VAN STROHALM TOT STRATEGIE - Politie & Wetenschap

leven, is nog onbekend. Net zoals onduidelijk is of mensen de voorkeur zullen geven aan
triple play van eenzelfde aanbieder of toch liever voor elke dienst een aparte leverancier
kiezen. Wel is zeker dat de digitalisering en de fragmentarisering de informatievoorziening in
onze samenleving sterk zullen veranderen.
1.7 'Opsporingsberichtgeving' door burgers
Werd hierboven vooral het accent gelegd op de invloed van techniek op ons gedrag, het
omgekeerde vindt ook plaats. Zo hebben burgers de mogelijkheden van internet onder meer
gebruikt voor hun eigen opsporingsactiviteiten. Vooral vanuit de Verenigde Staten kwamen
initiatieven daarvoor overgewaaid.
Een bekend voorbeeld is de website waarop gegevens van vermiste personen en dan vooral
kinderen kunnen worden geplaatst. Die website wordt in de Verenigde Staten onderhouden
door het National Centre for Missing and Exploited Children. Het initiatief vond in een groot
aantal landen weerklank. Ook ons land sloot zich aan bij het internationale netwerk. Het
ministerie van Justitie opende in 1999 bij het KLPD een website voor vermiste kinderen. In
2001 kwam daar een website voor vermiste personen bij.
Naast het gebruik van internet bij de opsporing van vermiste kinderen/personen bestaat er
sinds de jaren 1970 in de Verenigde Staten ook nog een bredere vorm van opsporing door
burgers, namelijk de 'crime stoppers'. Dit zijn oorspronkelijk lokale, particuliere initiatieven
waaraan burgers anoniem tips over misdrijven kunnen doorgeven. Vaak werken daarbij
allerlei lokale organisaties samen, waaronder nieuwsmedia en politie, en worden er door
particulieren beloningen uitgeloofd. Alhoewel deze organisaties vaak ontstaan zijn in het
internetloze tijdperk, weten zij de mogelijkheden van het nieuwe medium goed te gebruiken.
De honderden lokale 'crime stoppers' zijn verenigd in de “Crime Stoppers United States Int.
Inc.”. De beweging wordt gefinancierd door bijdragen van burgers en vooral van bedrijven.
De successen worden op de websites breed uitgemeten 12 .
Het idee van 'crime stoppers' vond wereldwijd weerklank, met name in Engelstalige landen.
Onderzoek naar de ervaringen met crime stoppers is desondanks schaars. Een van de
weinige onderzoeken betreft de sinds 1987 bestaande “Crime Stoppers Victoria” (of CSV) in
Australië 13 . Die organisatie is gebaseerd op een gezamenlijke inspanning van
gemeenschap, politie en media, met aan het hoofd een bestuur van vrijwilligers. Het
politiekorps van de deelstaat Victoria bezet de telefooncentrale en zorgt voor het ontvangen
en verwerken van de tips. Nieuwsmedia zorgen voor publiciteit.
Het onderzoek naar Crime Stoppers Victoria maakt gebruik van een beperkt onderzoek naar
de Britse “Crimestoppers Trust”. Die is opgezet als een nationale liefdadigheidsinstelling met
een professionele staf en honderden vrijwilligers. Binnen het landelijk verband zijn er
regionale afdelingen die nauw samenwerken met bedrijfsleven en overheid/politie. De
benodigde fondsen worden per regio verworven uit zowel particuliere als publieke bronnen.
De politie draagt bij door personeel en vooral door het gratis ter beschikking stellen van haar
call-centers voor de verwerking van tips.
Deze drie 'crime stoppers' organisaties kunnen met elkaar worden vergeleken op een
continuüm dat loopt van een volledig particulier initiatief tot een volledige overheidsdienst.
Daartussenin ligt dan het public-private-partnership. Om te bepalen in welke richting een
organisatie tendeert, kan vooral gekeken worden naar de bestuursvorm en naar de
financiering. Zo is bij de Amerikaanse crime stoppers het bestuur in handen van lokaal
actieve burgers. Bij de Engelse vorm wordt het nationale bestuur gevormd door personen
met een nationale faam. In de Australische variant lijken 'gewone' burgers weer meer invloed
te hebben. De financiering varieert ook. In de Verenigde Staten zijn het burgers en vooral
12 zie de website “c-s-i.org” van Crime Stoppers International, Inc., met een groot aantal links naar andere
crime stoppers.
13 Deze paragraaf is gebaseerd op het onderzoek van Dennis Challinger, zie aldaar
16