a&mr 10 2010 middelkoop - VluchtelingenWerk Nederland

More documents

Recommendations

Info

Vraag & antwoord Specialisten uit het Vreemdelingenrecht geven antwoord op een vraag uit de praktijk. Wat kun je als advocaat doen tegen een dreigende uitzetting, als de gekozen route niet veilig is? Cliënt is een uitgeprocedeerde asielzoeker en dreigt nu op een bepaalde datum te worden uitgezet naar zijn land van herkomst. De gekozen route is echter mogelijk gevaarlijk, gezien de slechte veiligheidssituatie in de regio waar naartoe de betrokkene concreet zal worden uitgezet. Uitzetting op deze manier zou in strijd kunnen zijn met artikel 3 EVRM. Wat kun je als advocaat doen tegen deze uitzetting? Een vraag als deze is actueel voor asielzoekers uit Somalië en Irak. Het gaat dan om uitzettingen via Mogadishu respectievelijk Bagdad. Je kunt in een dergelijk geval aan diverse proceduremogelijkheden denken. De drie belangrijkste laat ik hier de revue passeren. (Opties die hier verder niet aan de orde komen zijn die van een civiel kort geding en die van procedures bij het Antifoltercomité en het VN-Mensenechtencomité. 1 ) 1 Bezwaar op grond van artikel 72 lid 3 Vw met een vovo-verzoek Het systeem van de Vreemdelingenwet volgend, is de meest voor de hand liggende procedure het indienen van een bezwaarschrift op grond van artikel 72 lid 3 Vw. Omdat dit bezwaarschrift als zodanig niet tot opschorting van de uitzetting leidt, zal connex daaraan bij de rechtbank een verzoek om een voorlopige voorziening moeten worden ingediend. Normaliter zal dit een ‘spoed-vovo’ 2 moeten zijn, omdat ook het indienen van dit vovo-verzoek voor de minister geen aanleiding hoeft te zijn om een pas op de plaats te maken. Het is onomstreden dat de wijze van uitzetten (inclusief de gekozen route) kan worden aangevochten middels een procedure op grond van artikel 72 lid 3. 3 Een belangrijk nadeel van deze procedure is dat ook als het vovo-verzoek wordt toegewezen en/of het bezwaarschrift gegrond wordt verklaard, de betrokkene nog altijd geen aanspraak kan maken op opvang op grond van de Rva. 4 Een ander nadeel is, dat deze procedure an sich niet kan leiden tot de verlening van een verblijfsvergunning. Daarvoor zal uiteindelijk een (asiel)aanvraag moeten worden ingediend. 2 Een nieuw asielverzoek Een andere procedure waaraan gedacht kan worden is het indienen van een nieuwe asielaanvraag. Bij die aanvraag zal dan (onder andere) als novum moeten worden ingebracht, dat de minister inmiddels een keuze heeft gemaakt voor de bestemming bij uitzetting naar het land van herkomst en dat de uitzetting gezien die keuze onrechtmatig is. De vraag of op deze basis een nieuwe asielaanvraag kan worden ingediend is evenwel nog niet definitief beantwoord. Daarbij speelt de kwestie of in het kader van een asielaan- 548 - A&MR 2010 Nr. 10 vraag de wijze van uitzetten wel aan de orde kan worden gesteld. Volgens twee recente uitspraken van rechtbank Den Bosch dient de minister bij de beoordeling van asielaanvragen ook – indien bekend – de route te betrekken via welke de asielzoeker het land van herkomst zou binnen komen in geval van uitzetting. 5 Of de Afdeling het daarmee eens is moet echter nog worden afgewacht. 6 Er is Afdelingsjurisprudentie volgens welke de wijze van uitzetting niet hoeft te worden betrokken bij de beoordeling van een asielverzoek als het om dreigende uitzetting naar een derde land gaat, 7 maar de zaak ligt mogelijk anders als het de route naar het land van herkomst betreft. Ook als we aannemen dat vanwege de geplande route een nieuwe asielaanvraag kan worden ingediend, betekent dat nog niet dat de asielzoeker steeds voor een asielstatus in aanmerking komt als uitzetten via deze route onrechtmatig is. De minister zal immers bij de beoordeling van deze asielaanvraag ook mogen betrekken of er wellicht andere, wel veilige uitzettingsmogelijkheden zijn. Wanneer veilige terugkeer op eigen gelegenheid wel mogelijk is, maar uitzetten niet, is dat evenwel geen goede reden voor afwijzing van de asielaanvraag. Uit Afdelingsjurisprudentie over de meeromvattende beschikking blijkt, dat bij de beoordeling van de asielaanvraag ook moet worden betrokken of de asielzoeker veilig kan worden uitgezet in geval hij niet zelfstandig vertrekt. 