Korte Verklaring der Heilige Schrift DE KLEINE PROFETEN

Godswoord tot hun bemoediging.
Men lette erop, dat de schrijftrant hier minder schools-nauwkeurig is, dan wij in geschreven stukken
gewoon zijn. In vs. 2 is gezegd, dat het woord der HEEREN door den dienst van Haggai uitging als
volgt. Men zou dus nu aanstonds verwachten [17] de door Haggai tot het volk gesproken woorden. In
plaats daarvan geeft vs. 2 de woorden, door den HEERE tot Haggai gesproken. Intussen deelt de
auteur daardoor toch vanzelf ook mede, wat Haggai gesproken heeft. Zijn mededeling is dus
duidelijk genoeg, mits men hem maar niet al te schools aan de letter houdt. Men vergelijke ook Jona
2:1 vv.
De profeet richt zich — vs. 4 .— speciaal tot hen, die den tempel van Salomo hebben gekend; daar
de verwoesting hiervan nog geen 70 jaar geleden was, konden er nog zulken in leven zijn. Aan dezen
dus, die "dit huis nog in zijn vroegere heerlijkheid" hebben gezien, stelt hij de vraag: "en hoe ziet gij
het nu? is het niet als niets in uw ogen?" 1 Haggai weet, dat de vergelijking tussen het verleden en
het heden zich aan sommige toeschouwers vanzelf opdringt. Vier weken zijn er verlopen, sinds men
(op den 24en der 6e maand, 2:la) den tempelbouw weer ter hand genomen had. Waarschijnlijk
waren dit slechts drie werk-weken, want al was alleen op den eersten en op den achtsten dag alle
arbeid verboden, toch is wel waarschijnlijk, dat de tempelbouw gedurende het feest stilstond. In
ieder geval: ver gevorderd kan de arbeid nog niet zijn geweest. Maar er was toch een begin en het
aanschouwen van dat nieuwe begin deed licht de gedachten, vooral van de oudere generatie, vol
weemoed teruggaan naar de zoveel glorievoller dagen van Salomo's tempel. Zo was het óók geweest
bij het leggen van den grondsteen, Ezra 3:12; en een dergelijke stemming veronderstelt ook Haggai
thans bij de oudste generatie. Die herbouw schijnt hun, vergeleken bij wat verwoest werd, "als
niets". Men denke hierbij zowel aan hetgeen ze er reeds van zagen (de afmetingen, ten dele
misschien ook het reeds aangebrachte ordinaire hout van Juda's bergen, dat allicht mede moest
dienen om het cederhout te vervangen), als aan wat zij, op grond van de hun bekende
omstandigheden, ervan verwachten konden: waar zou men bv. het goud vinden, waarmede
Salomo's tempel getooid was geweest?
5, 6 Tegenover deze ontmoedigende gedachten stelt nu de profeet de vertroostende Godsbelofte.
Na Zerubbabel en Jozua noemt hij "al gij volk des lands", een uitdrukking, waarmede hier 2 blijkbaar
wordt bedoeld het Joodse volk ("volk" dan genomen als de "massa" in onderscheiding van de
hoofden, die afzonderlijk zijn genoemd, vgl. Zach. 7:5). Zij allen worden opgewekt "moed te
scheppen" (of: sterk, [18] goedsmoeds te zijn), en het werk dapper voort te zetten; want — en hier
wordt herhaald de belofte van 1 :13 —:de HEERE is met hen. Vs. 6 werkt dit nog nader uit. Vooreerst
herinnert de HEERE aan het bij den Sinai door Hem met Israel gesloten verbond (eigenl. staat er:
"het woord"; uit het volgende: "dat Ik met u sloot" wordt echter duidelijk, dat "woord" hier aanduidt
het verbond, dat door het woord der Goddelijke toezegging is tot stand gekomen). Van dit verbond
zegt de HEERE — zo onze in de vertaling weergegeven opvatting juist is — dat Hij daaraan zal
gedenken, en dienovereenkomstig dus met Israel zal zijn. En: "mijn Geest staat in uw midden". Men
vgl. Jes. 63:10 vv., waar gezegd wordt, dat de HEERE in de woestijn (en ook nog in Kanaän) zijn
heiligen Geest gaf in Israels midden; en dat die Geest hen door de woestijn naar Kanaän leidde, vgl.
Neh. 9:20. We zullen hierbij allereerst aan Mozes en andere leidslieden moeten denken, aan wie die
Geest bijzonder was geschonken; maar de uitdrukking heeft nog verdere strekking, en zegt geheel in
het algemeen, dat die Geest door zijn inwerking op de leidslieden, en voorts door heel zijn
ondoorgrondelijke Goddelijke werkzaamheid, Israels eigenlijke Leidsman was. Evenzo zal ook thans
die Geest in Israels midden werken, en tot den tempelbouw kracht, bezieling en bestiering schenken,
1 Haggai spreekt dus eigenlijk niet van twee tempels, maar van één, met twee verschijningsvormen; m. a. w. de
herbouwde tempel is voor hem de voortzetting van den verwoesten.
2 Evenzo Zacharia 7:5. Daarentegen wordt in Ezra 4:4 de uitdrukking gebruikt tot aanduiding van de half-
Heidense bevolking der omgeving, speciaal de Samaritanen, zie Inleiding; vgl. ook Ezra 10:2 en Neh. 10:32,
waar "volk" in het meervoud staat, en Ezra 9:1 en Neh. 9:30, waar beide woorden in het meervoud staan.
10