Hollands Spoor - Historische Vereniging Holland

‘deze nood breekt elke wet’ 263
Hij sprak nog de hoop uit dat de druk op de oude wijken in de loop van het volgende jaar
(1972) zou afnemen door de afzwakkende conjunctuur, maar daarmee moest Rotterdam het
doen. De minister wilde aan deze precaire kwestie zijn vingers verder niet branden. 27
De gemeente had intussen ook al enkele maatregelen genomen. In principe stond zij niet
meer dan één pension per straat toe, maar het was niet eenvoudig bestaande pensions te
ontmantelen. Na de eerste bijeenkomst met het Samenwerkingsverband had het college
toegezegd 200 onveilige en onhygiënische pensions te sluiten, in een tempo van een à twee
per week. Ruim een half jaar later bleken er in de tussentijd slechts elf te zijn gesloten. Volgens
Jettinghoff was er te weinig geschikt personeel om de controles uit te voeren. 28 De defaitistische
houding van de wethouder schoot veel bewoners in het verkeerde keelgat. Zo
meende Jettinghoff dat de integratie van ‘de buitenlander’ in ‘de samenleving’ jaren zou
gaan duren, en dat het sociale verval in de oude wijken niet te stuiten was. ‘De enige remedie
is verhuizen,’ vond hij. 29 In het Rotterdams Nieuwsblad noemde hij de gastarbeiderskwestie
een ‘onoplosbaar probleem’, niet bepaald het soort uitspraak waar de Rotterdammers op
zaten te wachten. 30
Overigens was Jettinghoff niet de enige weinig daadkrachtige bestuurder. Op 13 mei 1971
verzocht de gemeenteraad het college de opvang van de buitenlandse werknemers te verbeteren
en voor 1 oktober van hetzelfde jaar verslag uit te brengen van de genomen maatregelen.
31 Ruim een jaar later moest het college bekennen dat het beloofde rapport nog niet gereed
was. Wel stelde het een beleidsnota in het vooruitzicht die eind september 1972 zou
verschijnen. 32 Later zou wethouder De Vos toegeven dat hij met die nota iets meer haast had
kunnen maken. 33 Toch was ook De Vos zich al langere tijd bewust van de problemen in de
oude wijken. In juni 1972 verklaarde hij tegen een journalist van de Haagse Post op reportage
in Het Oude Westen, dat het gemeentebestuur in feite machteloos stond, en dat ingrijpende
maatregelen pas geboden waren als zich ‘duidelijk een explosieve situatie’ voordeed. ‘In
principe is het dan al een beetje te laat, dat geef ik toe’, aldus de wethouder. 34
Rellen in de Afrikaanderwijk
Op 9 augustus 1972 was de 26-jarige Gerda B., een alleenstaande moeder, bezig haar spullen
uit haar huis in de Goede Hoopstraat in de Afrikaanderwijk te halen voor haar verhuizing
naar een huis een paar straten verderop, toen haar Turkse huisbaas Mehmet G. haar tegenhield
omdat ze hem nog huur schuldig was. Hij had haar al eens op haar huurachterstand
gewezen, maar de tachtig gulden die zij hem daarop had aangeboden, had hij afgeslagen
omdat hij dat niet genoeg vond. Wel had hij haar voorgesteld de schuld af te kopen door met
hem naar bed te gaan, maar daar was zij op haar beurt niet op in gegaan, verklaarde de jonge
vrouw later tegen de politie die ze naar aanleiding van de woordenwisseling had ingeschakeld.
De politie stelde haar gerust: haar huisbaas kon haar niet beletten te verhuizen. Ze
27 ‘Kort verslag van de bespreking met de Minister van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening met vertegenwoordigers
van de gemeente Rotterdam en het AKPG, 22 december 1971’, in: Verslag van de gebeurtenissen.
28 ‘Notulen bespreking 16 mei 1972’, in: Verslag van de gebeurtenissen.
29 Ibidem.
30 De Havenloods, 29 juli 1971.
31 GAR, AZ, toeg. nr. 444.02: Verzameling der gedrukte stukken 1971, 174.
32 GAR, AZ, toeg. nr. 444.02: Verzameling der gedrukte stukken 1972, 219.
33 Ibidem, 379.
34 Haagse Post 14-20 juni 1972.