Hollands Spoor - Historische Vereniging Holland

‘deze nood breekt elke wet’ 271
dat een woonvergunning ook kon worden geweigerd als de samenstelling van de bevolking
dreigde te worden verstoord. Deze voorwaarde zou gelden voor aspirant-bewoners van
huur- en koopwoningen. 76 De wethouders Jettinghoff en Polak (VVD) waren het met dat
plan volstrekt oneens. ‘Door de maatregel begeeft de gemeente zich op de uiterst bedenkelijke
en onaanvaardbare weg van discriminatie’, vonden zij. Ook op zuiver juridische gronden
keurden zij het voorstel af: de woonruimtewet van 1947 was bedoeld om de woningnood
te bestrijden, niet om een evenwichtige bevolkingssamenstelling te bevorderen. Bovendien
twijfelden de wethouders aan de uitvoerbaarheid van de maatregel. Zo vroegen ze zich af
hoe de gemeente bij het toekennen van woonvergunningen onderscheid wilde gaan maken
tussen Nederlanders en Rijksgenoten, die immers net zozeer over een Nederlands paspoort
beschikten. 77
Op 28 september werden in de gemeenteraad nog één keer de argumenten voor en tegen
regulering tegen elkaar afgewogen, voordat de knoop definitief werd doorgehakt. ‘Wij moeten
een besluit nemen over een maatregel die ons naar ons gevoel opgedrongen is, die ons
allen tegenstaat, maar die [...] het consequente gevolg is van de poging de vrede te bewaren’,
zei KVP’er F.J. van der Heijden. 78 Van Hattem vond dat een eventuele beslissing om de woonruimteverordening
aan te passen door hoger gezag moest worden getoetst. Ook wilde hij
het tijdelijke karakter van de maatregel onderstrepen door een vervaldatum vast te stellen.
Hij bleef er echter bij dat regulering nodig was, juist om discriminatie te voorkomen. 79 CPNraadslid
Heiltje de Vos-Krul hoopte dat de percentageregeling ‘mensen met een donkere
huidskleur’ de kans zou geven ook elders terecht te komen dan enkel in de slechtste wijken.
Wethouder De Vos pleitte ervoor bij de 5% buitenlanders per wijk ook pensionbewoners te
rekenen, want die werden in het voorstel merkwaardig genoeg buiten beschouwing gelaten.
80 Daarin zat hem volgens de liberaal Baggerman nu juist de zwakte van het plan: niet
buitenlandse gezinnen, maar pensions waren de oorzaak van de ellende. De enige oplossing
was dus het streng handhaven van de – aangepaste – logementenverordening, zei hij. Mocht
de raad toch het ‘onzalige besluit’ nemen de vijfprocentsregeling in te voeren, dan hoopte
hij dat de minister van Binnenlandse Zaken het meteen zou vernietigen. 81
‘De discriminatie is er’, zei Thomassen ten slotte nog maar eens, ‘en wij trachten door regulering
de discriminatie die er is te voorkomen of te verminderen’. 82 De meerderheid van
de aanwezigen sloot zich bij die redenering aan: op 28 september 1972 ging de raad met 25
tegen tien stemmen akkoord met het spreidingsbeleid. De maatregel zou voor een proefperiode
ingaan per 1 oktober 1972 en duren tot 1 maart 1974. Jettinghoff was de enige van de
in totaal zestien aanwezige PvdA-ers die tegen stemde. De gehele KVP- en CPN-fracties
stemden voor, met respectievelijk vijf en drie stemmen. De vier aanwezige VVD’ers, twee
D66’ers en drie leden van de Protestants Christelijke Groepering (PCG) stemden tegen. De
eenmansfracties van de SGP en de 65-pluspartij leverden beide een voorstander. 83
76 Ibidem.
77 Ibidem.
78 Ibidem, Handelingen 1972, 439.
79 Ibidem, 438.
80 Ibidem, 440.
81 Ibidem.
82 Ibidem, 447.
83 Ibidem, 452.