16.09.2013 Views

hart en vaten leerlingenreader - CLZ vaklokalen

hart en vaten leerlingenreader - CLZ vaklokalen

hart en vaten leerlingenreader - CLZ vaklokalen

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

2.2 Homeostase<br />

Het lichaam is <strong>en</strong>orm goed in staat om al zijn process<strong>en</strong> goed te regel<strong>en</strong> <strong>en</strong> te zorg<strong>en</strong> dat alles<br />

netjes binn<strong>en</strong> de normale gr<strong>en</strong>z<strong>en</strong> blijft. Dit heet ‘homeostase’: de eig<strong>en</strong>schap van het lichaam om<br />

inw<strong>en</strong>dige stabiliteit te handhav<strong>en</strong>.<br />

Dit gebeurt door middel van<br />

negatieve feedback system<strong>en</strong><br />

(figuur 2-3). S<strong>en</strong>sors houd<strong>en</strong><br />

variabel<strong>en</strong> in de gat<strong>en</strong> <strong>en</strong> als<br />

de variabel<strong>en</strong> buit<strong>en</strong> de<br />

gr<strong>en</strong>z<strong>en</strong> rak<strong>en</strong> wordt de<br />

effector geactiveerd die de<br />

gereguleerde variabel<strong>en</strong><br />

bijstur<strong>en</strong>. Als we bijvoorbeeld<br />

teveel vocht verliez<strong>en</strong> gaan<br />

we automatisch minder urine<br />

mak<strong>en</strong> <strong>en</strong> dan krijg je dorst.<br />

Als je lichaam te warm wordt,<br />

ga je zwet<strong>en</strong>. Als je<br />

bloedsuikerspiegel te laag<br />

wordt krijg je honger.<br />

Allemaal reacties die er voor<br />

zorg<strong>en</strong> dat de inw<strong>en</strong>dige<br />

stabiliteit wordt gehandhaafd.<br />

Pas als je orgaansystem<strong>en</strong><br />

niet meer in staat zijn<br />

homeostase te bewar<strong>en</strong> word<br />

je ziek of kun je zelfs kom<strong>en</strong><br />

te overlijd<strong>en</strong>.<br />

Het <strong>hart</strong> is hierop ge<strong>en</strong><br />

uitzondering. Als je je<br />

inspant, zal je <strong>hart</strong> sneller<br />

gaan klopp<strong>en</strong> om je spier<strong>en</strong><br />

van meer voedingstoff<strong>en</strong> te<br />

voorzi<strong>en</strong>.<br />

Figuur 2-3. Negatief feedback systeem<br />

Dit zijn korte termijn aanpassing<strong>en</strong>, maar ook lange termijn aanpassing<strong>en</strong> zijn belangrijk. Als<br />

je bijvoorbeeld vaak sport zal je <strong>hart</strong> groter word<strong>en</strong> <strong>en</strong> de <strong>hart</strong>spier dikker, zodat er meer<br />

bloed kan word<strong>en</strong> gepompt per <strong>hart</strong>slag.<br />

Alle verschill<strong>en</strong>de orgaansystem<strong>en</strong> werk<strong>en</strong> sam<strong>en</strong> om de homeostase te handhav<strong>en</strong>. Het constant<br />

houd<strong>en</strong> van de bloeddruk wordt bijvoorbeeld geregeld door het <strong>hart</strong>, de bloedvat<strong>en</strong> <strong>en</strong> de nier<strong>en</strong>.<br />

Zou de bloeddruk te laag word<strong>en</strong>, dan kan er ge<strong>en</strong> bloed <strong>en</strong> dus ook ge<strong>en</strong> zuurstof naar de<br />

organ<strong>en</strong> getransporteerd word<strong>en</strong>.<br />

Het <strong>hart</strong> is de pulser<strong>en</strong>de pomp die het bloed door de vat<strong>en</strong> naar de verschill<strong>en</strong>de organ<strong>en</strong> in het<br />

lichaam pompt. Het <strong>hart</strong> is e<strong>en</strong> holle spier met vier compartim<strong>en</strong>t<strong>en</strong> (figuur 2-5). Bij vrijwel alle<br />

zoogdier<strong>en</strong> vormt het <strong>hart</strong> 0.6% van het lichaamsgewicht.<br />

13

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!