8 Het indienen van een nieuwe asielaanvraag leidt niet per definitie tot opschorting van de uitzetting. De minister moet hierover een aparte beslissing te nemen. 9 Als de minister de uitzetting ondanks de nieuwe asielaanvraag wil doorzetten, zal de advocaat terzijde alsnog een bezwaarschrift ex artikel 72 lid 3 plus een vovo-verzoek moeten indienen, zoals boven omschreven. 3 Verzoek om een interim measure resp. klacht bij het EHRM Een derde mogelijkheid is een verzoek aan het EHRM om een interim measure te treffen vooruitlopend op een klacht. Deze mogelijkheid bestaat alleen als er sinds de laatste beslissing in de nationale procedure nog niet meer dan zes maanden zijn verstreken. 10 Het is evident dat ook de wijze van uitzetting zich leent voor een procedure bij het EHRM, als daarbij artikel 3 EVRM dreigt te worden geschonden. Een aandachtspunt bij het starten van zo’n procedure in Straatsburg is het vereiste dat de nationale rechtsmiddelen moeten zijn uitgeput. 11 Wordt dit vereiste niet tegengeworpen in de situatie dat de betrokkene de asielprocedure niet had voortgezet tot een uitspraak van de Raad van State? En als hij/zij dat wel had gedaan, wordt dan niet tegengeworpen dat
de asielprocedure niet ging over de nu gekozen route en dat deze dus nog niet in een procedure bij de nationale rechter aan de orde is geweest? Als we mogen afgaan op een interim measure die op 16 augustus 2010 (nr. 46538/10) werd getroffen, stelt het EHRM in een dergelijk geval niet de voorwaarde dat de nationale rechtsmiddelen zijn uitgeput. Het betrof een Noord-Somaliër die dreigde te worden uitgezet via Mogadishu. De advocaat had bij het verzoek om de interim measure betoogd, dat niet in hoger beroep was gegaan in de asielprocedure, omdat nog werd verondersteld dat de betrokkene naar Noord-Somalië zou moeten terugkeren en niet via Mogadishu zou worden uitgezet. De President van het EHRM had bij het treffen van de interim measure kennelijk oog voor de bijzondere situatie waarin deze asielzoeker zich nu bevond. Een overweging om te kiezen voor een verzoek om een interim measure is, dat de betrokkene in geval van een toegewezen interim measure blijkens een Afdelingsuitspraak 12 rechtmatig verblijf heeft en bovendien op grond van artikel 3 lid 3 onder l Rva 2005 in aanmerking komt voor opvang. Wanneer het EHRM een klacht van een asielzoeker die dreigt te worden uitgezet gegrond verklaart, heeft die asielzoeker daarmee nog geen verblijfsvergunning. Juist in het geval dat de klacht primair betrekking had op de wijze van uitzetten is het voorstelbaar dat de minister er ook na gegrondverklaring aan zal vasthouden dat geen asielstatus hoeft te worden toegekend. Als de minister geen alternatieven ziet voor het gekozen uitzettingstraject ligt het echter in de rede dat wel een asielstatus wordt verleend. Vanuit het EHRM zijn ‘Handvatten voor het indienen van een Rule 39 (interim measure) verzoek’ opgesteld. 13 Bij de keuze van een procedure uit de hierboven vermelde opties moet uiteraard ook worden ingeschat hoe de kansen op een positief resultaat inhoudelijk liggen. Het is dus zaak om de jurisprudentie van het EHRM en de Nederlandse vreemdelingenrechter over de betreffende regio (en uitzettingen via die regio) naast elkaar te leggen. Daarbij is tevens van belang dat het EHRM alleen toetst aan artikel 3 EVRM (en eventueel artikel 8 EVRM), terwijl de nationale rechter ook toetst aan andere rechtsnormen. De uitzetting is een vorm van bestuursdwang in de zin van artikel 5:21 Awb 14 en moet daarom aan de normen voldoen die voor bestuursdwang gelden. Zo dient het bestuursorgaan bij de uitzetting zorgvuldig te werk gaan. Tenslotte nog dit: men kan ook kiezen voor een strategie waarbij eerst de ene procedure en dan zo nodig de andere procedure tegen de dreigende uitzetting wordt gevoerd, tenminste als daar nog genoeg tijd voor is 15 • GEERT LAMERS | MR. G. LAMERS IS CONSULENT ASIELPROCEDU- RE BIJ VLUCHTELINGENWERK NEDERLAND NOTEN 1 Zie hierover A.M. Reneman, ‘Kroniek Uitstel en Vertrek’, NAV 2009, p. 327-328, par. 3.5 en par. 3.6. 