede. Stille reserves kunnen onderdeel uitmaken van de weerstandscapaciteit.
Resultaat
Saldo van baten en lasten in de begroting of de jaarrekening.
Resultaat na bestemming
Het resultaat voor bestemming plus de toevoegingen aan de reserves minus de onttrekkingen aan de reserves.
Resultaat voor bestemming
Saldo van baten en lasten van de programma’s, de algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien bij de begroting.
Het resultaat voor bestemming is bij de jaarrekening hetzelfde, maar dan zonder onvoorzien.
Risico’s
Kans op gevaar of schade met financieel gevolg van substantiële omvang.
Risicobeheer
Systematisch in kaart brengen van de risico’s en het treffen van maatregelen om de (financiële) gevolgen te
minimaliseren en/of op te kunnen vangen.
Risicomanagement
De gestructureerde beheersing van het risico dat een organisatie om financiële dan wel niet- financiële redenen
de beleidsdoelen niet of niet volledig realiseert dan wel slechts met niet-begrote kosten en/of niet binnen de
geplande tijd.
S
Single information Single audit
Geen aparte verantwoording over specifieke uitkeringen maar gebruikmaken van het eigen jaarverslag en
gebruikmaken van de reguliere controle van de jaarrekening door de accountant.
SiSa
Afkorting van Single information Single audit
Solvabiliteit
De verhouding tussen eigen vermogen en vreemd vermogen. Een toename van deze ratio geeft aan dat de
gemeente minder afhankelijk wordt van vreemd vermogen. Tevens zegt deze verhouding iets over de mate
waarin de gemeentebegroting gevoelig is voor rente ontwikkeling.
Specifieke middelen
Middelen te besteden aan een specifiek omschreven taak, dus niet vrij besteedbaar, zoals algemene uitkeringen
en “rechten”.
Specifieke uitkeringen
Vergoeding van andere overheidslichamen (veelal het Rijk) bestemd voor een vooraf bepaald en voorgeschreven
doel. Een andere benaming is doeluitkering.
Subsidie
Niet vrij te besteden bedrag maar is gekoppeld aan activiteiten waarover achteraf in enigerlei vorm
verantwoording moet worden afgelegd; de subsidiegever wil achteraf weten hoe het geld is besteed en welke
effecten daarmee zijn bereikt.
T
Taakstelling
Vaak gebruikte omschrijving voor de opdracht tot bezuinigingen, terwijl (nog) geen concrete maatregelen zijn
genomen.
Tegenvaller
Onverwachte (niet begrote) stijging van lasten en/of daling van baten.
Toezicht, repressief
De toezichtsvorm die van toepassing is als de begroting niet onder het imperatief of het facultatieve preventieve
toezicht valt. De begroting en de begrotingswijzigingen krijgen rechtskracht zonder afhankelijk te zijn van een
besluit tot goedkeuring.
Toezichthouder (financieel)
Het bestuursorgaan dat op grond van enige wettelijke bepaling is belast met het toezicht op de financiën van
een openbaar lichaam. Gedeputeerde staten is op grond van artikel 203 e.v. van de Gemeentewet belast met
het toezicht op het structureel sluitend zijn van de begroting en jaarrekening van de gemeente.
Treasury
Engelse term voor het vakgebied rond in- en uitgaande geldstromen, en hun kosten, opbrengsten en risico’s.
Ook het organisatie onderdeel belast met treasury.
U
Uitgaven
De kosten worden toegerekend aan de periode waarin ze worden betaald.
Uitkering
222

Een inkomensoverdracht waarvoor geldt dat over de besteding achteraf geen verantwoording moet worden
afgelegd.
V
Vaste schuld
Schuld met een looptijd van minimaal 1 jaar.
Verantwoording
Informatie van het college aan de raad in de vorm van de jaarstukken over of en hoe de gestelde doelen zijn
gerealiseerd en wat dit heeft gekost.
Verbonden partijen
Een privaatrechtelijke of publiekrechtelijke organisatie waarin de gemeente een bestuurlijk en financieel belang
heeft. Voor het hebben van een financieel belang is het niet per se nodig dat de gemeente een bedrag ter
beschikking stelt aan de verbonden partij. Zij heeft ook een financieel belang indien financiële problemen bij de
verbonden partij op de gemeente kunnen worden verhaald.
Verdeelmaatstaven
Maatstaven ter verdeling van de algemene uitkering die rekening houdt met kostenverschillen door sociale en
fysieke structuur en centrumfunctie en met de mogelijkheid om eigen inkomsten te genereren.
Vervangingsinvesteringen
Sloop en vervanging van een deel van een object, inclusief maatregelen ter verbetering van het functioneren van
het bestaande object.
Voorzieningen
Afgezonderde vermogensbestanddelen (vreemd vermogen) die gevormd worden wegens a) verplichtingen en
verliezen waarvan de omvang op de balansdatum onzeker is doch redelijkerwijs te schatten; b) risico’s waarvan
de omvang op de balansdatum onzeker is doch redelijkerwijs te schatten; c) fluctuaties in kosten (gelijkmatige
verdeling van kosten) op te vangen; d) nog niet bestede middelen die specifiek besteed moeten worden, voor
zo ver zijnde bijdragen van andere overheidslichamen.
Vreemd vermogen
Betreft bestaand verplichtingen van de gemeente die voortkomen uit gebeurtenissen in het verleden, waarvan
de afwikkeling naar verwachting resulteert in een uitstroom van middelen uit de gemeente. Vreemd vermogen
van gemeenten kan worden onderverdeeld in vaste en vlottende schulden, voorzieningen en overlopende
passiva.
W
Weerstandscapaciteit
Bestaat uit middelen en mogelijkheden waarover de provincie of gemeente beschikt om niet begrote kosten,
die onverwachts en substantieel zijn, te dekken zonder dat dit ten koste gaat van de uitvoering van bestaande
taken.
Weerstandscapaciteit (incidenteel)
Het vermogen om onverwachte eenmalige tegenvallers op te kunnen vangen, zonder dat dit invloed heeft op de
voortzetting van taken op het geldende niveau. De middelen die dat vermogen bepalen zijn:
- de algemene reserve en de reserves waaraan de raad een bestemming heeft gegeven die kan worden
gewijzigd
- de in de begroting opgenomen ramingen voor onvoorziene uitgaven voor zover hier nog geen
bestemming aan is gegeven
- het incidentele rekeningsaldo dat nog niet aan de algemene reserve is toegevoegd
- de stille reserves, voor zover deze op korte termijn materieel te maken zijn.
Weerstandscapaciteit (structurele)
Het vermogen om onverwachte tegenvallers structureel in de lopende begroting op te vangen, zonder dat dit
ten koste gaat van de uitvoering van de bestaande taken. De middelen die dat vermogen bepalen zijn:
- de resterende belastingcapaciteit
- de in de begroting opgenomen ramingen voor structurele (dus cumulatief geraamde) onvoorziene
uitgaven voor zover hier nog geen bestemming aan is gegeven
- het structurele rekeningsaldo voor zover nog niet in de begroting verwerkt.
Weerstandsvermogen
Is de omvang van de weerstandscapaciteit in relatie tot de geïnventariseerde risico’s.
223

