hart en vaten leerlingenreader - CLZ vaklokalen

Een probleem van nitraten is de zogenaamde nitraattolerantie. Die kan optreden na 7 tot 10 dagen
dagelijks gebruik (zogenaamde onderhoudsbehandeling) van nitraten. Dit betekent dat het effect
van de nitraten op de vaten steeds geringer wordt. Men denkt dat de verklaring een onvermogen
van de cel is om op tijd de geoxideerde thiolgroepen in de oorspronkelijke gereduceerde staat om
te zetten. Zo ontstaat een reactieve sulfhydryl (SH)-groep. Deze nitraattolerantie kan worden
voorkomen door nitraatvrije perioden in te lassen (tenminste 6-8 uur per dag).
Voor de onderhoudsbehandeling zijn nitraten ontwikkeld die een langere halfwaardetijd hebben
danwel toedieningsvormen die een langere afgifte van nitraten verzorgen. Toedieningsvormen die
geneesmiddelen vertraagd afgeven worden ook wel Retard-preparaten genoemd. Voorbeelden zijn
Cedocard Retard, Nitrozell-Retartd etc.
Vraag 9-4. Nitraatvrije periode
a. Bedenk wat er gebeurt indien een patiënt een onderhoudsbehandeling met nitraten heeft maar
geen nitraatvrije perioden inlast.
b. Wanneer kun je het beste een nitraatvrije periode inlassen gedurende de 24 uur?
c. Probeer eens het tijdsverloop van nitraatbloedspiegels te tekenen na een toediening via het
mondslijmvlies en na opname via de dunne darm.
9.2 Chirurgische behandelmethoden
De vader van Hans werd bij aankomst in het ziekenhuis met spoed gedotterd. Als de aard van de
vernauwingen ernstiger was geweest, hadden de artsen niet kunnen volstaan met een dergelijke
behandeling. Waarschijnlijk had hij dan een bypassoperatie gehad. Gelukkig was dat niet nodig,
want zoals je hieronder kunt lezen is dat een veel ingrijpendere operatie.
9.2.1. Dotter- en stentbehandeling
Door een dotterbehandeling en het plaatsen van een stent worden vernauwingen van
kransslagaders opgeheven. Voorafgaand aan een dotterbehandeling wordt de patiënt eerst
onderzocht met een hartkatheterisatie. Dit is een onderzoek van de kransslagaders van het hart.
Door toediening van contrastvloeistof worden kransslagaders met röntgenstralen in beeld gebracht.
Dit wijst uit hoe ernstig de kransslagader vernauwd is.
Het dotteren gaat als volgt in zijn werk. De arts schuift via een katheter een ballonnetje naar de
plek van de vernauwing en blaast het op (figuur 9-5). Hierbij wordt de plaque samen met de
vaatwand naar buiten gedrukt, zodat het vat weer ruim genoeg is voor de bloedstroom. Vervolgens
laat hij het ballonnetje weer leeglopen. Hij voert deze handeling meestal meerdere keren uit, zodat
de slagader niet meer uit zichzelf terugveert.
Het plaatsen van een stent is een voortzetting van de dotterbehandeling. Een stent lijkt op een
balpenveertje en is gemaakt van een metaal dat het lichaam kan verdragen. Dit metalen hulsje
houdt de verwijde kransslagader op zijn plaats (figuur 9-6). Tegenwoordig worden steeds meer
stents gebruikt met een medicijn dat de vorming van plaques in de stent tegen gaat.
Na het dotteren en eventueel het plaatsen van een stent controleert de arts met contrastvloeistof
en röntgenstraling of alle behandelde vernauwingen zijn opgeheven. Meer dan 95% van de
dotterbehandelingen slaagt.
82