Untitled

Pieter Pourbus, Plan van
de Duinenabdij, 1580
Brugge, Stedelijke Musea
inv. nr. 0. 1534
Gedetailleerd plan van de
'middeleeuwse' abdij in Koksijde,
misschien gemaakt in functie van
een lotere heropbouw
De deuringangen en de zo
vindingrijke natuurstenen
omlijstingen geven
toegang tot de besloten
cisterciënzerwereld
De abdij Ten Duinen in Brugge
Duinenabdij, in Antonius
Sanderus, Flandria
lllustrata, Keulen, 164 1
Gent, Universiteitsbibliotheek
Wellicht gebaseerd op goedgekeurde
bouwplannen, met de
oorspronkelijk geplande grote
abdijkerk
'Dat schoon en vermoert dooster van Duynen,
twelcke aen alle mensen dient tot
verwondering he'
De e igen lij ke bouwgesch ieden is van de n ieuwe
Du inenabdij reconstrueren bl ijft een o runogel ij ke
opdracht o mdat de bouwre keningen u it de per iode van
abt Ca mp ma ns n iet bewaard z ijn. Hoogstwaarsch ijnl ij k
berust de afbee ld ing van de ab clij in An ton ius Sa nderus'
Flandria Illustrata (1641) op reële ontwerpen of goedgeke
urde bouwplannen. Oo k de naa m van de bouw meester
is niet be kend. We licht was hier een talentvo l Brugs
me ester aan het wer k d ie een beroep deed op be kwa me
me ester- metselaars en meester-t immerl ie den uit de stad.
De monn iken l ieten oude bouw mater ia len , af ko mst ig
van de abdijru ïne in Ko ks ijde en de gesloopte ab clij Ter
Doest in Lissewege, aanvoeren en verwer ken in de
nieuwbouw. Grote, well icht dert iende-eeuwse mo efen,
zijn overa l her kenbaar en in de ke lders werden zu ilen
hergebru ikt. Als natuursteen werd vooral n ieuwe
A vennesteen gebru ikt.
Het grootse ontwerp voorzag onder meer de bouw
van een grote en kle in e pandgang en woonvleugels, een
afzonder lijk gebouw me t de refter en de bibliothee k, een
gasten kwart ier en een mo nu mentale ke rk me t toren.
Een o mhe ining muur diende de abd ij van de bu it enwereld
af te s lu iten. Het ontwerp was du idel ij k
ge ïn sp ireerd op het id eaalp lan van de c isterc iënzers.
In de per iode 1628-1642 werd de grote pandgang
me t de abts kapel als ke rn van de abd ij gereal is eerd.
Aansluitend werden aan de oost- en zuidzijde kloostervleuge
ls van dr ie bouwlagen hoog opgetro kken. Aan de
noordzijde kw am een gebouw van twee bouwlagen en
aan de westz ijde werd een gebouw me t en kel een
ge lij kv loerse verd iep ing opgetro kken . De monu mentale
refter me t daarboven de bibl iothee k bouwde me n
Jo odrecht op die zu idvleugel, er en kel van gesche iden
door een atr iu m. Op de zu idoosthoe k kwam een
car il lontoren me t 26 kl okken. Monastie ke architectuur
van hoge kw al ite it . Slechts één vleugel van de gep lande
kle in e pandgang werd gereal iseerd, aans lu itend op de
bestaande construct ie van het oude refugiu m van Ter
Doest. De dood van de dyna mische Ca mp ma ns in 1642
en de econo mische neergang ver klaren de bouwstop die langer dan een eeuw duurde en de droo m van
Ca mp mans onvoltoo id liet. OPENBAAR KUNSTBEZIT IN VlAANDEREN 2002/2 7