De Wet openbaarheid van bestuur in de journalistieke praktijk - VVOJ

toepassing is op andere bestuursorganen voor zover niet bij algemene maatregel
van bestuur uitgezonderd. Voor de definitie van bestuursorgaan moet worden
aangesloten bij de AWB.
3 In 2003 verviel de bijzondere positie van bestuursorganen op beleidsterrein van
het ministerie van OCW. Terwijl het uitgangspunt is dat alle bestuursorganen onder
de WOB vallen, was de WOB eerder slechts van toepassing op bestuursorganen belast
met onderwijs en onderzoek op beleidsterrein van het ministerie van OCW. Nu is de
WOB bijvoorbeeld ook van toepassing op (de raden van bestuur van) academische
ziekenhuizen. 24
1.2 Doel van de WOB
De Wet openbaarheid van bestuur stuurt aan op een goede en democratische
bestuursvoering, zo staat in de inleiding. Oftewel, de WOB regelt het recht van burgers
op toegang tot overheidsinformatie. De WOB is gebaseerd op de gedachte dat
openbaarheid van overheidsinformatie het publieke belang dient. 25 Of zoals Marco de
Lange en Wil van der Schans het formuleren: ‘een volwaardige democratie heeft
geïnformeerde burgers, journalisten en belangenorganisaties nodig, die los van het
parlement de regering en het bestuur kunnen controleren’. 26 Bestuurders en
bestuursorganen moeten bij de uitvoering van hun taken openbaarheid nastreven.
Volgens de Wet openbaarheid van bestuur is alle overheidsinformatie openbaar en op
te vragen tenzij de uitzonderingsgronden van toepassing zijn. De WOB betreft een
algemene regeling voor de openbaarheid van bestuur. In vele andere specifieke
wetten, zoals de politiewet, zijn ook bepalingen opgenomen die de openbaarheid van
informatie regelen. De WOB laat deze regelingen onverlet.
Damman 14
De WOB gaat over actieve en passieve openbaarheid van bestuur. Met actieve
openbaarheid bedoelt de wetgever dat bestuursorganen informatie uit eigen beweging
openbaar dienen te maken. De actieve openbaarheid staat beschreven in artikel 8-9
WOB. Bestuursorganen dienen uit eigen beweging informatie te verstrekken over het
gevoerde beleid, de voorbereidingen en de uitvoering ervan, zodra dat in het belang is
van de goede en democratische bestuursvoering. Die communicatie moet de burgers
24 Daalder, Toegang tot overheidsinformatie, p. 90.
25 P.J. Boukema, ‘De WOB: recente ontwikkelingen in de rechtspraktijk’, Van ontvanger naar zender:
Opstellen aangeboden aan prof. mr. J.M. de Meij, A.W. Hins en A.J. Nieuwenhuis (red.), Cramwinkel,
Amsterdam 2003, p. 40-43.
26 Smit, Een Muur van, p. 1.