hart en vaten leerlingenreader - CLZ vaklokalen
hart en vaten leerlingenreader - CLZ vaklokalen
hart en vaten leerlingenreader - CLZ vaklokalen
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
2.2 Homeostase<br />
Het lichaam is <strong>en</strong>orm goed in staat om al zijn process<strong>en</strong> goed te regel<strong>en</strong> <strong>en</strong> te zorg<strong>en</strong> dat alles<br />
netjes binn<strong>en</strong> de normale gr<strong>en</strong>z<strong>en</strong> blijft. Dit heet ‘homeostase’: de eig<strong>en</strong>schap van het lichaam om<br />
inw<strong>en</strong>dige stabiliteit te handhav<strong>en</strong>.<br />
Dit gebeurt door middel van<br />
negatieve feedback system<strong>en</strong><br />
(figuur 2-3). S<strong>en</strong>sors houd<strong>en</strong><br />
variabel<strong>en</strong> in de gat<strong>en</strong> <strong>en</strong> als<br />
de variabel<strong>en</strong> buit<strong>en</strong> de<br />
gr<strong>en</strong>z<strong>en</strong> rak<strong>en</strong> wordt de<br />
effector geactiveerd die de<br />
gereguleerde variabel<strong>en</strong><br />
bijstur<strong>en</strong>. Als we bijvoorbeeld<br />
teveel vocht verliez<strong>en</strong> gaan<br />
we automatisch minder urine<br />
mak<strong>en</strong> <strong>en</strong> dan krijg je dorst.<br />
Als je lichaam te warm wordt,<br />
ga je zwet<strong>en</strong>. Als je<br />
bloedsuikerspiegel te laag<br />
wordt krijg je honger.<br />
Allemaal reacties die er voor<br />
zorg<strong>en</strong> dat de inw<strong>en</strong>dige<br />
stabiliteit wordt gehandhaafd.<br />
Pas als je orgaansystem<strong>en</strong><br />
niet meer in staat zijn<br />
homeostase te bewar<strong>en</strong> word<br />
je ziek of kun je zelfs kom<strong>en</strong><br />
te overlijd<strong>en</strong>.<br />
Het <strong>hart</strong> is hierop ge<strong>en</strong><br />
uitzondering. Als je je<br />
inspant, zal je <strong>hart</strong> sneller<br />
gaan klopp<strong>en</strong> om je spier<strong>en</strong><br />
van meer voedingstoff<strong>en</strong> te<br />
voorzi<strong>en</strong>.<br />
Figuur 2-3. Negatief feedback systeem<br />
Dit zijn korte termijn aanpassing<strong>en</strong>, maar ook lange termijn aanpassing<strong>en</strong> zijn belangrijk. Als<br />
je bijvoorbeeld vaak sport zal je <strong>hart</strong> groter word<strong>en</strong> <strong>en</strong> de <strong>hart</strong>spier dikker, zodat er meer<br />
bloed kan word<strong>en</strong> gepompt per <strong>hart</strong>slag.<br />
Alle verschill<strong>en</strong>de orgaansystem<strong>en</strong> werk<strong>en</strong> sam<strong>en</strong> om de homeostase te handhav<strong>en</strong>. Het constant<br />
houd<strong>en</strong> van de bloeddruk wordt bijvoorbeeld geregeld door het <strong>hart</strong>, de bloedvat<strong>en</strong> <strong>en</strong> de nier<strong>en</strong>.<br />
Zou de bloeddruk te laag word<strong>en</strong>, dan kan er ge<strong>en</strong> bloed <strong>en</strong> dus ook ge<strong>en</strong> zuurstof naar de<br />
organ<strong>en</strong> getransporteerd word<strong>en</strong>.<br />
Het <strong>hart</strong> is de pulser<strong>en</strong>de pomp die het bloed door de vat<strong>en</strong> naar de verschill<strong>en</strong>de organ<strong>en</strong> in het<br />
lichaam pompt. Het <strong>hart</strong> is e<strong>en</strong> holle spier met vier compartim<strong>en</strong>t<strong>en</strong> (figuur 2-5). Bij vrijwel alle<br />
zoogdier<strong>en</strong> vormt het <strong>hart</strong> 0.6% van het lichaamsgewicht.<br />
13