afvalzorg Deponie methaanreductie door actieve beluchting en ...

het eerste gezicht onverwacht dat het volledig uitgereageerde materiaal een hogere koper
uitloging vertoont. Er zijn echter grote verschillen in de redoxpotentiaal tussen het volledig
uitgereageerde materiaal (oxiderend) en de monsters van uitgangs- en eindsituatie
(reducerend).
Om de gemeten koper emissies te verklaren, is met het computerprogramma Geochemist’s
Workbench [Bethke, 1998] de koperspeciatie en de relevante kopermineralen berekend als
functie van pH en Eh op basis van gekozen relevante condities (Cu (10 -6 M) , Cl (10 -2 M) , SO4
(10 -2 M) en CO3 (10 -2 M), aanname: activiteitscoëfficiënt is 1) Als input voor het model worden
de (gemiddelden van de) gemeten concentraties in oplossing ingevoerd voor: Cu, Cl, SO4 en
CO3 (aanname activiteitscoëfficiënt is 1). De resultaten hiervan staan in Figuur5. Hierin zijn
verschillende velden (pH en Eh) aangegeven waarin een indicatie is gegeven van welke koper
species (blauwe velden) en mineralen (gele velden) dominant zijn. Uit de figuur wordt duidelijk
dat de monsters van de uitgangs- en eindsituatie in het gereduceerde gebied liggen. De meest
stabiele mineralen in dit gebied zijn cuprite (Cu2O) en Chalcocite (Cu2S). Hoewel Eh metingen
in het algemeen met voorzichtigheid dienen te worden geïnterpreteerd [Christensen et al.,
2000], betekent dit dus dat onder gereduceerde omstandigheden Cu(I)-oxiden en mogelijk
Cu(I)-sulfiden een rol spelen. Tijdens de uitloogproeven is bij de monsters met lage pH ook een
H2S geur waargenomen.
De metingen aan het volledig uitgereageerde materiaal hebben een hogere redoxpotentiaal
waardoor onder de gekozen voorwaarden (Cu = 10 -6 M) tenorite het meest stabiele mineraal is
(tussen pH 8 en 13). Ook in een breder pH traject kan tenorite nog stabiel zijn, echter omdat de
figuur voor één koper concentratie is geconstrueerd (10 -6 M) is dit niet in de figuur
weergegeven. Meer specifieke modellering met bijvoorbeeld ECOSAT [Keizer en van
Riemsdijk, 1995] of ORCHESTRA [Meeussen, 2002] kan uitwijzen welke
oplosbaarheidscontrolerende mineralen of adsorptieprocessen daadwerkelijk bepalend zijn
voor de koper concentratie in oplossing.
52