Onderzoek naar politieke betrokkenheid van jongeren laat vaak zien ...

steeds te laag in. Betere informatie op dit punt zou dus geen positiever beeld tot gevolg
hebben (Hibbing & Theiss-Morse, 1995).
Onderzoek naar politiek cynisme houdt tevens geen rekening met het contextuele
karakter van cynisme. Kwalitatief onderzoek laat zien dat burgers soms collectief het
gevoel te hebben dat ze iets kunnen veranderen aan de randvoorwaarden van hun
dagelijks leven. De mate waarin dit gebeurt verschilt echter per onderwerp en per
situatie waarbinnen een onderwerp wordt besproken. In de privé-sfeer zijn burgers vaak
minder cynisch dan in de publieke sfeer (Gamson, 1992). Het gaat erom hoe men
zichzelf in verschillende situaties presenteert. Volgens Eliasoph (1998) doen burgers in
de publieke ruimte alsof ze zich alleen met hun eigen problemen bezighouden. Activisten
spreken op demonstraties voor zichzelf en spreken niet over hun politiek geïnspireerde
motieven of beleidssuggesties. Zij praten over hun eigen huis of hun eigen kinderen. In
privé-contexten praat men wel over zijn politieke ideeën, maar de publieke context is
daar minder geschikt voor. Naarmate de context publieker wordt, hebben burgers minder
ideeën. Volgens Eliasoph vinden vrijwilligers politiek vaak alleen maar retoriek en willen
ze echt iets doen. Zij richten zich op problemen die ‘te doen’ zijn. Zij willen laten zien dat
goed burgerschap mogelijk is en richten zich daarom op onderwerpen dichtbij huis
(Eliasoph, 1998).
Onderzoek naar politiek cynisme gaat er daarnaast ten onrechte vanuit dat cynisme een
diepgewortelde attitude is, terwijl dergelijke uitspraken ook een bepaalde manier kunnen
zijn om jezelf te presenteren. Veel kiezers vinden dat hun stem weinig invloed heeft in
het grote politieke spel waar het onderdeel van uitmaakt. Zij bezien de politiek van grote
afstand, zowel fysiek als symbolisch. Zij vinden politici fundamenteel niet te vertrouwen.
Men heeft het gevoel de politiek te doorzien, maar er niets aan te kunnen doen.
Sommige kiezers kiezen in deze situatie voor ‘cynical chic’: zij vertellen dat het prima is
om niets met politiek van doen te hebben en maken daar grappen over (Wahl-Jorgensen,
2001). Burgers kapitaliseren op hun onwetendheid en machteloosheid. Ze brengen dit op
zo’n manier dat het intentioneel lijkt te zijn. Door overdrijving doen ze alsof politiek ze
niks kan schelen, dat politiek tijdsverspilling is omdat ze er niks aan kunnen veranderen
en dat ze dus ook nergens voor verantwoordelijk zijn (Eliasoph, 1990). Cynisme is echter
niet zo ondiep als hier wordt beweerd. Cynisme moet op zichzelf gerespecteerd worden,
als een echte reactie op politici, hun acties en het politieke systeem (Buckingham, 2000:
203).
Er is weinig bekend over politiek cynisme, politiek vertrouwen en politiek zelfvertrouwen
onder jongeren. Gebrek aan vertrouwen in de politiek speelt net als bij volwassenen ook
13