Pleidooi voor betrokkenheid - PurSang 2010-3

Ruud Lubbers (1939) was na een carrière in het bedrijfsleven en de
politiek (onder meer als Minister van Economische Zaken), van 1982
tot 1994 minister-president van Nederland.
Na zijn terugtreden uit de politiek richtte hij zich op vraagstukken
rond globalisering. Tussen 1995 en eind 2000 was hij hoogleraar
Globalisering aan de Universiteit van Tilburg. Ook was hij visiting
professor aan de John F. Kennedy School of Government, aan
Harvard University.
Van 2001 tot 2005 was hij Hoge Commissaris voor de Vluchtelingen
bij de UNHCR.
Tegenwoordig zet hij zich in als activist voor het behoud van het
milieu, multiculturalisme, het terugdringen van kernwapens en een
positieve benadering van allochtonen en vluchtelingen, onder meer
als voorzitter van de Stichting Vluchtelingstudenten UAF.
Meer informatie: www.ruudlubbers.nl, www.uaf.nl,
www.earthcharter.nl.
Ruud Lubbers in zijn appartement met uitzicht over de Maas in gesprek met Constant Korthout
wereld “buiten”. ‘Toen ik me met globalisering bezig ging houden, ontdekte
ik al snel: je hebt de primaire globalisering, en een aspect daarvan
is een terugslag, de rebound.
‘Er is inspiratie in de samenleving nodig
om de vrees voorbij te komen’
Want globalisering, vaak komt het ook neer op Amerikanisering, dat
drukt op je. Mensen gaan daar tegen reageren. Ze worden bang. Ze gaan
tijd stoppen in hun roots, in hun identiteit. Ik voorspelde toen al: de
primaire globalisering produceert de rebound. En ik zie het gebeuren. Als
je ziet wat er is veranderd, alleen al de laatste jaren. We leven in een tijd
van vrees. Fortuyn... Verdonk... Wilders. Die spelen daarop in.’
Hij ziet het als een stevig probleem. ‘Het bestuur schiet tekort in de aanpak.
Het gaat niet voorbij. Er moet inspiratie komen in de samenleving
om die vrees voorbij te komen.’ Maar waar moet die inspiratie vandaan
komen? Veel aandacht is gericht op de korte termijn, legt hij uit, en
dat helpt de zaken niet. ‘In de moderne tijd vormen economie, politiek
en media een soort Bermudadriehoek waarin waarden naar beneden
worden getrokken. We verdisconteren waarden in de economie, politici
werken bij de dagkoers van de stemmen en de electorale cyclus, de
media vercommercialiseren, het gaat om de kijkcijfers.’
De fotograaf vraagt, voorzichtig tussendoor: ‘Zou u íets naar links willen
schuiven?’ Ruud Lubbers, ad rem: ‘Dat vragen ze mijn hele leven al.’
Vreugdevol
Constant Korthout vraagt zich af: ‘U heeft in uw tijd als Hoge Commissaris
veel ellende gezien. Maakte u dat somber?’
Ruud Lubbers: ‘Nee. Vluchtelingen zijn sterke mensen, daar kun je juist
kracht uit putten. Daar komt bij, ik ben een optimist. Ik ben een Handvest
van de Aarde-man. Dat Earth Charter draait om rechtvaardigheid,
solidariteit, duurzaamheid. De laatste zinsnede van het Handvest is:
‘... en de vreugdevolle viering van het leven’.
Coverstory PurSang 1|2011 19
Constant Korthout is naast zijn functie als Chief Financial Officer
en Chief Risk Officer onder andere voorzitter van de Raad van
Commissarissen van Vidomes, een woningbouwcorporatie in de regio
Haaglanden. Daarnaast is hij vice-voorzitter van de Raad van Toezicht
van het Sint Franciscus Gasthuis in Rotterdam en lid van de Raad van
Toezicht van Stichting HCO, een onderwijsadviesbureau voor scholen
in Den Haag en omgeving.
Betrokkenheid wordt denk ik in de toekomst alleen maar belangrijker. In
de tijd dat ik de politiek verliet, was globalisering een onderwerp. Als Jan
Peter Balkenende nu, na zijn premierschap, achter zijn bureau gaat zitten
lezen, denkt hij waarschijnlijk: ‘Wat schrijven mensen toch veel over
betrokkenheid. Wat is betrokkenheid, waarom ligt het op tafel?’ Het feit
dat u bij mij langskomt en over het thema wilt praten, zegt ook al iets.’
Korthout: ‘Betrokkenheid is een hele tastbare waarde, valt me op. Van
de vier kernwaarden van Van Lanschot is betrokkenheid de waarde waar
mensen het snelst voor zichzelf inhoud aan kunnen geven. Het gaat om
oprechte interesse in mensen.’
Lubbers, hardop denkend: ‘Betrokkenheid is iets dat diep gaat. Het is ook
intuïtief. Hoe verhoud je je tot mensen? Hoe benader je vraagstukken?
Daar gaat het om. Betrokkenheid wil zeggen dat je ergens iets mee hèbt.
Als mensen me vragen hoe ze leiding moeten geven, zeg ik trouwens
altijd: luisteren.’
‘Betrokkenheid geeft diepgang aan relaties,’ concludeert Korthout,
‘of dat nu intern of extern is. En luisteren is daarbij inderdaad nog veel
belangrijker dan spreken.’ _____________________________________________
Ruim zestig jaar geleden werd de Stichting voor Vluchteling-Studenten
UAF opgericht. Nederlandse universiteiten reageerden hiermee
op de vlucht van studenten en wetenschappers uit Tsjecho-Slowakije,
die aan de communistische overheersing wilden ontkomen. Het UAF
startte met het werven van fondsen om deze talentvolle vluchtelingen
te kunnen ondersteunen bij hun studie in Nederland. Sinds 1948
heeft het UAF vele duizenden vluchtelingen uit talloze landen kunnen
ondersteunen bij hun studie en het vinden van passend werk, waardoor
zij een waardevolle bijdrage konden leveren aan de Nederlandse
samenleving. Dankzij de financiele bijdrage van 25.000 donateurs
kunnen zij nu aan het werk als arts, ingenieur, econoom, verpleegkundige
of kunstenaar. Zie voor meer informatie www.uaf.nl.