Eindwerk Femke De Souter - Vlaamse Regulator voor de Media

Inleiding
Bij de keuze van mijn onderwerp was er één onderwerp dat me meteen fascineerde: de toekomst
van Vlaamse dagbladen in het digitale tijdperk. Deze interesse ontstond door mijn voorkeur voor de
minor innovatiemanagement in mijn masterjaar. Aangezien het internet één van de grootste
innovaties van de 20 e eeuw is en nauwelijks uit de 21 e eeuw weg te denken is, leek het mij uitermate
interessant te onderzoeken wat het effect zou zijn op een eeuwenoude gevestigde waarde zoals de
krant. Mijn werkervaring bij uitgeverij Cascade en meer bepaald de gewaarwording van de evolutie
die hun producten, voornamelijk wetenschappelijke magazines, doormaakten, heeft de doorslag
gegeven om voor dit onderwerp te opteren. Mijn generatie is steeds meer geacclimatiseerd aan een
digitale omgeving en bijgevolg wordt informatie op verschillende manieren via verscheiden
mediakanalen opgevraagd. Uit eigen ervaring merk ik dat nieuws en ontspanning steeds meer via
internet wordt verworven en bijgevolg zou de consumptie van periodieken kunnen afnemen. Ik was
dus nieuwsgierig naar hoe een onderneming gaat trachten te overleven in een wereld waar alles
digitaliseert. Vormt deze digitalisering vooral een bedreiging of gaan er ook opportuniteiten in
schuil? Daarom gaat deze verhandeling dieper in op zowel het verleden, heden en de toekomst van
Vlaamse kranten en geeft suggesties betreffende strategische mogelijkheden in een steeds meer
gedigitaliseerde wereld. Vooral het financiële en strategische aspect van uitgeverijen van Vlaamse
dagbladen wordt belicht om zo een economische blik te werpen op deze digitale evolutie.
De belangrijkste onderzoeksvraag verwijst naar de titel van dit document: ‘Hoe zal het Vlaamse
dagblad evolueren in de digitale toekomst?’ Enkele subvragen hierbij zijn: ‘Is er nog ruimte voor een
printeditie van de krant?’, ‘Moet digitaal nieuws betalend worden?’ en ‘Wat zijn mogelijke
strategieën in de veranderende marktsituatie?’. Het antwoord op deze vragen wordt geboden in het
finale hoofdstuk. Het eerste hoofdstuk geeft een overzicht van de huidige dagbladmarkt en
beantwoordt vragen zoals: ‘Hoe is de hedendaagse Vlaamse krantenmarkt opgebouwd op basis van
financiële gegevens, concentratie en marktaandeel?’ en ‘Hoe ziet de kosten- en
opbrengstenstructuur van Vlaamse dagbladen eruit?’ Het tweede hoofdstuk biedt vervolgens een
kijk op de huidige digitale omgeving. Hierbij worden zowel maatschappelijke en culturele evoluties
alsook het internetgebruik in Vlaanderen bestudeerd om een steeds verder gaande digitalisering aan
te tonen. Verder wordt een overzicht gegeven van de huidige digitale dagbladmarkt op basis van
bezoekers aan nieuwswebsites, verkoopcijfers van digitaal nieuws en prijzen van huidige digitale
abonnementen. Vervolgens wordt de vraag: ‘Wat zijn de grote verschillen tussen print en digitaal
nieuws?’ beantwoord. Het tweede hoofdstuk wordt afgesloten met een studie van de huidige
tendensen in de gedrukte dagbladmarkt. Hierbij wordt de vraag gesteld of er sprake is van een
maskering van een dalende stukverkoop door een stijgend aantal abonnementen en of deze tendens
negatieve gevolgen heeft voor de toekomstige markt in papieren dagbladen.
Ik verwijs ook graag naar de appendix waar de invloed op de dagbladmarkt van nieuw
geïntroduceerde mediatechnologieën in het verleden wordt geanalyseerd. Dit onderzoek werd
verricht aangezien in het verleden meermaals werd geopperd dat de krant zou verdwijnen ten
voordele van nieuwe mediakanalen. Deze informatie vormt een aanvulling op het algemene
onderzoek over de toekomst van dagbladen in het digitale tijdperk. De conclusie in het afsluitende
derde hoofdstuk is mede op deze geschiedenis gebaseerd.
6