Hollands Spoor - Historische Vereniging Holland

284 luit van der tuuk & johanna maria van winter
Afb. 2 Sint Adalbertus (links) en graaf Dirk (rechts) bij de Adalbertusput in de voormalige 12deeeuwse
kerk, op de plaats van de kapel in de duinen. Foto: de auteurs.
wel de Deense heersers als de Westfriese graven zo manifest aanwezig als op deze plaats. De
door Ruopert van Mettlach, voornaamste auteur van de Vita Adalberti uit het einde van de 10de
eeuw, met Hrœrekr in verband gebrachte kapel, waar Adalbert begraven lag, de latere Adalbertskapel
in het oorspronkelijke Egmond, blijkt nadien in handen van de Gerulfingen te
zijn. Graaf Dirk, wiens zoon Dirk naar de woorden van Ruopert later de stenen mannenabdij
in Egmond zou bouwen, 34 liet in de eerste helft van de 10de eeuw de relieken van Adalbert
vanuit deze kapel overbrengen naar een door hem gebouwd houten oratorium (gebedshuis)
te Hallem, het huidige Egmond-Binnen, enige kilometers landinwaarts. Hier stichtte hij een
bescheiden vrouwenklooster. 35 De Adalbertskapel stond niet op zichzelf. Volgens Ruopert
hadden de Noormannen de kapel en queque circumposita (alles er omheen) vernield. 36 Blijkbaar
was het oorspronkelijke Egmond een complete nederzetting. Er zou zelfs een versterking
geweest kunnen zijn, want door naamkundigen wordt in Hecmunda veelal een (omheinde)
versterking herkend. Dat de naam Egmond zou zijn afgeleid van de monding van
een water wordt over het algemeen onwaarschijnlijk geacht. 37 De nederzetting kan in de
34 Vita Adalberti c.18; Oppermann, Fontes, 15.
35 Vita Adalberti c.15; Oppermann, Fontes, 13; Liber sancti Adalberti, Oppermann, Fontes, 68.
36 Vita Adalberti c.7, Oppermann, Fontes, 8.
37 R. Rentenaar, ‘Topografische structuur en toponymische ontwikkelingen in middeleeuws Egmond’, in: Naamkunde 10
(1978) 332-353, aldaar 334-335.