Onderzoek naar politieke betrokkenheid van jongeren laat vaak zien ...

kamerverkiezingen, terwijl het animo voor verkiezingen voor de Gemeenteraad, de
Provinciale Staten en het Europees Parlement minder is (vergelijk: Aarts, 2000; Van der
Linden, 1990).
Er zijn verschillen tussen groepen jongeren in de mate waarin zij van plan zijn te gaan
stemmen. De algemene tendens dat hoger opgeleiden meer participeren (Birch, 1993;
Emler & Frazer, 1999) doet zich ook onder jongeren voor (Beker & Merens, 1994). Ook
hier geldt een paradox. Op basis van de gemiddeld hoge opleiding van jongeren, zou
men verwachten dat zij vaker opkomen bij verkiezingen. Aangezien zij juist minder vaak
opkomen kan geconcludeerd worden dat leeftijd belangrijker is om te gaan stemmen dan
opleiding (Aarts, 2000). Jongens zeggen vaker te gaan stemmen dan meisjes (Nuus,
2002). Volgens Boelhouwer (2002) kunnen niet-stemmers echter het best beschreven
worden aan de hand van hun politieke kenmerken. Jongeren die geïnteresseerd zijn in
politiek gaan vaker stemmen dan ongeïnteresseerde jongeren (Nuus, 2002; Russell et
al., 2002). Stemmers hebben tevens vaak een relatief groot politiek zelfvertrouwen en
voelen zich vaker verbonden met een politieke partij (Aarts, 2000).
In veel onderzoek gaat het niet om de daadwerkelijke opkomst van jongeren, maar om
hun bereidheid naar de stembus te gaan. Hiertussen kan echter een enorme discrepantie
bestaan. Zo laten Russell c.s. (2002) zien dat 59% van de jongeren gaat stemmen als
80% zegt dit te doen. Dit verschil hoeft niet te komen door desinteresse maar kan
veroorzaakt zijn door toevallige redenen die niets met politiek te maken hebben. Zo is
men soms zijn oproep kwijt of heeft men geen tijd (SCP, 1999). Men kan hieruit afleiden
dat veel mensen weliswaar willen stemmen, maar ook gemakkelijk van dat voornemen af
te brengen zijn. Een relatief onbelangrijke reden om niet te stemmen is dat het
ongemakkelijk is om te stemmen, bv. omdat je niet via internet kunt stemmen of omdat
de stembureaus te kort open zijn. Voor jongeren spelen onverschilligheid en
vervreemding een belangrijkere rol; zij vinden het minder belangrijk om te stemmen of
denken dat het niet uitmaakt wie er wint vii (Russell et al., 2002).
Volwassen respondenten van Wahl-Jorgensen (2001) zagen het als een plicht om te gaan
stemmen. Zij vonden stemmen dan ook heel belangrijk ondanks het feit dat velen van
hen ook vonden dat het weinig verschil zou maken of ze hun stem uitbrachten of niet.
Het feit dat mensen dit zeggen, betekent dat zij dus weldegelijk in de politiek willen
participeren, maar dat er geen mogelijkheden toe zijn (Wahl-Jorgensen, 2001). Dit lijkt
ook op te gaan voor jongeren, die in meerderheid zouden willen stemmen bij
verkiezingen, maar dit vaak door hun leeftijd nog niet mogen. Jongeren gaan weliswaar
16