Van eiland naar wij-land - Steunpunt Diversiteit en Leren

VAN EILAND NAAR WIJ-LAND DEEL 1
Vanuit een partnerschapsmodel bekeken, stellen
we volgende uitgangspunten voor:
– De school is de ‘pedagogisch verantwoordelijke’
om de relatie te initiëren en in goede banen te
leiden. Zij creëert de kansen voor een goede samenwerking
en gedeeld begrip.
– Het partnerschap tussen gezin en school is een
samenspel tussen en met drie actoren: ouder,
school en leerling.
– Een krachtige relatie ouder-leerling-school is
zich bewust van de aanwezige verschillen tussen
de drie actoren.
– De school creëert de ruimte om ieders rol en
verantwoordelijkheid, verschillende perspectieven
en visies bespreekbaar te maken. Zij
zorgt voor een vertrouwenswekkend klimaat
waarin er onderhandeling mogelijk is over die
perspectieven.
2. De leerling als actor
Loyaliteiten
We hebben het in de hele inspiratiegids over de
samenwerking tussen school en ouders. Maar we
willen toch beginnen met even de leerling centraal
te stellen, omdat die soms wat uit het vizier blijft.
In de beschreven driehoeksverhouding spelen immers
‘onzichtbare krachten’ mee die de toon van
het samenspel bepalen. Eén daarvan is de loyaliteit
die tussen ouder en kind speelt.
“ Bij spijbelende leerlingen horen we soms de
uitleg: “Als mijn vader zegt dat ik thuis moet blijven,
dan moet ik thuis blijven. Dan kan ik niet
naar school”.
De existentiële loyaliteit tussen ouders en hun
kind is een sterke kracht en één die in de meeste
gevallen onverbreekbaar is. Als we de school aanduiden
als pedagogisch verantwoordelijk voor de
samenwerking, dan hoort zij dit als uitgangspunt
en gegevenheid te aanvaarden.
“Indien de school van ouders coalitie of bondgenootschap
verwacht in plaats van partnerschap,
komen de ouders in een loyaliteitsdilemma. Het
8
vertrouwen van hun tiener is voor hen en voor hun
kind heel belangrijk. De leerling moet thuis zijn eigen
verhaal kunnen vertellen.” (Gavel, 2006, p.1)
Maar jongeren kennen ook een loyaliteit naar
hun school toe.
“Indien de leerling een goede band heeft met de
school wil hij ook loyaal zijn aan zijn school, zijn leraren,
zijn klasgenoten. Als ouders en school samen
de zorg delen voor het welzijn en de toekomst van
de leerling, krijgt de jongere de ruimte om te groeien
en zich te binden. De driehoek wordt dynamisch
als er voor de drie partijen winst is.” (Gavel, 2006, p.1)
Het is eigen aan de leeftijd van opgroeiende jongeren
dat zij deze loyaliteiten willen veiligstellen.
Vertrouwen en goede communicatie zijn cruciaal.
“Betekent communicatie tussen hun ouders en
de school voor hen winst of verlies? Wat gaan ze
over mij vertellen? Hoe gaan leraren over mijn ouders
denken? Mijn ouders kiezen altijd partij voor
de school… Welk advies gaat de school aan mijn
ouders geven? Hoe gaan mijn leraren om met vertrouwen
dat ik in hen had?
Als leerlingen echter ervaren dat communicatie
van de school met hun ouders voor hen winst
betekent, dat zij in die communicatie een centrale
rol spelen en dat zij de kans krijgen om die communicatie
te sturen zodat veiligheid gegarandeerd
wordt, zal de situatie niet alleen voor de leerling
winst inhouden maar ook voor de ouders en de
school.” (Gavel, 2006, p. 1 e.v.)
“ Het vertrouwen van de leerling in hoe en wat
wij naar zijn ouders communiceren is nodig. Bovendien
mag je geen machtspositie aan de leerling
geven. Als er zaken aan het mislopen zijn,
moet je zelf met die ouders contact opnemen. Je
kunt dat niet van een leerling verwachten. Hoe
was je zelf op die leeftijd? Ik heb zelf ook nog
slechte rapporten achtergehouden! Dus als je
drie nota’s in een agenda schrijft en je neemt geen
contact met ouders, ben je volgens mij fout bezig.
Als die leerling voelt dat je niet met zijn ouders
communiceert, dan kun je na de eerste nota twee
valse handtekeningen verwachten.