Het Decreet Rechtspositie Minderjarigen in internationaal perspectief

KeKi – Het Decreet Rechtspositie Minderjarigen in internationaal perspectief
(2005)5 van het Comité van Ministers over de rechten van kinderen die leven in
een instelling en bijdragen tot de uitwisseling van ervaringen in het domein van de
rechten van kinderen in zorg”. Bovendien moeten maatregelen bevorderd worden
die verzekeren dat kinderen opgroeien in een familiale omgeving in hun
oorspronkelijke gezinnen, in pleeggezinnen of via nationale adopties.
Het Comité van Ministers formuleerde ook Aanbeveling (2009)10 met betrekking
tot geïntegreerde nationale strategieën voor de bescherming van kinderen tegen
geweld. 36 Hieromtrent rusten er niet alleen verplichtingen op staten. Er wordt
uitdrukkelijk gesteld dat de verantwoordelijkheid om geweld te voorkomen zich
uitstrekt tot “alle diensten, instellingen en professionelen die voor en met kinderen
werken, ouders en het uitgebreide gezin, de media, de private sector, religieuze
gemeenschappen en de civiele maatschappij”.
In oktober 2010 ten slotte nam de Parlementaire Vergadering Aanbeveling 1934
aan over ‘kindermisbruik in instellingen: de volledige bescherming van slachtoffers
verzekeren’. 37 Met instellingen wordt onder meer bedoeld: publieke en private
onderwijsfaciliteiten, (residentiële) zorgvoorzieningen voor kinderen (child care
residences), correctionele faciliteiten voor jeugdcriminelen, en vrijetijdsorganisaties.
De lidstaten worden verzocht om actie te ondernemen op drie niveaus
– het wettelijke, het administratieve en het politieke –, waarbij voor elk niveau een
reeks maatregelen opgelijst worden. Zo moet de wettelijke bescherming verzekerd
worden door onder meer het aannemen van wetgeving die alle vormen van geweld
tegen kinderen uitdrukkelijk verbiedt en door het als onwettig definiëren van
bestraffingspraktijken van minderjarigen in instellingen die tegen hun waardigheid
en rechten ingaan. Ten tweede moeten in alle types instellingen mogelijke
structurele tekortkomingen geïdentificeerd worden en de bestaande
administratieve systemen aangepast worden waar nodig. Hierbij wordt onder meer
het aspect informatie benadrukt (infra), aangezien verzekerd moet worden dat staf
en kinderen op de hoogte zijn “van de interne richtlijnen van hun instellingen (en
hun respectievelijke rechten)”. Het tussen haakjes plaatsen van “en hun
respectievelijke rechten” wekt de onjuiste indruk dat informatie over deze rechten
bijkomstig zou zijn. Ten derde moet, ter ondersteuning van deze wettelijke en
administratieve maatregelen, een reeks politieke maatregelen uitgevoerd worden,
zoals het aanpakken van vorige misbruiken, verder onderzoek, en het ontwikkelen
van comprehensieve strategieën om alle vormen van kindermisbruik te voorkomen.
2.3. Op het niveau van de Europese Unie
Binnen de Europese Unie werd tot op heden weinig tot geen aandacht besteed aan
de specifieke situatie van minderjarigen in de jeugdhulp. Gedurende het laatste
decennium is er wel een groeiende aandacht voor kinderen en kinderrechten in het
algemeen. 38 Artikel 24 van het Handvest van de Grondrechten van de Europese
Unie, dat sedert 1 december 2010 bindende kracht verworven heeft, is volledig
gewijd aan de “rechten van het kind”, en omvat een recht van kinderen op
36 Aanbeveling (2009)10 van het Comité van Ministers van de Raad van Europa ‘on
integrated national strategies for the protection of children from violence’.
37 Aanbeveling 1934 (2010) van de Parlementaire Vergadering van de Raad van Europa,
‘Child abuse in institutions: ensure full protection of the victims’.
38 Zie algemeen H. STALFORD en E. DRYWOOD, “Coming of Age?: Children's Rights in the
European Union,” Common Market Law Review 2009, 143-172; M. VISSER-SCHUURMAN, “De
Europese Unie en Kinderrechten. De eerste stapjes naar een Europese
Kinderrechtenstrategie,” TJK 2009, 206-212.
7