hart en vaten leerlingenreader - CLZ vaklokalen
hart en vaten leerlingenreader - CLZ vaklokalen
hart en vaten leerlingenreader - CLZ vaklokalen
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
De slagaders (arteriën) hebb<strong>en</strong> e<strong>en</strong> dikke wand, met e<strong>en</strong> elastische tuss<strong>en</strong>laag <strong>en</strong> gladde<br />
spiercell<strong>en</strong>. Naarmate de diameter van de slagaders afneemt <strong>en</strong> we bij de arteriol<strong>en</strong> uitkom<strong>en</strong>, is<br />
de wand alle<strong>en</strong> nog maar opgebouwd uit <strong>en</strong>dotheel <strong>en</strong> gladde spiercell<strong>en</strong>. De capillair<strong>en</strong> in de<br />
weefsels bestaan alle<strong>en</strong> uit <strong>en</strong>dotheel. Dit is e<strong>en</strong> dunne laag cell<strong>en</strong> omdat hier de uitwisseling van<br />
stoff<strong>en</strong> plaatsvindt. De kleine aders bestaan alle<strong>en</strong> uit <strong>en</strong>dotheel <strong>en</strong> bindweefsel. T<strong>en</strong>slotte<br />
bevatt<strong>en</strong> de grotere aders weer wat elastisch materiaal <strong>en</strong> gladde spiercell<strong>en</strong>. Hun wand is wel veel<br />
dunner dan van de elastische slagaders.<br />
Dit verschil in wanddikte <strong>en</strong> sam<strong>en</strong>stelling bepaalt of b<strong>en</strong>adrukt sterk het fysiologisch principe van<br />
het vaatstelsel. Door hun dikke spierlaag <strong>en</strong> elastische laag zijn slagaders moeilijk op te rekk<strong>en</strong>,<br />
maar zeer elastisch (ze ‘ver<strong>en</strong>’ gemakkelijk terug naar hun oorspronkelijke diameter). Oftewel, ze<br />
zijn weinig compliant (de technische term voor rekbaar) <strong>en</strong> zeer elastisch. Daar<strong>en</strong>teg<strong>en</strong> zijn aders<br />
juist makkelijk op te rekk<strong>en</strong> <strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> dus e<strong>en</strong> hoge compliantie, daarnaast zijn ze weinig<br />
elastisch.<br />
Slagaders kun je het best vergelijk<strong>en</strong> met e<strong>en</strong> dikwandige ballon. Moeilijk op te blaz<strong>en</strong> (lage<br />
compliantie), maar e<strong>en</strong>maal opgeblaz<strong>en</strong> wordt de lucht weer met veel kracht uitgeblaz<strong>en</strong> (hoge<br />
elasticiteit). De aders kun je het best vergelijk<strong>en</strong> met e<strong>en</strong> plastic zak: makkelijk op te blaz<strong>en</strong> (hoge<br />
compliantie), maar de lucht wordt er niet weer vanzelf uitgeblaz<strong>en</strong> (weinig elastisch).<br />
De druk-volumerelatie voor de aorta <strong>en</strong> holle aders is in figuur 6-4 weergegev<strong>en</strong>. Dit figuur laat<br />
zi<strong>en</strong> dat kleine drukverandering<strong>en</strong> in de holle ader (v<strong>en</strong>a cava) al leid<strong>en</strong> tot <strong>en</strong>orme volumeverandering<strong>en</strong><br />
door de lage compliantie. Met e<strong>en</strong> klein beetje kracht (druk) kun je e<strong>en</strong> plastic zak<br />
opblaz<strong>en</strong>. In de aorta is voor e<strong>en</strong>zelfde volumeverandering veel meer druk nodig door de lage<br />
compliantie. Om e<strong>en</strong> ballon op te blaz<strong>en</strong> (volumeverandering) is meer druk nodig dan bij e<strong>en</strong><br />
plastic zak.<br />
Figuur 6-3. Opbouw van de wand van<br />
bloedvat<strong>en</strong><br />
52<br />
Figuur 6-4. Druk-volumerelatie van aorta <strong>en</strong> holle<br />
aders
Change language