PRO DOMO

UIT NED. INDIË.
OPLEIDING INHEEMSCHE JOURNALISTEN
BATAVIA, 8 Juni (Aneta). De organisatie van inheemsche
journalisten heeft een instituut voor journalistieke
en algemeene ontwikkeling opgericht. Enkele inheemsche
journalisten, alsmede studenten van de rechtshoogeschool,
zullen hieraan les geven. Het lid van den
Volksraad, de heer Mohamed Yamin, zal de leerlingen
op de hoogte stellen van persdelicten.
Ook adatrecht en koloniale geschiedenis, alsmede sociologie
en partij-organisatie zullen van 1 Augustus af
worden onderwezen.
Bovendien heeft een negental inheemsche journalisten
te"Keboemen een organisatie opgericht, waaraan tevens
een school voor journalisten is verbonden.
BUITENLAND.
CAMILLE DESMOULINS
De journalist der Franse Revolutie
Nu allerwegen het feit wordt herdacht, dat honderdvijftig
jaar geleden de Franse Revolutie uitbrak, past
het zeker om in ons orgaan een kort woord te wijden
van een figuur, die minder bekend is dan Mirabeau,
Robespierre, Danton, Marat en sommige anderen, maar
die in deze bewogen jaren van Frankrijgs historie toch
ook een zeer belangrijke rol heeft gespeeld: de journalist
Camille Desmoulins.
Twee grote momenten uit zijn leven vallen samen met
DE JOURNALIST 251
Standbeeld van
Camille
'Desmoulins
te Parijs in den
tuin van het Palais
Royal op de
plek, waar Desmoulins
op 12 Juli
1789 het volk
toesprak.
het begin en het einde der Revolutie: als een 26-jarige
nog onbekende jongeman is het C. Desmoulins, die op
12 Juli 1789 in de tuin van het Paleis Royal de bevolking
van Parijs wijst op de Bastille, symbool van reactie
en onderdrukking, waarop twee dagen later de inname
van deze dreigende gevangenis volgt; en nog geen vijf
jaar daarna, in de winter van 1793—'94, keert Camille
zich met zijn scherpe pen hartstochtelijk tegen het Schrikbewind,
waarmee de Revolutie eindigt.
Desmoulins is op 2 Maart 1760 te Guise geboren;
zijn vader was een vrij hooggeplaatst ambtenaar en
Camille dus een zoon der gegoede burgerij, die als opkomende
Derde Stand de verpletterende en verstikkende
macht van absoluut koningschap, hoge geestelijkheid en
adel moest breken om zijn plaats als handeldrijvende,
intellectuele en heersende maatschappelijke klasse te
kunnen innemen. Evenals de andere leidende personen
uit de Revolutie was hij gegrepen door de ideeën der
Verlichting, waarmee denkers en schrijvers als Montesquieu,
Voltaire, Rousseau, Diderot (de Encyclopedie)
in geestelijk opzicht de doorbraak van vrijheid en mensenrechten
hadden voorbereid; bovendien was hij door
zijn studie voor advocaat een groot bewonderaar geworden
van de democratische staatsinrichting der oude
Grieken. Als jong advocaat en studiegenoot van Robespierre
vestigde hij zich in Parijs, het bruisend middelpunt
van alles wat naar verandering en vernieuwing
stuwde. „Want", zo schreef hij, „ik voel innerlijk een
gebiedende drang, die me met onweerstaanbare kracht
naar de vrijheid drijft; dat gevoel moet me wel zijn
ingeboren". En van de vrijheid zelf zegt hij, dat die met
één woord betekent: het geluk.
Het speet Camille dan ook zeer, dat het departement
Aisne, waarin hij was geboren, hem in het voorjaar van
1789 niet koos tot vertegenwoordiger van de Derde
Stand in de Staten-Generaal, maar hij was door een
licht spraakgebrek nu eenmaal geen indrukwekkend
redenaar en legde er zich al spoedig op toe om de strijd
voor vrijheid, gelijkheid en broederschap te voeren met
zijn welversneden pen.
In Juli van dit jaar verscheen het eerste belangrijke
geschrift van zijn hand: „La France libre", dat zijn
politiek programma bevatte en de heersende machten in
gloedvolle woorden wees op de gesmoorde kreet „Vrijheid!",
die van de ene hoek van Frankrijk tot aan de
andere opsteeg. Dat er niets nieuws onder de zon is
blijkt al weer uit het feit, dat dit geschrift te Toulouse in
het openbaar werd verbrand, hetgeen Camille deed
schrijven: „Ook alle boeken van Salomo werden Koning
Ezechias persoonlijk op de trappen van de tempel verbrand
uit vrees, dat het volk er te wijs door zou worden.
Dit moet alle schrijvers tot troost zijn, wier arbeid aan
de voet van de een of andere eretrap wordt verbrand.
Het vuur, dat een boek verteert, wijst er op, dat dit den
mensen niet onverschillig heeft gelaten"!
Enkele maanden daarna verscheen het vlugschrift
„Discours de la Lauterne aux Parisiens", waarin de
schrijver het Parijse volk bezonnenheid aanbeval.
Zijn omvangrijkste werk is getiteld: „Révolutins de
France et de Brabant", een krant, die wekelijks verscheen
en een prachtig beeld geeft van de Revolutie
van November 1789 tot Juli '91. Hierin trachtte Desmoulins
de taak van den journalist te verenigen met die
van den geschiedschrijver en de actuele gebeurtenissen
te verklaren uit de grote oorzaken en krachten der Omwenteling.
Van April tot Mei 1792 verscheen „La Tribune des
Patriots", die nog wel invloed had op de stormachtige
gebeurtenissen rondom de 10e Augustus, welke tot de
schorsing van Lodewijk en de verkiezing van een nieuwe
volksvertegenwoordiging, de Nationale Conventie, leidden.
In deze dagen werd Danton minister, die Camille
tot zijn secretaris („Secretaris-generaal van het Departement
van Justitie") benoemde.
Maar het rijpste werk van dezen journalist der Revolutie
is de „Vieux Cordelier", die verscheen in de
winter van 1793—'94 en waarin Desmoulins heftig de
Terreur bestreed.
Op 15 December kwam het eerste nummer uit en Camille
leidde dit in met te zeggen, dat hij de langzame pen
van den historie-schrijver wilde verwisselen voor de
snelwerkende, scherpe pen van den journalist, want „de
angst voor de guillotine heeft zich van allen meester
gemaakt, zodat er geen blad meer is, dat de waarheid,
althans de hele waarheid, zegt. Ik treed terug in de
arena met de openhartigheid en moed, die men van mij
kent, teneinde Frankrijk en de ene en ondeelbare republiek
te redden".
En daarop valt hij in dit en de volgende nummers het
Schrikbewind scherp aan. Dit werd uitgeoefend door het
Comité de Salut Public, waarin Robespierre een grote
rol speelde en dat ter zijde werd gestaan door het Comité
de Sureté Générale en het Tribunal Révolutionnaire.
Tegenover het principe der despoten, dat het beter is