“Is het wat je weet, of is het wie je kent?”

Strawn geeft toe dat het analytische model een vereenvoudiging is van haar theoretische
model. Bovendien stelt ze vast dat, in tegenstelling tot de verwachtingen op basis van
het theoretische model, meer sociaal kapitaal niet automatisch betekent meer
participatie aan levenslang leren. Deelname aan verschillende soorten leeractiviteiten
veronderstelt namelijk verschillende soorten verklaringspatronen. Ook blijkt sociaal
kapitaal opnieuw een begrip te zijn met meervoudige dimensies die niet eenvoudig te
meten zijn. Niet alleen moet er een onderscheid gemaakt worden tussen de structurele
en de interpretatieve dimensie van sociaal kapitaal, ook is het blijkbaar noodzakelijk om
de verschillende soorten structurele dimensies van sociaal kapitaal als aparte
verklaringsvariabelen te behandelen. Deze dimensies correleren niet alleen anders met
levenslang leren naargelang de leeractiviteit, ook slaagde Strawn er niet in om een
latente variabele te creëren voor de verschillende structurele dimensies van sociaal
kapitaal. Bovendien is de constructie van de variabele type netwerk, een van deze
structurele dimensies, twijfelachtig. Strawn geeft niet voldoende duidelijk weer hoe zij tot
deze verschillende types komt en geeft geen empirische onderbouwing voor haar stelling
dat de mate van ondersteuning en ‘leverage’ samenhangt met het type netwerk noch
voor haar stelling dat alleen individuen in open netwerken in aanraking kunnen komen
met verschillende soorten discoursen. Tenslotte kunnen we ons de vraag stellen of het
haalbaar is dat een bepaald individu twintig personen kent die hij of zij minstens één
keer per maand ontmoet. De dimensies ‘aantal contacten’ en ‘dichtheid of de mate
waarmee deze contacten elkaar kennen en tegelijkertijd samen iets doen’ kunnen ook
samenhangen: hoe meer contacten men heeft, hoe kleiner de kans dat men met elk van
deze contacten afzonderlijk een ontmoeting heeft. Ook de operationalisatie van de
interpretatieve dimensie van sociaal kapitaal is discutabel. Hoewel niet geheel duidelijk is
welke items uiteindelijk meegenomen worden in bijvoorbeeld vertrouwen ten opzichte
van onderwijsinstellingen, kunnen we uit haar presentatie afleiden dat de indicatoren die
het discours van de gemeenschap of netwerk waartoe het individu behoort meet en de
indicatoren die het discours van het individu zelf meet werden samengevoegd. Met
andere woorden, met de operationalisering veronderstelt Strawn dat het discours van de
gemeenschap gelijk is aan dat van het individu en dat er maar 1 soort discours over
participatie aan levenslang leren mogelijk is, ook binnen het open netwerk. Dit gaat in
tegen haar veronderstelling dat een individu met verschillende soorten discours te maken
kan krijgen en zo haar of zijn eigen discours vormt. Bovendien mogen we ons de vraag
stellen of er gedifferentieerd dominant discours kan bestaan. Impliciet stelt Strawn dat
het dominante discours, dat van de heersende of dominante klasse/gemeenschap,
onderschrijft dat participatie aan levenslang leren positief is. Maar we kunnen
veronderstellen dat bepaalde groepen mensen een andere boodschap via hun werkgever,
38