De Wet openbaarheid van bestuur in de journalistieke praktijk - VVOJ

het aanscherpen van bijvoorbeeld de beslistermijnen een grote druk op de ambtelijke
capaciteit. 90
De verbetering van de actieve gegevensverstrekking door de bestuursorganen
zou volgens Brandsen wel een oplossing kunnen zijn. Een deel van de documenten
die nu nog worden opgevraagd middels een megaverzoek zouden dan al van tevoren
openbaar kunnen worden gemaakt. ‘Het capaciteitsprobleem en de werklast rond
megaverzoeken kunnen daarmee aanzienlijk worden verminderd, zoniet opgelost.
Tegelijkertijd vermindert het wantrouwen wanneer de overheid zich transparant
toont.’ 91
2.5 Wederzijds wantrouwen
Het wederzijdse wantrouwen tussen ambtenaren en journalisten bemoeilijkt het WOB-
proces. ‘Bij ambtenaren leeft het idee dat “het nooit goed is”; journalisten hebben het
idee dat veel ambtenaren niet bereid zijn informatie uit handen te geven.’ 92 Daar komt
bij dat als een journalist een WOB-verzoek doet naar een bepaald onderwerp, er bij het
betreffende bestuursorgaan vaak het idee ontstaat dat er wel iets aan de hand zal zijn.
En als een bestuursorgaan op zijn buurt laat antwoordt, denkt de journalist dat de
instantie iets te verbergen heeft. Dit wederzijds wantrouwen zal voor een deel altijd
blijven bestaan omdat deze intrinsiek is aan de verhouding tussen journalist en
overheid. De journalistiek is er immers om de bestuurlijke macht te controleren en de
overheid zal niet alle informatie kunnen delen met de journalistiek. Uit de
doctoraalscriptie van Laura Schweig van de Rijksuniversiteit Groningen komt wel
naar voren dat journalisten, tegen hun eigen verwachting in, geen goodwill verspelen
bij ambtenaren bij het indienen van een WOB-verzoek. 93 Ook bleek dat persoonlijk
overleg tussen journalist en ambtenaar veel conflicten verhielp. Het wantrouwen, dat
de WOB-procedure bemoeilijkt, is kennelijk gebaseerd op beeldvorming en wordt
uiteindelijk een selffulfilling prophecy. ‘Menig informatieverzoek wordt mogelijk niet
ingediend, omdat niet op medewerking van publieke instanties wordt gerekend.
Informatieverzoeken worden van beide kanten uit defensief benaderd, wat leidt tot
90 Brandsen [e.a.], Over wetten en, p. 53.
91 Brandsen [e.a.], Over wetten en, p. 53.
92 Brandsen [e.a.], Over wetten en, p. 52.
93 Idem.
Damman 32