Het Decreet Rechtspositie Minderjarigen in internationaal perspectief

KeKi – Het Decreet Rechtspositie Minderjarigen in internationaal perspectief
geïnformeerd te worden over kinderrechten en de regels van de instelling op een
kindvriendelijke manier”. Wat het voorwerp van het recht op informatie betreft,
bepalen beide instrumenten uitdrukkelijk dat in de context van (semi-)residentiële
hulpverlening kinderen geïnformeerd moeten worden over de leefregels en
afspraken van de instelling. Daarnaast voorziet Aanbeveling (2005)5 uitdrukkelijk
in het recht op informatie over kinderrechten. In het DRM is het voorwerp van het
informatierecht veel ruimer geformuleerd, als “over de jeugdhulp en over alle zaken
die daarmee verband houden.” Dit omvat ook een informatieverplichting over
kinderrechten. De Toelichting bevestigt dit, aangezien een illustratieve opsomming
van mogelijke informatie ook “de rechten en plichten van de minderjarige” en “de
rechten en plichten van de jeugdhulpverlener” vermeldt. 85 Aangezien het voorwerp
van het recht op informatie zo ruim geformuleerd is, zal het niet realistisch zijn dat
de minderjarige over alle zaken die verband houden met de jeugdhulp altijd
geïnformeerd wordt. De plicht om informatie te verstrekken lijkt dan ook eerder
een inspanningsverbintenis dan een resultaatsverbintenis te zijn. 86 Inzake de wijze
van informatieverstrekking benadrukken het DRM en Aanbeveling (2005)5 dat de
informatie “duidelijk, toereikend en begrijpelijk” moet zijn respectievelijk “op een
kindvriendelijke manier” verstrekt moet worden (infra).
In tegenstelling tot Aanbeveling (2005)5, voorziet het DRM in de mogelijkheid om
bepaalde informatie niet mee te delen, op voorwaarde dat dit in het belang van het
kind is (art. 11, § 2). Wanneer beslist wordt om bepaalde informatie achter te
houden, moet deze beslissing gemotiveerd worden en opgenomen in het dossier
van de minderjarige. De vertrouwenspersoon van de minderjarige (zie art. 24)
wordt wel over deze zaken geïnformeerd. Een aantal bepalingen inzake het recht op
informatie wordt vermeld in artikel 14 DRM, dat gaat over het recht op respect voor
het gezinsleven. Als de jeugdhulpverlening een minderjarige scheidt van zijn
ouders of opvoedingsverantwoordelijke, heeft de minderjarige recht op informatie
over die persoon, tenzij dit ingaat tegen het belang van de minderjarige. Gevoelige
informatie over een ouder of opvoedingsverantwoordelijke moet worden
meegedeeld op een manier die het welzijn van de minderjarige zo min mogelijk
schaadt.
Ook de Q4C-Standaarden beklemtonen het belang van informatie in de
verschillende fasen. Bij de besluitvorming moet het kind op een juiste manier
geïnformeerd zijn over zijn situatie (standaard 2) en moeten alle partijen die direct
betrokken zijn bij de ontwikkeling van het kind belangrijke informatie inzake de
besluitvorming ontvangen en delen (standaard 3). Ook tijdens de plaatsing moet
het kind goed geïnformeerd worden, om zo te kunnen participeren bij besluiten die
zijn leven beïnvloeden (standaard 11). Gedurende de nazorgprocedure ontvangen
alle betrokken partijen alle relevante informatie die hoort bij hun rol in het proces
(standaard 16).
Overeenkomstig de VN-Richtlijnen moet het kind toegang hebben tot alle
noodzakelijke informatie, opdat het zijn mening kan vormen en adequaat
geconsulteerd kan worden (paras. 6 en 57). Specifiek moet het kind en zijn ouders
of anderen met ouderlijke verantwoordelijkheid volledig geïnformeerd zijn over
alle opties inzake alternatieve zorg (para. 64) en over het recht om inzake een
plaatsingsbeslissing een vertoog te richten tot de rechtbank (para. 66). Wanneer
een kind in alternatieve zorg geen contact heeft met zijn familie, moet het toegang
hebben tot informatie over de situatie van zijn familieleden (para. 81). Indien de
85 Parl.St. Vl.Parl. 2003-04, nr. 2063/1, 15.
86 Zie J. PUT, Handboek Jeugdbeschermingsrecht, 551.
23