Het Decreet Rechtspositie Minderjarigen in internationaal perspectief

KeKi – Het Decreet Rechtspositie Minderjarigen in internationaal perspectief
3.3. Het Decreet Rechtspositie Minderjarigen (2004)
Achtergrond
Het DRM vormt samen met het Decreet Integrale Jeugdhulp de basis voor de
hervorming van de jeugdhulpverlening in Vlaanderen. 45 Voor de uitwerking van het
DRM hanteerde de werkgroep positie van de cliënt het Kinderrechtenverdrag “als
basisreferentiekader”. 46 Gezien de discussies rond de directe en de horizontale
werking van het VRK, wil het DRM een bijdrage vormen tot de “integratie van de
internationale norm in het eigen recht” en zo interpretatie- en toepassingsvragen
helpen oplossen. 47 Bovendien moeten een aantal bepalingen van het VRK “specifiek
of aanvullend geregeld worden voor de jeugdhulp”, zoals het belang van het kind,
het recht op respect voor het gezinsleven, het recht op informatie en het recht op
inspraak en participatie. 48 In de Vlaamse wetgeving blijkt een
kinderrechtenbenadering aldus “het meest expliciet uit de decreten betreffende de
integrale jeugdhulp”. 49
Inhoud
Het DRM bestaat uit zes hoofdstukken. Hoofdstuk I bevat een aantal algemene
bepalingen. De begripsomschrijvingen garanderen dat eenzelfde begrippenkader
gehanteerd wordt. In hoofdstuk II wordt het toepassingsgebied van het DRM
afgebakend. Hoofdstukken III en IV bevatten bepalingen over respectievelijk de
bekwaamheid van de minderjarige en het belang van de minderjarige. Hoofdstuk V
bevat de kern van het decreet. Het omschrijft de verschillende rechten waarop de
minderjarige zich in de integrale jeugdhulp kan beroepen “op een comprehensieve
en congruente wijze: de rechten van de minderjarige worden in hun
interafhankelijkheid geëxpliciteerd en eenduidig geformuleerd”. 50 Overgangs- en
slotbepalingen zijn terug te vinden in Hoofdstuk VI.
Toezicht op implementatie
Het DRM is in werking getreden op 1 juli 2006 (art. 33). Tussen april 2009 en juli
2010 hebben Zorginspectie en Onderwijsinspectie in alle sectoren van de integrale
jeugdhulp een inspectie uitgevoerd om de toepassing van de decreten integrale
jeugdhulp te onderzoeken. 51 Wat de rechten van de minderjarige betreft, situeren
de voornaamste aanbevelingen zich op het vlak van inspraak, informatie en het
dossier. 52 Zowel de inspraak van de minderjarige in de hulpverlening als de
inspraak van minderjarigen en ouders in het beleid van een voorziening moeten
verder versterkt worden. Ook moet er meer aandacht besteed worden aan het
degelijk informeren van minderjarigen en hun ouders over hun rechten bij aanvang
van de hulpverlening. Ten slotte moet gewaakt worden over de kwaliteit van het
dossier: elke minderjarige moet over een eigen dossier beschikken met alle
45 Zie algemeen PUT, J. en VAN DER STRAETE, I., “Integrale Jeugdhulp en Rechtspositie
Minderjarigen”, TJK 2004, 230-257; J. PUT, Handboek Jeugdbeschermingsrecht, 507-535
en 546-566.
46 Parl.St. Vl.Parl. 2003-04, nr. 2063/1, 4.
47 Ibid., 5.
48 Ibid., 5.
49 W. VANDENHOLE, “Twintig jaar kinderrechtenverdrag (1989-2009): een Belgische stand
van zaken,” RW 2009, 400 (hierna verkort W. VANDENHOLE, “Twintig jaar
kinderrechtenverdrag”).
50 Parl.St. Vl.Parl. 2003-04, nr. 2063/1, 2.
51 ZORGINSPECTIE en ONDERWIJSINSPECTIE, “Werk maken van kinderrechten. De decreten
integrale jeugdhulp in de praktijk”, 19 november 2010, wvg.vlaanderen.be/rechtspositie/02algemeen/inspectie.htm.
Ook de cijferrapporten, globaal en per sector, zijn via deze link
beschikbaar.
52 Ibid., 110.
11