2 In geval van grote spoed dient men contact op te nemen met het CIV-piket in Haarlem, telefoonnummer 023-5126728, om na te gaan welke rechtbank hiervoor piketdienst heeft. 3 Een aantal betrekkelijk recente voorbeelden uit de jurisprudentie is Vzr. Haarlem 23 augustus 2010, AWB 10/29364 (Somalië); Vzr. Dordrecht 15 september 2009, AWB 09/10247 (Irak), ve10000166; Vzr. Roermond 7 augustus 2009, AWB 09/27082 (Irak) en Vzr. Assen 3 maart 2009, AWB 09/5766 (Irak). 4 De betrokkene is niet langer een asielzoeker in de zin van art. 1 Rva 2005 en behoort ook niet tot de categorieën die daarmee worden gelijkgesteld in art. 3 lid 3 Rva 2005. 5 Rb. Den Bosch (MK) 14 oktober 2010, AWB 09/45943 (Somalië), ve10001798 en Rb. Den Bosch 25 oktober 2010, AWB 10/34337 (Somalië), ve10001887. Vergelijk ook Rb. Haarlem 14 december 2009, AWB 09/42945, waar het over uitzetting via een derde land ging. 6 De minister heeft hoger beroep ingesteld tegen Rb. Den Bosch (MK) 14 oktober 2010 (zie vorige noot). 7 Zie voor deze jurisprudentie A.M. Reneman, ‘Kroniek Uitstel en Vertrek’, NAV 2006, p. 214-215, par. 2.4. 8 ABRvS 2 maart 2005, nr. 200500781/1, NAV 2005/108 m.nt. Andebrhan, JV 2005/160, ve05000433. 9 Zie art. 3.1 Vb: uitzetting blijft achterwege tenzij de nieuwe aanvraag naar het voorlopig oordeel van de minister een herhaalde aanvraag betreft. Zie verder de uitwerking in par. C 14/4.1 Vc, ve10001000. 10 Zie art. 35 lid 1 EVRM. 11 Zie art. 35 lid 1 EVRM. Dat dit vereiste niet altijd wordt tegengeworpen blijkt uit de Salah Sheekh-uitspraak, JV 2007/30 m.nt. B.P. Vermeulen, ve07000049 (EHRM 11 januari 2007, nr. 1948/04). 12 ABRvS 25 mei 2004, nr. 200400863/1, JV 2004/277 m.nt. Boeles, ve04000965. 13 Het betreffende document van 3 mei 2010 staat op Vluchtweb (Rechtsmiddelen en klachten/ Internationaal procederen/ Europees Hof (…) ). 14 Zie ABRvS 29 mei 2001, nr. 200101994/1, JV 2001/166, ve01000118; AB 2001/266. 15 Zie Vzr. Dordrecht 11 februari 2009, AWB 09/4312, geciteerd in A.M. Reneman, ‘Kroniek Uitstel en Vertrek’, NAV 2009, p. 331, par. 5.4. A&MR 2010 Nr. 10 - 549
Page 1 and 2: IN DIT NUMMER ONDER ANDERE: Aardig
Page 3 and 4: Inhoud nummer 10 Artikelen 508 Gelo
Page 5 and 6: Dit betekent dat er dus eigenlijk t
Page 7 and 8: Ik maak hierbij het voorbehoud dat
Page 9 and 10: Tijdens het gehoor wordt duidelijk
Page 11 and 12: moslim bent, en aan de andere kant
Page 13 and 14: inspectie over 2009, waarvan de aut
Page 15 and 16: werknemers en de deugdelijkheid van
Page 17 and 18: Deze uitspraak was opmerkelijk omda
Page 19 and 20: verblijf, moet worden ingediend, ma
Page 21 and 22: nen de nareistermijn van drie maand
Page 23 and 24: is wegens ernstige geweldsdelicten,
Page 25 and 26: e orde een doorslaggevende rol spee
Page 27 and 28: Artikel PIETER BOELES | PROF. MR. P
Page 29 and 30: Doordat de signalering voorkomt in
Page 31 and 32: humanitaire of andere redenen. Dat
Page 33 and 34: hier de aandacht. Het gaat (a) om d
Page 35 and 36: alleen met de medewerking van de vr
Page 37 and 38: Ons advies is weliswaar niet binden
Page 39 and 40: wordt er steeds de nadruk op gelegd
Page 41 and 42: estuursorgaan tot de conclusie komt
Page 43: vloeden (r.o. 97). Advocaat-Generaa
Page 47 and 48: een vestigingsalternatief in begins
Page 49 and 50: lia, and other places of forced mig
Page 51 and 52: Column Het dubbele paspoort en de i

a&mr 10 2010 middelkoop - VluchtelingenWerk Nederland

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?