De Wet openbaarheid van bestuur in de journalistieke praktijk - VVOJ

2.3 Problemen bij bestuursorganen
In de evaluatie van 2004, toen de termijnverlenging van oktober 2009 nog niet
aangenomen was, wezen de ambtenaren van de bestuursorganen die belast zijn met
het verstrekken van gevraagde informatie er vooral op dat de gestelde beslistermijnen
vaak niet realistisch waren. Vooral wanneer het een ‘megaverzoek’ betrof. Uit de
evaluatie blijkt dat een aantal factoren een rol speelt. Allereerst is het aantal
ambtenaren dat speciaal is aangesteld voor het behandelen van WOB-verzoeken
aanzienlijk kleiner dan bij de invoering van de wet in 1980 was voorzien. De vijftig
WOB-ambtenaren per ministerie die minister Rood toentertijd beloofde, zijn er nooit
gekomen. 82 Daarnaast hebben zij niet allemaal genoeg kennis van de WOB. De ruim
geformuleerde begrippen in de wettekst zijn dan moeilijk toe te passen op individuele
gevallen. Ook is de opgevraagde informatie vaak verspreid over verschillende
afdelingen binnen de overheid, waardoor het bij elkaar zoeken ervan veel tijd vergt.
Soms zijn documenten in handen van externe organen, wat de procedure nog meer
bemoeilijkt. 83
Dan zijn er ook nog factoren die betrekking hebben op het informatieverzoek
zelf. De formulering van de vraag is van invloed op de snelheid van afhandelen.
Sommige WOB-verzoeken zijn breed en ongespecificeerd. Bij de bekende
bonnetjesaffaires bijvoorbeeld, overtrof de vraag naar informatie het gebruik ervan. 84
Voor de wet kan de gebruiker volstaan met een informatieverzoek en hoeft hij of zij
geen specifiek document aan te duiden. Maar het zo specifiek mogelijk aangeven kan
de procedure wel bespoedigen. Het probleem is echter dat informatieverzoekers niet
altijd weten of er documenten bestaan dan wel de titel ervan weten.
2.4 Problemen bij journalisten
Journalisten klagen veelal over de onwil van ambtenaren om mee te werken bij een
informatieverzoek. ‘De mate van nuance in de beoordeling van ambtelijk gedrag
verschilt, maar vrij breed bestaat het beeld dat WOB-procedures ruimte laten voor
manipulatie door ambtenaren die daarvan gebruik wensen te maken.’ 85 Dan gaat het
vooral om de onduidelijke en breed gedefinieerde begrippen uit de wettekst, zoals
‘persoonlijke beleidsopvattingen’ en ‘bestuurlijke aangelegenheid’, die ambtenaren
82 Smit, Een muur van, p. 15.
83 Brandsen [e.a.], Over wetten en, p. 50.
84 Brandsen [e.a.], Over wetten en, p. 50.
85 Brandsen [e.a.], Over wetten en, p. 51.
Damman 30