2010 – 2011, nummer 1 - Thauma

Van de redactie
Thauma vernieuwd
Lectori salutem,
De Thauma is vanaf heden geheel
vernieuwd. Niet alleen het schitterende
design is nieuw, met dank aan Miriam
Tijs en Marius Grootveld, ook de opbouw
is anders geworden. De Thauma heeft
een hoofdartikel en thema gekregen.
Het hoofdartikel in dit nummer is een
interview met filosoof Ray Brassier over
het speculatief realisme. Dank aan Nikola
Andonovski voor zijn prestatie in deze!
We hopen nog veel te kunnen verwachten
van dit talent. Het thema van deze editie
is ‘filosofie op de middelbare school’.
Zo is er een interview met Sijmen
Bastmeijer, docent filosofie aan een
middelbare school, alsmede een artikel
van Channa van Dijk, een middelbare
scholier, over hun favoriete vak ‘filosofie’.
Samen met een verslag van Jordy Hesselink,
deelnemer aan het LAPP-Top programma
van de Universiteit Leiden, ontstaat er een
beeld van filosofie op de middelbare school
- evenals de overgang naar filosofie op de
universiteit.
Voor al diegenen die deze overgang al
hebben gemaakt, heeft Jojanneke Scheepers
een brief geschreven aan de eerstejaars.
Haar brief wordt gevolgd door de afdeling
‘recensies en boekbesprekingen’. Erik
Weynschenk heeft een filosofische recensie
geschreven van de film ‘Det sjunde
inseglet’ van Ingmar Bergman. Daarnaast
heeft Auke Briek een verhandeling over
Heideggers Sein und Zeit ingestuurd. Dit
betekent dat ook de serieuze filosofie - als
vanouds - niet zal worden geschuwd in
de Thauma. Een oude Thauma-traditie
die ook deze editie weer wordt voortgezet,
is de rubriek “Het beslissende boek”. Deze
rubriek is ditmaal verzorgd door dr. Göran
Sundholm, die - hoe kan het ook anders
- Wittgenstein’s Tractatus behandelt.
Tenslotte valt te lezen wat Klaas de Pater
van Baudrillard vindt, en wat Anne van
Zilfhout’s gedachte is over het nieuwe boek
van Frans de Waal: Een tijd voor empathie.
Het darwinisme vormt in deze Thauma een
subthema, want ook de eerste polemische
tekst, van de hand van Norbert Peeters,
betreft het darwinisme. Killing an Arab van
aio Bart Karstens, en de reactie van Rado
Vleugel op Aziz Abdalli's artikel in de vorige
Thauma, zijn eveneens polemisch van
aard. Polemos pater pantóon moet men
maar denken. Iets luchtiger van aard
is de berichtgeving uit den verre: Esther
de Paauw vertelt over haar studietijd in
Amerika, en Deborah Klaassen deelt ons
mee wat haar inspireerde tot het schrijven
van haar eerste boek: een roman die zich
afspeelt in Londen. Thauma feliciteert
Deborah - oud Thauma-hoofdredactrice
- met haar debuut! Het nieuwe verhaal
van Naomi Boekwijt, het schrijftalent
dat de tweede prijs behaalde in de
kerstverhalenwedstrijd van Mare, heet:
Herumspringen. De sublieme waanzin van
Tante Sophia is het laatste artikel in de rij,
en het gedicht Dämmerung van Trakl sluit
deze Thauma stemmig af.
De redactie wenst eenieder veel leesplezier!
Interview
“Philosophy is not science’s under-labourer”
An interview with Ray Brassier
Nikola Andonovski
“Speculative realism” is the buzzword
reverberating in Continental philosophy
circles with a vigor unseen since the era
of ‘deconstruction’. Originally coined for a
2007 conference at Goldsmith’s, Speculative
Realism (SR) is less a designation for a
homogeneous philosophical movement
than an umbrella term for a
group of closely related
philosophical projects
sharing a common
enemy. The enemy –
picturesquely dubbed
‘correlationism’ by
SR pioneer Quentin
Meillassoux – is “the
idea according to
which we only ever
have access to the
correlation between
thinking and being,
and never to either
term considered apart
from the other” 1. This (on
SR accounts) standard position
has been the reigning dogma of
20th century Continental philosophy, from
post-Kantian philosophies of representation
to Heideggerian ontologizations of the
human ‘lifeworld’. Taking its cue from the
paralyzing impasses of this standard view,
Speculative Realism defines itself as an
attempt to step out of that “correlationist
deadlock” and question both the Kantian
restrictions of philosophical access and
the phenomenological privileging of
human experience. This imperative has
been a shibboleth of the philosophies of
SR’s front row quartet: of the speculative
overcoming of correlationism in the works
of Meillassoux and Ian Hamilton Grant, of
the resolute nihilism of Ray Brassier, as
well as of the object-oriented ontology of
Graham Harman.
Here we welcome Ray Brassier, the
‘godfather’ of Speculative Realism and the
author of Nihil Unbound: Enlightenment
and Extinction (2007). Brassier,
currently a professor at the
American University in
Beirut, has been a staunch
defender of metaphysical
realism and one of the
most vocal advocates
of the scientific
disenchantment
of the world. In
his debut book, a
fascinating dialogue
with philosophers
as diverse as Sellars,
Churchland and
Gilles Deleuze, he
champions nihilism as
“a necessary consequence
of the coruscating potency of
reason, and hence an invigorating
vector of intellectual discovery” 2.
Brassier’s re-thinking of the relationship
between thought and reality is as much
of a challenge to cognitive “radical
embodiment” theories as it is to
Continental orthodoxy. We asked Ray about
his general views on philosophy, as well as
about some of the specific aspects of his
work.
Ray, the last 150 years can easily be seen
as a process of gradual relinquishing of
philosophical territory. First, ontology to
physics, then (naturalized) epistemology
to psychology, and most recently even
ethics to the proponents of the new neo-