a&mr 10 2010 middelkoop - VluchtelingenWerk Nederland

vloeden (r.o. 97). Advocaat-Generaal Mengozzi heeft in zijn
conclusie van 1 juni 2010 meer factoren expliciet benoemd
die bij de beoordeling zouden moeten worden betrokken
(para. 78). 4 Het lijkt mij dat deze evengoed in de beoordeling
moeten worden betrokken, nu het Hof duidelijk aangeeft dat
het niet heeft bedoeld een limitatieve opsomming te geven.
Het Hof bepaalt derhalve dat een individuele beoordeling
moet worden verricht en geeft ook aan dat alle mogelijke
subjectieve en objectieve factoren moeten worden beoordeeld
voordat kan worden aangenomen dat artikel 12 lid 2
sub b en c DRi van toepassing zijn. Het is de vraag of het
Nederlands beleid (paragraaf C4/3.11.3.3 Vc), waarin onder
meer is vastgelegd dat artikel 1F Vv kan worden tegengeworpen
indien de Minister heeft bepaald dat aan bepaalde categorieën
van personen binnen een organisatie voortaan 1F Vv
moet worden tegengeworpen, in overeenstemming is met
deze volstrekte individuele beoordeling die het Hof vereist. Ik
denk hierbij bijvoorbeeld aan het beleid om alle (onder-)officieren
van de Afghaanse staatsveiligheidsdienst KhAD/WAD
ten tijde van het communistisch regime 1F Vv tegen te werpen.
Weliswaar bestaat in theorie de mogelijkheid dat de
vreemdeling aannemelijk kan maken dat sprake is van een
significante uitzondering op deze regel, maar het stellen van
deze regel lijkt mij moeilijk houdbaar vanwege de zo expliciete
en ondubbelzinnige individuele beoordeling die het Hof
voorschrijft.
Ook wordt volgens het huidige beleid direct beoordeeld of
een persoon kan worden uitgesloten, terwijl het Hof lijkt te
bepalen dat eerst moet worden beoordeeld of iemand in
principe kwalificeert als vluchteling.
Het antwoord op vraag 2 vind ik niet verbazend. Het Hof
bepaalt dat het niet vereist is dat de persoon een actueel
gevaar voor de lidstaat vormt teneinde artikel 12 lid 2 sub b
of c DRi te kunnen toepassen (r.o. 103-105). Het Hof verwijst
hierbij naar de doelstelling van deze bepaling en die van artikel
1F sub b en c (hetzelfde geldt mijns inziens voor 1F sub
a) Vv, namelijk te voorkomen dat personen die ernstige misdrijven
hebben begaan hun strafrechtelijke verantwoordelijkheid
kunnen ontlopen en om personen van de vluchtelingenstatus
uit te sluiten die deze bescherming onwaardig zijn. Dit
laat overigens onverlet dat zoals het Hof in r.o. 101 overweegt
voor toepassing van artikel 14 lid 4 sub a en artikel 21
lid 2 DRi wel sprake moet zijn van een actueel gevaar. Ook
voor toepassing van richtlijn 2004/38 bij EU-onderdanen
geldt dat sprake moet zijn van een actueel gevaar voor de
openbare orde en dat verwijzing naar toepasselijkheid van
artikel 1F Vv in die zaken niet automatisch een actueel
gevaar oplevert.
In de laatste drie antwoorden bepaalt het Hof onder meer dat
geen verdere evenredigheidstoetsing hoeft plaats te vinden,
omdat de bevoegde instantie reeds voordat tot de vaststelling
van artikel 12 lid 2 sub b of c DRi is gekomen, alle
omstandigheden die de daden en de situatie van de persoon
kenmerken, in de beoordeling heeft betrokken (r.o. 109).
Expliciet bepaalt het Hof overigens dat met toepassing van
artikel 12 lid 2 DRi geen standpunt wordt ingenomen over de
vraag of de persoon kan worden uitgezet naar het land van
herkomst (r.o. 110).
Ten slotte antwoordt het Hof dat artikel 3 DRi zich er niet
tegen verzet dat een verblijfsvergunning wordt verleend aan
de persoon die op grond van artikel 12 lid 2 DRi van de
vluchtelingenstatus is uitgesloten, zo lang duidelijk is dat het
geen vluchtelingenstatus (of subsidiaire beschermingstatus)
is (r.o. 118-121). In Nederland kan de vreemdeling nu na tien
jaar 3 EVRM-uitzettingsbeletsel worden uitgenodigd door de
IND om een aanvraag voor een vergunning op grond van artikel
3.4 lid 3 Vb in te dienen. Hierbij gelden de voorwaarden
dat geen zicht is op verandering binnen niet al te lange termijn,
en dat de vreemdeling aannemelijk heeft gemaakt dat
hij niet naar een derde land kan. Bovendien moet sprake zijn
van zeer bijzondere omstandigheden. De uitzonderingssituatie
die Nederland voor ogen heeft, kan op basis van deze uitspraak
gerelativeerd worden. Immers, het Hof geeft hier aan
dat een vergunning kan worden verleend aan iemand die is
uitgesloten op grond van artikel 12 lid 2 DRi, zolang het maar
geen vluchtelingenstatus (of subsidiaire beschermingstatus)
is.
Een mooie uitspraak die eindelijk Europese verduidelijking
geeft over toepassing van de uitsluitingsclausules. •
MARIEKE VAN EIK | MR. M. VAN EIK IS ADVOCAAT BIJ BÖHLER
ADVOCATEN TE AMSTERDAM.
NOTEN
1 HvJEU (Grote kamer), 9 november 2010, C-57/09, C-101/09 (B en D), ve10001978.
(Deze uitspraak zal in JV 2011/1 verschijnen; red.).
2 Richtlijn inzake minimumnormen voor de erkenning van onderdanen van derde landen
en staatlozen als vluchteling of als persoon die anderszins internationale bescherming
behoeft, en de inhoud van de verleende bescherming, 29 april 2004, 2004/83/EG,
ve04001791.
3 Bijlage bij gemeenschappelijk standpunt 2001/931/GVBV, ve07000394.
4 Conclusie A-G, 1 juni 2010, t.a.v. HvJEU, C-57/09, C-101/09 (B. en D), ve10000780.
A&MR 2010 Nr. 10 - 547