5.14 Kerngegevens
A. Sociale structuur 1-1-2006 1-1-2007 1-1-2008 1-1-2009 1-1-2010
Inwoners
Totaal aantal inwoners 140.260 141.368 142.857 144.043 145.334
0 - 4 jaar 8.718 8.542 8.480 8.421 8.343
5 – 19 jaar 24.922 25.370 25.618 25.841 26.188
20 – 65 jaar 86.539 86.999 87.842 88.285 88.762
65 en ouder 20.081 20.457 20.917 21.496 22.041
Aandeel niet westerse allochtonen als % totale bevolking 15,5% 16,0% 16,5% 17,0% 17,4%
Sociaal economische gegevens in % van de bevolking
van 15-64 jaar
Totale bevolking 15-64 jaar 94.418 95.137 96.128 96.642 97.277
Arbeidsongeschiktheid 10% 10,5% 10% 9,1% 6,6%
Werkloosheid (niet werkende werkzoekenden) 5,6% 5,5% 3,8% 3,7% 5,1%
Bijstandsgerechtigden 3% 3% 2,6% 2,5% 2,4%
WW-uitkeringen 2,5% 2,4% 1,9% 1,4% 2,6%
Periodiek bijstandsgerechtigden
Wet Werk en Bijstand (WWB)
Inkomensvoorzieningen Oudere Arbeidsongeschikten
2.824 2.866 2.499 2.389 2.311
Werknemers en Zelfstandigen (IOAW/IOAZ) 110 81 27 39 50
Aantal tewerkgestelde inwoners in de sociale
werkgemeenschappen 494 475 476 479 499
Aantal werkzame personen naar sectoren in % van
totaal aantal werkzame personen
Medio
2006
Medio
2007
Medio
2008
Medio
2009
224
Medio
2010
Totaal aantal werkzame personen 48.747 48.882 50.726 52.195 52.640
landbouw 1% 1% 1% 1% 1%
industrie 18% 17% 16% 16% 16%
bouw 10% 10% 11% 11% 10%
Handel, horeca, recreatie en reparatie 20% 20% 19% 18% 20%
vervoer en communicatie 6% 6% 6% 6% 6%
zakelijke diensten 18% 16% 19% 20% 18%
niet-commerciële diensten 27% 30% 28% 28% 29%
totaal 100% 100% 100% 100% 100%
B. Fysieke structuur
Gebruik gronden in % van totaal oppervlakte 2000 2006 2008 2010
Totaal oppervlakte in hectare: 8.305 8.320 8.304 8.302
Landbouw 43% 38% 43% 43%
Recreatie 5% 5% 5% 5%
Bebouwd 26% 32% 31% 31%
Water 11% 12% 11% 11%
Bossen en natuurlijk terrein 6% 5% 6% 6%
Overig 10% 9% 5% 5%

Lengte van wegen (in km) 2006 2007 2008 2009
Totaal 580 580 588 593
Gemeentelijke en waterschapswegen 537 537 538 550
Provinciale wegen 27 27 27 27
Rijkswegen 16 16 16 16
Woningvoorraad 1-1-2007 1-1-2008 1-1-2009 1-1-2010
Aantal woningen 61.170 61.516 62.196 63.422
Aandeel huurwoningen 50% 50% 47% 46,7%
Aandeel koopwoningen 50% 50% 53% 53,3%
Woonschepen 265 232 191 199*
Woonwagens 69 59 80 23*
* voorlopig cijfer op basis van GBA 1-1-2010
C. Financiële kerngegevens (Bedragen x € 1.000)
Rekening
2008
Rekening
2009
Begroting
2010
225
Begroting
2011
Saldo lasten en baten -10.712 -10.622 0 0
Algemene reserves 22.062 15.645 16.456 16.456
Inkomsten gemeentefonds -137.249 -142.223 -163.145 -158.381
opbrengst OZB -24.184 -25.306 -26.156 -26.960
Omvang gemeentebegroting 453.634 470.659 409.488 397.525
Bronnen: Team Onderzoek & Statistiek, CBS, Vestigingenregister, UWV, CWI, Backoffice
Sociale Zaken, Jaarverslag Baanstede, WOZ (bewerking O&S), GBA (bewerking O&S)