ICT-standaarden in de zorg - Ronde Tafel eHealth

DICOM
DICOM staat voor Digital Imaging and Communications in Medicine en is in 1994 op de markt
gebracht door een samenwerking van de American College of Radiology en de Amerikaanse
vereniging van leveranciers van radiologie-apparatuur. DICOM is ontwikkeld om de communicatie
van digitale beelden tussen verschillende applicaties mogelijk te maken. De eerste versie van het
protocol stamt uit 1985. Sinds 1994 is DICOM de standaard om digitale beelden in geautomatiseerde
systemen te verwerken, met name tussen de modaliteiten (bijvoorbeeld MRI of CT scanner), de digitale
archieven, printers, beeldstations en de radiologiesystemen. DICOM komt van oorsprong uit de
radiologiewereld. Vrij snel na de marktintroductie is DICOM ook uitgebreid naar andere beeld-
vormende medische domeinen zoals cardiologie, tandheelkunde, radiotherapie en nucleaire
geneeskunde.
Welke informatie zit er in DICOM?
Zoals al in de naam besloten ligt, beschrijft de standaard twee aspecten van digitale medische
beeldverwerking: het bestandsformaat (digital imaging) en de communicatie van deze digitale
bestanden tussen applicaties (communications).
1. Het bestandsformaat beschrijft behalve het beeldformaat, hoe meta-informatie over het beeld
(bijvoorbeeld patiënt, scannertype en onderzoekstype) in de header van het bestand moet
worden weergegeven. In DICOM-bestanden worden deze in zogenoemde tags opgeslagen
voorafgaand aan de feitelijke beeldinformatie. Sommige van deze tags zijn algemeen, zoals de
patiëntinformatie, andere zijn domein- en modaliteitafhankelijk.
DICOM kan radiologie beelden bevatten, gecomprimeerde JPG-beelden, verschillende formaten
films en tekstuele verslagen. De DICOM-standaard beschrijft ook hoe de bestanden op verschillende
media opgeslagen moeten worden. Hierbij kent DICOM de volgende patiënt georiënteerde
hiërarchie: patiënt, onderzoek, deelonderzoek en beeld. Een beeld is dus altijd onderdeel van
een deelonderzoek, welke onderdeel is van een onderzoek die bij een patiënt behoort.
2. Het communicatiedeel beschrijft de interacties met beelden tussen applicaties zoals opslag,
printen, zoeken en ophalen. Iedere service bestaat uit een server (SCP: service class provider)
en een client (SCU: service class user). De standaard omschrijft nauwkeurig het gedrag van deze
beide rollen. Daarnaast omvat de standaard ondersteuning van het werkproces met behulp van
services zoals een Modaliteit Werklijst. De werklijst geeft informatie aan de modaliteit over af te
handelen onderzoeken van patiënten.
Leveranciers van beeldverwerkende apparatuur en software geven door middel van een conformance
statement aan dat zij aan de DICOM-standaard voldoen. Dit zijn eigen verklaringen waarin nauwkeurig
omschreven staat welke services het product ondersteunt, in welke rol en voor welke modaliteiten.
>
46 | ICT-standaarden in de zorg