Hollands Spoor - Historische Vereniging Holland

270 cheska polderman
De enige die zich niet kon vinden in de plannen was PvdA-wethouder Jettinghoff. Verwijzend
naar internationale verdragen als het Europees Sociaal Handvest en de wervingsovereenkomsten
met de herkomstlanden van de gastarbeiders, betoogde hij dat de maatregel in
strijd was met de wet. Die verdragen schreven immers voor dat buitenlanders dezelfde rechten
hadden als Nederlanders op het gebied van arbeidsvoorwaarden, sociale zekerheid en,
inderdaad, huisvesting. De oplossing van het vraagstuk lag niet bij de gemeente, maar bij
het rijk, hield Jettinghoff vol. 69 Ondanks zijn bezwaren nam de raad op 17 augustus 1972 het
voorstel tot wijziging van de logementenverordening aan, inclusief de bepaling over de
evenwichtige samenstelling van de wijk. Een speciale commissie zou nog uitzoeken of de
plannen wel uitvoerbaar waren. Ook zou het college de regering vragen het toelatingsbeleid
voor gastarbeiders te verscherpen, behalve als het ging om gezinshereniging. 70 Vrijwel alle
sprekers zeiden echter weinig resultaat te verwachten van de maatregel, aangezien het
slechts een bescheiden antwoord was op een in hun ogen groot probleem, of zoals Van Hattem
het uidrukte, ‘een klein spalkje op een grote breuk’. 71
Na overleg met de commissie kwamen B&W daarom enkele weken later met een opmerkelijk,
en verregaander, voorstel. Om te zorgen dat ‘het integratieproces’ zich in Rotterdam
rustiger zou voltrekken, moest worden gestreefd naar een evenwichtige spreiding van bevolkingsgroepen
over de stad, vond het college. Per wijk moest een percentageregeling komen,
waardoor een relatie zou ontstaan tussen het aantal woonvergunningen voor burgers
met de Nederlandse nationaliteit, Rijksgenoten en buitenlanders. 72 Met andere woorden:
naast het spreiden van pensions stond nu ook het spreiden van personen op de agenda. De
gemeenteraad ging akkoord met dit zogenoemde ‘reguleringssysteem’, maar niet zonder
slag of stoot. Opnieuw ontstond discussie over het discriminerende karakter van de plannen.
Volgens wethouder De Vos was daarvan geen sprake. Het zou mooi zijn als de samenleving
zo harmonieus in elkaar stak dat dergelijke maatregelen niet nodig waren, maar dat
was nu eenmaal niet zo, zei hij. In werkelijkheid liepen de sociale spanningen door de ‘strijdigheid
van het levenspatroon in bepaalde wijken’ zo hoog op, dat het de plicht van de gemeente
was de bron van die spanningen weg te nemen. 73
Burgemeester Thomassen benadrukte dat vanzelfsprekend iedereen discriminatie afwees,
maar dat regulering toch noodzakelijk was ‘omdat niet reguleren een soort sluipende
en maatschappelijk vanzelf opkomende discriminatie insluit’. 74 Daarmee bedoelde hij dat
buitenlanders door hun zwakkere sociaal-economische positie automatisch in de slechtere
wijken terechtkwamen, een argument dat meer raadsleden noemden. Een groep deskundigen
– dat wil zeggen: vertegenwoordigers uit de oude wijken – zou in overleg met de eerder
genoemde commissie het percentage toe te laten buitenlanders bepalen. Zelf schatte het
college dat de tolerantiegrens van de Nederlanders rond de 5% buitenlanders per wijk lag. 75
Voor de uitvoering van de regeling was een wijziging nodig van de gemeentelijke woonruimteverordening.
Het college stelde voor die verordening uit te breiden met een bepaling,
69 Ibidem, 373-377.
70 Ibidem, 380, 385-386.
71 Ibidem, 367.
72 Ibidem, Verzameling der gedrukte stukken 1972, 258
73 Ibidem, Handelingen 1972, 416.
74 Ibidem, 417.
75 Ibidem, Verzameling der gedrukte stukken 1972, 285.